“Toro Voleka Yani Vua na Kalou”

“Toro voleka yani vua na Kalou, ka na toro voleka mai vei kemudou ko koya.”​—JEMESA 4:8.

1, 2. (a) Na cava era dau kaya e levu? (b) Na vosa ni veivakadreti cava a tauca o Jemesa? Na cava a tau donu kina na veivakadreti oqo?

“SA TIKO kei keda na Kalou.” Levu na matanitu e nodra ibole na vosa oqo, bau kabi sara ena nodra isulu na sotia. Na vosa, “In God we trust” se “Neimami inuinui na Kalou,” e ceuti se volai ena levu sara na ilavo ni gauna oqo. E sega ni ka vou mera dau kaya e levu nira veivolekati kei na Kalou. Ia, de dua o na vakadinata ni nona veiwekani e dua kei na Kalou e sega ni tukuni ga, se volai wale ga me raici!

² E vakaraitaka na iVolatabu ni rawa nida veivolekati kei na Kalou. Ia, e vinakati na sasaga. E so mada ga na lotu Vakarisito lumuti ena imatai ni senitiuri a gadrevi mera saga mera veivolekati tiko ga kei na Kalou o Jiova. Na ivakatawa lotu Vakarisito o Jemesa a vakasalataki ira e so ena vuku ni nodra sa malele tiko ena veika vakayago, kei na nodra sa via tauvi duka tiko vakayalo. E qai tiki ni nona ivakasala na veivakadreti oqo: “Toro voleka yani vua na Kalou, ka na toro voleka mai vei kemudou ko koya.” (Jemesa 4:​1-​12) Cava e vakaibalebaletaka o Jemesa ena nona kaya “toro voleka yani”?

3, 4. (a) Na cava beka era na nanuma lesu o ira era na wilika na ivola i Jemesa ena imatai ni senitiuri ena nona vola mera “toro voleka yani vua na Kalou”? (b) Na cava meda nuidei kina ni rawa nida toro voleka vua na Kalou?

³ Kena irairai ni vosa e vakayagataka o Jemesa era sa dau rogoca o ira era na lai wilika nona ivola. E matata ena Lawa a soli vei Mosese na nodra vakaroti na bete mera “dautorovi Jiova” ena nodra matataki ira nona tamata. (Lako Yani 19:22) Oqo e rawa ni votu tale mai kina ena nodra vakasama o ira era na wilika na ivola i Jemesa ni sega ni dodonu me tauri vakamamada na nona saga e dua me torovi Jiova yani. E Turaga Sau ni lomalagi kei na vuravura o Jiova.

⁴ Ena yasana kadua, e kaya e dua na vuku ni iVolatabu ni “laurai ena veivakadreti oqo [ena Jemesa 4:8] na nona nuidei o koya e vola.” E kila o Jemesa ni Kalou dauloloma o Jiova, o koya gona, e dau sureti ira tu ga na tamata ivalavala ca mera toro voleka yani vua. (2 Veigauna 15:2) Na isoro i Jisu e dolava na sala me rawa ni qai torovi vakavoleka sara ga kina o Jiova. (Efeso 3:​11, 12) Nikua, sa tadola vei ira e vica vata na milioni na sala mera torovi koya yani kina na Kalou! Ia, eda na vakayagataka vakacava na sala e sa dolavi mai oqo? Eda na raica mada e tolu na sala e rawa nida toro voleka kina vua na Kalou o Jiova.

Saga Tiko ga Mo “Kilai” Koya Vinaka Cake na Kalou

5, 6. E laurai vakacava ena ivakaraitaki i Samuela na ibalebale ni kena tukuni me ‘kilai na Kalou’?

⁵  E kaya o Jisu me vaka e volai ena Joni 17:3: “Sai koya oqo na bula tawa mudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duaduaga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai.” Na kena ibiubiu ena iVolatabu vakaviti kei na so tale na vakadewa e duidui vakalailai kei na New World Translation. Na New World Translation e sega ni tukuna me “kilai” na Kalou, e kaya ga “me vulici tiko ga” na ka e baleti koya na Kalou. Era tokona oqo na daunivosa ena nodra kaya ni vosa dina vakirisi a vakayagataki e ke e vakaibalebaletaki ena nona saga tiko ga e dua me kilai koya vinaka e dua tale, qai rawa ni tini sara oqo ena nodrau veivolekati.

⁶ E sega ni ka vou ena gauna i Jisu na nona saga e dua me rau veikilai voleka sara kei na Kalou. Eda wilika ena iVolatabu vakaiperiu ni a “sega mada ni kilai Jiova ko Samuela” ena gauna e se gone kina. (1 Samuela 3:7) Kena ibalebale beka ni sega sara ga ni kila na Kalou o Samuela? Sega. Sega ni vakabekataki ni levu sara na ka erau sa na vakavulica vua na nona itubutubu, vaka kina o ira na bete. Ia, me vaka e kaya e dua na dau vakadidike ni iVolatabu, na vosa vakaiperiu e vakayagataki ena tikinivolatabu oqo “e dau vakayagataki ga ena veikilai voleka sara.” Se bera ni kilai Jiova vakavoleka sara o Samuela, me vaka na nona qai kilai koya vinaka sara e muri ni sa gusunivosa i Jiova. Ni tubu cake tiko o Samuela, e sa qai torocake nona kilai Jiova, yaco na gauna me rau sa veivolekati sara.​—1 Samuela 3:​19, 20.

7, 8. (a) Na cava meda douvaka kina na ivakavuvuli titobu ena iVolatabu? (b) Tukuna e so na ivakavuvuli titobu mai na Vosa ni Kalou ena vinaka meda vulica.

⁷ Vakaevei, o saga tiko mo kilai Jiova vakavinaka me rawa kina ni o veivolekati kei koya? Oqo ena vinakati kina mo dau “gadreva” na kakana vakayalo e vakarautaka na Kalou. (1 Pita 2:2) Kua ni nanuma ni sa rauti iko tu ga na nomu kila na veika matailelevu mai na iVolatabu. Tovolea mo kila e so na kena ivakavuvuli titobu. (Iperiu 5:​12-​14) Vakacava, o dau sega ni douvaka na ivakavuvuli titobu e so ena iVolatabu ni o nanuma nira sa rui dredre? Ke vaka kina, kua ni guilecava ni o Jiova e “Dauveivakavulici Uasivi.” (Aisea 30:​20, NW) E kila o koya na sala me vakamatatataka kina na ivakavuvuli titobu ena noda vakasama na tamata ivalavala ca. Ena vakalougatataka tale ga o koya na nomu saga tiko ga mo katona na veika e sa vakavulica vei iko.​—Same 25:4.

⁸ Vakacava mo dikeva mada e so “na veika titobu ni Kalou”? (1 Korinica 2:​10) Na veika titobu oqo e sega ni vakavucesa na vulici ira me vaka na ivakarau ni vuli ni vakalelewa era dau cakava na daunicioloji kei ira na italatala. Na ivakavuvuli oqo era yaga, era vakatakila vei keda na veika vakatubuqoroqoro e so me baleta na vakasama i koya na Tamada dauloloma, kei na lomana. Na ulutaga me vaka na ivoli me kena ivakaraitaki, na ‘ka vuni ni Kalou,’ kei na veiyalayalati e so e dau vakayacora na Kalou me vakalougatataki ira kina nona tamata qai vakavotukanataki kina nona inaki​—na ulutaga vaka oqo e maleka noda vakadikeva kei na noda vulica.​—1 Korinica 2:7.

9, 10. (a) Na cava e ka ca kina na qaciqacia? Na cava meda nanuma tiko me kua kina ni takavi keda na itovo oqo? (b) Na cava e dodonu kina meda yalomalumalumu nida vulica tiko na veika e baleti Jiova?

⁹ Ia, ni o vakarabailevutaka tiko na nomu kilaka vakayalo, qarauna tale ga e dua na leqa e rawa ni salavata mai kei na kilaka​—na qaciqacia. (1 Korinica 8:1) E ka ca na qaciqacia, baleta ni na vakavuna nona veiyawaki na tamata kei na Kalou. (Vosa Vakaibalebale 16:5; Jemesa 4:6) Nanuma tiko ni sega sara ga ni dua na yavu me boletaka kina e dua na tamata na nona kilaka. Ena vuku ni cava? Raica mada oqo na ivakamacala taumada ni dua na ivola e dikeva tiko na toso ni vuku ni tamata ena veika vakasaenisi: “Na levu ga ni ka eda kila, na levu ni noda kila na lailai ni ka eda kila. . . . E sega sara ga ni okati me dua na ka na levu ni ka eda sa vulica ni vakatauvatani kei na levu tale ni ka e se vo tu meda vulica.” E totoka ni tu vei keda na yalomalumalumu vaka oqo. Ia, sa na qai wacava li ena ka e vauca na kilaka cecere duadua​—na kilaka e baleti Jiova na Kalou​—sa qai dodonu cake sara meda yalomalumalumu. Ena vuku ni cava?

¹⁰ Dikeva mada e so na tikinivolatabu oqo me baleti Jiova. “A ka titobu na nanuma ni lomamuni.” (Same 92:5) “Sa sega ni kilai rawa na nona vuku [na Kalou o Jiova].” (Same 147:5) “Sa sega ni dikevi rawa na nona vuku [na Kalou o Jiova].” (Aisea 40:28) “A ka vakaidina na kena titobu ni nona vutu ni vuku kei na nona yalomatua na Kalou!” (Roma 11:33) E macala vakasigalevu nida sa na sega tu ga ni kila na veika kece e baleti Jiova. (Dauvunau 3:​11) Sa vakavulica vei keda e levu sara na ka totoka, ia ena sega ni maca rawa na tobu ni kilaka ena vakavulici keda tiko mai kina. E vakatubuqoroqoro dina oqo, e dodonu me vakayalomalumalumutaki keda! O koya gona, nida vulica tiko na veika e baleti koya na Kalou, meda vakayagataka mada ga na ka eda vulica meda toro voleka kina vei Jiova, mera toro voleka tale ga kina vei Jiova na tani​—meda kua ga ni vakayagataka meda vakacerecerei keda cake kina.​—Maciu 23:12; Luke 9:​48.

Vakaraitaka Nomu Lomani Jiova

11, 12. (a) Me cakayaco vakacava ena noda bula na veika eda vulica me baleti Jiova? (b) Ena kilai vakacava ni dina na nona lomana na Kalou e dua?

¹¹ E vakamacalataka vinaka na yapositolo o Paula na veiwekani ni kilaka kei na loloma. E vola: “Au masulaka me na tubu cake tiko ga na nomuni loloma ka me maucokona vinaka kina na nomuni kila ka kei na nomuni rai.” (Filipai 1:9) Me kua ni vaqaciqaciataki keda na veika dina uasivi eda vulica me baleti Jiova kei na nona inaki, ia me vakatubura ga na noda lomani koya na Tamada vakalomalagi.

¹² E levu era kaya nira lomana na Kalou era sega sara ga ni lomani koya dina. Ena luluvu sara beka na lomadra nira vakamacalataka nodra vakabauta. E sega ni cala oqo, e vinaka ga ke salavata kei na kilaka dodonu. Ia, na yalo vaka oqo e sega ni ivakatakilakila ni nona lomana dina na Kalou e dua. Ena vuku ni cava? Dikeva se vakamacalataka vakacava na Vosa ni Kalou na loloma dina: “Sai koya oqo na loloma vua na Kalou, me da muria na nona vunau.” (1 Joni 5:3) Ena qai dina ga na nona lomana na Kalou e dua ke salavata kei na talairawarawa.

13. Erau salavata vakacava na noda rerevaki Jiova kei na noda lomani koya?

¹³ Na rere dina vakalou ena vukei keda meda talairawarawa vei Jiova. Ena rawa ga nida rerevaki Jiova dina se dokai koya ke da saga tiko ga meda kilai koya​—meda kila na nona savasava tawavakaiyalayala, nona lagilagi, kaukaua, lewadodonu, vuku, kei na loloma. E bibi na rere vaka oqo me rawa kina nida qai toro voleka yani vua. Qai vakasamataka na ka e kaya na Same 25:14 (NW): “E dau voleka sara o Jiova vei ira era rerevaki koya.” O koya gona, ke da rerevaki koya dina na Tamada vakalomalagi, eda sega ni via vakacudrui koya, sa na qai rawa nida toro voleka yani vua. Noda rerevaka na Kalou ena uqeti keda meda rogoca nona ivakasala momona e volai ena Vosa Vakaibalebale 3:6: “Vakarogotaka vua na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomui lakolako ko koya.” Na cava na kena ibalebale oya?

14, 15. (a) Na cava e so na ka eda dau vakatulewataka ena noda bula e veisiga? (b) Na cava meda cakava me kilai kina ena noda vakatulewa nida rerevaka dina na Kalou?

¹⁴ O na dau vakatulewa e veisiga, o vakatulewataka na veika lelevu, na veika lalai tale ga. Me kena ivakaraitaki, na cava o na veivosakitaka kei ira nomu icaba e vanua ni cakacaka, koronivuli, se so tale na vanua? (Luke 6:​45) Ni soli vei iko e dua na itavi, o na solia beka kina nomu igu kei na nomu vinaka kece, se o na iataka tu ga me rawa? (Kolosa 3:​23) O na torovi ira beka era sega soti ni lomani Jiova se ra sega sara ga ni lomani koya, se o na saga ga mo vaqaqacotaka nomu veiwekani kei ira era matua vakayalo? (Vosa Vakaibalebale 13:20) Na vakatulewa cava o na cakava, ena veika lalai sara mada ga, mo tokona kina na veika e vauca na Matanitu ni Kalou? (Maciu 6:​33) Ke o yavutaka nomu vakatulewa e veisiga ena ivakavuvuli vakaivolatabu e so me vaka na kena era volai e ke, sa vakaraitaka oqo ni o nanumi Jiova tiko ena “nomu sala kecega.”

¹⁵ Se cava ga eda vakatulewataka ena noda bula, me noda idusidusi tiko na vakasama oqo: ‘Na cava ena vinakata o Jiova meu cakava? Na cava ena vakamarautaki koya vakalevu duadua?’ (Vosa Vakaibalebale 27:11) Noda rerevaki Jiova ena veika vaka oqo e vakaraitaka nida lomani koya. Na rere dina vakalou ena vukei keda meda savasava tiko ga​—vakayalo, ena noda itovo, vakayago tale ga. Nanuma tiko ni tikinivolatabu a uqeti ira kina na lotu Vakarisito o Jemesa mera “toro voleka yani vua na Kalou” e kaya tale ga: “Ni savata na ligamuni, o i kemuni na daucakacala, ka vakasavasavataka na yalomuni, o i kemuni na lomalomarua!”​—Jemesa 4:​8, VV.

16. Na cava eda sega ni cakava tiko ena noda soli ka vei Jiova, ia na cava ga eda cakava tiko?

¹⁶ Ia, noda vakaraitaka nida lomani Jiova e sega ni yala ga ena noda vakuai keda mai na ca. Na loloma ena uqeti keda meda cakava tale ga na ka e dodonu. Me kena ivakaraitaki, eda na dolea vakacava na yalovinaka i Jiova kei na nona lomasavu? E vola o Jemesa: “Sa lako maicake nai solisoli vinaka kecega kei nai solisoli kecega e yaga sara, a sa lako sobu mai vua na Tama ni rarama.” (Jemesa 1:​17) E sega gona ni lai vakavutuniyautaki Jiova na noda iyau eda solia vua, ni ka kece ga e nona. (Same 50:12) Nida solia tale ga vei Jiova na noda gauna kei na noda igu, eda sega ni solia tiko vua e dua na ka e sega ni rawata o koya. Ke da sega mada ga ni via vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou, e rawa ni vakavuna o koya me vosa na vatu! Ia, na cava ga meda solia kina vei Jiova na noda iyau, noda gauna, kei na noda igu? Na vuna levu duadua baleta nida vakaraitaka kina nida lomani koya ena lomada taucoko, yaloda taucoko, noda nanuma kece, kei na noda kaukaua kece.​—Marika 12:​29, 30.

17. Na cava ena uqeti keda meda soli ka ena marau vei Jiova?

¹⁷ Nida soli ka vei Jiova, e dodonu meda cakava ena marau, ni “vinakata na Kalou na tamata e soli ka ena yalomarau.” (2 Korinica 9:​7, VV) Ena rawa ni vukei keda ena noda soli ka ena marau na ivakavuvuli e volai ena Vakarua 16:17: “Me ra solia ko ira na tamata yadua me vaka na ka era sa rawata, me vaka na ka sa solia vei kemuni ko Jiova na nomuni Kalou ni sa vakalougatataki kemuni.” Nida vakasamataka na nona solia tu mai vakayauyau vei keda o Jiova na ka, e tadola tale ga na lomada meda solia vua ena marau na ka eda rawata. Na soli ka vaka oqo e vakamarautaki koya, e via vaka ga na nona marau e dua na itubutubu ena dua na iloloma lailai e solia vua na luvena lomani. Noda vakaraitaka vaka oqo noda loloma ena vakarawarawataka sara ga noda toro voleka vei Jiova.

Saga Mo Veivolekati kei Jiova ena Nomu Dau Masu

18. Na cava e bibi kina meda vakasamataka na sala e rawa ni vakavinakataki cake kina noda masu?

¹⁸ E bibi me tiko na gauna meda dau masu taudua kina ​—gauna vaka oqo e rawa nida talaucaka sara ga kina na lomada vua na Tamada vakalomalagi. (Filipai 4:6) Na masu e dua sala bibi eda toro voleka kina vua na Kalou, o koya gona e vinaka meda dikeva mada se vakacava sara tu mada na noda masu. Sega ni tukuni sara me rogorogo bibi na noda masu se meda vakayagataka na vosa titobu. E vinakati ga meda tukuna dina sara ga na ka e tu e lomada. O koya gona, eda na vakavinakataka vakacava na noda masu?

19, 20. Na cava meda vakasama rawa kina ni bera nida masu? Ia, na cava e so na ka e yaga meda vakasamataka?

¹⁹ E vinaka meda vakasamataka rawa e liu na ka eda via tukuna ni bera nida masu. Nida vakayacora oqo, ena qai veiganiti kei na ituvaki eda sotava tiko na noda masu, ena vakaibalebale tale ga. Eda na sega ni taleva tale tiko kina e dua dua tiko ga na iwalewale ni masu. (Vosa Vakaibalebale 15:​28, 29) E rawa ni yaga na noda vakasamataka na masu a vakavulica o Jisu, da qai dikeva se tiki ni masu cava oqo e ganiti keda. (Maciu 6:9-​13) Me kena ivakaraitaki, de dua eda na via vakasamataka se cava tale eda na via cakava ena kena sagai tiko me vakayacori na loma ni Kalou e vuravura. Rawa beka nida vakaraitaka vei Jiova nida vinakata meda yaga ena nona cakacaka, da qai kerei koya me vukei keda ena ilesilesi cava ga ena lesia vei keda? E bikai keda tu beka na noda lomaocaocataka na veika vakayago? Na ivalavala ca cava eda na gadreva kina na veivosoti, o cei tale ga meda na dau vosoti ira vakalevu? Na veivakatovolei vakacava e dau yacovi keda? Sa matata tiko beka vei keda ni rui bibi ena ituvaki kece oqo meda vakararavi vei Jiova me taqomaki keda?

²⁰ Kena ikuri, meda nanumi ira tale ga e so era gadreva sara tu ga na veivuke i Jiova ena vuku ni ituvaki dredre era sotava tiko. (2 Korinica 1:​11) Ia, me kua ni guilecavi na vakavinavinaka. Kevaka eda vakasamataka, e levu sara na ka e dau yaco e veisiga meda vakavinavinakataki Jiova kina, meda vakacaucautaki koya tale ga kina ena levu ni nona vinaka vei keda. (Vakarua 8:​10; Luke 10:21) Noda vakayacora oqo e tiko tale e dua na kena yaga​—eda na sega kina ni dau yalolailai, eda na nuidei cake kina.

21. Na ivakaraitaki cava ena iVolatabu e rawa nida vulica me vakavure vakasama vei keda nida torovi Jiova ena masu?

²¹ Noda dau vulica tale ga na iVolatabu e rawa ni vakavinakataka noda masu. E veivakauqeti dina na qaqa ni nodra masu e so na tagane kei na yalewa yalodina era volai tu ena Vosa ni Kalou. Me kena ivakaraitaki, ke sa tu mai matada e dua na leqa levu, eda nuiqawaqawa se rere sara kina, da leqataki ira tale ga kina na wekada voleka, e rawa nida wilika na masu i Jekope ni rau sa vakarau sota kei Iso​—na tacina erau se sega tu ni veiyaloni rawa. (Vakatekivu 32:​9-​12) Se rawa nida wilika na masu a cavuta o Tui Esa nira sa mai tuvaivalu e matadra na tamata ni Kalou e rauta ni duanamilioni na kai Iciopea. (2 Veigauna 14:​11, 12) Ke basika e dua na ituvaki e rawa ni vakarogorogocataki kina na yaca i Jiova, ena yaga meda dikeva na masu i Niemaia ena matadra na dauqaravi Peali ena ulunivanua o Kameli, kei na nona masu me baleta na ituvaki vakaloloma kei Jerusalemi. (1 Tui 18:​36, 37; Niemaia 1:​4-​11) Nida wiliki ira na masu vaka oqo da qai vakasamataki ira, ena rawa ni vaqaqacotaka noda vakabauta, ena rawa ni vakavure vakasama tale ga vei keda ena sala meda torovi Jiova kina nida lomaleqa se lomabibi.

22. Na cava na tikinivolatabu ni yabaki 2003, kei na cava e dodonu meda tarogi keda yarayara tiko kina ena loma taucoko ni yabaki?

²² E matata vakasigalevu ni sega tale ni dua na sasaga e rawa ni vakatauvatani kei na noda muria na ivakasala i Jemesa meda “toro voleka yani vua na Kalou.” (Jemesa 4:8) Meda vakayacora mada ga oqo ena noda vulica tiko ga na veika e baleti koya na Kalou, noda raica na sala e so meda vakalevutaka tiko ga kina noda lomani koya, kei na noda saga meda veivolekati ena noda dau masu. E noda tikinivolatabu ni yabaki 2003 na Jemesa 4:8. Nida vakasamataka tiko ena loma taucoko ni yabaki sa tu oqo e matada, meda dikevi keda yarayara tale tiko mada ga se da sa toro voleka dina tiko vei Jiova se sega. Ia, vakacava na ikarua ni iwasewase ni yatuvosa oqo ena ivola i Jemesa? Na sala cava ena “toro voleka mai” kina vei keda o Jiova, kei na ka ni veivakalougatataki cava ena kauta mai? Ena sereki oqo ena ulutaga e tarava.

O se Nanuma?

• E dodonu me bibi vei keda noda saga meda toro voleka vei Jiova. Ena vuku ni cava?

• Nida saga tiko meda kilai Jiova vinaka cake, na cava e so na ka e rawa ni noda isausau?

• Eda na vakaraitaka vakacava nida lomani Jiova dina?

• Ena sala cava e rawa nida toro voleka sara kina vei Jiova ena masu?

[Tikina bibi ena tabana e 12]

Oqo na tikinivolatabu ni yabaki 2003: “Toro voleka yani vua na Kalou, ka na toro voleka mai vei kemudou ko koya.”​—Jemesa 4:8.

[iYaloyalo ena tabana e 9]

Sa qai kilai Jiova sara vakavoleka o Samuela ni sa tamatabula mai

[iYaloyalo ena tabana e 12]

Eda vuli vakalevu o keda ena qaqanimasu i Ilaija ena ulunivanua o Kameli