Na Rai ni iVolatabu
Na Vakatanitaki ni Gagadre—E Vakadonuya Beka na Kalou?
“NI NAICA au na qai kila kina se mataqali gagadre ni veiyacovi vakacava e malele kina na yaloqu?” Oqo na nona taro e dua na goneyalewa yabaki 13 e tabaki ena dua na pepa e dau soli ivakasala vei ira na itabagone. E votu ena nona taro oqo na nodra nanuma e levu, oya ni dui lewa ga na tamata yadua na sala me vakaceguya kina na nona gagadre ni veiyacovi.
E so era veilecayaki ena vuku ni nodra gagadre ni veiyacovi. E so tale era sega ni tu suka ni veiyacovi vakatagane se vakayalewa. E so era doudou na vakaraitaka e matanalevu na nodra vakasalewalewa se viavia tagane ra qai dara vata kei na kena isulu. E so tale era lai tini sele sara ena nodra saga me veisau na kedra ibulibuli, ke ra yalewa era saga mera tagane, ke ra tagane era saga mera rairai vaka na yalewa. So sara mada ga era kaya ni sega ni cala na nodra veiyacovi na uabula kei ira na gone.
E vakatau beka ga vei keda na sala meda vakaceguya kina na gagadre ni veiyacovi, se na noda digia meda yalewa se da tagane? Na cava e kaya na Vosa ni Kalou me baleta na veitikina oqo?
“Na Tagane kei na Yalewa sa Buli Rau ko Koya”
E tukuni ena Vakatekivu, ni Kalou a bulia na tagane kei na yalewa me rau duidui. E kaya na kena itukutuku: “A sa bulia na tamata na Kalou mei tovo vata kei koya . . . na tagane kei na yalewa sa buli rau ko koya. A sa vosavakalougatataki rau na Kalou, a sa kaya vei rau na Kalou, Drau vakaluveni, ka tubu me lewe vuqa, ka vakatawai vuravura, ka vakamalumalumutaka.”—Vakatekivu 1:27, 28.
Na Kalou a bulia na tamata qai solia vua na galala ni vakatulewa, e vakarautaka tale ga na sala me marautaka kina nona galala. (Same 115:16) Soli tale ga vua na itavi me taqomaka na veika bula kece e vuravura, qai vakayacani ira. (Vakatekivu 2:19) Ia, me baleta na veiyacovi, a vakarautaka na Kalou na kena ivakaro matata.—Vakatekivu 2:24.
Ena nona talaidredre o Atama, eda sega ni uasivi kece kina. E dodonu gona meda na vorata na noda malumalumu kei na gagadre kaukaua e sega ni salasalavata kei na inaki taumada ni Kalou. Sa rauta me vakamatatataka na Kalou na itovo e cata ena lawa a solia vei Mosese—me vaka na veibutakoci, veiyacovi vakaveiwekani, veimoceri vakatagane se vakayalewa, kei na veiyacovi kei na manumanu. (Vunau ni Soro 18:6-23) E vakatabuya tale ga na Kalou me dua na tagane me vukivuki vaka na yalewa se yalewa me vaka na tagane ena inaki me vakayacori kina na itovo vakasisila. (Vakarua 22:5) Na iVolatabu e vakavulica ni sala duadua ga ni veiyacovi e vakadonuya na Kalou oya ena loma ni bula vakawati. (Vakatekivu 20:1-5, 14; 39:7-9; Vosa Vakaibalebale 5:15-19; Iperiu 13:4) E veiganiti beka na ivakatagedegede oya?
O Cei e Lewa?
Na iVolatabu e vakatauvatana na tamata ena mata ni Dauveibuli ina qele ena liga i koya na dautulituli. E kaya: “O iko na tamata; ko cei ko iko mo veileti kaya na Kalou? Ena kaya beka na ka sa caka vei koya sa cakava, O sa cakavi au vakaoqo e na vuku ni cava?” (Roma 9:20) E macala mai na sala e buli rau kina na tagane kei na yalewa na Kalou ni rau na yaco ga me rau veivinakati. Koya gona, e cala na veivinakati vakatagane se vakayalewa, veivinakati kei na manumanu, se kei ira na gonelalai.—Roma 1:26, 27, 32.
Oya na vuna era veivorati kina kei na Kalou o ira era bucina na mataqali veivinakati vaka oqo. E tiko na ivakasala oqo ena iVolatabu: “Ena ca ko koya sa veivorati kei Koya ka Buli koya! nai caca ni bilo sa dua vata kei nai caca ni bilo ni qele! Me kaya li na tete vua sa tulia, A cava ko sa tulia tiko?” (Aisea 45:9) Macala gona ni dodonu vua a bulia na tamata me lewa na veika me baleta na veiyacovi. E ka vakayalomatua gona mera muria na tamata na nona veidusimaki.
Maroroya na Yagomudou
Na dauvola iVolatabu o Paula e dusimaki ira na lotu Vakarisito me baleta na veiyacovi. E kaya: “Mo dou dui kila yadua mo dou maroroya na yagomudou me vakasavasavataki ka me dokai; me kakua ni rawai koya na dodomo ca.” (1 Cesalonaika 4:4, 5) Na maroroi ni yagoda e kena ibalebale na noda moica noda vakasama kei na noda gagadre me salavata kei na lawa ni Kalou e vauca na itovo savasava.
Ena sega ni rawarawa na ka oqo. Vakauasivi vua e dua e vakacacani ni se gone se sarava taudonu na iyaloyalo ca, se vua e susugi koya se o nona itubutubu sara mada ga e dau vakasalewalewa se viavia tagane, e macala ni na bucini vua na gone na rai cala ni itovo savasava e vauca na tagane se yalewa. Rawa ni vakavuna tale ga na leqa oqo na ituvaki eda sucukaya mai, na noda hormone, se na levu ni ka eda dau vakasamataka. Ia, e veivakacegui meda kila ni noda Dauveibuli e rawa ni veivuke qai tokoni ira tale ga e nodra leqa oqo.—Same 33:20; Iperiu 4:16.
Laiva na Dautulituli Levu me Moici Iko
E dodonu me toka donu na qele ena kena ikotokoto ni bera ni tekivu bulibuli na dautulituli. Ni sa cowiri na kena ikotokoto, sa na qai bulia na dautulituli na qele me yacova na kena ibulibuli e gadrevi. Ni bera ni moici keda na Kalou meda ka talei vua, e dodonu meda bulataka na ivakavuvuli kei na lawa ni Kalou e sega ni dau veisau. Nida sasagataka oqori, sa na qai tekivu vukei keda na Kalou ni vakayagataka na iVolatabu, yalo tabu, vaka kina o ira na mataveitacini vakarisito. Eda na tekivu vakila ena noda bula nona veikauaitaki na Kalou.
Meda nuitaka na nona vuku na Dauveibuli ni kila vinaka na ka e yaga vei keda. Na vakanuinui vaka oqo e bucini ena masu kei na vulici vagumatua ni iVolatabu. Ke nuitaka na Kalou e dua e cala nona gagadre ni veiyacovi, ena rawa ni moici koya na Dauveibuli. E kaya na 1 Pita 5:6, 7: “Dou qai vakamalumalumutaki kemudou e ruku ni liga kaukauwa ni Kalou, me vakalevulevui kemudou cake ko ko ya e na gauna sa lokuci: ka dou biuta vei koya na nomudou lomaocaoca kecega, ni sa daunanumi kemudou ko koya.”
Na noda wilika vakawasoma na iVolatabu eda na kilai ira kina na dauveiqaravi yalodina ni Kalou era vorata na gagadre ni yagodra ra qai sega ni soro. E veivakayaloqaqataki dina na nodra ivakaraitaki! E rawa nida vakila nona cati koya ga ena so na gauna na yapositolo o Paula ena nona taroga: “A tamata vakaloloma koi au! o cei ena sereki au mai na yago ni mate oqo?” Ia sa qai sauma tale nona taro ni vakamuai keda vua na ivurevure levu duadua ni veivuke: “Au sa vakavinavinaka vua na Kalou e na vuku ni noda Turaga ko Jisu Karisito.”—Roma 7:24, 25.
Na iGu e Vakavuna na Veisau
E rawa tale ga nida vakayagataka me vukei keda na yalo tabu ni Kalou. Oqo na igu e rawa ni vakavuna na veisau. Na yalo tabu e vukei keda meda “biuta tani kina na tamata makawa” da qai “vakaisulu e na tamata vou, o koya sa caka me vaka na Kalou e na yalododonu kei na yalosavasava ni dina.” (Efeso 4:22-24) E dau tu vakarau na Tamada vakalomalagi me sauma na nodra masu era kerea na yalona tabu me veisautaki ira. E vakadeitaka o Jisu ni o Tamana ena “solia na Yalo Tabu . . . vei ira sa kerekere vua.” (Luke 11:13) Gadrevi meda masu tiko ga me vaka e kaya na veivosa oqo: “Dou kerekere, ka na soli vei kemudou.” (Maciu 7:7) Ena veivuke vakalevu sara oqo me lewai vinaka kina na gagadre ni veiyacovi.
E vukei keda tale ga na Kalou ena vukudra na tacida vakarisito dina, era duikaikai. E so na lotu Vakarisito ena ivavakoso mai Korinica ena imatai ni senitiuri, era dau “viavia vaka na yalewa” ra qai “veimoceri vakatagane.” Ia, era mani veisau. E vakasavasavataki ira na dra i Karisito, qai vakadonui ira na Kalou. (1 Korinica 6:9-11) E so tale ga edaidai e dodonu mera veisau. E rawa ni vukei ira era vaka oqo o ira na tacida ena ivavakoso vakarisito ena nodra sasaga mera vorata na gagadre cala.
Kena ibalebale beka oqo ni gauna e yaco kina e dua me lotu Vakarisito sa na oti tale ga kina na gagadre cala se nona lomatarotarotaka ni tagane se yalewa? Sega. Na nodra sasaga vakaukaua e so mera bulataka na ivakavuvuli ena iVolatabu e vakavuna mera vakanadakuya rawa kina na bula vaka oya. Ia, era na sasaga tiko ga na lotu Vakarisito oqo e veisiga mera vorata na gagadre cala. Era qarava tiko ga na Kalou e dina ni ‘votoki ira tiko na kau’ ivakatakarakara. (2 Korinica 12:7) Na gauna kece era saga tiko kina mera valuta na gagadre cala ra qai tomana tiko ga nodra itovo vinaka, e raici ira na Kalou mera nona tamata yalodina qai vakatokai ira mera savasava. E rawa nira vakanamata ena gauna mai muri e sa na sereki kina na kawatamata mai na “kena vakabobulataki ki na rusa, ka me lalaga tu ka vakaiukuukutaki vata kei ira na luve ni Kalou.”—Roma 8:21.
Ena gauna mada ga oqo, o ira kece era via vakamarautaka na Kalou e dodonu mera muria nona ivakatagedegede dodonu. O ira na lotu Vakarisito dina era digitaka mera qarava na Kalou—mera kua ni muria ga na nodra gagadre. O ira kece era cakava na veika e salavata kei na loma ni Kalou ena veibasoga kece ni nodra bula, era na vakalougatataki mera reki ra qai marau me tawamudu.—Same 128:1; Joni 17:3.
[Tikina bibi ena tabana e 19]
Me baleta na veiyacovi, a vakarautaka na Kalou na kena ivakaro matata
[Tikina bibi ena tabana e 20]
Eso na lotu Vakarisito ena ivavakoso mai Korinica ena imatai ni senitiuri era dau “viavia vaka na yalewa” ra qai “veimoceri vakatagane.” Ia, era mani veisau
[iYaloyalo ena tabana e 21]
Na vulici ni iVolatabu ena vukea e dua me bucina na itovo savasava