‘Mo Kaukaua, Mo Qaqa!’

“Dou vakacegu [se, “yaloqaqa,” NW]; au sa vakamalumalumutaki vuravura.”​—JONI 16:33.

1. Era vakayaloqaqataki vakacava na Isireli mera na sotavi ira kina na kedra meca era sa waraki ira tu mai Kenani?

A KAYA o Mosese vei ira na Isireli nira vakarau takosova na uciwai na Joritani mera dewa ina Vanua Yalataki: “Mo ni kaukauwa ka qaqa, kakua ni rere se sautaninini e na vukudra: ni sa lako vata kei kemuni ko Jiova na nomuni Kalou.” Sa qai kacivi Josua o Mosese, qai kaya vua me yaloqaqa baleta ni o koya ena liutaki ira na Isireli i Kenani. (Vakarua 31:​6, 7) E muri, o Jiova sara ga sa qai vakaukauataki Josua, ni kaya: “Mo kaukauwa ka qaqa . . . Mo kaukauwa ka qaqa sara ga.” (Josua 1:​6, 7, 9) E veiganiti na veivosa oya, baleta nira na sota na Isireli kei na kedra meca era sa wawa tu ena tai kadua ni Joritani.

2. E vakacava na keda ituvaki nikua? Na cava e gadrevi vei keda?

² Nikua, sa ra vakarau takoso na lotu Vakarisito dina mera yaco ina vuravura vou e yalataki. Me vakataki Josua ga e dodonu mera yaloqaqa. (2 Pita 3:​13; Vakatakila 7:​14) Ia eda via duidui toka mai vei Josua, ni o Josua a vala ena iseleiwau kei na moto. O keda eda vala vakayalo, eda sega ni vakayagataka na iyaragi e bulia na tamata. (Aisea 2:​2-4; Efeso 6:​11-​17) Dua tale, e levu sara na ivalu kaukaua a vala kina o Josua ena Vanua Yalataki. Kena veibasai vei keda, eda na vala vakaukaua ni se bera nida yaco ina vuravura vou. Meda raica mada e vica na ituvaki e gadrevi kina na yaloqaqa.

Vuna Meda Sasaga Vakaukaua Kina

3. Na cava e vakaraitaka na iVolatabu me baleta na noda dauveitusaqati levu?

³ E vola na yapositolo o Joni: “Eda sa kila ni da sa luve ni Kalou, a sa koto ga vua na vu-ni-ca ko ira kecega na kai vuravura.” (1 Joni 5:​19) Na veivosa oya e vakaraitaka e dua na vuna era na sasaga vakaukaua kina na lotu Vakarisito mera dei ena nodra vakabauta. Ni dua na lotu Vakarisito e yalodina, e sa veitokoni tiko ena vakadrukai i Setani na Tevoro. Sa rauta me vaka na “laioni sa tagi” o Setani ni tovolea me vakarerei, qai tilomi ira na lotu Vakarisito yalodina. (1 Pita 5:⁠8) E valuti ira tiko na lotu Vakarisito lumuti kei na nodra itokani. (Vakatakila 12:17) Ena nona vala, e vakayagataki ira na tamata era kila nira cakava tiko na lomana, vaka kina o ira era lecava. E vinakati gona na yaloqaqa me vorati kina o Setani kei ira nona ilala.

4. Na cava na ivakaro i Jisu, ia na yalo cava era vakaraitaka na lotu Vakarisito dina?

⁴ Ni kila o Jisu nira na saqata sara vakaukaua na itukutuku vinaka o Setani kei ira nona ilala, e vakaroti ira kina nona imuri: “Dou na qai soli yani me vakararawataki, ka dou na vakamatei; ia dou na cati vei ira na lewe ni veivanua kecega e na vuku ni yacaqu.” (Maciu 24:⁠9) Na veivosa oya a yaco ena imatai ni senitiuri, se dina tiko ga me yacova mai nikua. Era vakacacani sara vakaca e so na iVakadinadina i Jiova nikua me vaka ena veigauna sa oti. Ia, era yaloqaqa tiko ga nira sotava na ituvaki vaka oqo na lotu Vakarisito dina. Era kila ni “rerevaka na tamata sa da tacori kina,” ra qai sega ni via coriti.​​—⁠Vosa Vakaibalebale 29:⁠25.

5, 6. (a) Na cava e so na ituvaki e gadrevi kina meda yaloqaqa? (b) E vakacava nodra itovo ni rai na lotu Vakarisito yalodina ni vakatovolei nodra yaloqaqa?

⁵ E tiko tale e so na ka ni bolebole e gadrevi kina vei keda na yaloqaqa. Vei ira e so, e ka toka ni bolebole nodra tukuna na itukutuku vinaka vei ira era sega ni veikilai. E vakatovolei nodra yaloqaqa e so na gonevuli ni tukuni mera lagata na sere ni matanitu se vakarokorokotaka na kuila. Ni okati me sokalou na vakarokoroko vaka oqo, era doudou na gone lotu Vakarisito ena nodra vakadeitaka e lomadra mera cakava ga na veika e marau kina na Kalou. Eda marautaka tale ga na nodra dei vaka oya.

⁶ Eda gadreva tale ga na yaloqaqa nira vakacuruvosa na dauveitusaqati ina tabana ni itukutuku mera kacivaki keda vakaca na dauveiqaravi ni Kalou se ra tovolea mera tarova na sokalou dina, nira lasutaka nida cakava na “ka ca ena lawa.” (Same 94:20) Me kena ivakaraitaki, me vakacava noda itovo ni rai ni vakacalai se lasutaki na keda itukutuku na iVakadinadina i Jiova ena niusiveva, retio, se retioyaloyalo? Meda kurabui beka? Sega. Eda namaka na veika vaka oqo. (Same 109:⁠2) Eda sega tale ga ni kidroa ni so era na vakabauta na itukutuku lasu se cala, ni “o koya sa yalowai sa vakabauta na vosa kecega.” (Vosa Vakaibalebale 14:15) Ia vei ira na lotu Vakarisito yalodina, era sega sara ni via vakabauta na veika ca e tukuni baleti ira na tacidra, ra qai sega tale ga ni vakalaiva mera lai cata kina na lako ina soqoni vakarisito, me vakalailaitaka nodra cakacaka vakavunau, se vakaluluqataka nodra vakabauta. Kena veibasai, era ‘vakadinadinataka nira italatala ni Kalou . . . nira vakarokorokotaki se sega ni dokai, nira rogo vinaka tiko se rogo ca; era vaka na dauveivakacalai [vei ira na dauveitusaqati], ia [na kena dina] era dau dina.’​​—⁠2 Korinica 6:​4, 8.

7. Na taro vakavure vakasama cava meda dui tarogi keda kina?

⁷ E kaya o Paula ni volavola vei Timoci: “Ni sa sega ni solia mai vei keda na Kalou na yalo ni rere: a yalo ni kaukauwa ga . . . O koya mo qai kakua ni maduataka na kenai tukutuku ni noda Turaga.” (2 Timoci 1:​7, 8; Marika 8:​38) Nida wilika na veivosa oya, e rawa nida taroga: ‘Au dau maduataka noqu vakabauta, seu dau doudou ni tukuna? Ena vanua ni cakacaka (se e koronivuli), au dau vakaraitaka niu iVakadinadina i Jiova, seu dau vakalecalecava? Au dau madua niu duidui mai vei ira tale e so, seu dau sakitaka niu kilai tani ena noqu veiwekani kei Jiova?’ Ke dua e dau rere ni vunautaka na itukutuku vinaka, se matalevutaki me baleta nona vakabauta, me nanuma na ivakasala i Jiova vei Josua: “Mo kaukauwa ka qaqa.” Kua ni guilecava, ni sega ni bibi na ka era kaya noda itokani e vanua ni cakacaka se e koronivuli, ia e bibi ga na rai i Jiova kei Jisu Karisito.​​—⁠Kalatia 1:​10.

E Rawati Vakacava na Yaloqaqa?

8, 9. (a) A vakatovolei vakacava ena dua na gauna nodra yaloqaqa na lotu Vakarisito taumada? (b) Na cava erau cakava o Pita kei Joni ni rau vakarerei, kei na cava erau vakila kei ira na vo ni tisaipeli?

⁸ E rawati vakacava na mataqali yaloqaqa ena gadrevi me rawa nida yalodina tiko ga kina ena gauna dredre oqo? Meda raica mada, se a rawa vakacava vei ira na lotu Vakarisito taumada mera yaloqaqa tiko ga. Dikeva na ka a yaco nira kaya na bete levu kei ira na qase e Jerusalemi me rau kua tale ni vunau ena yaca i Jisu o Pita kei Joni. Erau sega ni via rogoca na ka era kaya, erau vunau tiko ga. Erau mani kacivi, vakarerei, erau sa qai vakatalai tani. Erau tomani ira tale na vo ni tisaipeli, ra qai masuta: “Turaga, mo ni raica mada na nodra veivakarerei; ka mo ni solia vei keimami na nomuni tamata na yalodoudou me keimami tukuna yani kina na nomuni vosa.” (Cakacaka 4:​13-​29, VV) A qai vakaukauataki ira na yalo tabu i Jiova. Sa rauta mera kaya kina e muri na nodra iliuliu na Jiu, nira “sa vakasinaiti Jerusalemi” ena nodra ivakavuvuli.​​—⁠Cakacaka 5:​28.

⁹ Meda vakadeuca mada na veika a yaco oya. Era sega sara ga ni bau via soro na tisaipeli nira veivakarerei na nodra iliuliu na Jiu. Ia era masuta mera yaloqaqa mera vunau tiko ga. Era cakava sara na veika era masulaka, mani vakaukauataki ira kina o Jiova ena yalona tabu. Na veika e yaco oya vei ira na tisaipeli e vakadinadinataka na ka e vola o Paula ni oti e vica na yabaki, e dina ni duatani na ulutaga ni nona veivosaki, ia e vakaraitaka na ka e rawa ni caka ni sotavi na veivakacacani. A kaya kina o koya: “Au sa rawata na ka kecega e na vuku i . . . koya sa vakaukauwataki au.”​​—⁠Filipai 4:​13.

10. Ena vukei ira vakacava na dau mamadua na veika a sotava o Jeremaia?

¹⁰ Kaya mada ke dua e dau mamadua. E rawa beka ni qaravi Jiova ena yalodoudou ni tusaqati? Io, e rawa! Nanuma na ka e kaya o Jeremaia ni lesi koya o Jiova me parofita. A kaya: “Ni’u sa gone ga koi au.” E macala e ke ni nanuma o Jeremaia ni sega ni ganiti koya na itavi oya. Ia, a vakayaloqaqataki koya tale o Jiova ena veivosa oqo: “Mo kakua ni kaya, Au sa gone ga koi au: ni ko na lako vei ira kecega ka’u sa talai iko kina, ia na ka kece talega ka’u sa vakarota vei iko, ko na tukuna. Mo kakua ni rerevaka na matadra: ni’u sa tiko vata kei iko koi au, me’u vakabulai iko.” (Jeremaia 1:​6-​10) A qai nuitaki Jiova o Jeremaia, mani vakaukauataki koya o Jiova me kua ni rere qai yaco tale ga me ivakadinadina yaloqaqa e Isireli.

11. Na cava e vukei ira na lotu Vakarisito nikua mera yaloqaqa vakataki Jeremaia?

¹¹ Na nodra ilesilesi na lotu Vakarisito lumuti nikua e tautauvata kei na ilesilesi i Jeremaia, ra qai veitokoni kina “nai soqosoqo levu,” se na ‘so tani tale na sipi’ era kacivaka tiko ga na inaki i Jiova e dina nira sega ni kauaitaki, era vakalialiai, ra qai vakacacani. (Vakatakila 7:9; Joni 10:16) E vukei ira na vosa e tauca o Jiova vei Jeremaia: “Mo kakua ni rere.” Era kila ni lesi ira na Kalou mera vunautaka na nona itukutuku.​​—⁠2 Korinica 2:​17.

iVakaraitaki ni Yaloqaqa me Vakatotomuri

12. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jisu ena yaloqaqa, a qai vakayaloqaqataki ira vakacava nona imuri?

¹² E rawa nida yaloqaqa ke da vakananumi ira e so era vakataki Jeremaia ga, era a sega ni soro. (Same 77:⁠12) Kena ivakaraitaki, nida dikeva na cakacaka vakaitalatala i Jisu, eda drukataka nona yalodoudou ni temaki koya o Setani, kei na nodra tusaqati koya na iliuliu vakajiu. (Luke 4:​1-​13; 20:​19-​47) Ena kaukaua i Jiova, e tudei tiko ga kina o Jisu, ni sa voleka ni mate a kaya vei iratou nona tisaipeli: “Dou na kunea e vuravura na rarawa; ia mo dou vakacegu [se, “yaloqaqa,” NW]; au sa vakamalumalumutaki vuravura.” (Joni 16:33; 17:16) Ke ra muria na tisaipeli i Jisu na nona ivakaraitaki, era na qaqa tale ga. (1 Joni 2:6; Vakatakila 2:​7, 11, 17, 26, VV) Me yaco oya, sa dodonu ga mera na “yaloqaqa.”

13. E vakayaloqaqataki ira vakacava mai Filipai o Paula?

¹³ Ni oti e vica na yabaki na nona mate o Jisu, erau a biu e valeniveivesu mai Filipai o Paula kei Sailasa. E muri, sa qai vakayaloqaqataki ira na ivavakoso mai Filipai o Paula mera “tu dei e na yalovata, ka gumatua sara e na lomavata me tubu na vakabauta ni tukutuku-vinaka; me kakua ni vakarerei kemudou ko ira na nomudou meca e na dua na ka.” Me vakaukauataki ira ena veika oqo, sa qai kaya o Paula: “Oqori [nodra vakacacani na lotu Vakarisito] nai vakatakilakila vei ira [na dauveivakacacani] ni ra na rusa, ia vei kemudou ni dou na bula, ia oqo mai vua na Kalou. Ni sa soli vei kemudou e na vuku i Karisito, e segai walega mo dou vakabauti koya, mo dou vosota talega na ca e na vukuna.”​​—⁠Filipai 1:​27-​29.

14. Na cava e yaco e Roma ena yaloqaqa i Paula?

¹⁴ Ni volavola ina ivavakoso mai Filipai o Paula sa curu tale tiko ena valeniveivesu mai Roma. Ia, a vunau tiko ga e kea ena yaloqaqa vei ira tale e so. Na cava e yaco kina? E vola: “Sa vakaraitaki kina na noqu vesuki e na vuku i Karisito vei ira kecega na sotia e na vale ni tui, vei ira kece talega na kena vo; a ra sa lewe vuqa na veiwekani era sa tu vata kei na Turaga, era sa gumatua mai ni’u sa vesuki tu, a ra sa doudou cake kina me ra tukuna na Vosa ni Kalou ka sega ni rere.”​​—⁠Filipai 1:​13, 14.

15. Eda na kunea i vei na ivakaraitaki vakasakiti ni vakabauta ena vakaukauataki keda meda yaloqaqa?

¹⁵ Na ivakaraitaki i Paula e vakayaloqaqataki keda. E vakatale ga oya nodra ivakaraitaki vakasakiti na lotu Vakarisito nikua era vosota na veivakacacani ena veivanua era liutaki tu vakasaurara se liutaki vakalotu. Na kedra italanoa e so vei ira oqo e talanoataki ena ivoladraudrau Na Vale ni Vakatawa kei na Yadra!, vaka kina ena Yearbooks of Jehovah’s Witnesses. Ni o wilika na kedra itukutuku, nanuma tiko nira tamata ga vakataki keda; ia ni sa rui dredre na ituvaki era sotava, e solia vei ira o Jiova na kaukaua levu mera vosota kina. Eda nuidei ni Kalou ena cakava tale ga vei keda oya ke gadrevi ena ituvaki eda sotava.

E Marau o Jiova Qai Dokai Nida Yaloqaqa

16, 17. Na cava e rawa ni uqeti keda meda yaloqaqa?

¹⁶ Ke dua e yalododonu qai tudei ena ka dina, sa na vakatokai me yaloqaqa. Ia, ke dua e dau rere ia e saga ga me tudei, e rawa ni tukuni ni yaloqaqa cake sara oya. Io, na lotu Vakarisito yadua e rawa ni yaloqaqa ke via cakava dina na inaki i Jiova, e nakita me yalodina tiko ga, nuitaka na Kalou e veigauna, qai sega ni guilecava ni o Jiova sa vakaukauataki ira e levu era gadreva mera yaloqaqa. Kena ikuri, nida vakasamataka ni noda yalodina ena vakamarautaki Jiova qai dokai tale ga kina, sa na qai vakaukauataki keda ga meda kua ni soro. Nida lomani koya dina, eda tu vakarau meda vosota na veivakalialiai kei na veika ca tale e so.​​—⁠1 Joni 2:5; 4:​18.

¹⁷ Kua ni guilecava ni noda vakararawataki ena vuku ni noda vakabauta, e sega ni baleta nida cakava e dua na ka cala. (1 Pita 3:​17) Eda vakararawataki nida tutaka na dodonu ni veiliutaki cecere i Jiova, nida cakava na ka vinaka, kei na noda sega ni via tiki kei vuravura. E kaya kina na yapositolo o Pita: “Kevaka dou sa caka vinaka, ka sa vakararawataki kina, ka dou vosota ga, oqo sa ka vinaka vua na Kalou.” E kuria: “Me ra qai laivi ira kina vua na Dauveibuli yalo dina ko ira era sa vakararawataki me vaka na loma ni Kalou, ka me ra caka dodonu ga ka vakararavitaka na yalodra vua.” (1 Pita 2:​20; 4:​19, VV) Io, na noda vakabauta e vakamarautaka na noda Kalou dau loloma o Jiova qai dokai kina. E vuna vinaka dina meda yaloqaqa tiko ga kina!

Nida Kau Meda Lai Vosa e Matadra na iLiuliu

18, 19. Nida yaloqaqa tiko ga da qai tudei nida vakatarogi vei ira na turaganilewa, e rawa ni tukuni ni itukutuku cava eda sa vakasavuya tiko?

¹⁸ Ni tukuna vei iratou nona imuri o Jisu ni ratou na vakacacani, e kaya tale ga: “Ni ra na soli kemudou yani ki na mataveilewai, a ra na vakanakuitataki kemudou e na nodra veivale ni lotu; ia dou na kau ki na matadra na kovana kei na tui e na vukuqu, mei vakadinadina vei ira, vei ira talega na veimatanitu tani.” (Maciu 10:​17, 18) Ena gadrevi na yaloqaqa nira vakatarogi keda na turaganilewa se iliuliu ena vuku ni veibeitaki vakailasu. Ia, nida vakayagataka ena doudou na gauna vaka oya meda vunau kina, eda sa moica tiko na ituvaki dredre oya me vakayacori kina e dua na ka bibi. E rawa ni tukuni nida sa vakasavuya tiko vua e veilewaitaki keda na vosa i Jiova ena ikarua ni Same: “Mo dou qai vuku oqo, koi kemudou na tui: dou vakatavulici [se, “mo dou vakadodonutaki,” NW], koi kemudou na turaga ni lewa kei vuravura: dou qaravi Jiova e na rere, ka ia vata na reki kei na sautaninini.” (Same 2:​10, 11) Nida beitaki vakailasu na iVakadinadina i Jiova ena mataveilewai, eda marau ni vakawasoma na nodra dau solia na turaganilewa na galala ni sokalou. Ia e so na turaganilewa era dau rogoca nodra veivakamuai na dauveitusaqati. Vei ira vaka oqo, e kaya na iVolatabu: “Mo dou vakadodonutaki.”

¹⁹ Mera kila na turaganilewa ni cecere duadua na lawa ni Kalou o Jiova. Mera kila tale ga ni tamata kece, okati kina na turaganilewa era na saumitaro vua na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito. (Roma 14:10) Ia vei keda, kevaka era lomani keda na turaganilewa se sega, e dodonu tiko ga meda yaloqaqa baleta ni tokoni keda o Jiova. E kaya na iVolatabu: “Era sa kalougata ko ira kecega sa vakararavi vei koya.”​​—Same 2:​12.

20. Na cava meda marau kina kevaka eda vosota na veivakacacani kei na lasu?

²⁰ A kaya o Jisu ena iVunau ena Ulunivanua: “Dou sa kalougata, ni dou sa vakasewasewani, ka vakacacani, ka vosavakacacataki vakailasu e na ka kecega e ca, e na vukuqu: dou reki, ka marau vakalevu: ni sa levu na kenai sau vei kemudou mai lomalagi: ni sa vakaoqo na nodra vakacacani ira na parofita era sa bula eliu vei kemudou.” (Maciu 5:​11, 12) E macala ni sega ni rekitaki na veivakacacani, ia na noda tudei nida vakacacani, okati kina na kaburaki ni itukutuku lasutaki qai torosobu baleti keda, e ka marautaki. E kena ibalebale ga nida vakamarautaki Jiova tiko, eda na tauca tale ga kina na vuana. Na noda yaloqaqa e vakaraitaka ni qaqaco noda vakabauta, e vakadeitaka tale ga ni vakadonui keda na Kalou. Io, e vakaraitaka nida vakararavi vakatabakidua vei Jiova. Na noda vakararavi vei Jiova vaka oqo e bibi vua na lotu Vakarisito, me vaka ena qai laurai ena ulutaga e tarava.

Na Cava O Vulica?

• Na ituvaki cava soti nikua e gadrevi kina na yaloqaqa?

• E rawa vakacava nida yaloqaqa?

• O cei soti era ivakaraitaki vinaka ni yaloqaqa?

• Na cava eda gadreva kina meda na yaloqaqa tiko ga?

[iYaloyalo ena tabana e 9]

O Simone Arnold (sa veisau me Liebster) mai Jamani, o Widdas Madona mai Malawi, vaka kina o Lydia kei Oleksii Kurdas mai Ukraine eratou yaloqaqa, ratou vorata tale ga na vunica

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Eda sega ni maduataka na itukutuku vinaka

[iYaloyalo ena tabana e 11]

Na yaloqaqa i Paula e valeniveivesu e vakatetei kina na itukutuku vinaka

[iYaloyalo ena tabana e 12]

Kevaka eda vakamacalataka ena yaloqaqa noda vakabauta ena iVolatabu vua na turaganilewa, eda sa vakasavuya tiko e dua na itukutuku bibi