Ra iTabagone, Me Kilikili Vei Jiova na Nomuni iValavala

E SO na itabagone lotu Vakarisito era biuta vakalekaleka na nodra vuvale kei na ivavakoso era lewena tu mera lai vakaitikotiko tani. So era cakava oqo mera vakalevutaka kina na nodra cakacaka vakaitalatala. So tale era biuta na nodra vale nira sega ni vakadonuya mera veitovaki ena veika ni vuravura oqo. (Aisea 2:4; Joni 17:16) Me vaka e laurai ena so na vanua, e totogitaki ira na itabagone yalodina o “Sisa” mera bala e valeniveivesu, se ra cakacakataka na kedra itotogi e taudaku.a​—Marika 12:17; Taito 3:​1, 2.

Nira cakacakataka gona na itabagone oqo na kedra itotogi ena vuku ni nodra tawaveitovaki, ena rairai dede nodra vesu tu kei ira na itabagone ca. E so tale beka na vuna era biuta kina na vale na itabagone, era lai cakacaka vakavoraki kina ena vanua e ririkotaki. Ia, e rawa vakacava vei ira na itabagone oqo kei ira tale e so era sotava na ituvaki vaka oya, mera vorata na idre kei na veika e namaki vei ira, ena gauna vata oya era saga mera “ia nai valavala sa kilikili kei ira sa nona na Kalou”? (1 Cesalonaika 2:​12) Na veivuke cava e rawa nira cakava na itubutubu me vakarautaki luvedra kina mera vorata na ituvaki dredre cava ga era na sotava?​—Vosa Vakaibalebale 22:3.

Ni Sotavi e So na Ka ni Bolebole

“E dredre qai rerevaki niu yawaka na nodrau veitaqomaki na noqu itubutubu kei na nodra veivakatawani vakayalololoma na qase ni ivavakoso era kilai au vinaka,” e kaya o Tákis, yabaki 21, a biuta na nodratou vale me 37 na vula.b A tomana: “So na gauna au vakila niu sa dau rawai rawarawa.” O Pétros, e yabaki 20, e sivia e rua na yabaki na nona biubiu tu mai nodratou. A kaya: “Oqo e sa qai imatai ni gauna ena noqu bula, meu vakatulewataka ga kina na veika ni veivakamarautaki kei na noqu ilala, qai levu na gauna au sega ni digidigi vakavuku.” A tomana: “So na gauna au veilecayaki tale ena levu ni galala e soli vei au, ni salavata mai kei na vuqa tale na itavi.” O Tássos, e dua na qase ni ivavakoso e dau veitaratara wasoma kei ira na itabagone lotu Vakarisito era tu ena ituvaki vaka oqo, e kaya: “E rawa ni takavi ira na itabagone era lecaika ra qai vakamuai rawarawa na vosa dukadukali, itovo voravora, kei na nodra dau be na nodra icaba tawavakabauta.”

Nira bula ra qai cakacaka vata kei ira era sega ni doka na ivakavuvuli vakaivolatabu, ena gadrevi vei ira na itabagone lotu Vakarisito vaka oqo mera qarauna mera kua ni rawai ena nodra vakatotomuria na nodra itovo dukadukali na nodra icaba. (Same 1:1; 26:4; 119:9) E kena irairai ni dau dredre me tiko e dua na ituvatuva dei ni vuli vakataki keda, tiko ena soqoni, kei na cakacaka vakavunau. (Filipai 3:​16) E dau dredre tale beka ga na noda kelea e so na isausau vakayalo me kakavaki.

Era vinakata na itabagone lotu Vakarisito yalodina mera vakamarautaki Jiova ena veika era cakava kei na veika era tukuna. Era saga mera muria ena yalodina na nona veisureti vakayalololoma na Tamada vakalomalagi: “Mo vuku, na luvequ, ka vakamarautaka na lomaqu, me dua na vosa me’u tauca vua sa beitaki au.” (Vosa Vakaibalebale 27:11) Era kila na itabagone lotu Vakarisito ni nodra ivalavala vinaka kei na rakorako ni kedra irairai e dau cakayaco ina sala era raici Jiova kina kei ira nona tamata na tani.​—1 Pita 2:12.

E marautaki gona ni levu na itabagone vaka oqo era saga ena nodra vinaka taucoko mera muria nodra ivakaraitaki na tacidra ena imatai ni senitiuri, a masu ena vukudra na yapositolo o Paula: “Dou ia nai valavala e kilikili kei ira sa nona na Turaga, me vinakata kecega ko koya, mo dou vakavuana tiko e na cakacaka vinaka kecega . . . me tubu na vosota kecega kei na vosota vakadede e na marau.” (Kolosa 1:​9-11) E kune ena iVolatabu e so na ivakaraitaki ni itabagone era rerevaka na Kalou, era saga me kilikili na nodra ivalavala vua na Kalou ena vanua era vulagi kina, tusaqati, qai qaravi kina na matakau.​—Filipai 2:15.

“Sa Tiko Vata kei Josefa o Jiova”

Ni se gone ga o Josefa, na luvedrau lomani o Jekope kei Rejeli, a sega ni susu ena veitaqomaki i tamana dau rerevaka na Kalou, ni a volitaki vakabobula i Ijipita. Ia, e laurai ena bula i Josefa na ivakaraitaki vakasakiti ni dua na tamata mamakutu, nuitaki, qai savasava na nona ivalavala. Dina ni a bobula tu vua e dua e sega ni qaravi Jiova, o Potifa, ia e dau tamata cakacaka vinaka o Josefa qai mamakutu, mani yaco na gauna me laiva nona turaga me lewa nona ka kece ga. (Vakatekivu 39:​2-6) Ena vuku ni nona yalodina tiko ga o Josefa vei Jiova, e lai tini bala sara kina e valeniveivesu, ia a sega ni bau kaya: “Sega wale ga na betena na noqu yalodina voli.” E valeniveivesu sara mada ga a vakaraitaka o Josefa na nona itovo vinaka, mani yaco sara me liutaka e levu na tabana ena kena cicivaki na valeniveivesu. (Vakatekivu 39:​17-​22) A vakalougatataki koya na Kalou, me vaka e kaya na Vakatekivu 39:​23 (NW): “Sa tiko vata kei Josefa o Jiova.”

Me vaka ni a sega ni tiko kei iratou na lewe ni nona vuvale dau rerevaka na Kalou, a rawarawa sara vei Josefa me muria na nodra ivalavala na tamata lotu butobuto era bula vata, qai vakatotomuria na nodra ivalavala ni bula tawakilikili na kai Ijipita! Ia, a kubeta matua tiko ga na ivakavuvuli vakalou kei na kena ivakatagedegede savasava, dina ga ni a kaukaua sara nona tusaqati. A temaki koya wasoma na wati i Potifa me rau moce vata, ia a yalodei ena nona sauma: “Au na qai cakava rawa vakaevei na ka ca vakaidina oqo, kai valavala ca vua na Kalou?”​—Vakatekivu 39:​7-9.

Edaidai, e gadrevi vei ira na itabagone iVakadinadina mera muria na ivakasala yavutaki vakaivolatabu me baleta na vakailala cala, ka ni veivakamarautaki tawakilikili, iyaloyalo vakasisila, kei na ivakatagi torosobu. Era kila ni “sa tiko ga na mata i Jiova e na veiyasana kecega, ka sa vakaraici ira tiko na ca kei ira na vinaka.”​—Vosa Vakaibalebale 15:3.

Cata o Mosese na ‘Marautaka na iValavala Ca’

O Mosese a susu ena vale vakatui i Fero, e dau qaravi kina na matakau qai guti tale ga kina na marau. Ia, e tukuni koya na iVolatabu: “[E]na vakabauta, e a bese kina ni vakatokai me luve i koya na luve ni Fero yalewa ko Mosese . . . E a digitaka me la’ki vakararawataki vata kei ira na tamata ni Kalou ka sega ni vinakata me bau la’ki marautaka vakalekaleka mada ga na veika lasuwale ni i valavala ca.”​—Iperiu 11:​24, 25, VV.

E so na ka vinaka ena rawati ena veiwekani kei vuravura, ia ena yaga vakalekaleka wale ga. Ke mani dede na kena yaga, ena kovuta ga na gauna sa vo tu ina vuravura oqo. (1 Joni 2:​15-​17) Sega li ni vinaka ke da muria na ivakaraitaki i Mosese? Na iVolatabu e kaya ni o Mosese e “gumatua me vaka sa raici koya sa sega ni kunea.” (Iperiu 11:27) A makare tu ga ina vakasama i Mosese na nodra ivotavota lavotaki na tukana era dau rerevaka na Kalou. E tuvanaka me nona inaki ni bula na inaki i Jiova, qai kelea me nona isausau na kena vakayacori na inaki ni Kalou.​—Lako Yani 2:​11; Cakacaka 7:​23, 25.

Ke ra kunea na itabagone dau rerevaka na Kalou nira lai bula tu ena vanua e sega kina na loloma kei na itovo vakalou, e rawa nira vaqaqacotaka nodra veimaliwai kei Jiova ena nodra vuli vakataki ira mera kilai ‘koya sa sega ni kune.’ E rawa ni dei tiko ga na nodra vakasama na itabagone oqo ena veika vakayalo ke ra vakaogai ira ena veicakacaka taucoko vakarisito, wili kina na nodra tiko wasoma ena soqoni kei na cakacaka vakavunau. (Same 63:6; 77:12) E dodonu mera saga mera bucina na inuinui kei na vakabauta e qaqaco vinaka me vakataki Mosese. Era na kila na kena vinaka ke ra biuti Jiova me usutu sara tiko ga ni nodra vakasama kei na veika era cakava, ra qai marautaka mera nona itokani.

A Vakayagataka Vakamatau na Yamena me Lagiti Kina na Kalou

E dua tale na itabagone ivakaraitaki vinaka na goneyalewa lailai ni Isireli, a biubiu mai nodratou nira a kauti koya vakavesu na kai Siria ena gauna i Ilaisa, na parofita ni Kalou. A yaco me nona yalewa dauveiqaravi na wati i Neamani, e dua na kapiteni ni mataivalu ni Siria e tauvi vukavuka tu. A tukuna vua na nona marama na goneyalewa lailai oqo: “Ke sa tiko mada na noqu turaga vei koya na parofita mai Samaria! ena qai vakabulai koya ko koya mai na nona vukavuka.” Ena vuku ni nona vunau na goneyalewa oqo, a lako kina vei Ilaisa e Isireli o Neamani qai vakabulai mai na nona vukavuka. Kuria, a yaco o Neamani me dua na dauveiqaravi i Jiova.​—2 Tui 5:​1-3, 13-​19.

E vakabibitaki ena ivakaraitaki oqo na kena gadrevi vei ira na itabagone mera vakayagataka na yamedra ena sala e vakacaucautaki kina na Kalou, kevaka mada ga era yawaki ira na nodra itubutubu. Ke dau nona ivakarau na goneyalewa oqo me “veiwali lialia” se “vosa ca,” e a doudou beka me vakayagataka vakavuku na yamena ena ituvaki vaka oqo? (Efeso 5:4; Vosa Vakaibalebale 15:2) O Níkos, e dua na cauravou e yabaki 20 vakacaca, a vesu ena vuku ni nona tawaveitovaki, a nanuma lesu: “Keimami a vesu tu kei na so na tacida itabagone ena valeniveivesu e dau caka kina na teitei, qai keimami yawaka tale ga kina na veidusimaki ni neimami itubutubu kei na ivavakoso. Au raica ni torosobu na ivakarau ni neimami vosavosa. E sa sega dina ni lagiti kina o Jiova.” E ka ni marau, ni a qai vukei o Níkos kei ira na tacida oya mera muria na ivakasala i Paula ena tikina oqo: “Na dauyalewa, kei na ka kecega sa velavela, kei na daukocokoco, me kakua ni cavuti e na kemudou maliwa, me vaka sa kilikili kei ira era sa lotu.”​—Efeso 5:3.

E Vaka Sara ga ni Ratou a Raici Jiova Dina

Na veika eratou sotava na tolu na Iperiu eratou itokani i Taniela mai Papiloni makawa, e vakadinadinataka na ivakavuvuli a cavuta o Jisu, ni o koya sa dina ena ka lailai, ena dina tale ga ena ka levu. (Luke 16:10) Gauna eratou vakatovolei kina ena kena laukana na kakana e vakatabui ena Lawa a soli vei Mosese, eratou a rairai vakasamataka ni rawa ni ratou kana baleta eratou sa mai kaivesu tu ena vanua vulagi. Ia eratou a vakalougatataki ena nodratou raica vakabibi na veika e nanumi ni ka lailai wale! Eratou a sega wale ga ni bulabula cake vakayago, eratou a vuku cake sara mada ga vei ira na kaivesu tale e so era dau kana tiko ena teveli ni tui. E sega ni vakabekataki ni nodratou dina ena veika lalai oqo a vakaukauataki iratou, ni gauna eratou qai sotava kina na veivakatovolei e levu cake sara, oya me ratou cuva ina matakau, eratou a sega ni cuva.​—Taniela 1:​3-​21; 3:​1-​30.

E vaka sara ga ni ratou a raici Jiova dina na le tolu na cauravou ni Iperiu oqo. Dina ni ratou a sega ni tiko ena nodratou koro, na itikotiko liu ni qaravi Kalou, ia eratou a yalodei tiko ga me ratou kua ni tauvi duka ena veika vakavuravura. (2 Pita 3:​14) Eratou a bolea na mate ena nodratou vakamareqeta na nodratou veiwekani kei Jiova.

Ena Sega ni Biuti Iko o Jiova

Na gauna era yawaki ira kina era dau lomana qai nuitaka na itabagone, sa macala ga ni na sega ni dei na yalodra, era na veilecayaki, qai lomalomarua. Ia, e rawa nira tutaka na veika dredre kei na veivakatovolei era sotava nira nuidei ni ‘o Jiova ena sega ni biuti’ ira. (Same 94:14) Ke o ira na itabagone oqo era “vakararawataki e na vuku ni valavala dodonu,” ena vukei ira o Jiova mera lako tiko ga “e na sala ni valavala dodonu.”​—1 Pita 3:14; Vosa Vakaibalebale 8:​20.

O Jiova a vakaukauataki qai vakalougatataki Josefa, Mosese, goneyalewa lailai ni Isireli a kau vakavesu, kei iratou na tolu na cauravou yalodina ni Iperiu. Edaidai, e sa vakayagataka tiko o Jiova na yalona tabu, nona Vosa, kei na nona isoqosoqo me vukei ira era “vala e na i valu vinaka ni vakabauta,” mera rawata kina na “bula tawamudu.” (1 Timoci 6:​11, 12, VV) Io, e rawa ni kilikili na nomuni ivalavala vei Jiova, ni oqori e ka vakavuku.​—Vosa Vakaibalebale 23:​15, 19.

[iVakamacala e ra]

[Kato ena tabana e 25]

RA ITUBUTUBU​—NI VEIVAKARAUTAKI!

“Me vaka na gasau e na liga ni tamata kaukauwa; sa vakakina na luvedra era sa cauravou tiko.” (Same 127:4) Ni vanataki e dua na gasau ena sega ni lauta vakacalaka na takete. Ena gadrevi me vanataki vakavuku me qai lau. E vaka tale ga kina na gone, nira biuta na vale era na sega ni tutaka rawa na ituvaki dredre era na sotava ke sega ni dusimaki ira vakavinaka na nodra itubutubu.​—Vosa Vakaibalebale 22:6.

E dau rawarawa sara mera cakava ga na itabagone na ka era vinakata se rawai ena “gagadre ca vakacauravou.” (2 Timoci 2:​22) E vakarota na iVolatabu: “A kuita kei na vunau sa vakayacora na vuku: ia na gone sa biu wale tu me veitalia sa vakamaduataki tinana.” (Vosa Vakaibalebale 29:15) Ke sega ni virikotori e dua na ivakatagedegede ni itovo mera muria na gone, era na sega ni kila na cava mera cakava nira sotava na bula dredre kei na veika e namaki nira biuta na vale.

E nodra itavi na itubutubu lotu Vakarisito mera vakamatatataka vei ira na luvedra na dredre ni bula, idre, kei na veika sara ga era na sotava ena ivakarau ni bula oqo. Nodra sega ni raica tu ga na itubutubu na yasana e ca se veivakayalolailaitaki, era na vakamacalataka vua na itabagone na veika rarawataki ena rawa ni sotava ke yaco e dua na ituvaki me biuta kina na vale. Na veivakavulici oqo, salavata kei na vuku soli vakalou, ena “soli kina na yalomatua vei ira na yalowai, na kila ka kei na lomavuku vua na cauravou.”​—Vosa Vakaibalebale 1:4.

Nira tugana e loma i luvedra na itubutubu na itovo vakalou kei na itovo e dodonu, era sa vukei ira sara tiko ga mera tutaka rawa na veika dredre era na sotava ena nodra bula. Ni caka wasoma na vuli iVolatabu vakavuvale, tadola tu ga na wa ni veivosaki, kei na nodra kauaitaka dina na itubutubu na ivakarau ni bula i luvedra, ena vakatau sara ga kina na nodra na lai vinaka se ca na gone. E dodonu vei ira na itubutubu mera tubera na luvedra ena ivakavuvuli vakalou ena sala e veiraurau qai veiganiti, me rawa ni vakarautaki ira na luvedra mera qaravi ira ga ena nodra bula mai muri. Ena nodra ivakaraitaki, era sa vakavulica tiko kina vei luvedra ni rawa nida bula tiko ga e vuravura da qai sega ni vakavuravura.​—Joni 17:​15, 16.

[iYaloyalo ena tabana e 23]

So na itabagone lotu Vakarisito era biuta na nodra vale ena vuku ni so na ituvaki

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Nira vorata na veitemaki na itabagone, e rawa nira vakatotomuri Josefa mera ivalavala savasava tiko ga

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Mo ni vakatotomuria na goneyalewa lailai ni Isireli a kau vakavesu, ena nona vakayagataka vakamatau na yamena me lagiti Jiova kina