Era iSolisoli Talei na Luveda

“Raica, na gone era sa nonai solisoli na Kalou: kei na vua ni kete sa kenai sau ni ka vinaka.”​—SAME 127:3.

1. E yaco vakacava me sucu na imatai ni gonedramidrami?

VAKASAMATAKA mada na ka veivakurabuitaki a cakava na Kalou o Jiova ena nona buli rau na imatai ni tagane kei na yalewa. Erau vakaitavi ruarua na tama kei na tina, o Atama kei Ivi ena kena vakatuburi ena katonigone i Ivi e dua na tamata vou​—na imatai ni gonedramidrami me sucu. (Vakatekivu 4:1) Me yacova mai nikua, eda se kurabuitaka tu ga na nona kunekunetaki kei na nona vakasucumi e dua na gone, era vakatoka e levu ni cakacaka mana.

2. Na cava o na kaya kina ni cakacaka mana na veika e yaco ena katonigone i yalewa bukete?

² Ena loma ga ni rauta e 270 na siga, na sela taumada e vakatuburi ena katonigone i tina ena vuku ni nona moce vata kei tama, e tubu me dua na gonedramidrami e buli mai na vica vata na milioni na sela. Ena loma gona ni sela taumada oya, e tu kina na itukutuku e gadrevi me buli tale kina e sivia e 200 na veimataqali sela. Ni vakamuri na itukutuku vakatubuqoroqoro oqori, e tubu kina na sela vakasakiti oqo me dua na tamata vou. Na veika oqo era sega ni kila rawa na kawatamata!

3. Na cava era duavata kina e levu na tamata vuku ni vakavuna na Kalou nona buli e dua na tamata vou?

³ O cei o na kaya ni bulia na gonedramidrami? Sa macala tu ga ni o Koya a vakavuna na bula ena imatai ni gauna. E lagata na daunisame: “Dou kilai Jiova ni sa Kalou ko koya; sai koya ga sa buli keda, ka segai koi keda.” (Same 100:3) Ra itubutubu, e matata vinaka ni nomuni vakaluveni e sega ni vu ena nomuni maqosa. Na nona buli vakacakamana e dua na tamata vou e vakavuna duadua ga na Kalou e sega ni vakaiyalayala na nona vuku. Sa sivi oqo e vica na udolu na yabaki na nodra vakadinata na tamata vuku ni vakavuna na Dauveibuli Levu na nona buli e dua na gone ena katonigone i tinana. O duavata kei ira?​—Same 139:​13-​16.

4. Na itovo cava ni tamata e sega ni rawa ni cavuti vei Jiova?

⁴ E sega beka ni Dauveibuli e veikauaitaki o Jiova me tekivuna wale tu ga na ituvatuva me rau vakaluveni kina na tagane kei na yalewa? E so na tamata era sega ni dau veikauaitaki, ia e sega ni vaka oya o Jiova. (Same 78:​38-​40) E kaya na iVolatabu ena Same 127:3: “Raica, na gone era sa nonai solisoli na Kalou: kei na vua ni kete sa kenai sau ni ka vinaka.” Meda dikeva mada oqo se cava na isolisoli kei na cava e vakaraitaka.

Era iSolisoli Ra Qai iSau ni Ka Vinaka

5. Na cava era isolisoli kina na gone?

⁵ Na isolisoli se ivotavota e vaka na iloloma. Dau kena ivakarau mera cakacaka vakadede qai vakaukaua na itubutubu me rawa ni dua kina nodra isolisoli na luvedra. Ena rairai okati kina na ilavo, tikiniqele se vale, se so beka na iyau vakamareqeti. Se mani cava era vakarautaka, oqori e ivakaraitaki ni nodra loloma na itubutubu. Na iVolatabu e kaya ni Kalou e solia vei ira na itubutubu na luvedra me nodra isolisoli. Era iloloma ni Kalou. Ke o itubutubu, o vakabauta ni veika o cakava vei ira na luvemu e vakaraitaka ni o raici ira mera isolisoli e vakarautaka vei iko na Dauveibuli ni lomalagi kei na vuravura?

6. Na cava na inaki ni Kalou ena nona vakavuna me vakaluveni na tamata?

⁶ A inaki i Jiova ena nona vakarautaka na iloloma oqo mera tawana kina na vuravura na kawa i Atama kei Ivi. (Vakatekivu 1:​27, 28; Aisea 45:18) O Jiova a sega ni buli ira yadudua na tamata, me vaka nona buli ira e vica vata na milioni na agilosi. (Same 104:4; Vakatakila 4:​11) Ia, a digitaka na Kalou me bulia na tamata qai solia vei ira na kaukaua ni vakatubukawa mera vakasucu gone mera na ucuya na nodra itubutubu. E itavi dokai gona vua e dua na tama kei tina me rau vakaluveni rau qai karona e dua na tamata vou vaka oqori! Ni o drau itubutubu, drau dau vakavinavinakataki Jiova ni vakavuna mo drau marautaka na isolisoli talei oqori?

Vuli ena iVakaraitaki i Jisu

7. Ni veidutaitaki kei na ka era cakava e so na itubutubu, e vakaraitaka vakacava o Jisu ni dau kauaitaki ira qai lomani ira “na luve ni tamata”?

⁷ Ka ni rawarawa ni sega ni o ira kece na itubutubu era dau raici luvedra mera isau ni ka vinaka. Levu era sega ni dau lomani ira na luvedra. O ira na itubutubu vaka oqo era sega ni vakatotomuri Jiova se na Luvena. (Same 27:10; Aisea 49:15) Ena yasana kadua, dikeva mada nona dau kauaitaki ira na gonelalai o Jisu. Ni se bera mada ga ni mai bula vakatamata e vuravura o Jisu, ena nona bula tu mai e lomalagi me vaka na kabula vakayalo kaukaua, e kaya na iVolatabu ni “daumarautaki ira na luve ni tamata.” (Vosa Vakaibalebale 8:​31) Na levu ni nona lomana na kawatamata a bolea me solia na nona bula me keda ivoli meda rawata kina na bula tawamudu.​—Maciu 20:28; Joni 10:18.

8. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jisu vei ira na itubutubu?

⁸ Ni se bula e vuravura o Jisu, a kotora e dua na ivakaraitaki vinaka vei ira na itubutubu. Dikeva mada na veika a cakava. E dau veimaliwai kei ira na gone ena gauna mada ga e osooso kina qai oca vakalevu. E vakaraici ira nira qito ena rara ni veivoli, qai vakayagataka na veika era cakava me veivakavulici kina. (Maciu 11:​16, 17) Ena iotioti ni nona ilakolako i Jerusalemi, e kila o Jisu ni na vakacacani qai vakamatei. Era mani kau yani vua na gonelalai mera raici koya, ratou sa qai saga na tisaipeli i Jisu me ratou vakatalai ira lesu, ena nodratou vinakata beka me kua ni vakasosani o Jisu. Ia, sa qai vakadodonutaki iratou o Jisu. Ena nona “daumarautaki” ira na lalai, e kaya kina: “Dou laivi ira na gone lalai me ra lako mai vei au, ka mo dou kakua ni tarovi ira.”​—Marika 10:​13, 14.

9. Na cava e bibi cake kina na ka eda cakava mai na ka eda kaya?

⁹ E rawa nida vuli ena ivakaraitaki i Jisu. Nira torovi keda mai na gonelalai, na cava eda dau cakava ena gauna sara mada ga eda osooso tu kina? Eda dau vakatotomuri Jisu beka? Era gadreva na gone, vakauasivi vei ira nodra itubutubu, na veika a tu vakarau o Jisu me solia vei ira​—oya na nona gauna kei na nona dau rogoci ira. E yaga me tauci vei ira na gone na vosa me vaka “Au lomani iko.” Ia, ena vakadeitaki oya ena ka eda cakava. Na noda lomani ira e sega wale ga ni vakaraitaki ena veika eda kaya, e bibi sara ena veika eda cakava. E laurai oqo ena gauna eda vakatikitikitaka me baleti ira, noda dau rogoci ira, kei na noda kauaitaki ira na luveda. Ia, na noda cakava oqori ena sega sara beka nira veisau totolo kina na gone, me vaka eda namaka. E gadrevi na yalovosovoso. E rawa nida vulica na yalovosovoso ke da vakatotomuria na ivakarau ni nona raici iratou nona tisaipeli o Jisu.

Yalovosovoso kei na Yalololoma i Jisu

10. E vakacava na ivakarau ni nona vakavulici iratou nona tisaipeli o Jisu me baleta na yalomalumalumu? Na cava a qai yaco kina?

¹⁰ E vakila o Jisu na nodratou dau veiqatitaka tiko na nona tisaipeli se o cei me rogo. Ena dua na siga ni yaco yani i Kapenaumi o Jisu kei iratou na nona tisaipeli, a mani tarogi iratou: ‘Na cava dou veileti kina ena gaunisala? Eratou vagagalu ga: ni ratou veiletitaka e gaunisala, se o cei e levu cake vei iratou.’ A sega ni vosataki iratou vakaukaua o Jisu, ia a kaya ga vei iratou ena yalovosovoso e dua na lesoni bibi me ratou vulica kina na yalomalumalumu. (Marika 9:​33-​37) Eratou muria beka na veika e tukuna? A taura toka na gauna. Ni oti e ono na vula, erau mani vakamasuti tinadrau o Jemesa kei Joni me kerei Jisu me dua na nodrau itutu ena Matanitu ni Kalou. Ia, a baci vakadodonutaka tale ena yalovosovoso o Jisu na nodratou vakasama.​—Maciu 20:​20-​28.

11. (a) Na ivakarau vakavanua cava eratou sega ni cakava na yapositolo i Jisu ni ratou sa tiko kei koya ena dua na tabavale e cake? (b) Na cava a qai cakava o Jisu? A cakayaco beka na nona sasaga ena gauna oya?

¹¹ Sega ni dede, sa donuya na Lakosivia ni 33 S.K., eratou soqovata sara o Jisu kei iratou ga nona yapositolo me ratou solevutaka. Ni ratou sa tiko ena dua na tabavale e cake, a sega ni bau bole e dua vei iratou na 12 na yapositolo me cakava na ivakarau vakavanua me vuya na yavadratou na kena vo​—na cakacaka lolovira era dau cakava na dauveiqaravi se dua na yalewa ena vuvale. (1 Samuela 25:41; 1 Timoci 5:​10) Sa na mositi Jisu mada ga me raica ni ratou tomana voli nona tisaipeli na yalo ni via rogo se via vakaitutu! A mani vuya na yavadratou yadudua kece o Jisu qai vakamasuti iratou me ratou muria na ivakaraitaki ni nona qaravi ira tale e so. (Joni 13:​4-​17) Eratou vakamuria beka? Ena yakavi tiko ga oya, e kaya na iVolatabu ni “qai tubu e dua na veiba e na kedratou maliwa, se ko cei vei iratou me na okati me ka levu duadua.”​—Luke 22:​24, VV.

12. Era na vakatotomuri Jisu vakacava na itubutubu ena nodra saga mera vakavulici luvedra?

¹² Ra itubutubu, nira sega ni muria na luvemuni na nomuni ivakasala, oni dau vakasamataka na veika a sotava o Jisu? Nanuma tiko ni a sega ni soro o Jisu vei iratou nona yapositolo, e dina ni berabera nodratou vakavinakataka nodratou malumalumu. Ia, a qai vakavatukana na nona yalovosovoso. (1 Joni 3:​14, 18) Ra itubutubu, e dodonu mo ni vakatotomuria na yalololoma kei na yalovosovoso i Jisu, mo ni kua ni soro ena nomuni saga mo ni vakavulici ira na luvemuni.

13. Na cava e sega ni dodonu kina vua na itubutubu me vagalui luvena ena gauna e via taroga kina e dua na ka?

¹³ E dodonu mera vakila na gone ni nodra itubutubu e lomani ira qai kauaitaki ira. A via kila o Jisu na veika e tiko ena nodratou vakasama na nona tisaipeli, e vakatudaliga kina ni ratou dau tarogi koya. E dau taroga tale ga na nodratou nanuma me baleta e so na ituvaki. (Maciu 17:​25-​27) Io, na veivakavulici vinaka e okati kina na vakarorogo matua kei na veikauaitaki dina. Ke taro e dua na gone, e sega ni dodonu me vagalui koya na nona itubutubu ena nona kaya: “Lako tani! O kila vinaka niu osooso tiko.” Ke osooso dina na itubutubu, me tukuna vei gone ni na qai veivosakitaki malua na ka e vinakata. Me raica sara na itubutubu ni veivosakitaki dina. Ni caka oqori, ena vakila o gone ni kauaitaki koya dina o nona itubutubu, ena tu vakarau tale ga ni tukuna vua na nona veika lo.

14. Na cava e rawa nira vulica vei Jisu na itubutubu ena nodra lomani ira na gone?

¹⁴ E donu beka vei ira na itubutubu mera mokoti luvedra me ivakaraitaki ni nodra lomani ira? Oqo tale e dua na tikina e rawa nira vulica vei Jisu na itubutubu. E kaya na iVolatabu ni a “keveti ira, ka tabaki ira e na ligana, ka vosavakalougatataki ira.” (Marika 10:16) Na cava sara mada o nanuma ni a yaco vei ira na gone? Sa na dua mada ga na ka na nodra marau kei na nodra volekati Jisu! Ke ra nanumi ira ra qai lomani ira dina na luvedra o ira na itubutubu, ena rawarawa nodra muria na gone na nodra veidusimaki kei na veivakavulici.

Gauna me Vakayagataki Vei Ira na Gone

15, 16. Na cava na iwalewale kilai levu me baleta na nodra susugi na gone? A tekivu vakacava?

¹⁵ E so era vakabekataka nira gadreva dina na gone na gauna kei na nodra veikauaitaki vakayalololoma na itubutubu. E dua na iwalewale kilai levu ni nodra susugi na gone e vakatokai na gauna e yaga. O ira era vakauqeta na iwalewale oqo era kaya nira sega ni gadreva vakalevu na gone na nodra gauna na itubutubu, e bibi ga me vakainaki na gauna erau vakayagataka vata, vakasamataki vinaka, qai tuvanaki vakailiu. E yaga beka na iwalewale oqo ni vakasamataki vata kei na nodra bula na gone?

¹⁶ Ni oti nona vakatarogi ira e levu na gone e dua na dauvolaivola, e kaya ni o ira na gone era dau “vinakata vakalevu duadua na nodra gauna na itubutubu,” me qai “vakatabakidua nodra veikauaitaki.” Sa rauta me kaya e dua na parofesa ni dua na koronivuli torocake: “Na iwalewale oqo [gauna e yaga] e tauyavutaki ni sa siqemi na nodra vakasavuliga na itubutubu. Era vakaiulubale me lailai kina na gauna era vakayagataka vei luvedra.” Me vakacava sara mada na levu ni gauna era vakayagataka na itubutubu vei luvedra?

17. Na cava era gadreva na gone vei ira nodra itubutubu?

¹⁷ E sega ni kaya na iVolatabu. Ia, era vakauqeti na itubutubu e Isireli mera dau vosa vei luvedra nira tiko e vale, nira lako e gaunisala, nira koto sobu, kei na gauna era duri cake kina. (Vakarua 6:7) Macala e ke ni gadrevi vei ira na itubutubu mera dau veivosaki kei luvedra ra qai vakavulici ira ena veisiga kece ga.

18. E vakayagataka vinaka vakacava o Jisu na gauna me vakavulici ira kina nona tisaipeli? Na cava era vulica kina na itubutubu?

¹⁸ E dau vakavulici iratou vinaka nona tisaipeli o Jisu ni ratou kanavata, ni ratou lako voli, kei na gauna sara mada ga eratou vakacegu kina. E vakayagataka na gauna kece ga me vakavulici iratou kina. (Marika 6:​31, 32; Luke 8:​1; 22:14) O ira tale ga na itubutubu lotu Vakarisito e dodonu mera tu vakarau mera vakayagataka na gauna kece mera tekivutaka ra qai veivosaki tiko ga kei luvedra kei na nodra vakavulici ena sala i Jiova.

Veivakavulici kei na Kena iCakacaka

19. (a) Na cava tale e gadrevi me ikuri ni noda dau tiko vata kei ira na gone? (b) Na cava e bibi mera vakavulica na itubutubu vei ira na gone?

¹⁹ Na nodra susugi vinaka na gone e sega ni okati wale ga kina noda dau tiko vata kei ira kei na nodra vakavulici. E bibi tale ga na veika e vakavulici. Raica mada na veika e vakabibitaka na iVolatabu me vakavulici. “Na vosa oqo, ka’u sa vakarota vei kemuni e na siga oqo,” e kaya, “mo ni gumatua ni vakavulica vei ira na luvemuni.” Na cava “na vosa oqo” mera vakavulici kina na gone? Matata ni oqo na vosa se qai cavuti oti ga, oya: “Mo ni lomani Jiova na nomuni Kalou e na lomamuni taucoko, kei na yalomuni taucoko, kei na nomuni kaukauwa taucoko.” (Vakarua 6:​5-7) E kaya o Jisu ni oqo na ivakaro bibi duadua ni Kalou. (Marika 12:​28-30) E bibi dina vei ira na itubutubu mera vakavulici ira na gone me baleti Jiova, mera vakamacalataka na vuna e veiganiti me lomani qai qaravi duadua ga kina mai vu ni lomada.

20. Na cava a vakarota na Kalou mera vakavulica vei luvedra o ira na itubutubu ena gauna makawa?

²⁰ Ia, “na vosa oqo” era vakauqeti na itubutubu mera vakavulica vei luvedra, e sega wale ga ni okati kina na nodra lomana na Kalou ena lomadra taucoko. O na raica ni cavuta tale o Mosese ena wase e liu ni Vakarua, na lawa a vola na Kalou ena vatu, na iVunau e Tini. Na Lawa oqo e okati kina na ivakaro me kua na lasu, kua ni butako, kua na laba, kei na veibutakoci. (Vakarua 5:​11-​22) E vakabibitaki vei ira na itubutubu ena gauna makawa mera vakavulica vei luvedra na itovo savasava. O ira tale ga na itubutubu lotu Vakarisito nikua e dodonu mera vakarautaka vei luvedra na ivakaro vaka oqo me rawa ni dei qai marautaki kina nodra bula mai muri.

21. Na cava na ibalebale ni ivakaro me ‘gumatua ni vakavulici’ na vosa ni Kalou vei ira na gone?

²¹ Dikeva ni tukuni vei ira na itubutubu na icakacaka ni nodra vakavulica “na vosa oqo,” se ivunau, vei luvedra: “Mo ni gumatua ni vakavulica vei ira na luvemuni.” Na vosa “gumatua ni vakavulica” e kena ibalebale “me vakavulici me kasa matua ni tokaruataki se vakadodonutaki: vakauqeta se vakadeitaka ena vakasama.” E tukuna tiko kina na Kalou vei ira na itubutubu mera tuvanaka e dua na porokaramu ni veivakavulici ena iVolatabu e kena inaki taumada me vakasara na veika vakayalo ena nodra vakasama na luvedra.

22. Na cava a tukuni vei ira na itubutubu e Isireli mera vakavulica vei luvedra? Na cava na kena ibalebale?

²² Na ituvatuva vaka oqo e gadrevi kina vei ira na itubutubu na sasaga. E kaya na iVolatabu: “Mo ni vauca [“na vosa oqo,” se ivunau ni Kalou] mei vakatakilakila e na ligamuni, ia me ra vaka nai ukuuku e na maliwa ni matamuni. Mo ni vola talega e na duru ni sogo ni nomuni vale, kei nai sogo ni nomuni matamata-ni-koro.” (Vakarua 6:​8, 9) E sega ni kena ibalebale oqo mera na vola na itubutubu na lawa ni Kalou ena duru ni katuba kei na matamata, vauca na lawa ena liga i luvedra, qai biu e dua ena maliwa ni matadra. Na tikina bibi ga oya ni gadrevi vei ira na itubutubu mera vakavulici ira tiko na luvedra ena ivakavuvuli ni Kalou. Me caka vakawasoma qai tomani tiko ga me vaka sara ga ni tiko ena matadra na gone na ivakavuvuli ni Kalou.

23. Na cava ena veivosakitaki ena macawa mai oqo?

²³ Na cava e so tale na veika yaga e gadrevi mera vakavulica na itubutubu vei luvedra? Na cava e bibi kina nikua mera dusimaki ra qai vakavulici na gone mera taqomaki ira? Na veivuke cava e tu nikua ena vukei ira na itubutubu mera vakavulici luvedra vinaka kina? Na taro oqo kei na so tale me baleti ira na itubutubu ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava.

O na Sauma Vakacava?

• Na cava mera okati luvedra kina na itubutubu mera ka talei?

• Na cava e rawa nira vulica vei Jisu na itubutubu kei ira tale e so?

• Me vakacava na levu ni gauna mera vakayagataka na itubutubu vei luvedra?

• Na cava me vakavulici vei ira na gone? Mera vakavulici vakacava?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Na cava e rawa nira vulica na itubutubu ena ivakarau ni veivakavulici i Jisu?

[iYaloyalo ena tabana e 11]

Ena gauna cava era na vakavulici ira kina na luvedra o ira na itubutubu e Isireli? Era na cakava vakacava?

[iYaloyalo ena tabana e 12]

O ira na itubutubu e dodonu mera vakavulici ira tiko ga na luvedra ena ivakavuvuli ni Kalou