Wase Tinikawalu

Na Ca ni Tawayalodina

Aisea 22:1-25

1. Ena vakacava tu mada ke da tiko ena loma ni dua na koro makawa ni sa kabai?

RAITAYALOYALOTAKI iko mada ni o tiko ena loma ni dua na koro makawa sa kabai tiko. Na meca ena taudaku ni bai era tamata qaqa, ra sega ni dau loloma. O kila ni sa bale oti vei ira e levu na koro. Sa ra yaco mai oqo mera vakavua na nomu koro ra kovea na kena iyau, mera kucu ra qai veivakamatei. E dredre na vorati ira vakadodonu nira sa rui mataivalu kaukaua; sa nomu inuinui ga na bainikoro, o nuitaka ni na sega ni botei rawa. Ni o rai yani i taudaku ni bai, o raica na vale qiqo babalavu era vaqiqitaki, era vakaduria na meca me kabai kina na koro. E tiko tale ga na nodra qiqinivalu e dau ulataka na vatu lelevu me botea na bainikoro. O raica na nodra itukinibai kei na ikabakaba mera kabata kina na bainikoro, o raici ira na dautauri dakaititi kei na qiqinivalu, o raica na ilawalawa sotia levu. Sa vakadomobula dina!

2. Ni naica e yaco kina na kabakoro e sereki ena Aisea wase 22?

² Eda wilika ena Aisea wase 22 na kabakoro vaka oya​—e kabai tiko o Jerusalemi. Ni naica beka e yaco kina oqo? E sega ni rawa ni tukuni vakadodonu e dua na kabakoro e yaco kece kina na veika e vakamacalataki e ke. Kena irairai ni parofisai oqo me tauri vakararaba ga na kena ibalebale, ni dusia na vica na gauna e kabai kina o Jerusalemi, e idusidusi raraba tale ga ni ka e namaki me yaco.

3. Na cava era cakava na lewe i Jerusalemi ni sa vakarau kabai na koro me vaka e vakamacalataka o Aisea?

³ Na cava era cakava na lewe i Jerusalemi ni sa vakarau kabai na koro me vaka e vakamacalataka o Aisea? Nira matatamata era veiyalayalati kei na Kalou, era masuti Jiova beka me vakabulai ira? Sega, e mawi dina na ka era cakava, me vaka ga e laurai vei ira e levu nikua era kaya nira qarava na Kalou.

Kabai na Koro

4. (a) Na cava “na Buca ni Raivotu,” na cava e vakatokai kina ena yaca oqo? (b) E vakaevei tu na kedra ituvaki vakayalo na lewe i Jerusalemi?

⁴ Ena wase 21 ni Aisea, na tolu na itukutuku ni veilewai e tekivu vaka oqo, “Na vosa ni parofisai bibi.” (Aisea 21:1, 11, 13) Na Ais wase 22 e doladola tale ga vaka kina: “Na vosa ni parofisai kei na Buca ni Raivotu. A cava mada sa tauvi iko, ni ko sa cabe cake kece ki na dela ni veivale?” (Aisea 22:1) “Na Buca ni Raivotu” e dusi Jerusalemi tiko. E dina ni toka na koro ena tokaitua, e se vakatokai ga me buca baleta nira wavolita na ulunivanua cecere. Na “raivotu” erau mai cavuti vata e vakaraitaka ni yaco e kea e levu na raivotu kei na vakatakilai ni veika. Oqo na vuna mera rogoca kina na vosa i Jiova na lewenikoro. Ia era sega ni via kilai koya, era galeleta ga na sokalou lasu. Era ikuita gona ni veilewai ni Kalou na meca era kabakoro tiko, mera kuitataka na nona tamata dau be.​—Vakarua 28:45, 49, 50, 52.

5. Na cava beka era lai cakava na lewenikoro ena dela ni nodra vale?

⁵ Eda raica e ke ni kainaki nira ‘cabe cake kece ina dela ni nodra veivale’ na lewe i Jerusalemi. Ena gauna makawa, e rabaraba na dela ni nodra vale na Isireli ra qai dau lai vakasoqoni e kea na matavuvale. E sega ni tukuna vei keda ena gauna oqo o Aisea na vu ni nodra lako i kea, ia e laurai ena ka e tukuna nira lako i kea ena inaki duatani. De dua, era lako ina delanivale mera lai masuti ira na kalou lasu. Sa dau nodra ivalavala voli mai oqo ena vica na yabaki ni se bera ni rusa o Jerusalemi ena 607 B.S.K.​—Jeremaia 19:13; Sefanaia 1:5.

6. (a) E vakaevei tu na bula e loma i Jerusalemi? (b) Na cava era reki kina e so, ia na cava sa tu mai matadra?

⁶ E tomana nona vosa o Aisea: “Ko iko sa dauyavala, na koro daumasa, na koro daumarau: ko ira era baleti iko era sa sega ni bale e nai seleiwau, se mate e nai valu.” (Aisea 22:2) Era sa tabili ina koro na ilala tamata vakaitamera, e ue na koro. O ira na tamata ena veitolonisala era maue ra qai taqaya. Ia e so era reki, de dua era nuidei se ra vakabauta ni na lekaleka wale na leqa.a Ia e ka vakalialia na reki ena gauna oqo. E levu ena koro ena vakadomobula sara na ivalavala ni nodra mate, ni na vinaka cake na mate ena iseleiwau. Na koro e kabai e dau sogoti vua na sala ni kau kakana mai taudaku ni koro. Ena oti mai na ibinibini kakana e lomanikoro. Dau veitakavi na matedewa nira waloloi ra qai tu veiosoosoti na lewenikoro. Levu gona e Jerusalemi era na mate ena dausiga kei na mateca. Na ka oqo e yaco ena 607 B.S.K. kei na 70 S.K.​—2 Tui 25:3; Lele i Jeremaia 4:9, 10.b

7. Na cava era cakava na iliuliu kei Jerusalemi ni sa kabai na koro, ia na cava e yacovi ira?

⁷ Era tu i vei na iliuliu kei Jerusalemi ena gauna ni leqa oqo? Sauma o Aisea: “Ko ira kece na nomu turaga era sa dro vata mai na dakai titi, era sa vauci: ia ko ira kece era sa kune vei iko era sa vauci vata, era sa dro vakayawa.” (Aisea 22:3) Era dro na iliuliu kei ira na tamata qaqa ia era tobo! Ni se sega mada ga ni laveti vei ira na dakaititi, sa ra tobo ra qai kau vakavesu. Na ka oqo e yaco ena 607 B.S.K. Ni sa botei na bai kei Jerusalemi, e dro ena bogi o Tui Setekaia kei ira na nona tamata qaqa. Ni sa kila na meca na ka e yaco, era cicimuri ira sara ra qai toboki ira ena vanua bucabuca kei Jeriko. Ra cerebu na tamata qaqa. E vesu o Setekaia, leu tani na matana, vesu ena ivau parasa, qai kau yani vakaukaua i Papiloni. (2 Tui 25:2-7) Sa mai tini vakaca sara na nona tawayalodina!

Rarawataki na Leqa

8. (a) E tarai Aisea vakacava na parofisai me baleta na leqa ena vakarau yacovi Jerusalemi? (b) Na cava ena yacovi ira na lewe i Jerusalemi?

⁸ E tarai Aisea vakabibi na parofisai oqo. E kaya: “Dou rai tani vei au; ena ka rarawa na noqu tagi; dou kakua ni gu me vakacegui au, e na vuku ni kena vakacacani na goneyalewa ni noqu tamata.” (Aisea 22:4) A lolositaka o Aisea na itinitini ca sa parofisaitaki tu me baleti Moapi kei Papiloni. (Aisea 16:11; 21:3) Ia e sa qai bibi ga na nona rarawa kei na nona lolosi ni vakasamataka na leqa ena vakarau tarai ira na kainona. E sega sara ga ni vakacegui rawa na lomana. Baleta? “Ni sa siga ni kidroa, kei na veibuturaki, kei na taqaya, mai vua na Turaga ko Jiova ni lewe vuqa e na buca ni raivotu, na siga ni basu bai, kei na tagi ki na ulu-ni-vanua.” (Aisea 22:5) Na veilecayaki levu ena tarai Jerusalemi. Ena kani yatedra na tamata ena levu ni rere, era lecava na ka mera cakava. Nira sa botea na bainikoro na meca, ena qai tubu “na tagi ki na ulu-ni-vanua.” Kena ibalebale beka oqo nira na tagi na lewenikoro vua na Kalou ena nona valenisoro tabu ena ulunivanua o Moraia? De dua. Ia, ena vuku ni nodra tawayalodina, kena irairai ni nodra tagi oqo, e tagi ni domobula ena voqa lesu mai na veiulunivanua toka voleka.

9. Vakamacalataka mada na mataivalu sa via kabai Jerusalemi tiko.

⁹ E meca vakacava o koya sa vakarau kabai Jerusalemi tiko oqo? Tukuna vei keda o Aisea: “A sa cola taga gasau ko ira na Ilama, e na qiqi-ni-valu, kei na tamata, kei na tamata sa vodo ose; ia ko ira na Kiri era sa ucuna nai sasabai mai na kena taga.” (Aisea 22:6) Era vakaiyaragi vinaka na meca. E sinai na gasau ena nodra bola na tauri dakaititi. O ira na qaqa era vakarautaka na nodra isasabai mera vala. E tiko na qiqinivalu kei na ose era vakavulici ena vala. Era lewena voli na mataivalu na sotia mai Ilama, e toka ena vualiku ni yasayasa sa kilai tu nikua na Persian Gulf, vaka kina mai Kiri, e rairai toka volekati Ilama. Nodrau cavuti na vanua oya e vakatakila tu na yawa ni vanua era lako mai kina na meca. E vakaraitaka tale ga ni o ira na dau tauri dakaititi mai Ilama era lewe tiko ni mataivalu e mai kabai Jerusalemi ena gauna i Esekaia.

Sasaga ni Tataqomaki

10. Na cava soti e yaco e dusia ni na vakarau sotava na leqa na koro?

¹⁰ E vakamacalataka o Aisea na veika e yaco: “Ka sa yaco, ni sa oso na nomu veibuca vinaka e na qiqi-ni-valu, ka sa lautuva na tamata sa vodo ose vaka ki na matamata-ni-koro. Ka sa kau tani na nodrai vakaruru na Juta.” (Aisea 22:7, 8a) Era osota na vanua veibuca ena taudaku ni koro o Jerusalemi na qiqinivalu kei na ose, era tu vakarau mera botea na matamatanikoro. Na cava na “nodrai vakaruru na Juta” e kau tani? Kena irairai ni oqo na matamatanikoro, ke sa botei era na leqa o ira na taqomaka na koro.c Ni sa kau tani na ivakaruru ni koro, sa na rawarawa sara nira curu na kabakoro.

11, 12. Na sasaga ni tataqomaki cava era cakava na lewe i Jerusalemi?

¹¹ E goleva sara oqo o Aisea na nodra sasaga na lewenikoro mera tataqomaki. Na imatai ni ka era vakasamataka na iyaragi! “Ia ko a qai goleva e na siga ko ya nai yaragi mai na Vale-ni-veikau. Dou sa qai kunea na tiki ni bai ni koro i Tevita sa kabasu, ni sa vuqa; dou sa vakasoqona vata talega na wai ni drano era.” (Aisea 22:8b, 9) E maroroi na iyaragi ena kena vale e vakatokai na vale ni veikau. Se tara sara o Solomoni na vale ni iyaragi. Ni a vakayagataki na sitari mai Lepanoni me kena kaunivale, sa dau kilai tu kina me “vale ni veikau ni Lepanoni.” (1 Tui 7:2-5) E dikevi vinaka na vanua sa ra qaraqara tu ena bai. E maroroi na wai​—ni yaga ena taqomaki ni koro. E rui bibi mera bula kina na lewenikoro. Ke sega na wai, ena totolo wale na vakavuai ni koro. Ia eda raica e ke ni sega ni bau cavuti na nodra lako mera lai qara na veivuke i Jiova. Era nuitaka ga na ka e tu vei ira. Meda kua mada ga ni vakataki ira!​—Same 127:1.

¹² Na cava beka me caka ena veiqaraqara e toka ena bainikoro? “Dou sa wilika talega na veivale mai Jerusalemi, ka basuka sobu na veivale eso me vakaukauwataka kina na bai.” (Aisea 22:10) Era dikevi na vale me raici se o koya i vei me basu me rawa ni lai vakayagataki ena kena botani na tikina ena bainikoro era qaraqara tu. Na ka oqo e caka me tarovi ira na meca.

Tamata Tawavakabauta

13. Na cava era cakava na lewenikoro me kua ni leqa kina na medra wai, ia era guilecavi cei?

¹³ “Ia dou sa cakava nai keli-wai e na macawa ni bai ruarua me tu kina na wai ni drano makawa: ia dou sa sega ni golevi koya sa cakava, ka sega ni nanumi koya ka qisia eliu.” (Aisea 22:11) Nida raica na sasaga ni maroroi wai e vakamacalataki e ke kei na Ais 22 tikina e 9, eda lai nanuma lesu kina na ka e cakava o Tui Esekaia me taqomaka na koro nira sa kaba yani na kai Asiria. (2 Veigauna 32:2-5) Ia era tamata tawavakabauta na lewenikoro era cavuti tiko ena parofisai oqo i Aisea. Nira sa vaqaqacotaka na bainikoro, era sega ni vakataki Esekaia, ni sega sara ga ni gole nodra vakasama vua na Dauveibuli.

14. E dina ni veivakaroti o Jiova, na ivalavala vakayalowai cava e laurai vei ira na lewenikoro?

¹⁴ Tomana nona vosa o Aisea: “Ia e na siga ko ya sa kacivi kemudou na Turaga ko Jiova ni lewe vuqa mo dou mai tagi ka tagi yaso, ka tasi ulu, ka vakaisulu e nai sulu taga: ia ka raica sa ia na reki kei na marau, na moku pulumokau, kei na vakamate sipi, na kana manumanu, kei na gunu waini: me tou kana ka gunu, ni da na mate e na mataka.” (Aisea 22:12, 13) Era sega ni veivutunitaka na lewe i Jerusalemi na nodra talaidredre vei Jiova. Era sega ni tagi, tasia na uludra, se vakaisulu taga me ivakaraitaki ni nodra veivutuni. Ke ra cakava oya, ke a tarova o Jiova na veika vakadomobula sa voleka ni yacovi ira. Sa ra qai guta ga na marau vakalialia. Na ivalavala vata ga oqo e laurai edaidai vei ira e levu era sega ni vakabauta na Kalou. Nira sega ni vakabauta na inuinui me baleta na veivakaturi mai na mate se na bula ena Parataisi e vuravura ena dua na gauna mai muri, era guta kina na lasa vakalialia ra qai kaya: “Me da kana ga ka gunu, nida na mate ni mataka.” (1 Korinica 15:32) Sa lekaleka dina na nodra rai! Ena dei wale ga na nodra vakanuinui kevaka era nuitaki Jiova!​—Same 4:6-8; Vosa Vakaibalebale 1:33.

15. (a) Na cava na itukutuku ni veilewai i Jiova e tau me baleti Jerusalemi, o cei e vakatauca na nona lewa? (b) Na cava ena sotava kina o lotu ni Veivanua vaKarisito na leqa vata ga e sotava o Jerusalemi?

¹⁵ Era sega ni vakila na bula nuidei na lewe i Jerusalemi. Kaya o Aisea: “Ia sa tukuna e daligaqu ko Jiova ni lewe vuqa, Ena sega sara ni bokoci nai valavala ca oqo ka yacova na nomudou mate, sa kaya na Turaga, ko Jiova ni lewe vuqa.” (Aisea 22:14) Nira sa rui tamata yalokaukaua, era na sega ni vosoti. Era na vakamatei dina. Ena sega ni daro oqo. Ni vosa sara ga kina na Turaga Sau, o Jiova ni lewe vuqa. E yaco vakarua na leqa e Jerusalemi, na koro tawavakabauta, me vaka ga e parofisaitaka o Aisea. Era yanaraka mada na kai Papiloni, oti oya, o ira na kai Roma. Na leqa tale ga oqo ena yacovi lotu ni Veivanua vaKarisito, nira kaya voli na lewena nira sokaloutaka na Kalou ia era cakitaki koya ena nodra ivalavala. (Taito 1:16) “Sa yacovi lomalagi” na ivalavala ca ni lotu ni Veivanua vaKarisito kei na nodra tale ga na lotu tale e so kei vuravura era beca na ivalavala dodonu ni Kalou. Sa sega ni vosoti rawa na nodra ivalavala ca me vaka ga ni a sega ni vosoti rawa na cala i Jerusalemi, na koro vukitani.​—Vakatakila 18:5, 8, 21.

Na Dauniyau Kocokoco

16, 17. (a) O cei e sa tau oqo vua na ivakasala i Jiova, ena vuku ni cava? (b) Na cava ena yacovi Sepina baleta ni sa rui lavelaveti koya cake?

¹⁶ E biuti ira tu mada na ilawalawa tawayalodina na parofita, sa qai vagolea nona vosa vua e dua ga na tamata tawayalodina. E vola o Aisea: “Sa vaka na Turaga ko Jiova ni lewe vuqa, Mo lako, la’ki curu mada vua na dau-ni-yau oqo, io vei Sepina, ko koya sa lewa na vale levu, ka kaya, A cava ko sa mai cakava eke? ia ko cei na nomu sa tiko eke? ko sa taya kina na nomui bulubulu eke? me vaka e dua ka taya na nonai bulubulu ecake, ka ceuta na nonai tikotiko e na uluvatu!”​—Aisea 22:15, 16.

¹⁷ O Sepina ‘na dauniyau e lewa na vale levu,’ de dua na vale i Tui Esekaia. Kena ibalebale oqo ni turaga vakaitutu levu, e taravi koya ga na tui. Levu na ka e namaki vua. (1 Korinica 4:2, VV) Ia e qara ga na nona lagilagi o Sepina, sega ni ka e dodonu me vakaliuca, na veika ni matanitu. E vakarota me caka na nona ibulubulu vakaiukuuku ena dua na delana cecere​—e vaka ga na ibulubulu ni tui. Na ka oqo e raica vinaka tu o Jiova qai uqeti Aisea me vakasalataka na dauniyau tawayalodina oya: “Raica, ko Jiova ena biuti iko tani sara, ko iko na tamata kaukauwa ka tabonaki iko vakaidina. Ena vakamoici iko sara, ka rabotaki iko me vaka na ka momokiti ki na vanua rabailevu: ia ko na mate kina, sa na kau talega kina na qiqi-vakaturaga ko sa dokai iko kina, ko iko ka vu ni veivakamaduataki e na vale ni nomu turaga. Ia ka’u na vakasevi iko tani mai na nomui tikotiko, ka vakasivoi iko mai na nomu cakacaka.” (Aisea 22:17-19) Ni sa rui qaciqacia, ena sega mada ga ni bulu o Sepina ena dua na ibulubulu e loma i Jerusalemi. Ia ena kolotaki yani me vaka na ka mokimokiti me lai mate ina dua na vanua yawa. Na tikina oqo mera vuli kina o ira e soli vei ira na lewa ena kedra maliwa na tamata ni Kalou. Ke ra vakacolasau, ena kau tani vei ira na lewa oya, ena rawa tale ga nira tini vakasivoi.

18. O cei ena sosomitaki Sepina, ia ni tukuni ni na taura o koya oqo na isulu vakaturaga i Sepina kei na idola ni vale i Tevita, na cava e vakaibalebaletaki?

¹⁸ Ena vakasivoi vakacava o Sepina mai na nona itutu? E vakamacalataka o Jiova ena gusu i Aisea: “Ia ena yaco e na siga ko ya, ka’u na kaciva na noqui talatala ko Elaiakimi na luve i Ilikaia, ka vakaisulutaki koya e na nomui sulu, ka vauci koya e na nomui vau ni sulu, ka’u na lesi koya me lewa na ka ko sa lewa: ia ena yaco ko koya me tamadra na kai Jerusalemi, kei na mataqali i Juta. Ia ka’u na tauca ki domona nai dola ni vale i Tevita; ena dolava ko koya, ka na sega e dua me sogota; ka sogota, ka na sega e dua me dolava.” (Aisea 22:20-22) O Elaiakimi ena sosomitaki Sepina, ena soli vua na isulu vakaturaga ni dauniyau vata kei na idola ni vale i Tevita. E vakayagataki na vosa “idola” ena iVolatabu me dusia na veiliutaki, na matanitu, se na lewa. (Vakatauvatana Maciu 16:19.) Ena gauna makawa, ni soli na idola vua na daunivakasala ni tui, kena ibalebale oya ni lewa o koya na cicivaki ni ka ena vale vakaturaga, bau lewa tale ga se o cei mera dauveiqaravi ni tui. (Vakatauvatana Vakatakila 3:7, 8.) O koya gona, e rui bibi na itavi ni dauniyau, qai namaki vakalevu na ka vei koya e veiqaravi kina. (Luke 12:48, VV) De turaga e kila vinaka nona cakacaka o Sepina, ia ni tawayalodina, ena raica o Jiova me sosomitaki koya e dua tale.

Rua na iVako Vakaivakatakarakara

19, 20. (a) Ena vu ni veivakalougatataki vakacava vei ira na kainona o Elaiakimi? (b) Na cava ena yacovi ira na vakanuinui tiko ga vei Sepina?

¹⁹ Sa qai vosa vakaibalebale o Jiova me vakamacalataka ni sa kau tani na lewa vei Sepina qai soli vei Elaiakimi. E kaya: “Ia ka’u na vakataudeitaki koya [o Elaiakimi] me vaka nai vako e na tikina sa dei sara; ena yaco talega mei tikotiko vakaturaga ka vakaiukuuku e na vale i tamana. A ra na rubeca vua nai ukuuku kecega ni vale i tamana, na gone kei na kawa, kei na bilo lalai kecega, mai na bilo ni gunu ka yacova na bilo ni takitaki. Sa kaya ko Jiova ni lewe vuqa, Ena kau tani e na siga ko ya nai vako [o Sepina] sa vakataudeitaki e na tikina sa dei sara, ena tamusuki ka lutu; ia nai yaya ka rube kina ena tamusuki: ni sa tukuna ko Jiova.”​—Aisea 22:23-25.

²⁰ Ena veitikina oqo, na imatai ni ivako o Elaiakimi. Ena yaco o koya mei “tikotiko vakaturaga” ena vale i tamana, o Ilikaia. E sega ni ucui Sepina ni na sega ni vakarogorogocataka na yaca ni vuvale i tamana. O Elaiakimi ena tokoni ira vinaka na bilo kece ni vale, oya o ira na veiqaravi tiko vua na tui. (2 Timoci 2:20, 21) Ia na ikarua ni ivako e dusi Sepina. E kena irairai ga ni vaka me dei tu na nona cakacaka, ia ena vakasivoi mai kina. O ira na nuitaki koya era na lutu.

21. Donuya na noda itabagauna, o cei, me vakataki Sepina, a vakaisosomitaki, ena vuku ni cava e vakaisosomitaki kina, ia o cei e veisosomitaki?

²¹ Eda vulica mai na itukutuku kei Sepina ni o ira na ciqoma e so na ilesilesi ena kedra maliwa era kaya voli nira qarava na Kalou e dodonu mera vakayagataka na ilesilesi oya mera veiqaravi ra qai vakacaucautaki Jiova kina. Mera kua ni vakacolasau mera rawaka se ra vaqara rogo kina. Me kena ivakaraitaki, sa dau tukuni koya dede tu mai o lotu ni Veivanua vaKarisito ni lesi me dauniyau, me matataki Jisu Karisito e vuravura. Ia me vaka ga ni a vakarogorogocataki tamana o Sepina ena nona lavelaveti koya cake, era vakarogorogocataki koya tale ga vaka kina na Dauveibuli na iliuliu ni lotu ni Veivanua vaKarisito ena nodra vakumuna na iyau me nodra ra qai guta mera raici cake tiko ga. Ni sa yaco gona na gauna ni veilewai me ‘tekivu vei ira na mataqali ni Kalou’ ena 1918, sa qai vakatikitikitaki lotu ni Veivanua vaKarisito e kea o Jiova. E vakatakilakilataki e dua tale na ilawalawa e vaka e le dua na dauniyau​—“na dauniyau yalo dina ka vuku”​—qai lesi me raici ira tiko na lewenivale i Jisu e vuravura. (1 Pita 4:17; Luke 12:42-44, VV) Na dauniyau oqo e vakaraitaka ni ganiti koya me taura ‘na idola’ vakaturaga ni vale i Tevita. E vaka “nai vako” nuitaki o koya ena nona tokoni ira na veimataqali “bilo” kece, se o ira na lotu vaKarisito lumuti e duidui na nodra itavi, era vakanuinui vua me baleta na kedra kakana vakayalo. Me vakataki ira ga ‘na vulagi ena loma ni matamatanikoro’ kei Jerusalemi makawa, era vakanuinui tale ga na ‘so tani tale na sipi’ vua “nai vako” se o Elaiakimi ni gauna oqo.​—Joni 10:16; Vakarua 5:14.

22. (a) Na cava e yaco donu kina na nona vakaisosomitaki o Sepina me sa kua ni dauniyau? (b) Donuya na noda itabagauna, na cava e yaco donu kina na nona lesi “na dauniyau yalo dina ka vuku”?

²² A sosomitaki Sepina o Elaiakimi ni sa vakarau kabai Jerusalemi o Senakaripi kei na nona mataivalu. Sa lesi tale ga vaka kina “na dauniyau yalo dina ka vuku” me veiqaravi ena gauna ni ivakataotioti, na gauna ena qai mudu ni sa yavala o Setani kei na nona ilawalawa mera ravuta na “Isireli ni Kalou” kei na nodra itokani so tani tale na sipi. (Kalatia 6:16) Na kabakoro oya era na tini vakarusai kina na meca ni ivalavala dodonu me vaka e yaco ena gauna i Esekaia. Ia era na bula o ira na kabiti koya matua na dauniyau yalodina, o koya “nai vako e na tikina sa dei sara,” me vaka ga nira bula na lewe i Jerusalemi yalodina ni sa kabai Juta o Asiria. Sa rui ka vakayalomatua kina me kua na kukube tiko ga vua “nai vako” tawayaga, o lotu ni Veivanua vaKarisito!

23. Na cava e qai tini yacovi Sepina, ia na cava eda vulica kina?

²³ Sa qai vakacava o Sepina? E sega ni tu na ivakadinadina me kilai kina se yaco vakacava na parofisai me baleti koya e volai tu ena Aisea 22:18. Ni sa lavelaveti koya cake qai vakalolovirataki kina, e ke e vakataki lotu ni Veivanua vaKarisito sara ga kina, ia kena irairai ni vuli mai na ka e vakadodonutaki kina. Ena ka oqo e duidui sara kina o koya mai vei lotu ni Veivanua vaKarisito. Ni sa vakarota o Rapisake, na kai Asiria, me soro o Jerusalemi, a liutaki yani e dua na ilakolako me rau lai veivosaki na dauniyau vou i Esekaia, o Elaiakimi. E salavata kei koya o Sepina ena nona ilesilesi vakavunivola ni tui. Kena irairai ni se veiqaravi voli ga vua na tui o Sepina. (Aisea 36:2, 22) Sa ka ni vuli vinaka dina vei ira ena isoqosoqo ni Kalou era sivo mai na nodra ilesilesi! Mera kua ni leva se yaloca kina, ia mera yalomatua ena nodra qaravi Jiova tiko ena itavi cava ga e vakatara o koya mera colata. (Iperiu 12:6) Ke ra cakava oqo, ena sega ni yacovi ira na leqa levu ena tarai lotu ni Veivanua vaKarisito. Ena vakadonui ira na Kalou qai vakalougatataki ira me sega ni mudu.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 231]

Ni sa dro o Setekaia, e tobo qai vakamatabokotaki

[iYaloyalo ena tabana e 232, 233]

Na leqa levu sa waraki ira na Jiu era sogolati tu e loma i Jerusalemi

[iYaloyalo ena tabana e 239]

E buli Elaiakimi o Esekaia me “[i]vako e na tikina sa dei sara”

[iYaloyalo ena tabana e 241]

Me vakataki Sepina, era vakarogorogocataki koya na Dauveibuli e levu na iliuliu ni lotu ni Veivanua vaKarisito ena nodra vakumuna na iyau me nodra

[iYaloyalo ena tabana e 242]

Donuya na noda itabagauna, sa lesi na ilawalawa e vaka e le dua na dauniyau yalodina me qarava na lewenivale i Jisu