Kirisimasi​—Sa Mua Tiko e Vei?

ENA tini na yabaki sa oti ena vula vata ga oqo, e tabaka kina na U.S.News & World Report e dua na itukutuku e kena iulutaga “In Search of Christmas (Vakasaqara na Kirisimasi).” E vinakata me kila na ulutaga oqo se sa qai “savasava, sa sega soti ni bisinisitaki” na solevutaki ni kirisimasi. E sa vaka beka oya na Kirisimasi?

E vakamacalataki ena ulutaga oqo na vuna eda na sega ni namaka kina oqori. E tukuna: ‘A sega ni dua na ka vakaivola e kunei kina na vakananumi ni nona sucu na Karisito me yacova na ikava ni senitiuri ena gauna a empara kina ni Roma o Constantine.’ Na ka oqori e dusia “ena dua na yasana ni sega ni dua na tamata e kila na siga a sucu kina o Jisu.” E vakadinadinataka na ulutaga oqo “ni sega ni tukuni ena kosipeli na yabaki, vakatale ga kina na vula se na siga.” E dua na daunitukutuku makawa ena University of Texas e vakaraitaka ni “o ira na lotu Vakarisito taumada era sega ga ni dau vakananuma na siganisucu i Jisu.”

Ena ulutaga lailai “Matter of Conjecture (Na Ka e Nanumi),” e vakamacalataka “na vuna e digia kina na lotu na 25 Tiseba.” E vakadinata: “Sa vakabauti raraba tu na rai ni a nakiti na olodei oqo mera ciqoma na lotu Vakarisito na soqo e vakatokai na Saturnalia kei na so tale na solevu ni lotu butobuto.” “Ni sa matau tu vei ira na tamata na vakayaco soqo ena iotioti ni macawa ni Tiseba, era vakadeitaka na iliuliu ni lotu ni na tete kina na kena dau vakananumi na nona sucu na iVakabula.” E mai veisau ena loma ni veiyabaki ni ika19 ni senitiuri me vakabibitaki kina na kena dau voli kei na soli iloloma. “Na ivakarau vou ni soli iloloma ena Kirisimasi e ivurevure levu ni rawailavo vei ira na dauvolivolitaki, ra sega ni bera na dauveivoli kei ira na daukacikacivaki ena nodra sasaga mera tukuna yani na gauna oqo me kilai raraba.”

O koya gona meda kua ni namaka ni sa na yali yani na yalo ni solevutaki ni Kirisimasi, vakavo ga na kena sa qai yawaka ga na savasava ni lotu Vakarisito. Dina ga ni ivalavala vou ni solevutaki ni Kirisimasi e vutucoqa ena “caka bisinisi e sega soti ni vinaka,” era sega ni bau namaka na lotu Vakarisito dina mera na solevutaka na nona sucu o Jisu. Ia, na iVolatabu e vakabibitaka na ivoli e vakarautaka o Karisito ena nona mate kei na nona vakaturi i lomalagi. (Maciu 20:28) Oqo na ka ena dau vakabibitaki tu ga ena veigauna sa bera mai.