‘Dou Veilomani’
“A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.”—JONI 13:35.
1. Na itovo cava e vakabibitaka o Jisu ni sa voleka ni vakamatei?
“NA LUVEQU lomani.” (Joni 13:33) A tauca na vosa vakaciriloloma oqori o Jisu ni vosa tiko vei iratou nona yapositolo ena yakavi ni se bera ni vakamatei. Sega tale ni dua na vanua ena Kosipeli e laurai ni vakayagataka kina o koya na vosa oqori me baleti iratou. Ia ena bogi bibi oya, a uqeti na lomana me tauca na vosa vakaciriloloma oqo me ivakaraitaki ni nona loloma levu ena vukudratou na nona imuri. Rauta ni vaka30 nona cavuta na loloma o Jisu ena bogi oya. Na cava e vakabibitaka kina na itovo oqo?
2. Na cava e rui bibi kina vei ira na lotu Vakarisito mera dau veilomani?
2 A vakamacalataka o Jisu na vuna e rui bibi kina na loloma. “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:35; 15:12, 17) Me dau loloma o koya e muri Karisito. Era sega ni kilaitani na lotu Vakarisito dina ena dua beka na mataqali isulu mera tokara, se so na ivalavala me duatani tu, ia ena nodra dau veilomani ga mai vu ni lomadra. Na mataqali loloma vaka oqo na ikarua tiko ni tikina bibi mai na tolu sa cavuti oti ena ulutaga sa oti e gadrevi me laurai vua e dua na tisaipeli i Karisito. Na cava ena vukei keda meda muria dei tiko ga na ka e gadrevi oqo?
“Gumatuataka Cake Sara”
3. Na cava na veivakadreti i Paula me baleta na veilomani?
3 Na veilomani dina vaka oqo era kilaitani kina na tisaipeli dina i Karisito nikua me vaka ga vei ira na nona imuri ena imatai ni senitiuri. A vola na yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri: “E na vuku ni veilomani vakaveitacini e sega soti ni yaga me’u volavola yani kina vei kemuni, ni a sa vakavulici kemuni oti na Kalou mo ni veilomalomani. Ko ni sa lomani ira sara tiko ga vaka kina na veiwekani kece.” Dina ni sa caka tiko oya, se kaya ga o Paula: “Ni gumatuataka cake sara.” (1 Cesalonaika 3:12; 4:9, 10, VV) O keda tale ga e dodonu meda taura vakabibi na veivakadreti i Paula da qai saga ni “gumatuataka cake sara” na noda veilomani.
4. Me vaka e kaya o Paula kei Jisu, o cei e dodonu meda kauaitaka vakalevu?
4 Ena ivola uqeti vakalou vata tiko ga oya, e uqeti ira na tacina vakayalo o Paula mera “vakacegui ira era sa yalolailai,” ra qai “vukei ira era sa malumalumu.” (1 Cesalonaika 5:14) Dua tale na gauna, a vakadreti ira na lotu Vakarisito mera ‘vukei ira na malumalumu o ira sa kaukaua na nodra vakabauta.’ (Roma 15:1, VV) O Jisu tale ga a veivakasalataki me baleta na nodra vukei o ira na malumalumu. Ni sa tukuna oti o Jisu ni na biuti koya o Pita ena bogi me vesu kina, sa qai kaya vei Pita: “Ni ko sa saumaki tale mai, vakaukauwataki iratou na tacimu.” Baleta? Ni ratou na biuti Jisu tale ga, eratou na gadreva kina na veivuke. (Luke 22:32, VV; Joni 21:15-17) O koya gona, e dusimaki keda na Vosa ni Kalou meda lomani ira na malumu vakayalo kei ira na sa yali dede mai na ivavakoso vakarisito. (Iperiu 12:12) Na cava meda cakava kina oqori? Na kena isau eda na raica ena rua na vosa vakatautauvata matata i Jisu.
Na Sipi kei na Tikinisiliva e Yali
5, 6. (a) Vakamacalataka na rua na vosa vakatautauvata i Jisu. (b) Na cava erau vakavotuya na vosa vakatautauvata oqo me baleti Jiova?
5 Rua na vosa vakatautauvata lekaleka a cavuta o Jisu me vakavotuya vei ira na nona imuri na rai i Jiova me baleti ira na lakosese. E dua e baleta na ivakatawa ni sipi. A kaya o Jisu: “Ko cei vei kemudou na tamata, sa dua na drau na nona sipi, kevaka sa vakayalia e dua vei ira, ena sega beka ni biuta laivi tu na ciwasagavulu ka ciwa e na veico, ka laki vakasaqarai koya sa yali, me kunea mada? Ia ni sa kunea, sa viribale ki domona, ka reki. Ia ni sa tale ki nona vale, sa kacivi ira vata na wekana kei na lewe ni koro, ka kaya vei ira, Tou mai reki vata, ni’u sa kunea na noqu sipi ka yali. Au sa kaya vei kemudou, ni sa levu vakakina na reki mai lomalagi e na vuku ni tamatai valavala ca e le dua bauga sa qai veivutuni, ia ka lailai ga e na vukudra na tamata yalododonu e le ciwasagavulu ka ciwa, sa sega ni yaga vei ira na veivutuni.”—Luke 15:4-7.
6 Na ikarua ni vosa vakatautauvata e baleta e dua na marama. A kaya o Jisu: “Ko cei na yalewa sa tini na nona tiki ni siliva, kevaka sa vakayalia e dua na tikina, sa sega beka ni tutuvaka na cina, ka taviraka na vale, ka vakasaqara matua, me kunea mada? Ia ni sa kunea, sa kacivi ira vata na wekana kei na lewe ni koro, ka kaya, Tou mai reki vata, ni’u sa kunea na tikina ka’u a vakayalia. Au sa kaya vei kemudou, Sa tubu vakakina na reki e na matadra na agilose ni Kalou, e na vuku ni tamatai valavala ca e le dua bauga sa qai veivutuni.”—Luke 15:8-10.
7. Na cava eda vulica rawa mai na vosa vakatautauvata me baleta na sipi kei na tikinisiliva erau a yali?
7 Na cava eda vulica rawa mai na rua na vosa vakatautauvata lekaleka oqo? Eda vulica kina (1) na yalo me tiko vei keda me baleti ira na malumu vakayalo kei (2) na ka meda cakava meda vukei ira kina. Meda raica mada na rua na tikina oqo.
Erau Yali ia Erau Vakamareqeti
8. (a) Erau raica vakacava na yali ni ka erau taukena na ivakatawa ni sipi kei na marama oya? (b) Eda kila vakacava ni rau vakamareqeta na ka sa yali?
8 E talanoataki ena vosa vakatautauvata ruarua na yali ni dua na ka, ia raica mada na ka erau kaya na itaukei ni rua na ka oya. A sega ni kaya na ivakatawa ni sipi: ‘Me icavai vei au na dua na sipi sa yali qori, se vo tu qo e 99? Sega sara ga ni dua na kena mosi vei au.’ A sega ni kaya na marama: ‘Au sega ni leqataka na dua wale ga na tikinisiliva oya! Sa rauti au vinaka na ciwa e se vo tu qo.’ Na gu ni nona vaqara na dua na sipi oya na kena ivakatawa, e vaka sara ga ni duabulu wale nona sipi. E vaka tale ga kina nona vaqara na dua na nona tikinisiliva na marama oya. Ena ituvaki ruarua oqori, eda raica ni o koya na ivakatawa ni sipi kei na itaukei ni tikinisiliva erau vakamareqeta dina na ka sa yali. Na cava e dusia oqo?
9. Na cava e vakavotui nida raica nodrau kauai na ivakatawa ni sipi kei na marama?
9 Rogoca mada na ka e qai kaya o Jisu ena ituvaki ruarua oya: “Sa levu vakakina na reki mai lomalagi e na vuku ni tamatai valavala ca e le dua bauga sa qai veivutuni.” “Au sa kaya vei kemudou, Sa tubu vakakina na reki e na matadra na agilose ni Kalou, e na vuku ni tamatai valavala ca e le dua bauga sa qai veivutuni.” O koya gona, ena dua wale na kena ivakaraitaki lailai, na nodrau kauai na ivakatawa ni sipi kei na marama, e vakavotuya na yalo tale ga e tu vei Jiova kei ira nona agilosi. Me vaka ga na kena talei ena matadrau na ivakatawa ni sipi kei na marama na ka erau vakayalia, e talei tale ga vaka kina ena mata i Jiova o ira na sa lakosese ra qai sega tale ni maliwai ira tiko na nona tamata. (Jeremaia 31:3) De ra malumalumu vakayalo, ia e sega ni tukuni sara nira tamata ivakarau ca. De dua era se vakaitovotaka tiko ga na veika e vinaka ena mata i Jiova, e dina nira sa malumu tu vakayalo. (Same 119:176; Cakacaka 15:29) O koya gona, me vaka ga ena gauna sa oti, e sega ni totolo o Jiova me dau “biuti ira tani e matana” o ira vaka oya.—2 Tui 13:23.
10, 11. (a) Meda raici ira vakacava na sa ciri tani mai na ivavakoso? (b) Me vaka eda raica ena vosa vakatautauvata i Jisu, meda vakaraitaka vakacava noda kauai?
10 Me vakataki Jiova ga kei Jisu, o keda tale ga eda kauaitaki ira vakabibi na malumu vakayalo era sa yali mai na ivavakoso vakarisito. (Isikeli 34:16; Luke 19:10) O koya e malumu vakayalo, eda raica me vaka e dua na sipi sa yali—eda sega ga ni kaya ni sega na betena me vukei. E sega ni vaka oqo na noda rai: ‘Na cava me leqataki kina o koya sa malumu vakayalo? Ena toso ga na ivavakoso.’ Me vakataki Jiova eda okata mera ka talei o ira na sa ciri tani yani, ia e se lomadra tiko ga mera lesu mai.
11 Ia eda na vakaraitaka ga vakacava nida kauaitaki ira dina na malumu vakayalo? Mai na vosa vakatautauvata i Jisu, eda vulica kina na bibi ni (1) vakaliuliu, (2) veivuke ena sala malumu, kei na (3) kena gadrevi na yalogu. Meda raica yadudua mada.
Meda Vakaliuliu
12. Nida raica na vosa “laki vakasaqarai koya sa yali,” na cava eda taura rawa me baleti koya na ivakatawa ni sipi?
12 Ena imatai ni vosa vakatautauvata, e kaya o Jisu ni “laki vakasaqarai koya sa yali” na ivakatawa ni sipi. E vakaliuliu sara ga na ivakatawa ena nona sasaga me lai vaqara na sipi sa yali. E sega ni tarovi koya na veika dredre e tu mai liu, na ituvaki ririkotaki, se na yawa ni vanua. E gu ga ena vakararai o koya me yacova ni sa “kunea.”—Luke 15:4.
13. Na cava era cakava na tamata yalodina ena gauna e liu me baleti ira na malumu tu, ia eda na vakamuria vakacava na nodra ivakaraitaki?
13 Kevaka me vakayaloqaqataki e dua e yalolailai tu beka, sa na vinakati ga vei koya e kaukaua me vakaliuliu kina. Na ka oqo era kila vinaka na tamata yalodina ena gauna e liu. Me kena ivakaraitaki, ni sa raica o Jonacani, na luve i Tui Saula, ni gadreva na veivakayaloqaqataki na nona itau dredre o Tevita, e cavutu “ka lako yani vei Tevita ki na vanua veikau, ka vakaukauwataki koya e na vuku ni Kalou.” (1 Samuela 23:15, 16) Vica na drau tale na yabaki e muri, ni sa raica na kovana o Niemaia nira sa malumu mai e so na wekana era Jiu, e “tu cake” qai vakayaloqaqataki ira mera “nanumi Jiova.” (Niemaia 4:14) O keda tale ga meda “tu cake”—meda vakaliuliu—meda vakaukauataki ira na malumu vakayalo. Ia o cei sara mada ena ivavakoso me cakava oqori?
14. O cei soti e rawa ni dodoliga ena ivavakoso vakarisito me vukei ira na sa malumu tu vakayalo?
14 E nodra itavi vakabibi na qase ni ivavakoso mera “vakaukauwataka na ligadra era malumalumu, ka vakataudeitaka na durudra sa tuninini,” mera “kaya vei ira era yalolailai, Dou kaukauwa, dou kakua ni rere.” (Aisea 35:3, 4; 1 Pita 5:1, 2) Ia e yaga meda kila ni sega ni vakamuai duadua ga vei ira na qase na veivakadreti i Paula me baleta na nodra ‘vakacegui na yalolailai,’ kei na nodra ‘vukei na malumalumu.’ A vosa tiko ga o Paula vei ira kece na “nodrai soqosoqo lewe ni lotu na kai Cesalonaika.” (1 Cesalonaika 1:1; 5:14) O koya gona, sa itavi ni lotu Vakarisito kece meda dodoliga yani meda vukei ira na malumu vakayalo. Me vakataki koya na ivakatawa ena vosa vakatautauvata, sa dodonu me gu na yalo ni lotu Vakarisito yadua me “laki vakasaqarai koya sa yali.” Ena qai mana sara vakalevu na veivuke oqo ke ra veitokoni kina na qase. Vakaevei mo navuca e so na sasaga mo vukea kina e dua sa malumu vakayalo ena nomu ivavakoso.
Veivuke ena Sala Malumu
15. Na cava e cakava na ivakatawa, ia ena vuku ni cava e vakayacora kina oya?
15 Na cava e cakava na ivakatawa ni sa kunea na nona sipi? “Sa biuta ki na usouso ni domona ka colata lesu.” (Luke 15:5, VV) Sa bau veilauti dina na ivakamacala oqo! De dua, e yali siga vica bogi vica na sipi oqo, de ra via toboki koya tale ga e so na laione. (Jope 38:39, 40) Macala ga ni sa na malumalumu sara na sipi ni sega ni kana tu. Sa na oti na nona kaukaua me sasaga lesu ena vanua dredre e tu e matana me suka vei ira na vo ni qelenisipi. Mai cuva sobu kina na ivakatawa, laveta vakamalua na sipi qai colati koya lesu ena vanua dredre oya, me lesu tale vei ira na kena vo. Eda na vakaraitaka vakacava na yalo ni veikauaitaki dina vata ga e vakaraitaka na ivakatawa ni sipi?
16. Na cava meda vakamurimuri koya kina na ivakatawa ni sipi ena ivalavala malumu ni nona vukea na sipi e yali?
16 O koya sa dede na nona yali mai na ivavakoso ena rairai oca sara tu ga vakayalo. Me vaka na sipi e sega na kena ivakatawa, de lakosese tu yani o koya ena veivanua rerevaki kei vuravura oqo. Ni sa yawaka na qelenisipi se ivavakoso vakarisito, sa rawarawa sara ni sagai koya vakalevu na Tevoro, e vaka voli na “laioni sa tagi, a sa vakasaqara eso me tiloma.” (1 Pita 5:8) Kena ikarua, e vakamalumalumutaki koya na nona sega ni kana vakayalo. O koya gona, ena sega ni rawarawa vua me ulabaleta vakataki koya na veika dredre ena sotava ena nona sasaga lesu yani ina ivavakoso. Me vakataki koya ga na ivakatawa oya, sa dodonu meda cuva sobu, da qai laveti koya cake vakamalua na tacida malumalumu oqori ena noda sasaga ni vukei koya lesu mai. (Kalatia 6:2) Eda na rawata vakacava?
17. Eda na vakatotomuri Paula vakacava nida sikova e dua sa malumu tu vakayalo?
17 E kaya o Paula: “Ke dua sa malumalumu, au sa vakaivotavota tale ga e na nona malumalumu.” (2 Korinica 11:29, VV; 1 Korinica 9:22) E dau nanumi ira na tamata kece ga o Paula, wili kina o ira na malumalumu. Me vaka tale mada ga oya noda dau nanumi ira na malumalumu. Nida sikova e dua na lotu Vakarisito sa malumu tu vakayalo, tukuna vua ni vakamareqeti koya o Jiova, nira diva tale tu ga na tacina vakayalo mera raici koya tale. (1 Cesalonaika 2:17) Tukuna vua nira sa tu vakarau mera tokoni koya, mera “vaka na tacina e na gauna ni rarawa.” (Vosa Vakaibalebale 17:17; Same 34:18) Noda vosa vakayalovinaka vua mai vu ni yaloda ena rawa ni vakataudeitaki koya vakamalua me yacova ni sa suka tale mai ina ivavakoso. Na cava meda qai cakava ni sa oti oqori? Dua na tikina e veidusimaki kina na vosa vakatautauvata me baleta na marama e yali nona tikinisiliva.
Gadrevi na Yalogu
18. (a) Na cava e sega ni via soro kina na marama ena vosa vakatautauvata? (b) E laurai vakacava na yalogu i koya na marama, ia na cava e kena itinitini?
18 E sega ni soro na marama e yali nona tikinisiliva ni kila o koya ni se rawa ni cakava kina e dua na ka. Ke a lutu na tikinisiliva ena dua na vanua veico levu, se lutudromu ena dua na drano titobu, ke sa rawa ni tuburi koya na yalolailai ni sa na sega tu ga ni kunea rawa. Ia e kila o koya ni yali tiko ga ena nona lomanivale na tikinisiliva oya, mai vaqaqara sara yani ena yalogu. (Luke 15:8, VV) Taumada, e waqaca na cina ni buto tu na lomanivale. Oti, sa qai taviraka, nona vakasama ni na taqiri na tikinisiliva oya. Kena itinitini, sa qai vaqaqara matua ena veiyasa kece ga ni lomanivale me yacova ni sa tatibi ena rarama ni cina na tikinisiliva. E qai tini vinaka nona vaqaqara ena yalogu na marama oya!
19. Na cava eda vulica mai na vosa vakatautauvata kei koya na marama e yali nona tikinisiliva ena yaga ena noda vukei ira na sa malumu tu vakayalo?
19 E macala mai na vosa vakatautauvata oqo ni rawa vei keda kece meda vakayacora noda itavi vakaivolatabu meda vukea na lotu Vakarisito e malumu vakayalo. Ia ena gauna vata oqori, eda sega ni lecava ni na vinakati kina na sasaga. Ni o Paula mada ga a kaya vei ira na qase mai Efeso: “Sa dodonu e na noda cakacaka vakaukauwa me da dau vukei ira na malumalumu.” (Cakacaka 20:35a, VV) Meda nanuma tiko ni a sega ni kunea na tikinisiliva na marama oya ena nona vaqaqara wale tu ga me rawa ena nona lomanivale, se gauna ga e makutu kina. Sega, e qai tini vinaka nona sasaga baleta ni lewa vakamatau na nona vaqaqara “me yacova sara ni sa kunea.” Me vaka tale ga oya na noda sasaga ni vukea e dua sa malumu tu vakayalo, meda yalogutaka, me kua ni caka tu ga me rawa. Na cava meda cakava?
20. Na cava me caka mera vukei kina na sa malumu tu?
20 Eda na vukei koya vakacava e malumu tu me dei tale na yalona kei na nona vakabauta? De ka ga e vinakati meda vuli iVolatabu sara ga kei koya ena dua na ivola ivukevuke veiganiti. Io, na noda vuli iVolatabu kei koya sa malumu tu e dua na sala yaga dina me lewai kina vakamatau na noda veivuke, me caka tale ga vakavinaka. Na ivakatawa ni cakacaka ena rawa ni lewa se o cei e ganiti koya dina me veivuke. De na vakatura tale ga na ulutaga me vulici kei na ivola yaga duadua me vulici. O koya na marama ena vosa vakatautauvata a vakayagataka e so na iyaya veiganiti ena nona vaqaqara. O keda tale ga nikua e tu na noda iyaya meda vakayacora kina noda itavi vakalou meda vukei ira na sa malumu tu. Ena yaga sara ena sasaga oqo e rua na noda iyaya ni cakacaka vou se ivola. Oqori na ivola Qarava na Kalou Dina kei na Toro Voleka vei Jiova.a
21. E vakavumarau vakacava vei keda kece sara na nodra vukei na malumu vakayalo?
21 Nida vukei ira na malumu tu, oqo e dau vakavumarau vei keda kece. O koya e vukei e marautaka ni sa mai tomani ira tale nona itokani dina. Eda vakila e yaloda na marau dina e vu ga mai na lomasoli. (Luke 15:6, 9; Cakacaka 20:35b) E vakilai na yalo ni veilomani ena ivavakoso nira dau veikauaitaki dina na lewena. Qai kena ilutua, erau rokovi na iVakatawa dau veikauaitaki, o Jiova kei Jisu, nira vakamurimuri rau na nodrau tamata e vuravura ena nodra karoni na malumalumu vakayalo. (Same 72:12-14; Maciu 11:28-30; 1 Korinica 11:1; Efeso 5:1) Sa tu kina na vuna vinaka vei keda kece sara meda ‘veilomani’ tiko ga!
[iVakamacala e ra]
a Tabaka na iVakadinadina i Jiova.
Vakamacalataka
• Na cava e rui bibi kina vei keda yadua meda dau loloma?
• Na cava meda lomani ira kina era malumu tu vakayalo?
• Na cava eda vulica mai na vosa vakatautauvata me baleta na yali ni sipi kei na tikinisiliva?
• Na ikalawa cava soti meda taura meda vukea kina e dua e malumu tu vakayalo?
[iYaloyalo ena tabana e 16]
Nida vukei ira na malumu tu vakayalo, meda vakaliuliu, vukei ira ena sala malumu, da qai yalogutaka
[iYaloyalo ena tabana e 17]
E dau vakavumarau vei keda kece nida vukea e dua e malumu tu vakayalo