Soqoni Ira Nona Tamata o Jiova qai Vakarautaki Ira Mera Cakacaka
Ena veisenitiuri sa sivi yani e tete kina ina veiyasa i vuravura kece na vukitani. Na lotu era cadracadra mai era muria e so na ivakavuvuli ni iVolatabu, ia e laurai ga vakalevu nira muria na ivakavuvuli vakatamata kei na levu tale na ivakavuvuli e vu mai na lotu butobuto. E vaka me sa sega ni kauaitaki na lesu mai i Karisito.—Vakatauvatana Maciu 13:24-30, 37-43.
Ia a kaya o Jisu mera namaka tiko nona lesu mai! E dua na ilawalawa e vakayacora oqo era tiko mai Allegheny (Pittsburgh), Pennsylvania, Mereke. Ena itekivu ni veiyabaki ni 1870, e vakadikeva na ivakavuvuli ni iVolatabu me baleta na lesu mai i Karisito o Charles Taze Russell kei na so nona itokani, ia ena nodra vakadidike oya, era biuta vakatikitiki na ivakavuvuli vakalotu era sa kila tu. E levu tale na yavu ni ivakavuvuli era vakadikeva mera raica se ra salavata kei na dina e kunei ena iVolatabu. Oya sara ga na itekitekivu ni nodra cakacaka na iVakadinadina i Jiova ena gauna oqo.—Maciu 24:42.
Era mai kila na ilawalawa oqo ni sega ni vakaivolatabu na ivakavuvuli ni Lewetoluvakalou, ni o Jiova duadua ga na Kalou kaukaua duadua, na Daubulibuli; o Jisu Karisito na imatai ni nona ibulibuli qai Luvena duabau ga e vakatubura; e sega ni vaka na Kalou na yalo tabu, ia e nona igu tawarairai ga. E raica na ilawalawa oqo ni rawa ni mate na soulu, e sega ni ka e tawamate, ni nodra inuinui na mate na veivakaturi, ia na kedra itotogi na tamata ivalavala ca tawaveivutuni na rusa tawamudu, sega ni veivakararawataki tawamudu.
E laurai ni dua na yavu ni ivakavuvuli vakaivolatabu na nona solia o Jisu nona bula me keda ivoli na kawatamata. Era voli mada e liu mai vuravura, me tekivu mai na imatai ni senitiuri me yacovi keda mai nikua, e le 144,000 na tagane kei na yalewa mera na lai veiliutaki vata kei Karisito ena Matanitu vakalomalagi. Sa ra qai voli e muri ena isoro ni veivoli i Jisu e le vicavata na bilioni na lewe i vuravura, e levu ga vei ira era na vakaturi mai na mate, mera na yacova na bula uasivi vakatamata, mera na qai rawata na bula tawamudu e vuravura ni sa veiliutaki na Matanitu ni Kalou.
E raica rawa tale ga o Russell kei ira na nona ilala ni na tawarairai na nona tiko na Karisito, ni na tiko vakayalo. Ena nodra Gauna na Veimatanitu, a qai cava ena 1914, ena sega tu mada ni matataki e vuravura ena dua na matanitu vakatamata na veiliutaki ni Kalou. Sa na qai tauyavu mai lomalagi na Matanitu ni Kalou. Na ivakavuvuli oqo era kilai kina na iVakadinadina i Jiova edaidai.
Era kacivaka raraba yani na ivakavuvuli dina kece oqo o Russell kei ira nona ilala ena nodra vunau kei na nodra tabaka na kena ivola. E tekivu tabaka ena Julai ni 1879 o Russell na Zion’s Watch Tower (e yacana ena gauna oqo na The Watchtower). Sa nona nanuma me vakatautaki vakatabakidua na nodra cakacaka vakavunau na Gonevuli ni iVolatabu ena veika e cautaki ena lomasoli, ena sega ni lavaki na soli. Era na kacivaka tale ga yani na itukutuku o ira na vakabauta, ia era na sega ni saumi kina. O Russell mada ga vakataki koya e cautaka na iyau e sa rawata ena gauna oya mai na nona bisinisi.
Era dau soqoni vata na Gonevuli ni iVolatabu ena kalasi, me vaka e dau yaca ni nodra ivavakoso ena gauna oya. Era dau soqoni vakatolu ena dua na macawa, mera rogo ivunau, vuli iVolatabu, ra qai tukuniyalo tale ga. Era dau digitaki wasoma na tagane matua mera qase mera liutaka na nodra cakacaka vakayalo na kalasi yadua.
Ena 1884, a duri mai Pennsylvania na isoqosoqo vakalawa na Zion’s Watch Tower Tract Society, e kena inaki ni na sega ni isoqosoqo ni rawa tubu vakailavo. Ena veiyabaki, ena digitaki e dua me peresitedi ni isoqosoqo. Na isoqosoqo vakalawa gona oqo ena tosoya tiko ga na cakacaka ni veituberi ena iVolatabu, ena sega kina ni vakatautaki vua e dua na tamata na cakacaka. E digitaki sara o Charles T. Russell me peresitedi, qai okati na nona valenivolavola me itikotiko liu.
E sasagataki sara me vakatetei yani na cakacaka ina so tale na matanitu. E tarai o Canada kei Igiladi ena itekitekivu ni veiyabaki ni 1880. Ena 1891, e vakalakovi Urope kei na Tokalau e Loma o Russell me rawa ni kilai kina na veika tale e gadrevi me caka me vakatetei kina e kea na ka dina. Ena itekitekivu ni veiyabaki ni 1900, e tauyavu na valenivolavola ni tabana ni iSoqosoqo mai Peritania, Jamani, kei Ositerelia.
Ena 1909 a tokitaki na itikotiko liu ni Watch Tower Society i Brooklyn, Niu Yoka, me vakarawarawataka na vakatetei ni cakacaka vakavunau ina veiyasa i vuravura. Mani vinakati me duri tale e dua na isoqosoqo me lako vata kei na lawa ni vanua o Niu Yoka, na isoqosoqo eda sa kila edaidai me Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. Ena 1914 e duri mai Lodoni, Igiladi, na International Bible Students Association, me rawa ni vakatetei yani kina na nodra cakacaka na Gonevuli ni iVolatabu ina veivanua a lewa tu e liu o Peritania. Ena gauna oqo, e sivia na 100 na isoqosoqo vakalawa era sa vakaduri ena levu na matanitu e vuravura me qaravi kina na cakacaka ni Watch Tower Society. Na isoqosoqo kece oqo e tokoni vakailavo ena ilavo e cautaki, ra qai cakacaka kina o ira na bole cakacaka.
E mate o Charles Taze Russell ena 1916, qai sosomitaki koya o Joseph Franklin Rutherford me peresitedi ni Watch Tower Society. Era sota kaya na Gonevuli ni iVolatabu na veivakatovolei dredre ena nodra vakacacani ena veiyabaki ni voleka tiko ni mudu na iMatai ni iValu Levu, qai yacova na kena kaukaua ena nodratou bala vakatawadodonu i valeniveivesu na le walu na tacida tagane eratou liutaka tiko na cakacaka ena itikotiko liu ni iSoqosoqo e Mereke. E vaka me sa lai tu ena dua na itutu leqataki na nodra cakacaka na Gonevuli ni iVolatabu. Ia era sereki ena 1919 na tacida oqo ra qai vagalalataki ena ka era beitaki kina, sa qai tekivu e kea me vakalevutaki yani na cakacaka vakavunau.
O ira na Gonevuli ni iVolatabu lumuti era vakarautaka tiko mai vakailawalawa na kakana vakayalo ena kena gauna dodonu mai na itikotiko liu ni iSoqosoqo me baleti ira kece era lewena na isoqosoqo. Na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” e cavuta o Jisu e vakaibalebaletaki ina ivavakoso lotu Vakarisito lumuti ena imatai ni senitiuri, e vaka tale ga kina edaidai, ni o koya “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku” o ira na Gonevuli ni iVolatabu lumuti era vunautaka tiko na Matanitu ni Kalou. Ena nona lako mai o Jisu me mai dikeva na ivavakoso, e raica na ilawalawa oqo ni vakarautaka tiko na kedra na lewe ni vale, mani lesia sara me lewa na ka kece e taukena.—Maciu 24:45-47, VV; Luke 12:42.
Ni oti ga na iMatai ni iValu Levu, sa macala sara ni sa tauyavu mai lomalagi ena 1914 na Matanitu ni Kalou e kena Tui o Karisito Jisu. Sa qai rawa ni vakayacori vakaoti kina na vosa i Jisu: “Ka na vunautaki mada na i Tukutuku Vinaka ni matanitu ki na vuravura taucoko, me i vakadinadina ki na veivanua kece ga, sa na qai yaco mai na i vakataotioti.” E liutaka sara ga na sasaga o Joseph F. Rutherford me vakatetei yani na itukutuku oqo ni Matanitu ni Kalou vei ira e le levu tale.—Maciu 24:14, VV.
Mani lewa na iSoqosoqo me sa tabaka ga na nona ivola ena nodra vakayagataki na tamata era bole cakacaka yani era sa yalataki ira, me kua kina ni cegu na tabaki ni ivola vakaivolatabu ena isau lailai duadua e rawa. Era uqeti kece na Gonevuli ni iVolatabu mera vunautaka vakawasoma na itukutuku vinaka ni Matanitu. A bau kaburaki tale ga ena vica na vanua ena walesi na ivunau vakaivolatabu.
Ni bera na 1918, era kila na Gonevuli ni iVolatabu ni inaki ni nodra vunau mera kumuni mai kina na kena vo digitaki era na lai tiko kei Karisito Jisu mai lomalagi, me vakaroti tale ga o vuravura ni sa vakarau tauca na Kalou na nona lewa. E sega soti ni vakabibitaki na nodra vakasoqoni mai o ira mera bula tiko ga e vuravura ni sa muduki na ivakarau ni veika ca ena gauna oqo. Ia ena 1918 lako mai, sa qai vunautaki raraba na usutu “Era na Rairai Sega ni Mate na Vicavata na Milioni Era Bula Tu Oqo!”
Ena 1923, ena kena dikevi na ivakatautauvata i Jisu ena Maciu 25:31-46 me baleta na sipi kei na me, e macala kina nira na vakadonui tale ga, ni se bera na Amaketoni, na tamata era galeleta na ivalavala dodonu, ia era sega ni okati mera veiliutaki ena matanitu vakalomalagi. E vakadonui ira na Kalou mera bulata yani na Amaketoni. E dikevi tale ena 1935 ni o ira na tamata vaka na sipi oqo era tautauvata kei na isoqosoqo levu e sega ni wili rawa na kedra levu e vakamacalataki ena Vakatakila 7:9-17. O ira oqo mera na kumuni mai na veivanua kece mera na bulata yani na Veivakararawataki Levu ra qai bula tawamudu e vuravura. Na ka sa mai kilai oqo e tosoya sara vakalevu na igu ni cakacaka vakavunau.—Joni 10:16.
Ena 1931, era taura na Gonevuli ni iVolatabu na yaca iVakadinadina i Jiova. Ni se bera oya, era dau kilai tu mera Bible Students, International Bible Students, Millennial Dawn people, kei na Watch Tower people. Ra bau kacivi tale ga ena yaca Russellites kei na Rutherfordites. E sega ni dua na yaca oqori e ganita me vakatakilai ira vinaka. E dina ni veiganiti na yaca lotu Vakarisito, e soli vakalou vei ira na tisaipeli i Jisu ena imatai ni senitiuri, ia era vakayagataka tale tiko ga e levu na ilawalawa era muria voli na ivakavuvuli lasu. Me vakaduiduitaki ira gona mai na le vica na milioni e yacadra wale ga na lotu Vakarisito, e dodonu kina me dua na yaca me na vakatakilai ira vakamatata na imuri dina i Karisito ena gauna oqo.
Ena kena dikevi na iVolatabu, e laurai ni a vakatokai ira na nona tamata na Isireli o Jiova mera nona iVakadinadina. O koya gona, o ira tale ga na nona tamata ena ivakataotioti ni ivakarau ni veika, e ganita vinaka me yacadra na iVakadinadina i Jiova, nira sa yalataki ira mera vakatakila yani na yacana kei na nona inaki. Na yaca oqo e vakaduiduitaki ira vakavinaka na lotu dina Vakarisito i Jiova mai vei ira tale e so era kaya voli nira lotu Vakarisito edaidai.—Same 83:18; Aisea 43:10-12.
E mate o Joseph F. Rutherford ena 1942 ni se carubi tu na iKarua ni iValu Levu, qai sosomitaki koya o Nathan H. Knorr me peresitedi ni Watch Tower Society. E macala ena kena dikevi na parofisai ni na via dua toka na gauna ni sautu kei na galala ni oti na ivalu, ena vakarawarawataka oya na kena vakalevutaki na cakacaka vakavunau ni se bera ni cava na ivakarau ni veika oqo. Ena Feperueri ni 1943, sa tauyavu sara na Watchtower Bible School of Gilead mera vakavulici kina na italatala vakatabakidua mera na kaulotu i vanua tani. E muri ena yabaki tiko ga oya, e vakuri ena ituvatuva ni nodra soqoni vakamacawa na iVakadinadina i Jiova e dua na porokaramu ni vuli ena ka e baleta na cakacaka vakaitalatala.
Ena 1950 e tekivu solia vakalalai kina na iSoqosoqo e so na iwase ni iVolatabu na New World Translation of the Holy Scriptures, e vakadewataki mai na vosa taumada ina vosa vakavalagi e vosataki tu edaidai. E yaga vakalevu ena cakacaka vakavunau na iVolatabu e vakadewataki vakadodonu oqo, e matata, qai tabaka na iSoqosoqo ena isau lailai sara. Me yacova mai oqo, sa tabaki oti e sivia na 70 na milioni na lavelave ena 12 na vosa.
Ena mua ni yabaki ni 1995, era vunau tiko e sivia na limanamilioni na iVakadinadina i Jiova ena 230 vakacaca na vanua lelevu kei na yanuyanu. Na iwiliwili levu duadua mera tiko ena dua na soqoni ena 1995 ena 78,620 na ivavakoso, e 13,147,201. Oya o ira na mai tiko ena iVakananumi ni mate i Karisito.
E macala ga ni vakayagataki ira dina tiko na iVakadinadina i Jiova na Kalou baleta ni raici oqo ena nodra gumatua tiko ga ena nona cakacaka, ena nodra duavata e vuravura raraba, ena nodra lomakatakata ni tutaka na yaca i Jiova kei na kena vunautaki na nona Matanitu, ena kilikili ni nodra ivalavala, ena nodra vakabauta na iVolatabu kece me vosa tawacala ni Kalou, vaka kina ena nodra sa sereki mai na rere vakalialia kei na veika vakatevoro.
Na iwasewase e tarava ena vakaraitaka na ka mo vakayacora me yaga kina vei iko na kena sa vakalesui tale mai oqo na sokalou dina.
• Na yavu ni ivakavuvuli cava soti vakaivolatabu e vakaduiduitaki ira na Gonevuli ni iVolatabu mai na veilotu tale e so?
• Na veisau vakaisoqosoqo cava soti e yaco vei ira na Gonevuli ni iVolatabu me yacova na 1918?
• Eda na vakamacalataka vakacava ni o ira na Gonevuli lumuti ni iVolatabu era okati vakailawalawa mera vaka na dua na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” e cavuti ena Maciu 24:45-47, VV?
• Na kilai ni inaki cava ni Kalou e vakalevutaka na igu ni kena cuqeni na cakacaka vakavunau?
• Na cava na yaga ni yaca, iVakadinadina i Jiova?
• Na cava soti na ivakadinadina ni vakayagataki ira dina tiko na iVakadinadina i Jiova na Kalou?
[iYaloyalo ena tabana e 8]
O C. T. Russell ena 1879
Lavelave ni Julai 1879
iLawalawa Gonevuli ni iVolatabu Taumada mai Pittsburgh, Pa.
[iYaloyalo ena tabana e 9]
iTikotiko liu, 1889-1909, Pittsburgh, Pa.
Valenivolavola levu, 1909-1918, Brooklyn, N.Y.
Bure ena iTikotiko liu, 1909-1926, Brooklyn, N.Y.
[iYaloyalo ena tabana e 10]
iTikotiko liu e vuravura ni iVakadinadina i Jiova, Brooklyn, New York, U.S.A.
E cake ena imawi: Valenivolavola
E cake ena imatau: Nodra bure na cakacaka
E ra ena imawi: Valenitabaivola
E ra ena imatau: Vale ni vakavodoiyaya
[iYaloyalo ena tabana e 11]
Vunau kaburaki o J. F. Rutherford
iMatai ni misini ni tabaivola ni Watchtower Society, era vakayagataka na bole cakacaka
Na iVolatabu na New World Translation, sa tabaki oti ena 12 na vosa