WASE TINIKAVITU
“E Sega ni Dua na Loloma e Sivia na Loloma Qo”
1-4. (a) Na cava e yaco ni kauti Jisu yani o Pailato vei ira na duri tu ena mata ni itikotiko ni kovana? (b) Cava e cakava o Jisu ni vakamadualaki qai vakararawataki, na taro bibi cava e vure kina?
“RAICA! Qo na tagane!” A cavuta na vosa qori o Ponitio Pailato na Kovana ni Roma ena gauna e kauti Jisu kina vei ira na ilala cudrucudru era tu ena mata ni itikotiko ni Kovana ena matakacaca ni Lakosivia ni 33 G.V. (Joni 19:5) Era vakalagilagi Jisu e dua na ilala levu ena vica na siga sa oti ena nona curu vakaturaga i Jerusalemi me vaka na Tui e digitaka na Kalou. Ia ena mataka ni siga ya sa veisau vakadua nodra rai me baleti koya.
2 E vakaisulu lokaloka o Jisu me vaka ga era dau tokara na kawa vakatui, e tokara tale ga na isala vakatui. Ia na isulu ya e ubia na we ni kuita era dra tu e dakuna, e dra tale ga na uluna ni coba kina na isala wavakavotona me vakalialiai kina nona itutu vakatui. Era uqeti ira na lewenivanua na iliuliu ni bete mera cata na tagane e duri tu e matadra. Era kailavaka na bete: “Me lauvako ena kau! Me lauvako ena kau!” Nira via veivakamatei, era mani kaya na lewenivanua: E “dodonu me mate.”—Joni 19:1-7.
3 A sega ni vosakudrukudru o Jisu, ia e vosota na veivakalialiai ena veidokai kei na yaloqaqa.a A tu vakarau me mate. Ena Siga ni Lakosivia ga ya, e vakamalumalumu me mate vakaloloma ena kaunirarawa.—Joni 19:17, 18, 30.
4 E vakaraitaka o Jisu ni itokani dina vei ira nona imuri ni solia sara ga nona bula. E kaya, “E sega ni dua na loloma e sivia na loloma qo, me dua e solia nona bula ena vukudra na nona itokani.” (Joni 15:13) E basika kina eso na taro bibi. Cava me vakararawataki qai vakamatei kina o Jisu? Na cava a bolemate kina? Nida “nona itokani” qai nona imuri, eda na vakatotomuri koya vakacava?
Cava me Vakararawataki Qai Vakamatei Kina o Jisu?
5. A kila vakacava o Jisu na veika dredre ena sotava?
5 Ni Mesaia yalataki o Jisu, sa kila tu na ka ena yaco. E kila vinaka ni levu na parofisai me baleta na nona vakararawataki kei na nona mate sa tukuni tu ena iVolatabu vakaIperiu. (Aisea 53:3-7, 12; Taniela 9:26) E vakavulici ratou vakavica nona imuri ena ka dredre ena vakila. (Marika 8:31; 9:31) Ni ratou lako tiko e Jerusalemi ena iotioti ni nona Lakosivia, a vakamatatataka o Jisu vei ratou nona yapositolo: “Ena lai soli na Luve ni tamata vei ira na iliuliu ni bete kei ira na vunivola. Era na tauca vua na itotogi mate, era na soli koya vei ira na kai veimatanitu, era na vakalialiai koya, kasivita, kuitataka, qai vakamatei koya.” (Marika 10:33, 34) A yaco dina na vosa qori.
6. Na cava me vakararawataki qai vakamatei kina o Jisu?
6 Na cava me vakararawataki qai vakamatei kina o Jisu? Qo eso na vuna bibi. Kena imatai, na nona dei tiko ga e vakadinadinataka nona yalodina kei na nona vakarokorokotaka na yaca i Jiova. Nanuma ni tukuna o Setani nida qarava ga na Kalou meda rawaka kina. (Jope 2:1-5) Ni yalodina o Jisu “me yacova sara na mate . . . ena kaunirarawa,” e vakalasui kina na ile i Setani. (Filipai 2:8; Vosa Vakaibalebale 27:11) Kena ikarua, na nona vakararawataki kei na nona mate na Mesaia ena rawati kina na isoro ni noda ivalavala ca. (Aisea 53:5, 10; Taniela 9:24) O Jisu a “solia tale ga na nona bula me kedra ivoli e le levu,” meda veiwekani voleka kei na Kalou. (Maciu 20:28) Kena ikatolu, “e vakatovolei ena ka kece me vakataki keda” ni vosota na ka dredre kece kei na rarawa. Sa rauta me Bete Levu dauloloma, e ‘nanumi keda ena noda malumalumu.’—Iperiu 2:17, 18; 4:15.
Na Cava e Bolemate Kina o Jisu?
7. Na cava e vakuai koya kina o Jisu ni lako mai vuravura?
7 Meda kila na vuna e bolemate kina o Jisu, meda vakasamataka mada qo: Vakacava ena tu vakarau e dua me biuta na nona vuvale, nona itikotiko me toki i vanuatani ke sa kila rawa tu ni na cati, vakamadualaki, vakararawataki qai vakamatei? Vakasamataka mada na ka a cakava o Jisu. Ni bera ni lako mai i vuravura a tiko vata kei Tamana ena itikotiko lagilagi mai lomalagi. Ia a biuta na itikotiko ya me mai bula vakatamata e vuravura. E kila ni na cati, vakamadualaki, vakararawataki vakaca, qai mate vakaloloma. (Filipai 2:5-7) Na cava e uqeti Jisu me cakava ya?
8, 9. Na cava a uqeti Jisu me bolemate?
8 E uqeti Jisu sara ga na nona lomani Tamana vakalevu. E laurai qori ena nona vosota. Ni lomani Tamana e kauaitaka na yacana kei na kena irogorogo. (Maciu 6:9; Joni 17:1-6, 26) E bibi vei Jisu me rogovinaka tale na yaca i Tamana ni sa beci tu. E raica me ka dokai dina nona vakararawataki ena vuku ni ivalavala dodonu, ni na vakacerecerei tale kina na yaca dokai i Tamana ena nona yalodina.—1 Veigauna 29:13.
9 E dua tale na vuna e bolemate kina o Jisu, ni lomana na kawatamata. Na loloma qo se tekivu sara ena itekitekivu ni bula ni kawatamata. Ni bera ni mai bula e vuravura, sa tu ena iVolatabu na rai qori i Jisu: “Au taleitaki ira vakalevu na luve ni tamata.” (Vosa Vakaibalebale 8:30, 31) E vakadinadinataki sara ga na loloma ya ni bula voli e vuravura. Eda dikeva ena tolu na wase se qai oti ga qo e levu na sala e vakaraitaka kina o Jisu nona lomani ira na tamata kece, vakabibi o ira nona imuri. Ia a mate ena vukuda ena 14 Naisani, ni yabaki 33 G.V. (Joni 10:11) Oya e dua na sala uasivi e vakaraitaka kina nona lomani keda. Meda vakatotomuria nona dauloloma? Io, eda vakaroti sara ga kina.
‘Dou Veilomani Vaka ga Noqu Lomani Kemudou’
10, 11. Na cava na ivunau vou i Jisu vei ratou nona imuri, na cava e okati kina? Cava e bibi kina meda muria?
10 A kaya o Jisu vei ratou nona tisaipeli yalodina ena bogi ni bera ni mate: “Au solia vei kemudou e dua na ivunau vou, mo dou veilomani, mo dou veilomani me vaka ga na noqu lomani kemudou. Na ka qo era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli, ke dou veilomani.” (Joni 13:34, 35) Na cava e tukuni kina ni “ivunau vou” na ivunau, “dou veilomani”? E vakaroti taumada ena Lawa a soli vei Mosese: “Mo qai lomana na wekamu [se, dua drau tiko veitikivi] me vaka nomu lomani iko.” (Vunau ni Soro 19:18) Ia na ivunau vou e vinakati kina na loloma e uasivia na loloma a vakaroti ena lawa, ni vinakati kina meda bolemate ena vukudra eso tale. E matata vinaka qori ni tukuna o Jisu: “Qo na noqu ivakaro, mo dou veilomani me vaka ga na noqu lomani kemudou. E sega ni dua na loloma e sivia na loloma qo, me dua e solia nona bula ena vukudra na nona itokani.” (Joni 15:12, 13) E sega ni kaya tiko na ivunau vou mo lomani ira wale ga na so me vakataki iko, ia na nomu lomani ira me lailai tale nomu lomani iko. A vakaraitaka vinaka na loloma qori o Jisu ena ivakarau ni nona bula vaka kina ena nona mate.
11 Na cava e bibi kina meda muria na ivunau vou? E kaya o Jisu: “Na ka qo [na loloma vosota] era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli.” Io, na noda vosota na veika dredre ena levu ni noda loloma, e ivakatakilakila nida lotu vaKarisito dina. Vakasamataka mada na ivakatakilakila (badge) eda dau tokara ena noda soqo na iVakadinadina i Jiova e veiyabaki. Ena kilai kina o koya e tokara, na yacana, kei na ivavakoso e lewena. O koya gona, na itovo qo na loloma vosota na “ivakatakilakila” e dusia nida lotu vaKarisito dina. Kena ibalebale, e dodonu me laurai levu na noda veilomani, me vaka ga na ivakatakilakila eda tokara. Qo e kilai kina nida imuri dina i Karisito. E vinaka meda dui taroga, ‘E laurai levu ena noqu bula na “ivakatakilakila” qo, na loloma vosota?’
Cava e Okati ena iTovo na Loloma Vosota?
12, 13. (a) Me yaco i vei na noda veilomani? (b) Cava na ibalebale ni loloma vosota?
12 Nida imuri i Jisu, e dodonu meda veilomani me vaka ga nona lomani keda. Kena ibalebale eda na vosota na ka dredre cava ga ena vukudra na tacida. Me na yaco sara i vei? E kaya na iVolatabu: “Na ka qo eda kila kina na loloma, ni a solia o koya nona bula ena vukuda, e noda itavi gona meda solia tale ga na noda bula ena vukudra na tacida.” (1 Joni 3:16) Me vakataki Jisu, meda tu vakarau ni bolemate ena vukudra na tacida ke vinakati. Eso na gauna ni leqataki nodra bula na tacida, eda na bolemate mera kua kina ni vakaleqai. Ena veivanua era veicati kina na duidui matatamata se yavusa, eda na bolemate meda taqomaki ira na tacida. Eda na vosota meda bala i valeniveivesu se mate sara ga, eda na sega ga ni tauri iyaragi mera mate kina na tacida se so tale.—Joni 17:14, 16; 1 Joni 3:10-12.
13 Na loloma vosota e sega ni laurai wale ga nida bolemate ena vukudra na tacida. Ni vica ga era dau sotava na ituvaki ena vinakati kina na bolemate. Ia ke sa rawa ni va qori noda loloma, kena ibalebale ena sega ni dredre meda vosota eso na ka mera vukei kina na tacida. Ni tiko vei keda na loloma vosota, eda na vakuai keda ena so na ka, meda vukei ira kina eso tale. De na tiko na ka eda via cakava, ia eda na vakaliuca ga na veika e ganiti ira se na veika mera vinaka kina. (1 Korinica 10:24) Eda na vakaraitaka vakacava ni tiko vei keda na itovo na loloma vosota?
Ena iVavakoso kei na Vuvale
14. (a) Na cava eso na ka era vosota na qase ni ivavakoso? (b) Cava nomu rai me baleta nodra gugumatua na qase ena ivavakoso o lewena?
14 Era vosota e levu na ka na qase ni ivavakoso mera “vakatawa na qelenisipi.” (1 Pita 5:2, 3) Era sega ni qarava ga nodra vuvale, ena rairai vinakati mera qarava eso na ka ni ivavakoso ena so na yakavi se na muanimacawa. Me vaka na itavi ena soqoni, veivakatawani, kei na kisi ni veilewai. Levu era dau osooso ena cicivaki ni soqo ni tabacakacaka, soqo ni veiwasewase, era lewe ni Komiti Veitaratara kei na Valenibula, se na iLawalawa Dauveisiko e Valenibula. Eso tale era lewena na Tabana ni Tarataravaki. Moni nanuma tale ga na qase ni ivakaraitaki ni loloma vosota na nomuni vakatawa na qelenisipi ena yalorawarawa, ena nomuni vakayagataka nomuni gauna, kaukaua, kei na iyau.(2 Korinica 12:15) Ena sega ni guilecava o Jiova nomuni gugumatua, ena vakilai tale ga na marau ena ivavakoso.—Filipai 2:29; Iperiu 6:10.
15. (a) Na cava eso na ka era vosota na wati ni qase? (b) Cava nomu rai me baleti ira na yalewa era tokoni watidra mera qarava nodra itavi ena ivavakoso?
15 Vakacava o ira na wati ni qase? Era vosota tale ga eso na ka me vinaka kina na veiqaravi i watidra ena ivavakoso. Ena ka ni vosota vua me vakayagataka o watina na gauna e dodonu me tiko kina e vale, me lai qarava na itavi ena ivavakoso. Vakasamataki ira tale ga na wati ni ivakatawa ni tabacakacaka, kei na veika era vosota nira tomani watidra ena veisiko ena ivavakoso kei na tabacakacaka. Era vosota mera kua ni vakavale, so na gauna ena duidui na vanua era moce kina e veimacawa. Meda vakavinavinakataki ira gona na yalewa vakawati era vakaraitaka na loloma vosota nira vakaliuca na ivavakoso, ra qai sega ni nanumi ira ga.—Filipai 2:3, 4.
16. Na cava era vakuai ira kina na itubutubu mera qarava rawa na luvedra?
16 Eda na vakaraitaka vakacava na loloma vosota ena vuvale? Ra itubutubu, levu na ka oni vakuai kemuni kina mera qaravi kina na luvemuni, ra qai tuberi “ena ivakavuvuli kei na ivakasala i Jiova.” (Efeso 6:4) Rairai oni dau oca qai balavu na gauna ni nomuni cakacaka saumi me voli rawa na kakana, isulu, me dua tale ga na vale veiganiti. Oni na bolea na veika dredre, mera kua ga ni vakaloloma na luvemuni. Oni na saga moni dau vuli kei ira na luvemuni, kauti ira ina soqoni, qai tomani ira ena cakacaka vakaitalatala. (Vakarua 6:6, 7) Na nomuni loloma vosota e vakamarautaki koya e tauyavutaka na vuvale, era na rawa tale ga ni bula tawamudu na luvemuni.—Vosa Vakaibalebale 22:6; Efeso 3:14, 15.
17. Era na vakatotomuria vakacava na tagane vakawati lotu vaKarisito na nona sega ni dau nanumi koya ga o Jisu?
17 Kemuni na tagane vakawati, oni na vakatotomuria vakacava na loloma vosota i Karisito? E kaya na iVolatabu: “Kemuni na tagane vakawati, ni lomani ira tiko ga na watimuni me vaka ga nona lomana na ivavakoso na Karisito qai solia kina nona bula.” (Efeso 5:25) Eda vulica ni bolemate sara ga o Jisu ni lomani ira vakalevu nona imuri. Na tagane vakawati lotu vaKarisito ena vakatotomuria na rai i Jisu, ni “sega ni nanumi koya ga.” (Roma 15:3) Kena ibalebale ni na vakaliuca na veika e gadreva qai taleitaka o watina. Ena sega ni usuraka na ka e vinakata, ia ena yalorawarawa me rogoci watina ke sega ni veisaqasaqa kei na iVolatabu. Ena vakadonuya o Jiova na tagane vakawati e dau vakaraitaka na loloma vosota, ena lomani qai dokai koya o watina kei ratou na luvena.
Cava o na Cakava?
18. Na cava ena uqeti keda meda muria na ivunau vou meda veilomani?
18 E sega ni rawarawa meda muria na ivunau meda veilomani, ia e dua na ka ena uqeti keda. E kaya o Paula: “Ni uqeti keitou na loloma i Karisito, e va kina qo na neitou lewa, e mate e le dua ena vukuda kece . . . , e mate ena vukuda kece mera kua kina ni bula ena vukudra ga o ira era bula tiko, mera bula ga ena vuku i koya e mate ena vukudra, qai vakaturi cake.” (2 Korinica 5:14, 15) Ni mate o Jisu ena vukuda, e dodonu ga meda bula ena vukuna, se vakacava? Eda na cakava qo nida vakatotomuria na nona loloma vosota.
19, 20. Na isolisoli uasivi cava e solia o Jiova, eda na vakaraitaka vakacava nida sa ciqoma?
19 A sega ni veiwali tiko o Jisu ni kaya: “E sega ni dua na loloma e sivia na loloma qo, me dua e solia nona bula ena vukudra na nona itokani.” (Joni 15:13) Na ivakaraitaki levu ni nona lomani keda ni mate ena vukuda. Ia e dua tale e vakaraitaka vei keda na loloma e uasivia na loloma qori. E kaya o Jisu: “Na levu ni nona lomani vuravura na Kalou e solia kina na Luvena e duabau ga e bulia, mera kua ni rusa kina o ira na vakaraitaka nodra vakabauti koya, mera rawata ga na bula tawamudu.” (Joni 3:16) Ni lomani keda vakalevu na Kalou e solia kina na Luvena me keda ivoli, meda sereki mai na ivalavala ca kei na mate. (Efeso 1:7) Qori e isolisoli uasivi i Jiova, ia e sega ni vakasaurarataki keda meda ciqoma.
20 Eda na dui vakatulewataka meda ciqoma na isolisoli i Jiova se sega. Ena sala cava? Nida “vakabauta” na Luvena. E laurai na vakabauta ena ka eda cakava kei na ivakarau ni noda bula, sega ni vosa wale ga. (Jemesa 2:26) Ena kilai nida vakabauti Jisu ke da muri koya e veisiga. Nida cakava qori, eda na vakalougatataki vakalevu ena gauna qo kei na gauna se bera mai, me vaka e vakamacalataki ena iotioti ni wase.
a Ena siga tiko ga ya a kasiviti vakarua o Jisu, era kasiviti koya e liu na iliuliu ni lotu, tarava o ira na sotia ni Roma. (Maciu 26:59-68; 27:27-30) E vosota tiko ga na ka vakaloloma e caka qori vua me vakayacori kina na parofisai: “Au sega ni tabonaka na mataqu mai na ka velavela kei na ikasivi.”—Aisea 50:6.