Susu Gone e Vanuatani​—E Ka ni Bolebole, Ia e Marautaki

ERA le vica vata na milioni na tamata era biuvanua ena inaki ni kena tauyavutaki e dua na bula vou e vanuatani. Mai Urope era tiko kina e sivia ni 20 na milioni na curuvanua, mai Mereke era vakaitikotiko e kea e sivia e 26 na milioni na tamata era sucu mai vanuatani, qai sivia e 21 na pasede na iwiliwili taucoko ni lewenivanua e Ositerelia era sucu mai vanuatani. Vakavuqa, e dau ka ni bolebole vei ira na vuvale era curuvanua yani mera vulica e dua na vosa vou kei na nodra vakamatauni ira ina itovo ni vanua oya.

Vakavuqa, era dau vulica totolo na gone na vosa ni vanua vou era vakaitikotiko kina, ena rawa ni moica tale ga na nodra vakasama. Ia, ena taura toka na gauna mera vulica na itubutubu. Ke ra susu gona na gone ena vanua era vulagitaka na itubutubu, ena rawa ni vakadredretaka na nodrau dau veivosaki na itubutubu kei gone, na leqa e sega ni wali rawarawa.

Ena cakayaco na vosa vou ena sala e vakasamataka kina na ka o gone, ia na itovo vakavanua ni vanua vou oya ena rawa tale ga ni tara na ituvaki ni lomana. Rairai ena dredre beka vei ira na itubutubu mera kila na ivakarau ni nodra ciqoma na ka na luvedra. O koya gona, e dua dina na ka ni bolebole vei ira na itubutubu era curuvanua mera susuga na luvedra “e na vunau kei nai vakavuvuli ni Turaga [o Jiova].”​—Efeso 6:4.

Sagai me Tarai na Nodra Vakasama kei na Lomadra

E nodra gagadre qai nodra itavi na itubutubu mera vakavulica na luvedra ina “vosa savasava” ni ka dina mai na iVolatabu. (Sefanaia 3:9) Ia, ke ra kila vakalailai ga na gone na nodra vosa na itubutubu ra qai sega ni kila vinaka na itubutubu na vosa era sa mai matau kina na luvedra, ena qai rawa vakacava vei ira na itubutubu mera bucina e loma i luvedra na lawa i Jiova? (Vakarua 6:7) Rairai era na kila na gone na ibalebale ni ka e tukuna tiko na nodra itubutubu, ia ke sega ni tara na lomadra, era na vaka tu beka ga na vulagi ena nodra dui vuvale.

Erau a toki mai Sauca Amerika i Ositerelia o Pedro kei Sandra, oqo na ka rau a sotava ni rau susugi rau voli na luvedrau cauravou.a A kaya o Pedro: “Ni veivosakitaki na veika vakayalo, ena vauci kina na lomada kei na yaloda. Ena gadrevi me rabailevu na vosa o kila, me rawa ni o vakamacalataka kina vakavinaka na vakasama e bibi qai titobu.” A tomana o Sandra: “Ke rau sega ni kila vinaka na cauravou na neitou vosa, ena vakaleqa na nodrau bula vakayalo. Erau na calata na veika titobu kei na veika talei me baleta na ka dina, rau na sega ni taura rawa na yavu ni ivakavuvuli dina ni ka erau vulica tiko. Ena sega ni tubu kina na nodrau kilaka vakayalo, qai vakaleqa tale ga na nodrau veiwekani kei Jiova.”

Erau a toki mai Sri Lanka i Jamani o Gnanapirakasam kei Helen, e rua tiko na luvedrau ena gauna oqo. Erau kaya: “Dina ga ni rau vuli vosa vakajamani tiko na luve i keirau, ia keirau nanuma ni bibi me rau vosataka tiko ga na neitou vosa. Me rawa kina ni rau talaucaka vakadodonu vei keirau na lomadrau.”

Erau a toki mai Uruguay i Ositerelia o Miguel kei Carmen, erau kaya: “Ena dodonu mera cakacaka vakaukaua na itubutubu ke tauvata kei keirau na ka era sotava. Ena vinaka beka mera kila vinaka sara na itubutubu na vosa ni vanua vou, me matata na nodra ciqoma kina na veika vakayalo ra qai rawa tale ga nira vakamacalataka ena vosa oya, ia ke sega, sa dodonu mera vakavulica na luvedra mera kila vinaka sara na nodra vosa.”

Vakatulewataka Vakavuvale

Na nodratou bula vakayalo e dua na vuvale curuvanua ena vakatau ina nodratou vakatulewataka se vosa cava eratou na taurivaka me “vakavulici ira[tou kina] ko Jiova.” (Aisea 54:13) Ke voleka vei iratou e dua na ivavakoso e vosataki kina na nodratou vosa, rairai eratou na digia me ratou tokona na ivavakoso oya. Ena yasana tale kadua, rairai eratou na digia me ratou lako ina ivavakoso e vosataki kina na vosa ni vanua eratou sa toki kina. Na cava soti e okati ena vakatulewa oqo?

Erau a toki mai Saipurusi i Igiladi o Demetrios kei Patroulla, eratou qai lai susu e kea na luvedrau lewe lima, rau a vakamacalataka na veika e okati ena nodrau vakatulewa: “Taumada, keitou a dau lako tiko vakavuvale ina ivavakoso vosa vakirisi. Dina ga ni a vukei keirau vakalevu, ia a vakaleqa na nodratou toso vakayalo na luve i keirau. Eratou kila toka vakalailai na vosa vakirisi, ia e dredre ga me ratou kila na veika titobu vakayalo. A vakavuna kina na nodratou toso berabera vakayalo. Mani keitou toki vakavuvale ina ivavakoso vosa vakavalagi, a laurai votu sara ga na nodratou toso vinaka na luve i keirau. Eratou vakaukauataki kina vakayalo. Dina ga ni a sega ni rawarawa na kena vakatulewataki me keitou toki, ia vei keirau mada ga, oqori a dua dina na vakatulewa vuku.”

Eratou se kila vakacaca tiko ga na vuvale na nodratou vosa, ratou qai tauca tale ga kina e levu na kena veivakalougatataki. Eratou kaya na gone: “E dua dina na ka yaga nida kila e sivia e dua na vosa. Keitou dau veivosaki ga vakavalagi, ia neitou kila toka na vosa vakirisi e vaqaqacotaka na neitou veivolekati vakavuvale, vakauasivi vei Bubu kei Tutu. E vukei keitou tale ga me keitou dau kauaitaki ira na curuvanua, qai solia vei keitou na nuidei ni rawa ni keitou vulica e duatani tale na vosa. Gauna keitou sa qase cake kina, keitou toki vakavuvale me keitou lai veivuke ena ivavakoso vosa vaka Albania.”

Erau a toki tale ga mai Saipurusi i Igiladi o Christopher kei Margarita, rau qai lai susuga e kea na luvedrau lewe tolu. Eratou a vakatulewataka me ratou tokona na ivavakoso vosa vakirisi. Na luvedrau tagane, o Nikos, e veiqaravi tiko vaqase ena ivavakoso vosa vakirisi, a nanuma lesu: “Keitou a vakauqeti me keitou tokona na ivavakoso vosa vakirisi ni se qai tauyavutaki ga. Keitou ciqoma vakavuvale ni oqo e ilesilesi vakalou.”

A tukuna o Margarita: “Ni rau qai yabaki vitu kei na walu na neirau cauravou, rau sa curu ina Koronivuli ni Vuli Vunau. O keirau na itubutubu, keirau a via leqataka toka na lailai ni vosa vakirisi erau kila. Ia, veigauna kece rau vakaitavi kina, keitou na dau cakava vata vakavuvale qai dau taura e vica vata na aua me keirau vukei rau kina.”

E kaya o Joanna, na luvedrau yalewa: “Au se nanuma tiko na nona dau vakavulici keitou o Tata ena vosa vakirisi. E dau vola na matuavosa ena papa loaloa mai vale, me qai keitou vulica vinaka sara. Levu era vakayagataka e vica vata na yabaki mera vulica kina e dua na vosa, ia ni a vakavulici keitou tiko o Nana kei Tata, a totolo sara na neitou kila na vosa vakirisi.”

So na vuvale era lai lewena na ivavakoso e vakayagataki kina na nodra vosa ga, nira nanuma na itubutubu ni na rawa ga vei gone me bucina “na yalomatua kei na vuku vakayalo” ra qai toso, ke ra vakavulici ga ena nodra vosa. (Kolosa 1:​9, 10; 1 Timoci 4:​13, 15) Se na rairai nanuma na vuvale ni nodratou kila vinaka na nodratou vosa, ena rawa ni ratou vukea e so tani tale na curuvanua yani mera mai kila na ka dina.

Ena yasana tale kadua, ena rairai nanuma beka e dua na vuvale ni na vinaka me ratou lewena na ivavakoso e vosataki kina na vosa ni vanua eratou sa toki kina. (Filipai 2:4; 1 Timoci 3:5) Ni ratou sa veivosakitaka na ituvaki oqo vakavuvale, ena qai kere veivuke ena masu na iliuliu ni matavuvale ni bera ni vakatulewa. (Roma 14:4; 1 Korinica 11:3; Filipai 4:​6, 7) Na vakatutu cava ena vukei ira na vuvale oqo?

So na Vakatutu Yaga

Erau a kaya o Pedro kei Sandra, erau a cavuti taumada: “Na lawa e vale, oya me keitou vosa ga vakasipeni me kua ni guilecavi kina na neitou vosa. E dau dredre me muri na lawa oqo, ni rau kila na cauravou ni keirau kila na vosa vakavalagi. Ia ke a sega ni muri na lawa oqo, a rairai totolo sara na neitou guilecava na vosa vakasipeni.”

Erau vakatura o Miguel kei Carmen, rau a cavuti taumada tale ga: “Ke ra dau cakava na itubutubu na vuli vakavuvale kei na veivosakitaki ni tikinivolatabu ni veisiga ena nodra vosa, era na sega ni vulica ga kina na gone na vosa oya​—era na vulica sara tale ga mera vakamacalataka na ivakavuvuli kei na veika vakaivolatabu ena vosa oya.”

A vakatura tale ga o Miguel: “Saga me taleitaki na cakacaka vakavunau. Na neitou yalava e kovuta e dua na tama ni iwase ni korolevu, qai kania na gauna na noda vodo voli ena motoka meda qarai ira kina eda vosa vata. Keitou dau vakayagataka na gauna oya ena qito vakaivolatabu kei na neitou dau veivosakitaka e so na ka bibi. Au dau saga meu tuvanaka vinaka na neitou ilakolako me rawa tale ga kina ni keitou veisikovi lesu. Ni qai cava e dua na siga, eratou sa bau vakaitavi na gone ena dua mada ga na veitalanoa titobu.”

Wali na Duidui ni iTovo Vakavanua

Na Vosa ni Kalou e vakauqeti ira na itabagone: “Na luvequ, mo vakarorogo ki nai vakavuvuli i tamamu, ka mo kakua ni biuta na vunau i tinamu.”(Vosa Vakaibalebale 1:8) Ena cadra e so na leqa, baleta na ivakatagedegede ni veivakavulici i tama, vaka kina na “[i]vunau” i tina ena vakilai kina na itovo vakavanua erau susu mai kina qai duidui sara mai na kena era susugi kina na luvedrau.

Io, ena vakatau ga vua na iliuliu ni vuvale yadua na sala e qaravi iratou kina na nona vuvale, ia me kua ga ni vakamuai koya na nodra bula na vuvale tale e so. (Kalatia 6:​4, 5) Kevaka gona e vinaka tiko ga nodrau veivosaki na itubutubu kei gone, ena rawa ni dolava na sala me ciqoma kina na itubutubu e dua na itovo vakavanua vou.

Ia, ena rawa ni vakacacana na nodra bula vakayalo na lotu Vakarisito na levu ni itovo se ivalavala vakavanua e takalevu tu ena veivanua era sa vakatorocaketaki oti. Vakavuqa na ivakatagi taleitaki vakalevu kei na ka ni veivakamarautaki, e dau vakabulabulataka na itovo dukadukali, be, kei na kocokoco. (Roma 1:​26-​32) Era na sega gona ni vakaiulubaletaka rawa na itubutubu lotu Vakarisito na nodra sega ni cakava na nodra itavi, oya mera vakalewa vinaka na ivakatagi kei na ka ni veivakamarautaki e digitaka na luvedra, nira sega ni kila na vosa e vakayagataki kina. Ena dodonu mera kotora e dua na lawa e dei me qai muri. Dina ga ni na rairai ka ni bolebole toka oqori.

E kaya o Carmen: “Levu na gauna keirau sega ni kila na qaqanisere eratou vakatagitaka na luve i keirau. E rogo vinaka toka na kena ivakatagi, ia ke votu ena qaqana na veilecayaki kei na veivakaisini, qai lagati kina na vosa ni saqata e dukadukali, keirau na sega ni kila.” Erau a walia vakacava na ituvaki oqo? A kaya o Miguel: “Keirau dau vakayagataka e levu na gauna me keirau vakavulica kina vei ratou na gone na rerevaki ni ivakatagi dukadukali. Keirau saga me keirau dau vukei ratou ena digitaki ni ivakatagi e vakadonuya o Jiova.” Io, na yalomatua kei na yalorawarawa e rawa ni vukei keda meda walia kina na duidui ni itovo vakavanua.​—Vakarua 11:​18, 19; Filipai 4:5.

Tauca na Vua ni Sasaga

Na susu gone e vanuatani e gadrevi kina na gauna kei na sasaga. E dina sara ga na tikina oqo. Sega ni vakabekataki ni na yaga vakalevu sara na nodrau sasaga o itubutubu kei gone.

Erau a toki mai Taki i Jamani o Azzam kei na watina o Sara, eratou qai lai susu ga e kea na luvedrau tolutolu. E sa veiqaravi tiko na luvedrau tagane qase ena nodra valenivolavola ni tabana na iVakadinadina i Jiova mai Selters, e Jamani. A kaya o Azzam: “A vukei iratou sara ga vakalevu na gone baleta eratou vulica kina na itovo vakavanua e yaga ena vanua e rua.”

Erau a toki mai Angola i Jamani o Antonio kei Lutonadio, eratou qai lai susu kece e kea na luvedrau e ciwa. Eratou kila kece vakavuvale na vosa vaka Lingala, vakavaranise, kei na vosa vakajamani. E kaya o Antonio: “Neitou kila gona vakavuvale e vica na vosa, e rawa kina ni keitou vunau vei ira era lako mai na veivanua. E vakavumarau dina vei keitou.”

Erau vakila na luvedrau e dua na veiwatini rau a toki mai Japani i Igiladi, na yaga ni nodrau kila na vosa vakajapani kei na vosa vakavalagi. A kaya o koya e gone vei rau: “A rawarawa na neirau kune cakacaka ni keirau kila e rua na vosa. Keirau vakila tale ga na yaga ni soqo ni tikina lelevu e dau vakayacori ena vosa vakavalagi. Ena gauna vata oya, keirau marautaka na veiqaravi ena ivavakoso vosa vakajapani, ni gadrevi vakalevu kina na veivuke.”

O Rawa ni na Rawata

Mai na gauna sara vakaivolatabu, e dau ka ni bolebole vei ira na dauveiqaravi i Jiova na susu gone ena kedra maliwa na tamata era sega ni duavata kei na nodra itovo vakavanua. Ia, a rawata vinaka ga o irau na itubutubu i Mosese, dina ga ni a susu o koya mai Ijipita. (Lako Yani 2:​9, 10) E dua na iwiliwili Jiu era tu vakavesu mai Papiloni era a susugi ira na gone era tu vakarau mera suka i Jerusalemi, mera lai tauyavutaka tale na sokalou dina.​—Esera 2:​1, 2, 64-​70.

Era na rawa ni rawata tale ga na itubutubu lotu Vakarisito ena gauna oqo. E rawa tale ga nira marautaka na rogoci luvedra nira kaya na ka vata ga erau rogoca e dua na itubutubu mai vei ratou na luvedrau: “Keitou vuvale veivolekati ni dau lomani keitou vinaka o Tata kei Nana, e dau totoka vakaoti na neitou dau veivosaki. Keitou marau tale ga ni lewena e dua na matavuvale e qaravi Jiova tiko e vuravura taucoko.”

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Ni o vakayagataka e vale na nomudou vosa ga, o sa vukea tiko na luvemu me kila vinaka na vosa oqori

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Ena taqomaka na ivau ni nodra veiwekani na veitukani kei na veibuni ke vakayagataki na vosa eratou kila kece

[iYaloyalo ena tabana e 25]

Ni o vuli iVolatabu kei ira na luvemu ena tara cake na nodra “kilaka vakayalo”