LESONI 4
Dau Nuitaki
IBALEBALE NI NUITAKI
Era dau nuitaki o ira era cakava na itavi. Nira vakayacora na ka e tukuni vei ira, ra qai cakava ena kena gauna.
Ke se gone mada ga na luvemu se rawa tiko ga ni vulica me nuitaki ena itavi. E kaya na ivola Parenting Without Borders: “Nira vula 15 ga na gone era na tekivu vakatotomuria na ka era kaya na itubutubu. Nira vula 18 era na via cakava na ka e cakava tiko na itubutubu. Eso na vanua, era na vakaraitaka na itubutubu vei ira na gone yabaki lima ina vitu na samaki ni vale. Na yabaki ni bula qori e levu sara na itavi era rawa ni cakava.”
BIBI NI NUITAKI
Eso na vanua e levu na cauravou kei na goneyalewa, era biubiu e vale mera lai bula vakataki ira. Ia nira sotava na ituvaki dredre, era lesu tale i vale nira sega ni vakavulici ena vakayagataki vakavuku ni ilavo, samaki vale, se mera nuitaki e veigauna.
E bibi gona mo vakavulici luvemu ena gauna qo me rawa nuitaki ni sa uabula. E kaya na ivola How to Raise an Adult: “O na sega ni vinakata mera vakararavi tu ga vei iko na luvemu me yacova nira yabaki 18, mo qai biuti ira mera cakacakataka nodra bula ni veisiga.”
O NA VAKARAITAKA VAKACAVA?
Lesia na itavi me cakava e vale.
IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “E yaga na cakacaka kaukaua kece.”—Vosa Vakaibalebale 14:23.
Era tu vakarau na gone mera vukei nodra itubutubu ena itavi. Vakayagataka vinaka na gauna qori mo lesia vei ira na ka mera cakava.
Eso na itubutubu era sega ni vinakata mera cakava qori na gone. Eso era kaya nira sega ni via vakacakacakataki luvedra vakalevu, ni sa tu mada na icolacola e koronivuli.
O ira na gone era dau cakacaka e vale era na rawaka vinaka e koronivuli, nira vulica mera vakaotia vinaka na cakacaka e lesi vei ira. E kaya na ivola Parenting Without Borders: “Nida sega ni vakavulici ira mera veivuke nira se gone, era na nanuma ni sega ni bibi mera dauveivukei.”
Nira vakavulici mera cakava na itavi e vale, era na dau vukei ira eso tale, ra qai sega ni nanumi ira ga. Era na kila ni tiko na kedra yaga ena vuvale, qai dodonu ga mera cakava nodra itavi.
Vukei koya me kua ni cakitaka nona cala.
IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “Mo rogoca na ivakasala, mo muria na veivakadodonutaki, mo vuku kina ena nomu veisiga mai muri.”—Vosa Vakaibalebale 19:20.
Kena ivakaraitaki, ke vakacacana o luvemu nona iyaya ni vakatatalo e dua tale qai sega ni nakita, uqeti koya me vakaraitaka vakadodonu. E rawarawa nodra dau ciqoma na ka e yaco, ena vinakati mera kere veivosoti qai sauma lesu.
Nira tukuna nodra cala kei na nodra malumalumu ena vukei ira mera
daudina qai kua ni cakitaka nodra cala
kua ni beitaki ira eso tale
kua ni soli ulubale
veivosoti ke vinakati