Na Rai ni iVolatabu
Kua ni Tauca na Vosa Mosimosi
“Sa vu mai na gusu e dua bauga, na vakavinavinaka kei na veirukaki. Oi kemudou na wekaqu, e sega ni dodonu me vakakina na veika oqo.”—JEMESA 3:10.
E DUA na idivi talei e vakaduiduitaki keda mai vei ira na manumanu oya ni rawa vei keda meda vosa. Ka ni rarawa ni so era vakayagataka vakatani. Na veivakalialiai, veirukaki, vosavosa ca, vosa vakacacataki ni Kalou, kei na veiwali ca e rawa ni mosimosi—ena so na gauna e ca cake sara mai na mavoa ni yago. E kaya na iVolatabu: “Sa dua sa vosa me vaka sa suaka e nai seleiwau.”—Vosa Vakaibalebale 12:18.
Levu era dau vosavosa ca ra qai veirukaki. Levu na koronivuli e laurai kina ni tubu na iwiliwili ni gone era dau vosavosa ca. E so era kaya ni vosa mosimosi e yaga ni vakayagataki me vakaraitaki kina na ka e tiko e lomana e dua. A vola e dua na gonevuli ni veika vakapolitiki: “E yaga ga na vosa ca ena gauna e sega ni vakadewataki rawa kina na ka e tiko e lomana e dua ni vosa ga vakadodonu.” Me na raica tu ga vakamamada na lotu Vakarisito na vosa mosimosi? Na cava na rai ni Kalou?
Cata na Veiwali Ca
Na vosa dukadukali e sega ni ka vou. O na kurabui beka mo kila nira dau vosavosa ca na tamata ena nodratou gauna na yapositolo, voleka ni 2,000 na yabaki sa oti? Kena ivakaraitaki, e so ena ivavakoso mai Kolosa era dau vosavosa ca nira vakacudrui. Era cakava beka oqo nira nakita mera vakararawataki ira kina e so tale, ena nodra via sauma lesu na ka e caka vei ira. E vaka kina nikua, ni levu era dau vosa ca nira vakacudrui. Sa rauta me yaga vei keda nikua nona ivola o Paula vei ira mai Kolosa. A vola o Paula: “Mo dou luvata na ka kecega oqo, a daucudru, na daulesa, na lomaca, na vosa ca, na vosa dukadukali mai na gusumudou.” (Kolosa 3:8) Matata gona, ni gadrevi vei ira na lotu Vakarisito mera biuta na vosa ca e dau salavata vakalevu kei na cudru.
E levu e sega ni inaki ni nodra vosa ca mera vakararawataki ira kina e so tale. Kena irairai ni sega ni dau vakasamataki na kena dau vakayagataki na vosa ca. Sa ivakarau tu ni veivosaki e veisiga. E so e dredre sara mada ga mera vosa me sega kina na vosa ca. Vakavuqa tale ga me vakayagataki me vakavuna na veiwali. Ia e dodonu beka me tauri tu ga vakamamada na vosa ca? Dikeva mada oqo.
Na veiwali ca na vosa mosimosi e nakiti me vakamarautaki ira e so. Na veiwali ca nikua sa baleta wale ga na veiyacovi. E levu na tamata dokai era taleitaka na mataqali veivosaki vaka oqo. (Roma 1:28-32) E sega gona kina ni vakabekataki ni ivukivuki ni veiyacovi e dau ulutaga ni nodra veitalanoa na dauvakalasalasa kilai. Na veiwali ca e dau laurai vakalevu ena iyaloyalo yavala, ena retioyaloyalo qai dau rogoci ena porokaramu ena retio.
Na iVolatabu e sega ni galuvaka na veiwali ca. A vola na yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Efeso: “Ia na dauyalewa, kei na ka kecega sa velavela, kei na daukocokoco, me kakua ni cavuti e na kemudou maliwa, me vaka sa kilikili kei ira era sa lotu; me kakua talega na ka vakasisila, se na veivosaki lialia, se na veiwali, a ka oqori sa sega ni kilikili.” (Efeso 5:3, 4) Matata gona ni vosa dukadukali, se mani vakacava na kena inaki, e vakacala na Kalou. E ca. E mosimosi tale ga.
Cata na Kalou na Vosa Gaga
Na vosa mosimosi e kaukaua sara mai na veiwali ca. E rawa ni mosimosi na veivakalialiai, vosa gaga, veivakasewasewani, kei na veivakalewai. E dina nida dau cala kece ena noda vosa, vakauasivi ni gaga na vosa e tauci vei keda se da kakasetaki. (Jemesa 3:2) Ia, e sega ni dodonu vei ira na lotu Vakarisito dina mera vakamatautaki ira ena vosa vakacaca. E vakamatatataka na iVolatabu ni Kalou o Jiova e sega ni vakadonuya na vosa kece e veivakamavoataki.
Me kena ivakaraitaki, ena iKarua ni Tui, e tukuni kina e dua na ilala gonetagane era vosa vakacacataka na parofita o Ilaisa. Na kena itukutuku e kaya nira tekivu “vakalialiai koya, ka kaya vua, Mo lako cake, na ulu cou; mo lako cake, na ulu cou.” Ni rawa vei Jiova me raica na lomadra na gone oqo qai raica na kena ca, a sega ni taura vakamamada na nodra vosa ni veivakalialiai. E tukuni ni Kalou a qai vakamatei ira e 42 na gonetagane ena vuku ni nodra vosa vakacaca.—2 Tui 2:23, 24.
Era tomana tiko ga na Isireli nodra “vakalialiai ira nai talatala ni Kalou, ka beca na nona vosa, ka vakacacani ira na nona parofita, ka sa tubu kina na cudru i Jiova vei ira na nona tamata, ka sa dredre me ra vakabulai.” (2 Veigauna 36:16) E dina ni cudruvaka na Kalou na nodra qaravi matakau kei na nodra talaidredre, ia e vakavure vakasama ni kauta cake mai na iVolatabu na nodra vosa vakacacataki na parofita ni Kalou. E vakaraitaka oqo ni cata na Kalou na itovo oqo.
Sa rauta me veivakasalataki na iVolatabu: “Kakua ni vosataka vakaukauwa e dua na qase.” (1 Timoci 5:1, VV) Na ivakavuvuli oqo e rawa ni vakayagataki ena sala eda dau veitaratara kina. Na iVolatabu e vakauqeta meda ‘kakua ni vosavakacacataka e dua na tamata, meda kakua ni veiba, meda yalomalua, meda yalolokomi sara vei ira kece ga na tamata.’—Taito 3:2.
Tarova na Gusuda
Ena so na gauna, e dau dredre dina me tarovi noda via vosacataka e dua. Ni dua e vakacalai, ena rairai nanuma me totogitaki koya e cala ena vosa kaukaua, qai mosimosi—me tukuna vakadodonu se kakase. Se dodonu tiko ga vei ira na lotu Vakarisito mera vorata na gagadre vaka oya. E kaya na Vosa Vakaibalebale 10:19: “Ni sa levu na vosa ena sega ni yali na ka ca: Ia ko koya sa tarova na tebenigusuna sa vuku.”
Era ivakaraitaki vinaka na agilosi ni Kalou. Era kila na nodra cala na kawatamata kece. E dina nira kaukaua cake sara na agilosi, era sega ni beitaki ira vakaca na kawatamata, “e na mata ni Turaga [o Jiova].” (2 Pita 2:11) Nira kila ni sega ni lecava na Kalou na nodra cala na tamata kece qai rawa tale ga ni vakadodonutaka, era tarova kina na agilosi na tebenigusudra. O Maikeli, na nodra iliuliu na agilosi kece, a sega ni bau doudou me vosa vakacaca, vua mada ga na Tevoro.—Juta 9.
Era saga na lotu Vakarisito mera vakatotomuri ira na agilosi. Era muria na ivakasala ena iVolatabu: “Kakua ni veisausaumitaka na nona ca e dua. Nakita eliu na veika sa dodonu e na matadra na tamata kecega. Kevaka sa rawa, mo dou vakatovolea me veilomani kei ira na tamata kecega. Oi kemudou sa lomani dou kakua ni sauma na ca sa caka vei kemudou, ia mo dou laiva vua na Kalou me sauma; ni sa volai; A noqui tavi me’u cudruvaka; au na sauma koi au, sa kaya na Turaga [o Jiova].”—Roma 12:17-19.
Na rorogo mada ga ni domoda e rawa ni kuria na mosimosi ni ka eda tukuna. E sega ni ka vou vei ira na tagane kei na yalewa vakawati na veirukaki. Levu na itubutubu era dau kailavaki luvedra. Ia, e sega na betena vei keda meda kaila nida tukuna na lomada. E vakauqeta na iVolatabu: “Me biu tani kece vei kemudou na yaloca, kei na cudrucudru, kei na daunene, kei na veiba, kei na vosavakacaca, kei na ca kecega sa vakakina.” (Efeso 4:31) E kaya tale ga na iVolatabu ni “tabu ni veileti nai talatala ni Turaga; ia me yalomalumalumu vei ira kecega na tamata.”—2 Timoci 2:24.
Vosa e Veivakabulai
Ni sa levu na vosa ca kei na veiwali ca nikua, e dodonu mera kila na lotu Vakarisito na sala mera vorata kina na leqa oqo. E dua na sala vinaka e vakarautaka na iVolatabu, oya, meda lomani ira na wekada. (Maciu 7:12; Luke 10:27) Na noda kauai dina kei na noda lomani ira na wekada ena uqeti keda meda vakayagataka na vosa e veivakabulai. E kaya na iVolatabu: “Me kakua ni lako mai na gusumudou e dua na vosa velavela, o koya ga sa vinaka me ia kina na veivakatataki, me vaka sa rauta, me yaco kina na vinaka vei ira era sa rogoca.”—Efeso 4:29.
Na bucini tale ga ni Vosa ni Kalou ena noda vakasama ena vukei keda meda biuta na vosa mosimosi. Na wiliki kei na vakasamataki ni iVolatabu e rawa ni vukei keda meda “biuta tani kina na i vakarau dukadukali kece ga.” (Jemesa 1:21, VV) Io, na Vosa ni Kalou e rawa ni vakabulabulataka noda vakasama.