O Dau Taroga e Veisiga, “I Vei o Jiova?”

1, 2. (a) E vakacava tu na kedra ituvaki vakayalo na Jiu ena gauna i Jeremaia? (b) Na cava mera cakava na Jiu me baleta na kedra ituvaki?

A TAGI o Jeremaia ni tarai koya na kedra ituvaki na kainona, kei na ka e kaya na Kalou me parofisaitaka nira na sotava ena gauna se bera mai. E diva me a wai na uluna, na matana me ivurevure ni wainimata me kua ni cegu kina nona tagi. Na cava e rarawataka kina o Jeremaia na kedra ituvaki na lewe i Juta? (Jere. 9:1-3; wilika Jeremaia 8:20, 21.) Era na sotava na leqa na Jiu nira cata tiko ga na lawa ni Kalou, era sega ni talairawarawa vei Jiova.—Jere. 6:19; 9:13.

² Era via rogoca na lewe i Juta mera kaya nodra iliuliu ni lotu ni vinaka tu na ituvaki. Era sega ni kauaitaka na rai i Jiova me baleta na nodra ivalavala. (Jere. 5:31; 6:14) Era vakataki ira na tauvimate era vaqara na vuniwai ena tukuna na ka e vakalomavinakataki ira, e sega ni tukuna na leqa dina e tiko vei ira. Ke o tauvimate bibi, o na rairai vinakata me vakaraitaki vakadodonu vei iko na kemu mate me rawa ni vaqarai na kena iwali. E dodonu mera saga tale ga na Jiu mera kila na kedra ituvaki dina vakayalo ra qai taroga: “I vei o Jiova?”—Jere. 2:6, 8.

3. (a) Na cava e okati ena nodra taroga na Jiu, “I vei o Jiova?” (b) Era rawa ni qarai Jiova vakacava na Jiu?

³ Na cava e okati ena nodra taroga na Jiu, “I vei o Jiova?” E okati e keri na nodra qara na veidusimaki vakalou nira vakatulewa ena veika lelevu se lalai. Era sega ni cakava qori na Jiu. Ke ra ‘qarai Jiova’ ni vakarusai oti o Jerusalemi, nira lesu tale ga mai Papiloni, ke ra kunei koya ra qai kila na nona ivalavala. (Wilika Jeremaia 29:13, 14.) Era na rawa ni qarai Jiova ena nodra masu vua mai vu ni lomadra, mera kerea nona veidusimaki. A dau cakava qori o Tui Tevita ni a kerea: “Ni vakatakila vei au na nomuni sala, i Jiova, ni vakavulici au ena nomuni sala.” (Same 25:4) Rogoca mada na ka e tukuna na Daurogo masu ena gusu i Jeremaia ena ikatini ni yabaki ni veiliutaki i Tui Setekaia: “Mo masuti au, au na rogoci iko, au na tukuna totolo vei iko na ka lelevu kei na ka dredre o sega ni kila.” (Jere. 33:3) Ke masuta na Kalou na tui kei ira na lewe ni matanitu talaidredre, ena vakaraitaki vei ira na “ka dredre.” Io, ena vakatakilai vei ira ni na vakarusai o Jerusalemi ra qai vakalesui ina nodra vanua na tamata ni Kalou ni oti e 70 na yabaki.

4, 5. Na sala cava tale mera qarai Jiova kina na Jiu?

⁴ Dua tale na sala mera qarai Jiova kina na Jiu, oya mera railesuva na kedra ivolatukutuku makawa ra qai vakasamataka na veika e cakava ena vukudra na nona tamata. Nira cakava qori, era na kila na vuna e vakadonui ira kina na Kalou kei na vuna e cudruvi ira kina. Sa tu vei ira ena gauna ya na ivola i Mosese, eso tale na ivolatukutuku makawa e uqeti vakalou, kei na kedra ivolatukutuku na tui e Isireli kei Juta. Ke ra vakasamataka vakatitobu na Jiu na ivolatukutuku qori ra qai rogoci ira na parofita dina ni Kalou, e rawa nira na sauma na taro “I vei o Jiova?”

⁵ Era rawa tale ga ni qarai Jiova na Jiu ena nodra vuli mai na veika era sotava kei na nodra ivakaraitaki eso tale. Sega ni kena inaki ga qori mera vuli mai na nodra cala, ia mera vakasamataka na veika era cakava kei na rai i Jiova me baleta na nodra ivalavala. Ke ra dau kauai ena veika e yaco wavoliti ira, era na kila na rai ni Kalou ena veika era cakava.—Vkai. 17:10.

6. E veivakayaloqaqataki vakacava na ivakaraitaki i Jope?

⁶ Vakacava ena noda gauna qo? O dau taroga e veisiga, “I vei o Jiova?” ni vinakati mo vakatulewa se digidigi ena veika e vauca na nomu bula? Era vakadinata eso nira sega ni cakava vakalevu ya. Kua ni yalolailai ke o dua vei ira qori. Na peteriaki yalodina mada ga o Jope a sega ni cakava ya ena so na gauna. A nanumi koya ga ena dua na gauna ni sa rui leqataka e levu na ka. Sa qai dusimaki koya o Ilaiu ena dua na ivakarau e dau matau vei keda na tamata: “Se sega ni dua e kaya, ‘I vei na Kalou, na noqu Dauveibuli Uasivi?’” (Jope 35:10) A uqeti Jope o Ilaiu: “Vakasamataka vinaka na cakacaka veivakurabuitaki ni Kalou.” (Jope 37:14) E bibi me vakasamataka o Jope na cakacaka vakatubuqoroqoro ni Kalou, ena veika e bulia kei na veika e cakava vua na kawatamata. A qai kila vinaka o Jope na ivalavala i Jiova ena veika e sotava. Ni sotava na leqa qai raica na veika e cakava o Jiova ena vukuna, e kaya o Jope: “Au a vosa . . . ia au sega ni yalomatua ena veika sa rui veivakurabuitaki vei au, au qai sega ni kila. Na daligaqu sa dau rogoca tu me baleti kemuni, ia qo au sa raici kemuni ena mataqu.”—Jope 42:3, 5.

7. Na cava eda na raica ena wase qo, me vaka e laurai ena tabana e 116?

⁷ A qarai Jiova tiko ga o Jeremaia, mani kunei koya. E sega ni vakataki ira na kainona, ni a taroga tiko ga ena vicasagavulu na yabaki e veiqaravi voli kina ena yalodina: “I vei o Jiova?” Eda na raica ena wase qo na sala meda vakatotomuri Jeremaia kina, ena noda qarai Jiova qai kunei koya nida masu, vuli, kei na veika eda sotava.—1 Vei. 28:9.

DAU MASU VEI JIOVA O JEREMAIA

8. Na ituvaki cava soti e masu kina vua na Kalou o Jeremaia?

⁸ E dau masu vei Jiova mai vu ni lomana o Jeremaia ena veiyabaki e gusunivosa voli kina ni Kalou ina matanitu o Juta. A kerea na veitokoni ni Kalou ni sega ni taleitaki na itukutuku e kacivaka, ni yalolailai qai lomatarotarotaka na vuna e yaco kina eso na ka. E dau rogoci koya na Kalou qai dusimaki koya ena ka me cakava. Raica mada eso na kena ivakaraitaki.

9. (a) E talaucaka vakacava o Jeremaia na lomana ena Jeremaia 15:15, 16? Na cava e qai cakava o Jiova? (b) Na cava mo dau talaucaka kina na lomamu ena masu?

⁹ Era vosavakacacataki Jeremaia na lewenivanua ena vuku ni itukutuku ni vakatauitotogi e kacivaka. E mani kerea vua na Kalou me nanumi koya. Wilika mada na nona masu ena Jeremaia 15:15, 16, e vakamacalataka e kea na nona rai me baleta na sala e sauma kina na Kalou nona masu. (Wilika.) E talaucaka ena masu o Jeremaia na rarawa ni lomana. Ia e marau tale ni kunea na vosa ni Kalou qai kania se vakasamataka vakabibi! E vukei koya o Jiova me raica ni ka dokai me vakatokai ena yacana, me kacivaka tale ga na nona itukutuku. E vakamatatataki sara ga e keri vei Jeremaia na rai i Jiova. Na cava eda vulica kina?

10. Na cava e cakava o Jiova ni kaya o Jeremaia ni na sega tale ni vosa ena yacana?

¹⁰ Ena gauna e mokuti Jeremaia kina o Pasuri na luvei Ima, a kaya o Jeremaia ni na sega tale ni vosa ena yaca i Jiova. Na cava e qai cakava na Kalou ni masu vua o Jeremaia? (Wilika Jeremaia 20:8, 9.) E sega ni kaya na iVolatabu ni a vosa vei Jeremaia na Kalou mai lomalagi. Ia na vosa ni Kalou e vaka na bukawaqa e sogo tu ena suina. E gu na lomana me kacivaka ni sa sega ni kinoca rawa. Na nona talaucaka o Jeremaia na lomana vua na Kalou, na veika tale ga sa bau kila rawa toka me baleta na loma ni Kalou e uqeti koya me cakava tiko ga na loma ni Kalou.

11, 12. E saumi vakacava na lomatarotaro i Jeremaia me baleta na nodra rawaka na tamata ca?

¹¹ A lomaleqa o Jeremaia ni raica nodra rawaka na tamata ca. (Wilika Jeremaia 12:1, 3.) E sega ni vakatitiqataka na parofita na yalododonu i Jiova, e vinakata ga me vakacegui ena nona “leqa.” Nona vosa vakadodonu e vakaraitaka ni rau veitokani voleka kei na Kalou, me vaka ga nodrau veivolekati e dua na veitamani. A via kila o Jeremaia na vuna era rawaka kina na Jiu era cakava tiko na ka ca. Sa qai sauma o Jiova nona vakatataro ni yalataka me cavuraki ira na daucaka ca. (Jere. 12:14) Ni raica o Jeremaia ni cakava na Kalou na veika e talaucaka vua ena masu, sa qai vakadeitaka ga ni dau lewa dodonu na Kalou. De dua e sa qai uqeti koya ga qori me masu vua na Kalou, me talaucaka na lomana vei Tamana.

¹² E tukuna me baleti Jiova o Jeremaia ena icavacava ni veiliutaki i Setekaia ra qai bukudruadruataki Jerusalemi tiko na kai Papiloni: “E raica na matamuni na nodra ivalavala kece na tamata, moni sauma yadua na nodra ivalavala kei na vua ni ka era cakava.” (Jere. 32:19) E kila o Jeremaia ni taleitaka na ka dodonu o Jiova, e raica na veika eda cakava, e dau rogoca tale ga na nodra masu mai vu ni lomadra na nona dauveiqaravi. Ni toso na gauna, era na raica na nona tamata e levu tale na ivakadinadina ni dau “sauma yadua na nodra ivalavala kei na vua ni ka era cakava.”

13. Na cava o nuidei kina ni na vakayacori na loma ni Kalou?

¹³ Eda vakadeitaka ni dau lewadodonu na Kalou qai vakadinadinataki nona vuku ena veika e cakava ena gauna qo kei na gauna se bera mai. Ia ke da yalolailai ena so na gauna se nanuma nida na sega ni rawata na ka e tukuni meda cakava, ena vakacegui keda noda kila ni va tale ga qori na rai i Jeremaia. Na noda kila na veika e qai yaco vei Jeremaia ena uqeti keda meda talaucaka tale ga ena masu na veika eda leqataka se lomatarotarotaka. Qori e sa na qai vakadeitaka ga vei keda ni kila o Jiova na sala vinaka duadua me vakayacora kina na lomana. De dua ena sega ni matata vei keda ena gauna qo na vuna era yaco kina eso na ka, se na sala e vakayacori tiko kina na loma ni Kalou. Ia meda vakaraitaka vei Jiova ena masu nida nuitaki koya, nida vakadinata tale ga ni kila vinaka tu o koya na ka e cakava. Ena vakayacori na lomana ena sala kei na gauna vinaka duadua e raica ni veiganiti me caka kina. Meda nuidei ni sega ni dua na ka ena tarova qori. Meda taroga tiko mada ga e veigauna “I vei o Jiova?” nida kerea ena masu meda kila na lomana kei na kena ivakadinadina ni sa vakayacori tiko.—Jope 36:5-7, 26.

VAKATAWANA NA LOMANA O JEREMAIA ENA KILAKA

14. E kilai vakacava ni a dikeva o Jeremaia na kedra ivolatukutuku na tamata ni Kalou?

¹⁴ E taura rawa o Jeremaia ena taro “I vei o Jiova?” ni bibi tale ga me ‘kilai Jiova.’ (Jere. 9:24) A dikeva rawa na kedra ivolatukutuku na tamata ni Kalou ni bera ni vola na 1 kei na 2 Tui. A cavuta na “itukutuku me baleti Solomoni,” na “ivola ni itukutuku ni nodra gauna na tui Isireli,” kei na “ivola ni itukutuku ni nodra gauna na tui Juta.” (1 Tui 11:41; 14:19; 15:7) E kila rawa e keri o Jeremaia na veika e cakava o Jiova ena duidui ituvaki e yaco, na veika e vakamarautaki Jiova, kei na nona rai me baleta na ka e vakatulewataka e dua. Sa tu tale ga ena gauna ya eso na ivola uqeti vakalou e rawa ni vakadidike kina, me vaka na kena e vola o Mosese, Josua, Samuela, Tevita, kei Solomoni. E kilai ira tale ga na parofita era bula e liu vua, kei ira era bula ena nona gauna. E yaga vakacava vei Jeremaia nona vuli vakataki koya?

15. E yaga vakacava vei Jeremaia na nona dikeva na parofisai i Ilaija?

¹⁵ A vola o Jeremaia na itukutuku kei Jesepeli, na watina ca o Tui Eapi mai Samaria. E okati ena ivolatukutuku i Jeremaia nona kaya o Ilaija nira na kani Jesepeli na koli ena tikiniqele e Jesirieli. (1 Tui 21:23) Oti e rauta ni 14 na yabaki, a kolotaki dina mai katubaleka o Jesepeli, era butubutuki koya na ose i Jeu ra qai kani koya na koli. (2 Tui 9:31-37) Na nona dikeva na parofisai i Ilaija o Jeremaia kei na kena vakayacori vakamatailalai, e vakaukauataka sara ga nona vakabauta na Vosa ni Kalou. A dei tale ga nona vakabauta ni vulica na veika e cakava o Jiova ena veigauna sa oti, qai vukei koya qori me vosovoso ena nona veiqaravi voli vakaparofita.

16, 17. Na cava e sega ni yalolailai kina o Jeremaia ena nona vakasalataki ira tiko ga na tui ca ena nona gauna?

¹⁶ Raica tale mada e dua na ituvaki qo. A vakacacani o Jeremaia ena nona vakasalataki ira na tui ca me vakataki Jioiakimi kei Setekaia. Ia na cava e sega ni vakayalolailaitaki koya kina qori? A lesi Jeremaia o Jiova me “koro taqomaki vinaka, . . . duru kaukamea kei na bai kopa” vei ira na tui e Juta. (Jere. 1:18, 19) Ia meda nanuma tiko ni a dikeva vinaka o Jeremaia na kedra ivolatukutuku na tui era veiliutaki e Juta kei Isireli ni bera na nona gauna. A volatukutukutaka na nona tara o Manasa “na icabocabonisoro vei ira na kalokalo kece ni lomalagi ena rara ruarua ni vale i Jiova,” nona cabora na luvena ena bukawaqa, kei na nona vakadavea nodra dra o ira na sega ni cala. (2 Tui 21:1-7, 16; wilika Jeremaia 15:4.) Ia e rairai kila o Jeremaia ni a vakamalumalumutaki koya o Manasa, qai masu tiko ga vei Jiova. E mani “vakatudaliga na Kalou ina nona vakamamasu,” qai vakasukai koya ina nona veiliutaki.—Wilika 2 Veigauna 33:12, 13.

¹⁷ E sega ni cavuta o Jeremaia ena nona ivola na yalololoma i Jiova vei Manasa. Ia e mate o Manasa ni se vo toka e 15 vakacaca na yabaki me tekivu na veiqaravi vakaparofita i Jeremaia. Sa na rairai kila toka kina na parofita na veika e yaco ni veivutunitaka na tui na veika ca e cakava tu e liu. De dua e vakayaloqaqataki Jeremaia nona dikeva na ivolatukutuku kei Manasa, na veika vakadomobula e cakava kei na kena itinitini. E rairai vakadeitaka kina ni rawa tale ga ni yaga nona vakamasuti ira na tui me vakataki Setekaia, mera cakava na ka e gadrevi me vosoti ira qai lomani ira kina o Jiova. Io, a rawa mada ga ni veivutuni qai vosoti na tui e kilai ena nona dau qaravi matakau kei na vakadavedra. Ke o tu ena ituvaki kei Jeremaia, ena rairai vakayaloqaqataki iko tale ga na ivolatukutuku kei Manasa qai uqeti iko mo vosovoso ena nodra veiliutaki voli na tui ca.

VULI ENA SO TALE NA IVAKARAITAKI

18. Na cava e vulica o Jeremaia ena ivakaraitaki i Uraija? E vakadinadinataki vakacava qori?

¹⁸ A vuli o Jeremaia ena nodra ivakaraitaki eso tale na parofita ena nona gauna. Dua vei ira na parofita qori o Uraija, a parofisaitaka na veika ena yaco e Jerusalemi kei Juta donuya na veiliutaki i Jioiakimi. A rerevaki Tui Jioiakimi o Uraija mani dro i Ijipita. Ia e tala eso na nona tamata na tui mera lai kauti koya mai Ijipita, e qai vakarota me vakamatei o Uraija. (Jere. 26:20-23) Vakacava e yaga vei Jeremaia na ivakaraitaki i Uraija? Io, e vulica kina me kua ni cegu na vakasalataki ira na Jiu ena leqa era sa vakarau sotava. E dau cakava sara ga qori ena so na gauna ena valenisoro. A yaloqaqa tu ga o Jeremaia, qai tokoni koya o Jiova. A rairai uqeti Eikami na luvei Safani na Kalou me taqomaki Jeremaia.—Jere. 26:24.

19. Na cava e vulica o Jeremaia ena nona talai ira tiko ga na parofita o Jiova vei ira na nona tamata?

¹⁹ A vuli tale ga o Jeremaia ena veika e sotava ni vakayagataki koya voli o Jiova me vakasalataki ira na nona tamata. A tukuna vei Jeremaia o Jiova ena ikava ni yabaki ni veiliutaki i Tui Jioiakimi, me vola na vosa kece e cavuta me tekivu mai na gauna i Josaia me yacova na gauna era sa donuya tu ya. E vakarota qori na Kalou mera uqeti kina na lewe i Juta mera biuta na nodra ivakarau ca me rawa nira vosoti. (Wilika Jeremaia 36:1-3.) A talai Jeremaia wasoma na Kalou me kacivaka nona itukutuku, e vakamasuti ira tale ga na lewenivanua mera muduka na nodra itovo vakasevaki. (Jere. 44:4) E rairai vulica e keri o Jeremaia ni talai ira tiko na parofita na Kalou vei ira na nona tamata ni lomani ira. Ena uqeti Jeremaia tale ga qori me dau yalololoma. (2 Vei. 36:15) Sa rauta me kaya o Jeremaia ena gauna e vakabulai kina ni vakarusai o Jerusalemi: “Ena dei ga ni loloma i Jiova eda sega ni vakaoti kina, ni sega ni mudu na nona loloma. E ka vou ena veimataka.”—Lele 3:22, 23.

O DAU TAROGA E VEISIGA, “I VEI O JIOVA?”

20. O rawa ni qarai Jiova vakacava me vakataki Jeremaia?

²⁰ O dau taroga “I vei o Jiova?” ena vakatulewa o cakava e veisiga mo kila kina se cava na lomana? (Jere. 2:6-8) E sega ni vakataki ira na Jiu ena nona gauna o Jeremaia ni dau nuitaka e veigauna na Kalou Kaukaua duadua me dusimaki koya. E ka vakayalomatua meda vakatotomuri Jeremaia ena noda kauaitaka na rai i Jiova ena vakatulewa eda cakava.

21. Na cava o rawa ni masulaka me baleta na nomu cakacaka vakaitalatala? Ena yaga vakacava qori ke o sotava e dua e veibeci?

²¹ E sega ni tukuni meda qai nanumi Jiova ga ena veika lelevu eda vakatulewataka se dua na ituvaki ena veisautaka noda bula. Vakacava na nomu vakatulewataka mo gole se kua ina cakacaka vakavunau ena dua na siga? De dua e rugurugua na vanua, qai sega soti ni draki vinaka ni cakacaka vakavunau. Na yalava me cakacakataki sa rairai tarai wasoma. Era tiko tale ga e kea eso e vakarairai ga nodra veikauaitaki se ra dau veibeci. Ni o yadra ena mataka ni siga ya, vakacava mo masu mo taroga, “I vei o Jiova?” Ena uqeti iko qori mo vakasamataka na totoka ni itukutuku o na lai kacivaka, o na vakadeitaka tale ga kina ni vinakata na Kalou mo lai vunau. Ni o cakava qori, ena ka ni marau qai ka ni reki e lomamu na vosa i Jiova me vaka ga e vakila o Jeremaia. (Jere. 15:16, 20) Ke o sotava e dua ena siga ya e veibeci se veivakarerei, talaucaka tale na lomamu vua na Kalou ena masu. Vakacava o na masulaka dina qori? Nanuma tiko ena rawa ni dusimaki iko na yalo tabu ena ka mo tukuna. O na sega ni kauaitaka nodra rai cala eso ni sa na gu na lomamu mo kacivaka na itukutuku ni Kalou.—Luke 12:11, 12.

22. Na cava ena sega ni rogoci kina eso na masu?

²² E bibi meda nanuma tale tiko ga ni rawa ni tabonaki koya o Jiova me kua ni rogoca eso na masu. (Wilika Lele i Jeremaia 3:44.) A sega ni rogoca o Jiova na nodra masu na Jiu talaidredre nira ‘sega ni via rogoci koya’ ra qai cakava tiko ga na ka ca. (Vkai. 28:9) Na cava e vakadeitaka e keri o Jeremaia qai dodonu meda vakadeitaka tale ga nikua? Io, e vakararawataka na Kalou o koya e sega ni cakacakataka na ka e masulaka, ena sega ni rogoci na nona masu. E bibi meda kua sara ni cakava e dua na ka ena vakararawataki Jiova.

23, 24. (a) Eda na kila vakacava na loma i Jiova? (b) Na cava o rawa ni cakava me yaga kina vakalevu nomu vuli vakataki iko?

²³ E sega ni rauta meda kerea ga mai vu ni lomada na veidusimaki i Jiova, e bibi meda vuli tiko ga vakataki keda meda kila sara na loma i Jiova. Ni vakatauvatani kei Jeremaia, eda kalougata ni sa tu vei keda na iVolatabu taucoko. A titobu nona vakadidike o Jeremaia me vakarautaka kina na ivolatukutuku e uqeti vakalou me vola. O rawa tale ga ni taroga “I vei o Jiova?” ena nomu vakadidike vinaka ena Vosa ni Kalou mo kila na rai i Jiova. O vakaraitaka ni o nuitaki koya ke o saga mo kila na ka e vinakata, o na qai “vaka na vunikau e tei ena batiniwai, e sala yani na wakana ina uciwai.”—Wilika Jeremaia 17:5-8.

²⁴ Ni o wilika qai vakasamataka vakatitobu na Vosa ni Kalou, saga mo kila na ka e vinakata o Jiova mo cakava ena duidui ituvaki e basika. Vakadidike mo raica na ivakavuvuli o na via nanuma, mo qai bulataka. Vakasamataka na sala ena yaga kina ena nomu vakatulewa e veisiga na ivolatukutuku makawa, ivakaro, ivakavuvuli vakalou, kei na ivakasala yaga o wilika ena Vosa ni Kalou. Ke o dau taroga, “I vei o Jiova?” ena dusimaki iko o koya ena nona Vosa mo dei tiko ga se mani dredre vakacava na ituvaki o sotava. Ena vakamatatataki tale ga vei iko ena iVolatabu “na ka dredre o sega ni kila” tu e liu!—Jere. 33:3.

25, 26. Ena yaga vakacava na noda vuli ena veika eda sotava kei na nodra ivakaraitaki eso tale?

²⁵ E vinaka mo dau vakasamataka tale ga na veika o sotava, kei na veika e yaco vei ira eso tale. Kena ivakaraitaki, o na rairai kilai ira eso era sa sega ni dau nuitaki Jiova me vakataki Uraija. (2 Tim. 4:10) Na nodra ivakaraitaki o ira qori me uqeti iko mo kua ni vakatotomuria na ka era cakava de o sotava tale ga na leqa. Dua na ka nona marautaka o Jeremaia na veivosoti kei na yalololoma ni Kalou. E bibi tale ga mo dau vakasamataka na yalololoma i Jiova ena veika e cakava ena vukumu. Se mani ituvaki dredre cava o sotava, nanuma tiko ni kauaitaki iko na Turaga Cecere duadua. Io, e kauaitaki iko dina me vaka ga na nona kauaitaki Jeremaia.

²⁶ Ni o vakasamataka vakatitobu na sala e veivuke kina o Jiova nikua, o na vakadinata ni veidusimaki tiko e veisiga. E nanuma o Aki e dua na tacida goneyalewa mai Japani ni sega ni ganiti koya me dua na lotu vaKarisito. Erau veitomani sara ena cakacaka vakavunau kei na watina na ivakatawa ni tabacakacaka. E kaya vua o Aki ni sega ni marautaka o Jiova nona veiqaravi qai nanuma ni sa na vakanadakui koya kina. Ia ena saga ena nona vinaka kece me toso tiko ga nona veiqaravi. Sa qai vakayaloqaqataki Aki na watina na ivakatawa ni tabacakacaka ni kaya e okati koya tu ga me dua na tacina yalodina. E vakasamataka vakabibi o Aki na vosa ni veivakayaloqaqataki qori. Io, ena rai i Jiova, e qaravi koya tiko ena lomana taucoko o Aki. E masu vei Jiova o Aki qai kaya: “Talai au ina vanua ga o vinakata meu lako kina. Au na cakava na ka kece o tukuna.” A gade sara o Aki ina dua na vanua e tiko kina e dua na iwasewase lailai vakaJapani, e vinakati e kea nona veivuke e dua e kila na vosa qai rawa ni veiqaravi ena vanua ya. E rawarawa nona toki o Aki me lai veivuke ni a sucu ga e kea. Ia ena tiko e vei? A se qai toki ga na luvena e dua na tacida yalewa mani lomasoli me lai tiko ena nona vale o Aki. E kaya o Aki ni rawa vinaka kece nona sasaga ni vukei koya o Jiova.

27. Na cava mo taroga kina ena ka kece o cakava, “I vei o Jiova?”

²⁷ Era kaya e levu na tacida ni so na ka era wilika ena iVolatabu se ra vulica ena nodra vuli vakataki ira e veidusimaki sara ga kina na Kalou. De dua e va tale ga ya nomu rai. Qori me uqeti iko mo vaqaqacotaka nomu veitokani kei Jiova, mo masu wasoma vua, vagumatua tale ga. Mo nuidei ni na dusimaki iko ena sala mo muria ke o dau taroga e veisiga, “I vei o Jiova?”—Aisea 30:21.