Ena Wasawasa o Kalili

NA ITUKUTUKU e volai ena Marika 4:⁠35-⁠41 e tukuna ni o Jisu kei iratou nona tisaipeli eratou a vodo ena dua na waqa me ratou kosova na Wasawasa o Kalili. Eda wilika: “Sa tubu e dua na cagi [ca] levu sara, a sa seva na waqa na biau, a sa qai luvu kina. A sa tiko ko koya [Jisu] e na mua emuri, a sa moce e nai lokoloko.”

Oqo duadua ga na vanua ena iVolatabu e volai kina na vosa vakirisi ni ‘i lokoloko.’ O ira gona na vuku era sega ni kila na ibalebale dina ni vosa oqori me vaka e vakayagataki e ke. Ena levu na iVolatabu era vakadewataka na vosa me “i lokoloko” se “ilokoloko lalai.” Ia, na mataqali ilokoloko sara mada vakacava oqo? Ena vosa taumada vakirisi, nona cavuta o Marika, na ilokoloko, e dusia tiko ni oya e okati me dua na iyaya ni waqa. Na waqa a kune volekata na Wasawasa o Kalili ena 1986, e mai vakavotuya na kena rawa ni kilai na ibalebale ni vosa vakirisi a cavuta o Marika.

E laurai ena vakadidike ni waqa e 8 na mita na kena balavu oqo e sega ni vakaidini, e vakalaca ga kei na ivoce. Dau vakayagataki na waqa oqo ena qoli qai tiko e dua na buturara e muaimuri me biu kina na lawa lelevu qai bibi. E vakabauti ni a vakayagataki na waqa oqo ena 100 B.S.K. ina 70 S.K., qai kena irairai ni oya na mataqali waqa a vakayagataka o Jisu kei iratou na nona tisaipeli. O Shelley Wachsmann, e dua a vakaitavi ena vakekeli oqo, a vola na ivola The Sea of Galilee Boat​—⁠An Extraordinary 2000 Year Old Discovery. E dusia na turaga oqo ni ‘ilokoloko’ a vakailokoloko kina o Jisu, oya na taganuku e dau vakayagataki me ivakabibi ni waqa. E dua na turaga e kenadau ena qoli ena lawa ni yavi ena vanua o Jaffa, e kaya: “Niu se gone, na waqa au cakacaka kina ena wasawasa na Mediterranean e dau usana tu e dua se rua na taganuku. . . . E dau maroroi tu e waqa na taganuku oqo me kena ivakabibi. Ia ke sega ni vakayagataki, ena biu ena ruku ni buturara e muaimuri ni waqa. Ke dua gona e oca ena qasiva na ruku ni buturara oqo me lai vakailokoloko ena taganuku me moce.”

Levu vei ira na vuku era vakabauta ni ivakamacala i Marika, e vakaibalebaletaka ni o Jisu a vakailokoloko ena taganuku a maroroi tu ena ruku ni buturara, ni vanua oya e ivakaruru vinaka ena gauna ni draki ca. Se mani vakacava sara mada na ibulibuli ni ilokoloko oya, na tikina bibi ga na ka e yaco tarava. Na nona vakamaravutaka o Jisu na wasawasa ena veivuke kei na kaukaua ni Kalou. O iratou sara mada ga na tisaipeli eratou taroga: “O cei beka oqo, ni sa talairawarawa vua na cagi kei na wasawasa?”