Rawa ni o Vakamarautaka na Kalou

E RAWA beka nida moica na ivakarau ni yalona na Kalou? E rawa beka ni marau na Kalou? E dua na ivolavosa e vakamacalataka na vosa “Kalou” me “cecere duadua.” Vakacava ke dua wale ga na igu na kabula cecere oqo? E rawa beka nida namaka me marau? Sa sega tu ga ni rawa. Dikeva mada se cava e kaya na iVolatabu me baleta na Kalou.

“A yalo na Kalou,” e kaya o Jisu Karisito. (Joni 4:24) Na kabula vakayalo e duidui mai na tamata. E dina ni tawarairai, ia e vakayagona—e “yago vakayalo.” (1 Korinica 15:44, VV; Joni 1:18) Ni vakayagataka e so na ivosavosa, na iVolatabu e tukuna sara mada ga ni Kalou e tiko na matana, daligana, ligana, kei na so tale.a Na Kalou tale ga e tiko na yacana—o Jiova. (Same 83:18) O koya gona, na Kalou e cavuti ena iVolatabu e kabula vakayalo. (Iperiu 9:24) “Ko koya, na Kalou bula, kei na tui sa sega ni mudu.”​—Jeremaia 10:10.

Me vaka e dua na tamata bula, o Jiova tale ga e rawa ni vakasama qai cakava na ka. E tiko nona itovo kei na ivakarau ni yalona, tiko tale ga na ka e vinakata kei na ka e cata. E vutucoqa tu ena iVolatabu na vosa e vakaraitaka na ka e vakamarautaki koya se na ka e vakacudrui koya. Na matakau kei na veikalou era bulia na tamata e ucui ira ga, ia na Kalou kaukaua o Jiova, e iVurevure sara ga ni ivakarau ni yalo e bucini e lomadra na tamata.​—Vakatekivu 1:27; Aisea 44:7-11.

O Jiova e “Kalou mamarau.” (1 Timoci 1:11, NW) E sega wale ga ni marautaka na veika e bulia, ia e rekitaka tale ga ni vakayacora nona inaki. Ena vuku ni parofita o Aisea, e kaya kina o Jiova: “Na ka kece ka’u sa vinakata ka’u na cakava . . . ka’u sa cavuta, ka’u na vakayacora talega: ka’u sa nakita, ka’u na cakava talega.” (Aisea 46:9-11) E lagata na daunisame: “Ena rekitaka na nona cakacaka ko Jiova.” (Same 104:31) Ia e dua tale tiko na ivurevure ni marau vua na Kalou. E kaya: “Mo vuku, na luvequ, ka vakamarautaka na lomaqu.” (Vosa Vakaibalebale 27:11) Vakasamataka mada na kena ibalebale oya—e rawa nida vakamarautaka na Kalou!

Sala Meda Vakamarautaka Kina na Kalou

Vakasamataka na nona vakamarautaki Jiova na peteriaki o Noa. E “kune loloma e na mata i Jiova” o Noa ni “sega ni cala e na nonai tabatamata.” E duidui vakalevu o Noa mai vei ira na tamata ca ena nona gauna, na nona vakabauta kei na nona talairawarawa e vakamarautaka dina na Kalou, e rawa kina ni tukuni ni “a daulako vata kei na Kalou ko Noa.” (Vakatekivu 6:6, 8, 9, 22) “Ni sa vakabauta sa rere kina ko Noa . . . a sa taya e dua na waqa ko koya me vakabulai ira kina na nona lewe-ni-vale.” (Iperiu 11:7) E marautaki Noa o Jiova mani vakalougatataki koya kei na nona vuvale ena nona vakabulai iratou ena gauna voravora ni bula ni kawatamata.

A kila vinaka tale ga na peteriaki o Eparama na ivakarau ni yalo e tu vei Jiova. E laurai oqo ena gauna e kaya kina vua o Jiova ni na vakarusai o Sotoma kei Komora ena vuku ni nodra itovo vakasisila. Na nona kilai Jiova vinaka o Eparama e vakadeitaka kina ni na sega ni rawa vua na Kalou me vakarusai rau vata na tamata yalododonu kei na tamata ivalavala ca. (Vakatekivu 18:17-33) Ena veiyabaki e muri, nona talairawarawa gona o Eparama ina veidusimaki ni Kalou, a “vakacabori Aisake kina,” ni “sa vakadinata ko koya sa rawarawa vua na Kalou me vakabulai koya tale mai na mate.” (Iperiu 11:17-19; Vakatekivu 22:1-18) Dua na ka nona kila vinaka o Eparama na ivakarau ni yalo e tu vua na Kalou qai vakaraitaka na kaukaua ni nona vakabauta kei na nona talairawarawa e “vakatokai [kina] ko koya me i tokani ni Kalou.”​—Jemesa 2:23, VV.

E dua tale na turaga a saga me vakamarautaka na Kalou oya o Tui Tevita e Isireli makawa. E kaya o Jiova me baleti koya: “Au sa kunei Tevita, na luve i Jese, ni tamata e vinaka e lomaqu, ka na cakava na ka kece ga au vinakata.” (Cakacaka 13:22, VV) Ni bera ni rau sota o Tevita kei na tuwawa o Koliaci, dua na ka nona nuitaka na Kalou qai kaya vei Tui Saula e Isireli: “Ko Jiova, o koya ka vakabulai au mai na liga ni laioni, kei na liga ni pera, ena vakabulai au ko koya mai na ligana na kai Filisitia oqo.” E vakalougatataka o Jiova nona nuitaki koya o Tevita, rawa kina vei Tevita me vakamatei Koliaci. (1 Samuela 17:37, 45-54) A vinakata o Tevita ‘me vinaka vei Jiova na vosa ni gusuna kei na vakanananu ni yalona,’ sega ni nona cakacaka wale ga.​—Same 19:14.

Vakacava o keda? E rawa vakacava nida vakamarautaki Jiova? Na levu ga ni noda vulica na ivakarau ni yalo e tu vua na Kalou, na levu tale ga ni noda kila na veika meda cakava meda vakamarautaki koya kina. Nida wilika na iVolatabu, e bibi meda saga meda vulica na ivakarau ni yalo e tu vua na Kalou me rawa kina nida ‘vakasinaiti ena noda kila na lomana, ena yalomatua kei na vuku vakayalo kece ga; meda ia na ivalavala e kilikili kei ira sa nona na Turaga, me vinakata kece ga o koya.’ (Kolosa 1:9, 10) Na ka gona eda kila, ena vukei keda meda tara cake kina noda vakabauta. E bibi oqo baleta “kevaka sa sega na vakabauta sa ka dredre sara me da vinaka vua na Kalou.” (Iperiu 11:6, VV) Io, na noda saga meda vaqaqacotaka noda vakabauta kei na noda bulataka na ivakarau ni bula e salavata kei na loma i Jiova, e rawa nida vakamarautaki koya kina. Ena gauna vata oya, meda qarauna meda kua ni vakararawataka na loma i Jiova.

Kua ni Vakararawataka na Kalou

E dua na ivakaraitaki e rarawa kina o Jiova e kune ena itukutuku me baleta na siga i Noa. Ena gauna oya, “sa sinai e nai valavala kaukauwa ko vuravura. A sa raici vuravura na Kalou, ka raica, sa vakasisila; ni sa ka vakasisila na nodrai valavala na tamata kecega e vuravura.” E raica vakacava na Kalou na itovo vakasisila kei na itovo kaukaua? E kaya na iVolatabu: “A sa veivutuni ko Jiova ni sa bulia na tamata e vuravura, a sa rarawa kina na lomana.” (Vakatekivu 6:5, 6, 11, 12) E veivutuni na Kalou ena ca ni itovo ni tamata mani veisau kina nona rai me baleti ira na tamata ca era bula ni bera na Waluvu. Nona cata na nodra itovo ca, e yaco kina na Kalou, na Dauveibuli me vakarusai ira tale.

E rarawa tale ga o Jiova nira vakanadakuya na nona tamata, na matanitu makawa o Isireli, na veika e vinakata kei na nona veidusimaki vakayalololoma. E osivaka na daunisame: “A ka tani na nodra talaidredre vua mai na veikau, ka vakararawataki koya mai na lekutu! Io, era sa vuki tani ka vakatovolei koya vakaca na Kalou, ka vakacudrui Koya na Yalosavasava ni Isireli.” Ia, “sa yalololoma, sa sega ni sauma na nodrai valavala ca, ka sega ni vakarusai ira: ia sa vakalesuya tani vakavuqa na nona cudru, ka sega ni uqeta na nona cudru me waqawaqa sara.” (Same 78:38-41) Dina nira tauca na vua ni nodra ivalavala na Isireli dau talaidredre, e kaya vei keda na iVolatabu ni “nodra rarawa kecega sa rarawa kina ko koya [na Kalou].”​—Aisea 63:9.

E dina ni levu tu na ivakadinadina ni nona vinaka na Kalou vei ira, ia o ira na Isireli “era a vakalialiai ira nai talatala ni Kalou, ka beca na nona vosa, ka vakacacani ira na nona parofita, ka sa tubu kina na cudru i Jiova vei ira na nona tamata, ka sa dredre me ra vakabulai.” (2 Veigauna 36:16) Lakolako, na nodra talaidredre sa qai “vakararawataka na nona Yalo Tabu” e sega kina ni vakadonui ira o Jiova. (Aisea 63:10) Kena itinitini? Sa sega ni taqomaki ira na Kalou, ra mani sotava na rarawa ni vakamalumalumutaki Juta o ira na kai Papiloni ra qai vakarusai Jerusalemi. (2 Veigauna 36:17-21) E vakaloloma dina nira digitaka na tamata na ivakarau ni bula e ca, e vakacudruya qai vakararawataka na nodra Dauveibuli!

E vakadeitaka vei keda na iVolatabu ni vakacudruya vakalevu na Kalou na ivalavala tawadodonu. (Same 78:41) Na veika e cala—e vakasisila sara mada ga—vua na Kalou e okati kina na dokadoka, lasu, laba, cakaisausau, daurairai, nodra sokaloutaki na vuda, itovo tawasavasava, veiyacovi vakatagane se vakayalewa, tawayalodina na veiwatini, veiyacovi vakaveiwekani, kei na nodra vakalolomataki na dravudravua.​—Vunau ni Soro 18:9-29; 19:29; Vakarua 18:9-12; Vosa Vakaibalebale 6:16-19; Jeremaia 7:5-7; Malakai 2:14-16.

E raica vakacava o Jiova na qaravi matakau? E kaya na Lako Yani 20:4, 5: “Mo kakua ni cakava vei iko e dua na matakau ceuceu; se dua nai vakatakarakara ni ka mai lomalagi ecake, se dua na ka e tu e vuravura era, se dua na ka e na wasawasa e na yasa i vuravura: mo kakua ni cuva vei ira, se qaravi ira.” Na vuna? “Ni sa ka vakasisila oqori vei Jiova.” (Vakarua 7:25, 26) E veivakasalataki na yapositolo o Joni: “Oi kemudou na gone lomani, maroroi kemudou mai na veimatakau.” (1 Joni 5:21) A vola na yapositolo o Paula: “Koi kemudou sa lomani, mo dou dro tani mai na qarava na matakau.”​—1 Korinica 10:14.

Qara na Veivakadonui ni Kalou

Na Kalou “sa tiko ga kei ira na yalododonu,” qai “rekitaki ira sa dodonu na nodrai valavala.” (Vosa Vakaibalebale 3:32; 11:20) Kena veibasai, o ira era tomana tiko ga nodra vakacudruya na Kalou ena nodra vakalecalecava se cata nona ivakarau dodonu era na vakarau sotava oqo na nona cudru. (2 Cesalonaika 1:6-10) Io, sa voleka oqo me vakaotia na veika ca kece e takalevu tu nikua.​—Same 37:9-11; Sefanaia 2:2, 3.

Ia e vakamatatataka na iVolatabu ni o Jiova e “sega ni vinakata me rusa e dua, me yacova ga na veivutuni ko ira kecega na tamata.” (2 Pita 3:9) E taleitaka cake me lomani ira na tamata yalododonu era lomani koya, mai na nona cudruvi ira era digitaka mera kua ni veivutuni. E sega ni marautaka o Jiova, ‘me mate na tamata ca; ia me lesu ga mai na tamata ca mai na nona itovo, me bula.’​—Isikeli 33:11.

Kena ibalebale ni o Jiova e sega ni via cudruva e dua. “Ni sa yalovinaka sara na Turaga [o Jiova], ka sa dauloloma.” (Jemesa 5:11) Nida nuitaka gona na ivakarau ni yalo e tu vua na Kalou, e rawa nida ‘biuta vei koya na noda lomaocaoca kece ga ni sa dau nanumi keda o koya.’ (1 Pita 5:7) E dodonu tale ga meda vakadeitaka ni o ira era vakamarautaka na Kalou era nuitaka ni na vakadonui ira o koya ra qai veitokani. Koya gona, sa qai bibi ga meda “vakatovolea na ka sa vinaka vua na Turaga.”​—Efeso 5:10.

Sa dua na ka totoka dina ni vakatakila na Kalou ena nona yalololoma na nona itovo qoroi kei na ivakarau ni yalona! E rawa tale ga ni o vakamarautaki koya. Ke o via cakava oya, oni uqeti mo ni veitaratara kei ira na iVakadinadina i Jiova ena nomuni yasayasa. Era na marau mera vakaraitaka vei kemuni na veika era sa rawata qai yaga tale ga ena nodra sasaga mera vakamarautaka na Kalou.

[iVakamacala e ra]

[Katona ena tabana e 7]

Na Cava e Vakayagataka Kina na iVolatabu na iVosavosa e So me Tukuni Koya na Kalou?

Ni “yalo na Kalou,” e sega kina ni rawa nida raici koya. (Joni 4:24) E vakayagataka gona na iVolatabu na ivosavosa e so me vukei keda meda kila kina na kaukaua, cecere, kei na cakacaka ni Kalou. Kevaka mada ga eda sega ni kila se vakacava tu na irairai ni yago vakayalo ni Kalou, na iVolatabu e tukuna ni Kalou e tiko na matana, daligana, ligana, iqaqalo ni ligana, yavana, kei na utona.​—Vakatekivu 8:21; Lako Yani 3:20; 31:18; Jope 40:9; Same 18:9; 34:15.

Na ivosavosa oqo e sega ni kena ibalebale ni tautauvata na yago vakayalo ni Kalou kei na yago ni tamata. Me kua gona ni tauri ga vakadodonu na ibalebale ni ivosavosa oqori. E vukea ga na kawatamata me kila vinaka na Kalou. Ke sega na ivosavosa vaka oqo, e dredre se sega sara mada ga ni na matata vua na kawatamata na ivakamacala me baleta na Kalou. Ia, e sega ni kena ibalebale oya ni nona itovo na Kalou o Jiova e yavutaki mai vua na tamata. E vakamacalataka vakamatata na iVolatabu ni a buli na tamata me ucuya na Kalou—sega ni Kalou me ucuya na tamata. (Vakatekivu 1:27) Nira a ‘uqeti vakalou’ na dauvola iVolatabu, nodra vakamacalataka na itovo ni Kalou e nona ivakamacala sara ga na Kalou me baleta na nona itovo—na itovo vata ga e bucina vua na tamata ena duidui ivakatagedegede. (2 Timoci 3:16, 17) O koya gona, e sega ni kune vua na Kalou na nona itovo na tamata, ia e kune ga vua na tamata nona itovo na Kalou.

[iYaloyalo ena tabana e 4]

O Noa a kune loloma ena mata ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 5]

A kila vinaka o Eparama na ivakarau ni yalo ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 6]

A nuitaki Jiova dina o Tevita

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Ni o wilika na iVolatabu, o na vulica na sala mo vakamarautaka kina na Kalou

[iTaba ni Credit Line ena tabana e 4]

Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin