E Bibi Vei Keda na iBalebale ni iVakayakavi ni Turaga

E BIBI dina beka na iVakayakavi ni Turaga? Ena yaga tawamudu beka vei iko? Ke o via kila, ena vinaka meda dikeva mada na vuna e okata kina o Jisu Karisito me soqo bibi duadua.

Ena yakavi ni ika14 ni Naisani, 33 S.K., a sokumuni iratou na 12 nona yapositolo o Jisu ena tabavale e cake mai Jerusalemi me ratou vakananuma na Lakosivia ni yabaki oya. Ni oti nodratou kana ni Lakosivia, a gole i tuba o Jutasa me soli Jisu yani. (Joni 13:​21, 26-30) A mani tauyavutaka o Jisu vei iratou na le 11 na kena vo “nai vakayakavi ni Turaga.” (1 Korinica 11:20) E vakatokai tale ga me iVakananumi, ni a vakaroti iratou na nona imuri o Jisu: “Kitaka oqo mo dou vakananumi au kina.” Oqo duadua ga na soqo era vakaroti kina na lotu Vakarisito mera dau vakananuma.​​—1 Korinica 11:24.

Ena vuqa na vanua, e dau buli se tara e dua na ka, se dau lesi e dua na siga lavotaki me vakananumi kina e dua na tamata rogo, se dua na ka bibi a yaco. Ena ituvaki oqo a tekivutaka o Jisu e dua na ivakayakavi​​—na kanavata ena dau vukei iratou na nona tisaipeli me ratou vakananuma kina na ka levu a vakayacori ena siga bibi duadua oya. Ena veitabagauna e tarava, ena tarai ira na sureti ena ivakananumi oqo na bibi ni ka a vakayacora o Jisu ena bogi oya, vakauasivi na ivakatakarakara a vakayagataka. Na ivakatakarakara cava a vakayagataka o Jisu, qai cava e vakaibalebaletaka? Meda dikeva mada vakaivolatabu na ka a yaco ena bogi ni 33 S.K.

Vakatakarakara ni Veika Tabu

“A sa taura na madrai, ka vakavinavinaka, ka dovia, ka solia vei ira, ka kaya, Oqo [“e vakaibalebaletaka,” NW] na yagoqu sa soli e na vukumudou; dou cakava oqo mo dou vakananumi au kina.”​​—Luke 22:19.

Ni taura na madrai o Jisu qai kaya “oqo e vakaibalebaletaka na yagoqu,” e dusia tiko ni madrai sega ni vakaleveni oqo e vakatakarakarataka na yagona sega ni ivalavala ca, na kena a cabora “me bula kina ko ira na kai vuravura.” (Joni 6:​51) E dina ni so na ivakadewa ni iVolatabu, okati kina na iVolatabu Vakaviti era vakadewataka me, “oqo [vakirisi, es·tinʹ] na yagoqu,” e kaya na Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament ni vakavuqa e dau dusia “na kena ibalebale.” E solia na vakasama ni dua na ka e vakatakarakarataka tiko.​​—Maciu 26:26.

E vaka tale ga kina na bilo waini. A kaya o Jisu: “A bilo oqo na veiyalayalati vou e na noqu dra sa liviraki e na vukumudou.”​​—Luke 22:20.

Ena ivola i Maciu, a kaya o Jisu me baleta na bilo: “Oqo [“e vakaibalebaletaka,” NW] na noqu dra ni veiyalayalati vou sa liviraki e na vukudra e lewe vuqa, me bokoci nai valavala ca.” (Maciu 26:28) A vakayagataka o Jisu na bilo waini me vakatakarakarataka na nona dra. Nona dra gona e yavu ni “veiyalayalati vou” kei ira na tisaipeli lumuti, era na veiliutaki kei Jisu ena itutu ni tui kei na bete mai lomalagi.​​—Jeremaia 31:​31-​33; Joni 14:​2, 3; 2 Korinica 5:5; Vakatakila 1:​5, 6; 5:​9, 10; 20:​4, 6.

Na bilo waini tale ga oqo e vakadeitaka ni dra i Jisu e yavu ni kena “bokoci nai valavala ca,” e dolava kina na sala vei ira na gunuva mera lai bula i lomalagi mera veiliutaki vata kei Karisito. E matata gona kina, ni o ira na lai bula i lomalagi​​—e dua ga na iwiliwili lailai​​—era na vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi.​​—Luke 12:32; Efeso 1:​13, 14; Iperiu 9:​22; 1 Pita 1:​3, 4.

Ia, vakacava ga o ira kece na imuri i Jisu era sega ni okati ena veiyalayalati vou? Oqo o ira na ‘so tani tale na sipi’ ni Turaga, era sega ni vakanamata mera lai veiliutaki vata kei Karisito mai lomalagi, ia era vakanamata ga ina bula tawamudu ena parataisi e vuravura. (Joni 10:16; Luke 23:43; Vakatakila 21:​3, 4) Me vaka nira “dua nai soqosoqo levu sara” ni lotu Vakarisito era “qaravi koya [na Kalou] e na siga kei na bogi,” era marautaka tale ga mera tiko ena soqo ni iVakayakavi ni Turaga. Na veika era cavuta kei na veika era cakava e rawa ni kainaki ni vaka sara ga era tukuna tiko: “A vu ni bula na noda Kalou, o koya sa tiko e nai tikotiko-vakaturaga, vua na Lami talega.”​​—Vakatakila 7:​9, 10, 14, 15.

Me Caka Vakavica?

“Dou cakava oqo mo dou vakananumi au kina.”​​—Luke 22:19.

Me caka vakavica na iVakananumi ni mate i Karisito? A sega ni tukuna vakadodonu o Jisu. Ia, e vakaraitaka na nona tauyavutaka na iVakayakavi ni Turaga ena ika14 ni Naisani, na bogi ni kanavata ni Lakosivia era dau solevutaka na Isireli ena veiyabaki, ni kena irairai ni a nona inaki me caka vaka oya na iVakananumi. Me vaka ga nodra dau solevutaka e veiyabaki na Isireli na nodra vakabulai mai Ijipita, era dau vakananuma tale ga e veiyabaki na lotu Vakarisito na nodra galala mai na ivau ni ivalavala ca kei na mate.​​—Lako Yani 12:​11, 17; Roma 5:​20, 21.

Sa ivalavala matau ga na kena dau vakananumi e dua na siga bibi. Me kena ivakaraitaki, e veiyabaki e dau gauna bibi vei rau na veiwatini na nodrau vakananuma na siga erau a vakamau kina, se na nona vakananuma e dua na matanitu na ka bibi a yaco ena kena ivolatukutuku. Ena caka vakadua ga ena dua na yabaki na kena vakananumi me donuya sara ga na tikinisiga a vakayacori kina. E vakavure vakasama ni sivia e vica na drau na yabaki na nona mate oti na Karisito, e levu era kaya nira lotu Vakarisito, era dau vakatokai tale ga ena yaca Quartodeciman, e kena ibalebale “iKatinikava,” nira dau vakananuma e veiyabaki na mate i Jisu, ena ika14 ni Naisani.

Rawarawa, ia e Titobu na Kena iBalebale

A vakamacalataka na yapositolo o Paula, nira vakananuma na iVakayakavi ni Turaga na tisaipeli i Jisu era na “vakatakila kina na nona mate na Turaga.” (1 Korinica 11:26) O koya gona, na ivakananumi oqo e dusia tiko na itavi bibi i Jisu, nona mate e mai vakavatukanataki kina na inaki ni Kalou.

Nona yalodina tiko ga o Jisu Karisito me yacova na nona mate, a vakadinadinataka kina ni o Jiova e Kalou vuku, Dauveibuli yalololoma qai Dauveiliutaki dodonu. Me veibasai ni nona vosa ni bolebole o Setani kei na ka a cakava o Atama, a vakadinadinataka o Jisu ni rawa vua na kawatamata me yalodina tiko ga vua na Kalou, se mani vakacava na veivakacacani era sotava.​​—Jope 2:​4, 5.

E vakavotuya lesu tale vei keda na iVakayakavi ni Turaga ni dodonu meda vakamuduotaka tiko ga na nona loloma o Jisu. Dina ni sotava na veika dredre sara, a talairawarawa tiko ga vei Tamana. A rawa gona vua me cabora na nona bula uasivi me bokoca kina na ivalavala ca i Atama. Me vaka ga e vakamacalataka o Jisu, a lako mai “me solia na nona bula me kedrai voli e lewe vuqa.” (Maciu 20:28) E rawa kina vei ira kece era vakabauti Jisu me vosoti na nodra ivalavala ca ra qai rawata na bula tawamudu me salavata kei na inaki taumada i Jiova vua na kawatamata.​​—Roma 5:​6, 8, 12, 18, 19; 6:​23; 1 Timoci 2:​5, 6.a

Na veika kece oqo e vakavotuya na levu ni nona vinaka kei na nona loloma o Jiova ni vakarautaka na sala meda vakabulai kina na kawatamata. E kaya na iVolatabu: “E na ka oqo sa vakaraitaki kina na loloma ni Kalou vei keda, ni sa tala ki vuravura na Luvena e dua bauga na Kalou, o koya ka vakatubura ko koya, me da bula e na vukuna. E na ka oqo sa rairai kina na loloma, sa segai ni da a lomani koya na Kalou, ia ni sa lomani keda ko koya, a sa tala na Luvena mei bulubulu ni nodai valavala ca.”​​—1 Joni 4:​9, 10.

Io, sa dua dina na soqo vakasakiti na iVakananumi! Na rawarawa kei na veiganiti ni kena icakacaka e rawa kina ni vakayacori ena ituvaki cava ga e vuravura raraba, ia na ka e vakatakarakarataka e titobu kina na kena ibalebale ena dua na gauna balavu.

Kena iBalebale Vei Keda

Na nona mate vakaisoro na Turaga o Jisu Karisito, a sotava kina o koya kei Tamana, o Jiova na ka mosimosi sara. Ni tamata uasivi, a sega ni dewavi Jisu na mate me vakataki keda. (Roma 5:​12; Iperiu 7:​26) A rawa vua me bula tawamudu. A sega ni rawa ni mate o Jisu se kovei vua na nona bula ke a sega ni vakatara. A kaya: “Sa sega e dua sa kovea . . . [“na noqu bula,” NW] vei au, ia ka’u sa solia vakai au ga.”​​—Joni 10:18.

A tu vakarau ga o Jisu me cabora na nona bula uasivi, ni “vuku ni nona mate [oya] me vakamalumalumutaki koya sa lewa na mate, ko ya na tevoro; ka me sereki ira era sa bobula tu e na nodra bula taucoko e na vuku ni nodra rerevaka na mate.” (Iperiu 2:​14, 15, VV) Na nona loloma dina o Karisito e se baci vakadinadinataki tale ena sala a vakatara me mate kina. A kila vinaka tu o koya na rarawa ena sotava kei na sala ena mate kina.​​—Maciu 17:22; 20:​17-​19.

E vakadreta tale ga vei keda na iVakananumi na loloma levu a vakaraitaka na Tamada vakalomalagi, o Jiova. Me vaka ni o koya e “yalovinaka sara ka yalololoma,” ena mosi dina vua ni raica qai rogoca na nona “tagi domoilevu vakararawa” vua o Jisu mai na were o Kecisemani, nona kuitataki vakadomobula, nona vakoti vakaloloma, kei na nona mate vakararawa. (Jemesa 5:​11, NW; Iperiu 5:​7, VV; Joni 3:​16; 1 Joni 4:​7, 8) Sa sivi oqo e voleka ni ruanaudolu na yabaki na kena yaco, ia vei keda mada ga na tamata, e vuqa e se mositi ira tu ga oqo nira vakasamataka lesu.

Vakasamataka mada na ka levu erau cakava vei keda na tamata ivalavala ca na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito! (Roma 3:​23) E veisiga eda vakila na veika mosimosi ena vuku ni noda malumalumu kei na noda ivalavala ca. Ia, e rawa nida kere veivosoti vua na Kalou ena yavu ni noda vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu. (1 Joni 2:​1, 2) E dolava kina oqo na galala meda veivosaki kei na Kalou qai rawati tale ga kina na lewaeloma e savasava. (Iperiu 4:​14-​16; 9:​13, 14) Kena ikuri, e rawa nida na marautaka na bula tawamudu ena parataisi e vuravura. (Joni 17:3; Vakatakila 21:​3, 4) E rawati wale ga na veivakalougatataki oqo kei na vuqa tale ni a tu vakarau o Jisu me mate vakaisoro.

Vakaraitaka ni O Vakavinavinakataka

Sega ni vakabekataki ni iVakayakavi ni Turaga e dua dina na ivakaraitaki totoka “ni loloma levu ni Kalou.” Na nona vakarautaka na Kalou o Jiova na isoro ni veivoli​​—e rawa wale ga oqo ena vuku ni loloma dina i Jisu​​—e ivakaraitaki ni nona “[i]solisoli sa sega ni tukuni rawa.” (2 Korinica 9:​14, 15) E sega li ni uqeti iko mo vakavinavinakataka mai vu ni lomamu na nona vinaka na Kalou ena vuku i Jisu Karisito?

E vakabauti ni na vaka dina kina. Oni sureti gona mo ni mai duavata kei ira na iVakadinadina i Jiova ena siga ni iVakananumi ni mate i Jisu. Ena yabaki oqo ena vakayacori tiko ena Vukelulu, 16 Epereli, ni dromu na siga. Era na marautaka na iVakadinadina i Jiova ena vanua oni vakaitikotiko kina, mera vakatakila vei kemuni na gauna kei na vanua ena vakayacori kina na soqo bibi duadua oqo.

[iVakamacala e ra]

[Kato/iYaloyalo ena tabana e 6]

E DODONU BEKA ME TUKUNI: “OQO NA YAGOQU” SE “OQO E VAKAIBALEBALETAKA NA YAGOQU”?

Ni tukuna o Jisu, “oi au na katuba ni sipi” se “koi au na vaini dina,” e sega ni dua e lai nanuma kina ni o koya e dua dina na vaini se katuba. (Joni 10:7; 15:1) E vaka kina na vosa i Jisu: “A bilo oqo na veiyalayalati vou,” e sega nida lai tinimaka kina ni bilo oya na veiyalayalati vou. O koya gona, ni kaya o Jisu ‘ni’ madrai oya e yagona, e kena ibalebale ga ni vakatakarakarataka na yagona. E tokona na ivakadewa nei Charles B. Williams: “Oqo e vakatakarakarataka na yagoqu.”​—Luke 22:​19, 20.

[iYaloyalo ena tabana e 5]

E ivakatakarakara veiganiti ni yago uasivi i Jisu kei na nona dra na madrai sega ni vakaleveni kei na waini

[iYaloyalo ena tabana e 7]

E vakananuma lesu vei keda na iVakananumi na loloma levu rau vakaraitaka na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito