Na Yaga ni Veiyaloni

SA VOLEKA sara tu ga ni cavuka na icegu i Edward, ia se cati koya voli ga o Bill. A vu oqo ena dua na ka e se yaco sara ena 20 na yabaki yani e liu, e dua na vakatulewa vakacakacaka a cakava o Edward, mani vakacegui kina o Bill mai na nona cakacaka rau qai tawase sara tale ga kina na veitokani dredre oqo. Ia, e via takali ena lomavakacegu o Edward, qai lomana gona me kere veivosoti vei Bill. A sega sara ga ni bau via ciqoma o Bill.

Ni oti tale e 30 na yabaki, sa voleka toka ni takali o Bill, a mani vakamacalataka na vuna a sega ni vosoti Edward kina. “E cala na ka a cakava vei au o Edward ni keirau veitokani dredre. Au sega gona ni via vosoti koya, veitalia ni a sa sivi e 20 na yabaki. . . . Au a cala beka, ia, a sega sara ga ni yaloqu meu vosoti koya.”a

E dina ena sega beka ni vaka sara oya na veileqaleqati eda dau sotava, ia e macala ga ni dau kune kina na rarawa kei na yaloca. Da tauri Edward tale mada. Ni sa vakila e muri na ca ni nona vakatulewa, ena rairai ora kina na lomana, qai mositi koya tale ga na nona vakayalia e dua na nona itokani vinaka. Ena dua tale na yasana, e vaka ni lomalomani koya tale ga o Edward ni vakasamataka ni vaka me ka wale vei Bill na nodrau veitokani, me tagutuva tu ga vakasakasaka me vaka beka ga ni denicagi.

Ia, vua e dua e tautauvata kei Bill na nona rai, ena nanuma ni a kena wale na isamunidawa, qai vakavuna oqori nona cudru katakata kei na nona yaloca. Ena nona rai, a dodonu me kila na nona itokani na ka me cakava, de dua e nakita ga me vakavuca. Vakavuqa, ni yaco na veileqaleqati ena kedrau maliwa e lewe rua, erau na veibilitaki ga, ni bale vakatabakidua vei koya kadua na leqa e yaco. Ke rau mani veitokani dredre vakacava, sa na tekivu sara ga e kea na veicati.

Ena laurai na nodrau veicati ena nodrau ivukivuki​​—⁠me vaka beka na nona solia na kesuna e dua vei rau ke raica ni lako mai o koya kadua, se rau na veigaluvi, veitalia ke rau sota ni rau maliwai ira tiko e dua na ilawalawa. Kevaka erau duri veiyawaki tu, erau na veiraici lo voli ga qai gauna e sota kina na matadrau, erau na dui solia na matadrau cudrucudru. Ke mani rau veivosaki, erau na veiru se tauca na vosa e mosimosi.

De rau na veisaqasaqa beka ena levu na ka, ia so tale na ka erau na duavata kina. Rairai erau na vakadinata ni rau sotava tiko e dua na leqa levu, qai mosimosi tale ga na kena sa mai tagutuvi na nodrau veitokani dredre. E sega ni vakabekataki ni na mositi rau na nodrau vakila ni sa qai ca ga na nodrau veimaliwai, rau qai kila tale ga ni na dodonu me wali. Ia, o cei ena vakaliuliu me saga na veivakameautaki? Sega ni dua vei rau e bole.

Ruanaudolu na yabaki sa sivi, a tubu tale ga na veileti ena kedratou maliwa na yapositolo i Jisu Karisito. (Marika 10:​35-​41; Luke 9:​46; 22:24) Dua gona na gauna ni oti nodratou veileti, a taroga o Jisu: “A cava dou sa veileti kina e na gau-ni-sala?” Sega ni dua a sauma na taro oqori ena levu ni nodratou madua. (Marika 9:​33, 34) A vukei ratou na ivakavuvuli i Jisu me ratou veiyaloni tale. Me yacova mai oqo, e se yaga tiko ga na nona ivakaro vaka kina na nodratou ivakaro e so na nona tisaipeli, ena kena wali na veileqaleqati e sotavi kei na nodra veivakameautaki na veitokani. Dikeva sara mada na sala e rawa ni na yaga kina.

Saga na Veiyaloni

“Au sega sara ga ni via vosa vua. Au na sega vakadua ni via raici koya tale.” Ke o cavuta na veivosa oqori vua e dua, ena dodonu mo cakava totolo sara kina e dua na ka, me vaka e tukuna na tikinivolatabu e tarava.

O Jisu a vakavulica: “O koya, kevaka ko sa kauta na nomui madrali ki nai cabocabo-ni-soro, a sa nanuma maikina sa dua na ka sa beitaki iko kina na wekamu; biuta tu na nomui madrali e na mata ni cabocabo-ni-soro, ka mo lako, mo drau veivinakati mada eliu kei na wekamu.” (Maciu 5:​23, 24) A kaya tale ga: “Kevaka sai valavala ca vei iko na wekamu, lako ka vunauca ni drau sa tiko vakai kemudrau ga.” (Maciu 18:15) Ke o veivakacudrui gona se vakacudrui iko e dua, e vakadreta na vosa i Jisu ni dodonu mo saga totolo sara mo drau veitalanoataka kei koya e vakacudrui iko na leqa e tiko. Ia, mo cakava “e na yalo malumalumu.” (Kalatia 6:⁠1) E dodonu me inaki ni nomudrau veitalanoa, oya na nomu saga mo drau veiyaloni tale, sega ni o lai soli ulubale mo taqomaka kina na kemu irogorogo, se o lai via vakasaurarataki koya me kere veivosoti. E yaga beka na ivakasala vakaivolatabu oqo?

Da dikeva mada na ka e kaya o Ernest, e liutaka tiko e dua na matacakacaka ena dua na valenicakacaka vakaitamera.b E nona itavi tu mai ena vica na yabaki, me qarava e so na ka bibi e vauci ira na matatamata kece era cakacaka e rukuna qai saga mera veimaliwai vinaka tiko ga. Sa vakadinadinataka gona o koya na totolo ni kena dau tubu na veileqaleqati. A kaya: “So na gauna e dau basika na duiyaloyalo. Ia ni yaco oqo ena keirau maliwa kei na dua na noqu itokani vakacakacaka, au na dabe kei na wekaqu oya me keirau veitalanoataka na leqa sa tiko. Mo lakovi koya sara ga vakadodonu. Drau qai veitalanoa ena inaki mo drau veiyaloni tale. E dau mana dina.”

O Alicia, era duikaikai na nona itokani, e macala ni na duidui kece na nodra itovo vakavanua, ia oqo na ka e kaya: “So na gauna niu tukuna e dua na ka, au qai vakila niu sa rairai vakacudruya e dua. Au na lako sara ga vua meu kere veivosoti. De na sivia tale beka na noqu dau kere veivosoti, ni so na gauna ena kaya o noqu itokani niu a sega sara ga ni vakacudrui koya vakalailai, ia au marau ga niu a lai kere veivosoti. Ena sala oqo, au vakadeitaka kina ni sega ni vakaleqai na neirau veimaliwai.”

Valuta na Veika e Vakalatilati

E levu na ka e dau vakalatilati ena noda saga na veiyaloni kei na dua eda veileqaleqati. Dua mada ga oqo, o sa bau kaya: “Na cava meu liutaka kina na veivakameautaki? E sega ni bale vei au.” Se, o na vakaliuliu ena nomu lako vua drau veileqaleqati mo drau veivakameautaki, qai kena isau mai: “Au sega ni via vosa vei iko.” E dina ni so e vaka oya na ka era cakava se kaya, ia e vu vakatabakidua ni mositi ira na ka e yaco. Sega gona ni cala na ka e kaya na Vosa Vakaibalebale 18:19: “Na veitacini erau veimecaki sa dredre, ka rawarawa na koro kaukauwa: ia na nodrau veileti sa vaka nai sogo ni vale kaukauwa.” Mo kauaitaka gona na yalo i koya drau veileqaleqati tiko. Ke cati iko ena imatai ni gauna, wawa vakalailai qai tovolea tale. De dua sa na qai via rawarawa toka na curuma na “koro kaukauwa” ni sa tadola na kena “[i]sogo” me rawa kina ni drau veivakameautaki.

Dua tale na ka e dau vakalatilati ena sagai ni veiyaloni, oya na nona nanuma e dua ni na beci kina. E so era nanuma ni ka beci vei ira mera lai kere veivosoti se ra lai vosa vua era veileqaleqati tiko. Macala ni dau kena ivalavala ga nida cata meda beci, ia, ke da bese ni veivakameautaki, eda na dokai se da beci kina? Ke dua e nanuma ni ka beci vua me saga na veiyaloni, e sega li ni votu e kea na dokadoka se viavialevu?

E vakaraitaka na dauvola iVolatabu o Jemesa ni tiko na isema ni yalo dauveivala kei na yaloviavialevu. Ni cavuta tiko na “veiba” kei na “veivala” ena kedra maliwa e so na lotu Vakarisito, e qai tomana ena nona kaya: “O ira sa viavialevu sa vorati ira na Kalou, ia sa solia na loloma vei ira era sa yalomalumalumu.” (Jemesa 4:​1-3, 6) E latia vakacava na veiyaloni na qaciqacia se viavialevu?

E veivakaisini na viavialevu, ni rawa kina vua e dua me nanuma ni vinaka cake vei ira na tani. O koya e qaciqacia ena nanuma ni tu vua na dodonu me vakatulewataka na nona vinaka se ca e dua na tamata. E laurai vakacava oya? Ni tubu na veileqaleqati, sa na liu sara tu na nona nanuma ni na vodi na veitaratara kei koya erau veicati tiko. Votu e ke na viavialevu, ni vakavurea na vakasama ni sega ni veiganiti vua me kauaitaki koya e saqata na nona rai, na cava gona me lai kere veivosoti kina. Io, ni dua e viavialevu, ena sega ni saga na veivakameautaki, ia ena vakalaiva ga me tete na veileqaleqati.

Me vaka ga na ilati e dau tuvani e gaunisala me tarova na cici ni lori, na viavialevu e rawa tale ga ni latia na ikalawa me rawati kina na veiyaloni. Ke o vakila gona ni sega ni dau yalomu na veivakameautaki kei na dua drau veileqaleqati, de dua na nomu leqa na viavialevu. O rawa ni valuta vakacava? Ke o bucina na yalomalumalumu​​—⁠na veibasai ni viavialevu.

Mo Yalomalumalumu

Na iVolatabu e vakabibitaka na yalomalumalumu. “A kenai sau ni yalomalumalumu kei na rerevaki Jiova nai yau, kei na vakarokoroko, kei na bula.” (Vosa Vakaibalebale 22:⁠4) Ena Same 138:​6, eda wilika kina na rai ni Kalou me baleti ira na yalomalumalumu kei ira na viavialevu: “E dina sa cecere ko Jiova, ia sa vakaraici ira era sa yalomalumalumu: ia sa kilai ira vakayawa na viavialevu.”

Ia, e vuqa era vakabauta ni yalomalumalumu e tautauvata kei na noda vakalolovirataki keda. E vaka tale ga oqori na nodra rai na iliuliu ni vuravura. Dina nira vakamalumalumu na lewenivanua taucoko ina nodra veiliutaki na iliuliu ni nodra dui matanitu, ia o ira na iliuliu oqo era sega ni via vakalolovirataki ira mera tukuna vakadodonu vei ira na lewenivanua na nodra cala. E sega ni nodra ivakarau na iliuliu mera kaya, “Ni vosoti au,” ni dua gona e vakayacora vaka kina e dau okati sara ga me dua na itukutuku matanidavui. Me vaka e yaco ena dua na gauna wale tiko ga oqo, ni a kere veivosoti e dua na vakailesilesi vakacegu ni dua na matanitu, ena nona sega ni tarova rawa e dua na leqa era mate kina e lewe vuqa, a yaco na nona malanivosa me nodra ulu ni itukutuku na dauvakauitukutuku.

E dua na ivolavosa e vakamacalataka na yalomalumalumu me itovo lokomi e laurai vua e dua, se nona sega ni okati koya me dua na ka. Veibasai gona ni viavialevu se dokadoka. Kena ibalebale ni itovo oqo na yalomalumalumu e vakavotui kina na nona rai e dua me baleti koya, sega ni nodra rai na tani me baleti koya. Ke tusanaka nona cala qai kere veivosoti mai vu ni lomana, ena sega ni lolovira kina; ia, ena dokai vakalevu kina. Ni kaya na iVolatabu: “Sa liu e na loma ni tamata na viavialevu, a sa qai tarava na rusa; ka sa liu na yalomalumalumu a sa muri na vakarokorokotaki.”​​—⁠Vosa Vakaibalebale 18:⁠12.

Me baleti ira na daunipolitiki era sega ni dau kere veivosoti ke ra cala, e kaya e dua na qasenivuli: “E ka ni rarawa nira nanuma ni nodra tusanaka nodra cala e ivakaraitaki ni tamata malumalumu. Ia, o ira na tamata veilecayaki ra qai malumalumu era na sega vakadua ni kaya, ‘Vosoti au.’ O ira ga na tamata lomavinaka qai yaloqaqa era na doudou na kaya, ‘O yau a cala.’ ” Era sotava tale ga na ituvaki oqori o ira sara mada ga era sega ni daunipolitiki. Ke o saga vagumatua mo vakaisosomitaka na viavialevu ena yalomalumalumu, ena vakarawarawataka sara na veiyaloni ni basika na veileqaleqati. Dikeva na sala eratou vakadinata kina oqo e dua na matavuvale.

A yaco e dua na veileqaleqati ena kedrau maliwa o Julie kei na ganena o William. Na levu ni nona cudruvi Julie kei Joseph na watina, a muduka kece kina o William na veitaratara kei rau. A vakasuka sara mada ga na iloloma kece rau a volia vua o Julie kei Joseph ena veiyabaki sa sivi. Ni oti e vica na vula, sa mai isosomi ni nodrau dau veivolekati tu na veiganeni na veicati.

Ia, a mani vakasamataka o Joseph me muria na ivakasala e koto ena Maciu 5:​23, 24. Ena yalomalua a tovolea o koya me veitaratara kei tavalena ena nona volavola vua me kere veivosoti. A vakauqeti watina tale ga o Joseph me vosoti ganena. Toso na gauna, a raica rawa o William ni rau vinakata dina o Julie kei Joseph me ratou veivakameautaki, a mani malumu kina na yalona. A duavata o William kei watina me rau sota kei rau na veiwatini o Julie kei Joseph; eratou a veivakameautaki, veimokomoko, ratou qai veimaliwai vinaka tale.

Ke o vinakata mo walia na nomudrau veileqaleqati kei na dua, muria ena vosota na ivakavuvuli vakaivolatabu qai saga mo drau veivakameautaki. O Jiova ena vukei iko. Ena dina kina na ka e kaya na Kalou vei Isireli makawa: “De ko a vakarorogo ki na noqu vunau! sa na qai vaka na uciwai na nomu vakacegu.”​​—⁠Aisea 48:⁠18.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Vakavuqa, na kere veivosoti e dau rawati tale kina na veimaliwai vinaka