O Dau Vakatauvatani Iko kei Ira Eso?
O CEI beka vei keda e se bera ni sotava e dua e rairai totoka cake, e kilai levu, e taura totolo na ka, se gone e vuku cake e koronivuli? Se so era bulabula vinaka cake se ra cakacaka vinaka, era rawaka vakalevu cake, se rairai levu beka na nodra itokani. E rairai levu cake tale ga na nodra iyau, nodra ilavo, dua nodra motoka vou, se era rairai mamarau cake. Nida raica na veika oqo vei ira na tani, e noda ivalavala beka meda dau vakatauvatani keda kei ira? E kena ivakarau beka ga meda veivakatauvatani? Na cava me levea kina na itovo oqo na lotu Vakarisito? Eda rawa vakacava ni lomavakacegu ga, da kua ni vakatauvatani keda kei ira e so tale?
Vuna kei na iTuvaki e Dau Yaco Kina na Veivakatauvatani
E dua na vakasama e kaya ni vuna era dau vakatauvatani ira kina na tamata kei ira tale e so, oya me vakavinakataka na yalodra, vakauasivi nira dau beci ira tu ga. E vaka nira dau lomavakacegu na tamata ke ra kila nira rawaka me vakataki ira ga na nodra veikilai. Dua tale na vakasama e kaya me baleti ira na dau vakatauvatani ira kei na so tale, ni kauta tani nodra lomalomarua, era kila kina na ka e rawa nira rawata kei na ka era sega ni rawata. Ra dau vakaraica gona na nodra rawaka e so. Ke via tautauvata na ivakatagedegede ni nodra bula ia era sa sauva rawa e so na isausau o ira na sa rawaka oqo, e rawa tale ga nira cakava.
E dau yaco vakalevu na veivakatauvatani vei ira era tautauvata toka—se ra yalewa vata se tagane vata, era yabaki vata, tauvata na nodra ituvaki ni bula, ra veikilai tale ga. Kevaka eda raica ni veiyawaki na ivakatagedegede ni noda bula kei ira e so tale, eda na sega ni via vakatauvatani keda kei ira. Me vakabeka oqo, ena sega ni vakatauvatani koya e dua na goneyalewa itabagone vua e dua na goneyalewa rogo e dau vakaraitaki ivukivuki, ia e rawa ga ni cakava vei ira nona icaba e koronivuli. O koya tale ga na goneyalewa dau vakaraitaki ivukivuki, ena sega ni vakatauvatani koya tu kei na dua na goneyalewa itabagone.
Na ituvaki cava e dau yaco kina na veivakatauvatani? Ena rairai vu mai na ka e taukeni se ivakatagedegede ni bula e dau sakitaki ena dua na itikotiko—me vaka beka na vuku, na irairai totoka, na iyau, kei na isulu. Ia, eda na dau veivakatauvatani ga ena ka eda taleitaka. Me kena ivakaraitaki, eda na sega ni lomacataka na levu ni sitaba e kumuna e dua noda itokani, vakavo ga kevaka eda taleitaka tale ga na kumuni sitaba.
E levu na mataqali yalo e vakavurea na veivakatauvatani, mai na lomavakacegu ina yalolailai, mai na nomu qoroya e dua o qai via vakamurimuri koya, ina nomu tikotiko ca qai curumi iko na yalo ni veicati. Era vakarerevaki sara ga e so yalo vaka oqori, qai sega ni salavata kei na itovo vakarisito.
Veivakatauvatani e Tiko Kina na Yalo ni Veisisivi
E levu era dau saga mera liu tu ga era vakaraitaka na yalo ni veisisivi. Era vinakata mera vinaka cake vei ira na tani, ra qai lomavakacegu ga nira kila nira sa vinaka cake. E votivoti na noda tiko kei ira na tamata vaka oqo. Ena tadre noda veitokani, qai sega ni vinaka noda veimaliwai. Era lekata gona na yalomalumalumu o ira na vakaraitaka na yalo ni veisisivi, ra qai sega ni bulataka na ivakasala vakaivolatabu mera dau veilomani. Na nodra itovo e rawarawa sara ni vakavuna mera nanuma tale e so nira sega ni yaga qai vakamaduataki ira.—Maciu 18:1-5; Joni 13:34, 35.
E vakamosi yalo dina vei ira na tani kevaka o vakavuna nodra nanuma ni sega tu na betedra. Laurai oqo ena ka e kaya e dua na dauvolaivola: “Eda na vakila vakalevu sara na noda sega ni rawaka nida raici ira tale e so e tautauvata na ivakatagedegede ni noda bula, ia era sa rawata na iyau eda vinakata.” Na yalo ni veisisivi e uqeta na vuvu, na veicati, kei na yaloca ni raici na nona iyau e dua tale, nona tu vinaka, nona itutu, na kena irogorogo, se so tale na ka vaka oya. Koya li ni veisemati na yalo butobuto vaka oqo, sa qai toroya cake ga na via veisisivi—me sega ni kilai se cava na kena itinitini. Sa rauta me vakacala na iVolatabu na “veisisivi.”—Kalatia 5:26, NW.
Na vu ni nodra vakasewasewana na dauvuvu na nodra rawaka na tani, oya me rawa nira vakavinakataka kina na yalodra nira dau beci ira vakataki ira. E dina ni na raici beka oqo me ka lailai wale sara, ia ke sega ni kidavi me cavuraki laivi, ena rawa ni vakavu ivalavala ca. Vakasamataka mada e rua na ivakaraitaki oqo ena iVolatabu e laurai kina na vuvu.
A vakalougatataki o Aisake ena gauna a tiko vata kina kei ira na kai Filisitia, a taukena na “qele ni sipi, ka taukena na qele ni pulumokau, a sa le vuqa na nona tamata. A ra sa vuvutaki koya na kai Filisitia.” Era mani vakasosoga na ikeliwai a kelia na tama i Aisake, o Eparama, qai kerei Aisake tale ga na nodra tui me vagalala mai na nodra vanua. (Vakatekivu 26:1-3, 12-16) E gaga dina qai veivakacacani na nodra vuvu. E sagasaga vei ira na rawaka i Aisake ena kedra maliwa.
Vica tale na senitiuri e muri, a kilai o Tevita me dua na toanivala. Era dau marautaka na marama ni Isireli na nona qaqa, era lagata kina ena dua na gauna: “Sa mokuti ira na veiudolu ko Saula, kei Tevita na veiudolu vakatini.” E dina ni a vakalagilagi tale ga kina o Saula, ia e nanuma o koya ni vakalolovirataki ena veivakatauvatani oya, sa qai tuburi koya na vuvu. Tekivu tale ga e keri na nona cati Tevita. Toso na gauna, a tovolea vaka vica me vakamatei Tevita. E macala kina ni ca vakalevu na ka e vakavurea na vuvu!—1 Samuela 18:6-11.
O koya gona, ke da vakatauvatani keda tiko kei ira na tani, ena nodra rawaka se na nodra tiko vinaka, qai vure kina na yalovuvu se yalo ni veisisivi, meda qarauna sara! Oqo na mataqali yalo butobuto e veicalati kei na vakasama ni Kalou. Ia, nida se bera ni dikeva na sala meda valuta kina na rai vaka oqo, meda raica mada na veivakatauvatani mai na yasana e vinaka.
Noda Dikevi Keda, Da Qai Lomavakacegu
‘Au tamata vuku beka, rairai vinaka, maqosa, bulabula, yalodoudou, au qai taleitaki? E dina kece beka oqo vei yau?’ Eda na sega beka ni taroga vakadomoilevu na taro vaka oqo nida ilovi keda tiko. Ia, e kaya e dua na dauvolaivola, “ni o keda kece eda veinanuyaka ena so na gauna na veitaro oqo, eda dui kila tale ga na kedra isau, qai vakavuqa meda na lomavakacegu ena kena isau.” Vua gona e se lomalomaruataka tu se cava ena bau rawata, ena rairai vakasamataka na veitaro oqori, ia e sega ni tuburi koya na yalo ni veisisivi se vuvu. Na vuna, ni vakadikevi koya tiko ga. E sega ni cala oqori. Na kena gaunisala dodonu gona, oya, meda dui vakadikevi keda ga, me kua nida lai vakatauvatani keda kei na dua tale na tamata.
E duidui na taledi e tu vei keda, e levu tale ga na ka e vakatau kina. Oya na vuna ena tiko ga e so era na rairai rawaka cake vei keda. O koya gona, e sega na betena meda vuvutaki ira. Ia, e vinaka cake meda vakatauvatana na ka eda sa rawata se sega nida rawata kei na ivakatagedegede dodonu ni Kalou, ni idusidusi cecere duadua ni ka e dodonu kei na ka e vinaka. E kauaitaki keda yadudua o Jiova. E sega tale ga ni dau veivakatauvatani. E vakasalataki keda na yapositolo o Paula: “Me lewa deivaka na nona cakacaka na tamata yadua, e na qai rekitaki koya e na vuku i koya ga ka segai e na vukuna na tani.”—Kalatia 6:4.
Valuti na Vuvu
Nida sega ni tamata uasivi, ena gadrevi na sasaga kaukaua kei na vosota me rawa kina nida valuta na vuvu. Eda kila na ka e kaya na iVolatabu: “Dou veiuasiviti e na veivakarokorokotaki,” ia sa bau dredre toka na kena bulataki. E kila vinaka o Paula nona malumalumu. Me valuta, a vinakati me ‘vakamalumalumutaka na yagona, qai vakabobulataka.’ (Roma 12:10; 1 Korinica 9:27) Kena ibalebale oqo vei keda, meda na valuta na vakasama ni veisisivi qai vakaisosomitaka ena vakasama e yaga cake. Ena gadrevi meda masu, meda kerei Jiova me ‘kua ni dua vei keda e sivia na nona nanuma me baleti koya vaka i koya.’—Roma 12:3, VV.
Ena veivuke tale ga na noda vulica na iVolatabu kei na noda vakasamataka vakabibi na ka eda vulica. Me kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na Parataisi se bera mai e yalataka na Kalou. Era na bula vakacegu na tamata kece ena gauna oya, era na bulabula vakayago, levu na kakana, ra vakaitikotiko vinaka, ra cakava tale ga na cakacaka e veivakacegui. (Same 46:8, 9; 72:7, 8, 16; Aisea 65:21-23) E dua beka ena tuburi koya na yalo ni veisisivi? Sega sara. Baleta ni sa na sega tale ni tiko e dua na ka me na vakavurea na yalo vaka oqori. Se sega ni tasereka vakamatailalai vei keda o Jiova se na vakacava na bula ena gauna oya, ia eda rawa ni kaya ni sega ni vakabekataki nira na dui oga na tamata ena veika e vinaka vei ira kei na cakacaka era taleitaka. E dua beka ena saga me vulica na veika e vauca tu na noda maliwalala, dua tale ena vulica na kesa isulu. Erau na veivuvutaki beka? Sega sara ga, ni cakacaka oqori era na veiuqeti ga kina, ena sega na lomaca. Sa na sega vakadua tale na yalo ni veisisivi.
Ke da gadreva dina na bula vaka oqori, vakacava meda sa bucina rawa sara ga yani oqo na kena yalo? Na gauna mada ga oqo eda sa marautaka tiko kina na parataisi vakayalo, e sega ni kune kina e levu na leqa e tu e vuravura nikua. Me vaka ni na sega ni kune na yalo ni veisisivi ena vuravura vou ni Kalou, sa gadrevi gona kina meda tababokoca rawa yani na yalo oqori ena gauna oqo.
O koya gona, e cala beka noda vakatauvatani keda kei ira na tani? Se na tiko beka ga na gauna ena veiganiti kina?
Na Veivakatauvatani e Veiganiti
Levu na veivakatauvatani e tini ga ena lomaca kei na yalolailai, ia e rawa ni veisau oya. Me sala muria na vakasama oqori, dikeva na ivakasala i Paula: “Dou muri ira ga era sa qai taukei ni veika ka yalataki ni ra a vakabauta ka vosota vakadede.” (Iperiu 6:12) Ke da vakamurimuria na itovo era kilaitani kina na dauveiqaravi yalodina i Jiova ena gauna makawa, e rawa ni tini vinaka. Io, ena okati kina e so na veivakatauvatani. Ia, ena vukei keda meda dikeva na ivakaraitaki eda rawa ni vakamurimuria kei na vanua meda na vakavinakataki keda kina.
Vakasamataki Jonacani mada. Eda rawa ni kaya ni tiko na vuna me vuvu kina. E ulumatua i Tui Saula ni Isireli, a rairai namaka tu o koya me na buli me tui ena dua na gauna, ia a qai digitaki Tevita o Jiova, e dua na cauravou e gone sara vua ena 30 na yabaki. A sega ni lomacataka o Jonacani, e kilaitani na nona lomani Tevita dina, qai tokoni koya ni tui digitaki i Jiova. Sa dua dina na tamata matua vakayalo o Jonacani. (1 Samuela 19:1-4) Ia erau veibasai sara kei na tamana, o Saula, ni raici Tevita me nona meca. O Jonacani e siqema na veivakamuai i Jiova, qai vakamalumalumu ina nona lewa; e sega ni vakatauvatani koya kei Tevita, me taroga, “Na cava e digitaki kina o Tevita, sega ni o yau?”
O koya gona, ena keda maliwa na veitacini vakarisito, meda kua mada ga ni kasamitaka e dua ni vaka e via uasiviti keda tiko se me sosomitaki keda. E cala na veisisivi. Era kilai na lotu Vakarisito matua ena nodra dau veitokoni, nodra veiyaloni, kei na nodra veilomani, era sega ni kilai nira dau veisisivi. “Na iwali duadua ni vuvu na loloma,” e kaya o Francesco Alberoni, e dua na kenadau ena vakavulici ni bula veimaliwai. “Ke dua eda lomana dina, eda na vinakata me yaco vua na ka vinaka kece, eda na rekitaka na nona rawaka kei na marau e sotakaya.” O koya gona, ke dua e lesi ena ivavakoso lotu Vakarisito ina dua na itavi, e ka vakayalololoma mo lomavakacegu kina. Oqo sara ga na ka a cakava o Jonacani. Me vakataki koya ga, eda na vakalougatataki nida tokoni ira era qarava tiko ena yalodina na itavi bibi ena isoqosoqo i Jiova.
Eda rawa ni divi ira na tacida lotu Vakarisito ena nodra ivakaraitaki vinaka. Ke da vakatauvatani keda kei ira ena sala e veiganiti, ena uqeti keda oqori meda muria nodra vakabauta. (Iperiu 13:7) Ia kevaka eda sega ni qaqarauni, na noda via vakamurimuri ira e rawa ni tini tale ena veisisivi. Ke da nanuma ni uasiviti keda o koya eda diva, da qai vakasewasewana se vakalewa, na veivakatotomuri oya sa votu kina na vuvu.
Sa dravusakulukulu tu ga me qai dua na tamata ivalavala ca e yaco me noda ivakaraitaki uasivi. E tukuna gona kina na iVolatabu: “Dou qai vakadamurimuria na Kalou, me vakataki ira na gone ni toko.” Dua tale: “Ni sa vosota talega na Karisito na rarawa e na vukumudou, a sa laiva vei kemudou nai vakarau, mo dou muria na we ni yavana.” (Efeso 5:1, 2; 1 Pita 2:21) Meda saga ni vakadamurimuria na veika erau kilaitani kina o Jiova kei Jisu—oya na nodrau loloma, veikauaitaki, veinanumi, kei na yalomalua. Meda tikica na gauna meda vakatauvatani keda kina kei na nodrau itovo, nodrau inaki, kei na sala erau cakava kina na ka. Na veivakatauvatani vaka oqo ena vakavutuniyautaki keda, ena matata kina na noda inakinaki, da kaukaua kina, da lomavakacegu, qai rawa ni vukei keda meda yaco meda tagane se yalewa lotu Vakarisito matua vakayalo. (Efeso 4:13, VV) Kevaka eda nakita dei meda vakamurimuria ena noda vinaka taucoko na nodrau ivakaraitaki uasivi, e macala nida na sega soti ni kauaitaka meda vakatauvatani keda kei ira na tamata.
[iYaloyalo ena tabana e 28, 29]
A vuvutaki Tevita o Tui Saula
[iYaloyalo ena tabana e 31]
A sega ni raici Tevita o Jonacani me vaka e dua na kena meca, dina ga ni gone sara vua