Na Waqa i Noa kei na iTaratara ni Waqa Nikua

YABAKI 40 vakacaca noqu dau droini peleni ni waqa, au idinia tale ga. Au droinitaka na peleni ni waqa lelevu kei na waqa lalai, vaka kina na kedra veigacagaca vakamisini. Niu se vakaitikotiko mai British Columbia, e Canada ena 1963, a tukuna vei au e dua na iVakadinadina i Jiova ni volai ena Vakatekivu ni waqa i Noa e vaka tu e dua na kisi se kato balavu. Noqu rogoca oya, au via vaqaqa sara ga.

E volai ena Vakatekivu ni a nakita na Kalou me vakaluvuca na vuravura me vakaotia kina na ca. A kaya vei Noa me taya e dua na waqa me ratou na bula kina vakavuvale, kei na manumanu tale ga ena digitaka mai na kedra veimataqali kece. Na waqa e tukuni vei Noa me na 300 na kiupiti na kena balavu, 50 na kiupiti na kena raba, qai 30 na kiupiti na kena cere. (Vakatekivu 6:15) Vakacaca gona, na balavu ni waqa ena rauta ni 134 na mita, na kena raba ena 22 na mita, kei na kena cere ena 13 na mita.a Na levu ni loma ni waqa e rauta ni 40,000 na cubic mita.

Na Kena iTaratara

Dua na ka e vakaukauataka na waqa i Noa na kena itaratara, oya me waqa tabatolu. Na buturara ni waqa e rauta ni 8,900 na sukuea mita. Kena irairai ni kau ni waqa e dua na mataqali paini na kofera (cypress). Na kau oqo e levu na kena drega, e dredre ni curumiwai. Ni tara tiko, e boro sara ena drega kuluta, e loma vaka kina e tuba. (Vakatekivu 6:14-16) E sega ni tukuni vei keda se cava a vakayagataka o Noa me cobara vata na kau. Ia ni se bera ni cavuti ena iVolatabu na itukutuku ni Waluvu, sa vakamacalataki e liu nira tu ena gauna oya o ira na dau bulia na iyaya ni cakacaka parasa kei na kaukamea. (Vakatekivu 4:22) E tiko tale ga na ivako e caka mai na kau, e se vakayagataki tiko ga ena ta waqa me yacova mai nikua.

E caka na waqa me vakarumu, e dua na katuba e babana, qai dua na kena katubaleka, e dua na kiupiti na kena cere me curu kina na cagi kei na rarama. Ia e sega ni cavuti ena Vakatekivu ni waqa oya e tiko na muanailiu, na kena itakele, se me vakalaca, vakaikara, se ivocevoce. Na vosa mada ga vakaIperiu ni waqa oya e dusia e dua na basikete e boro ena drega kuluta, me vaka na kena a vakayagataka na tina i Mosese me vakacirimi koya sobu kina ena uciwai na Naile.​—Lako Yani 2:3, 10.

Dei Vinaka e Wai

Na balavu ni waqa e vakaonotaki na kena raba, qai vakatinitaki na kena cere. Levu na waqa e ta nikua e via muria tale ga na itaratara oqori. Na kena duidui ga ni waqa e ta nikua e sa na dau dikevi vata na kena levu kei na igu ni idini me na tosoya. Ia nida raica na waqa i Noa, na ka ga ena vinakati kina me vude rawa. Ena vakacava mada ni sa tekivu ciri?

Na dei vinaka ni waqa e vakatau ena kena itata. Ena vakasamataki tale ga vata kei na kena levu se lailai. E vakamacalataka na iVolatabu ni a bisa na uca levu mai lagi, e muri sa qai vakavuna na Kalou me liwa na cagi. (Vakatekivu 7:11, 12, 17-20; 8:1) E sega ni kaya na iVolatabu se a vakacava na kaukaua ni ua kei na cagi, ia e kena irairai ni voravora sara ga na wasawasa qai liwa kaukaua na cagi, e veitubuyaki na ua, qai veiveisau na matanicagi me vaka ga edaidai. Ke kaukaua qai dede na liwa ni cagi, sa na veitubuyaki na ua vakaitamera, era na veiyawaki tale ga. Kevaka tale ga e yaco na uneune, sa na voravora vakalevu na wasawasa.

E veirauti vinaka na levu ni waqa me na sega kina ni tavuki rawarawa. Na ibulibuli tale ga ni waqa i Noa e veiganiti vinaka me na dredre kina ni takili ni sa voravora na wasawasa. Ke takili vakalevu na waqa ni sa veitubuyaki na ua lelevu, eratou sa na tikotiko ca dina o iratou ena loma ni waqa vaka kina na manumanu. Na veitakiliyaki ni waqa e rawa tale ga ni vakamalumutaka na dagona. Ena vinakati me kaukaua na dagona me dei kina na lomadonu ni waqa ni sa laveta cake na muana ruarua na ua lelevu ena duavata ga na gauna. Ia kevaka e laveta na lomadonu ni waqa e dua na ua levu, na bi kece e sa na lako ina muana ruarua, qai rawa sara ga ni ramusuirua kina na waqa. Na ivakatautauvata ni balavu kei na cere ni waqa a kaya vei Noa na Kalou me taya, na kedrau veisivi me na tiko mai na 10 kei na 1. Na itaratara vakasakiti ni waqa oqo era na qai yacova ga na dau ta waqa e muri ni sa oti e dua na gauna balavu ni nodra vakatovotovotaka voli e wai na nodra waqa.

Waqa Kaukaua, Waqa Vinaka

Ena vude vinaka na waqa i Noa baleta ni kena itaratara e vaka na kisi. Na kena bi tale ga ena veirauti vinaka. De a tuva na kako o Noa ena loma ni waqa me veiraurau vinaka, wili kina na manumanu era vakavodoki kei na levu ni kakana me rauta e sivia e dua na yabaki. Ena sega tale ga ni vakaleqa na dago ni waqa ni veibiuyaki vinaka na kako e loma ni waqa, me kua kina ni vakabi na iusana ena dua ga na yasana. O koya gona, e rua na ka e vakavuna na soko vinaka ni waqa ena Waluvu mera bula rawa kina na kena pasidia—na itata ni waqa e vakatakila mai o Jiova kei na nona veitaqomaki. Macala ga ni a raica na Kalou me takasa vinaka na waqa ena dua na vanua veiganiti.

Au vakadinadinataka ena noqu vakadidike ni sega ni vakamelei rawa na ka e tukuna na iVolatabu me baleta na waqa i Noa, na ivakamacala tale ga me baleta na kena itata e sota vinaka kei na itata ni waqa nikua. Ia e levu tale na ivakamacala matailalai me baleta na waqa kei na Waluvu era sega ni cavuti ena iVakatekivu. Noqu vakanuinui tu ni dua na siga, oti na veivakaturi, keirau na qai sota kei Noa ena vuravura ga oqo ena kedra maliwa na veivuvale kei na manumanu kece era mai bula rawa ga ena vuku ni waqa a ogataka o koya na kena tara. (Cakacaka 24:15; Iperiu 11:7) Au na vakavinavinaka e liu vua kei iratou nona lewenivuvale, oti au sa na qai tarogi koya ena levu sara na ka.​—Cautaki mai.

[iVakamacala e ra]

[Kato/​iYaloyalo ena tabana e 22]

IVAKATAKARAKARA LAILAI NI WAQA I NOA

Tovolea mada mo cakava e dua na ivakatakarakara lailai ni waqa i Noa ena nomu vakamuria na idusidusi sa toka oqori. (Ke o vinakata me ka levu vakalailai, vakalevutaka ga na ivakarau sa volai tu oqori.) Ke o vinakata me kua ni curumiwai na pepa o vakayagataka, tositosia ena crayon. Lobika sara, qai dregata vata na tutuna. Tuva e loma e vica na sede me ivakabi, me veirauti vinaka na kedratou veiyawaki, qai dregata vata mera kua ni veitosoyaki. Na inaki ni ivakabi oqori me bika sobu na nomu waqa pepa me yacova ni sa dromu e dua na ikatolu ina veimama ni dagona.

Ke o via kila se na vude vinaka nomu waqa, biuta vakababa ena lomadonu ni dua na tavu wai. Bulia na ua ena loma ni tavu ena nomu taura e dua na pakete lala ni sucu se dua tale na pakete e via tautauvata na kena levu, vakadavora vakababa qai tonia vakavica ena loma ni wai.

[Diagram]

(Raica tale na ivola)

LOBIKA I LOMA LOBIKA I LOMA

LOBIKA I LOMA LOBIKA I LOMA

[iYaloyalo]

Na itaratara ni waqa i Noa e via tautauvata sara ga kei na so na waqa lelevu nikua

[Diagram/​iYaloyalo ena tabana e 20, 21]

(Raica tale na ivola)

Muailiu

Babana

Delana

Muailiu

Babana

Delana

[iYaloyalo]

Na balavu ni waqa i Noa e 134 na mita, e via volekata na veimama ni waqa na “Titanic”

[Credit Line]

Titanic plan: Courtesy Dr. Robert Hahn/www.titanic-plan.com; photo: Courtesy of The Mariners’ Museum, Newport News, VA