Veisiko i Cameroon

O IRA na Baka​—era kilai tale ga mera Pygmies​—era rairai imatai ni tamata mera tawana na vanua o Cameroon. Era sa qai toki yani ekea na kai Potukali ena veiyabaki ni 1500. Oti tale e vica na drau na yabaki, era ravuta na vualiku kei Cameroon o ira na Fulani​—era Musolomani. Nikua e 40 na pasede na lewenivanua i Cameroon era kaya nira lotu vaKarisito, e 20 na pasede era Musolomani, kei na vo ni 40 na pasede era muria tiko ga na ivakarau ni lotu vakavanua e Aferika.

O ira era bula ena veikoro mai Cameroon era dauveikauaitaki. Era na kidavaki na vulagi ra qai sureti e vale, e soli vei ira na wai kei na kakana. Ena veibeci ke o sega ni ciqoma na nona veisureti o itaukeinivale, ia ke o ciqoma e vakaraitaka ni o doka na nona veisureti.

A tekivu na veivosaki ena nodra kidavaki na lewenivuvale yadua, ra qai tarogi se sa vakacava tiko na nodra bula. E dau kena ivakarau tale ga ena vanua ya me tarogi se sa vakacava tiko na nodra manumanu! E kaya o Joseph e dua na itaukei mai Cameroon: “Ke sa biubiu e dua na vulagi mai na dua na vale, e sega ni veirauti ke ‘vakamoce’ ga. Levu na gauna me na tomani vulagi o itaukeinivale e gaunisala ni rau veitalanoa voli. Oti sa na qai vakamoce vua qai lesu tale ina nona vale. Na vulagi e sega ni caka vua qori ena rawa ni nanuma ni sega ni kauaitaki.”

Ena gauna ni kana, so na gauna era na kanavata ga na veitokani ena dua na veleti​—so tale na gauna era na kana ga e ligadra. Na ivakarau qo e vakaraitaka ni bibi dina e Cameroon na veiyaloni. Ena so mada ga na gauna e dau caka na ivakarau qori me vakaduavatataki ira na veitokani era sega ni veimaliwai vinaka tu. E rawa ni tukuni ni kanavata qo e vaka ga erau kaya tiko, “Keirau sa veiyaloni tale.”