Eda na Lako ga Ena Yaca i Jiova na Noda Kalou
“Ia koi keda, eda na muria [“lako,” NW] ga na yaca i Jiova na noda Kalou ka sega ni mudu ka sega ni mudu.”—MAIKA 4:5.
1. E vakacava na itovo e vakilai ena gauna i Noa, e duatani vakacava o Noa?
O INOKI e imatai ni tamata e tukuni ena iVolatabu ni lako vata kei na Kalou. O Noa e kena ikarua. E tukuna na kena itukutuku: “A tamata yalododonu ko Noa, ka sega ni cala e na nonai tabatamata, a rau a daulako vata kei na Kalou ko Noa.” (Vakatekivu 6:9) Me qai yacova na gauna i Noa, sa goletani na kawatamata mai na sokalou savasava. E kuria na ca ni gauna oya na nodra veiyacovi na agilosi talaidredre kei ira na yalewa ni vuravura ra qai sucu kina na Nefilimi, “ra tamata kaukauwa,” se “tamata rogo,” ena gauna oya. Sa rauta me roboti vuravura na ivalavala kaukaua! (Vakatekivu 6:2, 4, 11) Ia e yalodina voli ga o Noa qai “dauvunautaka nai valavala dodonu.” (2 Pita 2:5) Ni vakaroti koya na Kalou me taya e dua na waqa me vakabulai kina na veika bula, e talairawarawa o Noa qai cakava “me vaka na ka kecega sa vakarota vua na Kalou, io, sa cakava vakakina.” (Vakatekivu 6:22) E lako vata kei na Kalou o Noa.
2, 3. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Noa vei keda ena gauna oqo?
2 O Paula e okati Noa kei ira na ivakadinadina yalodina ena nona vola: “Na vakabauta, e a rogoca kina ko Noa na i vakasala ni Kalou me baleta na veika ka ra sa sega ni laurai e na gauna ko ya, ka taya tale ga kina na waqa ka a vakabulai kina na nona vuvale. E na vuku ni nona vakabauta sa vakadinadinataka kina ko koya ni sa cala ko vuravura ka sa yaco kina me taukena e muri na veivakadonui sa dau yaco mai e na vuku ni vakabauta.” (Iperiu 11:7, VV) E dua dina na ivakaraitaki totoka o koya! Ni vakabauta dina ni na yaco na vosa i Jiova, e vakayagataka vinaka na nona gauna, nona kaukaua, kei na nona iyau o Noa ena nona cakava na veika e vakarota na Kalou. E levu tale ga ena gauna oqo era vakanadakuya na veika e solia o vuravura me rawa kina nira vakayagataka na nodra gauna, nodra kaukaua, kei na nodra iyau mera cakava na veika e vakarota o Jiova. Na nodra vakabauta oqo ena rawa ni vakabulai ira kei ira tale e so.—Luke 16:9; 1 Timoci 4:16.
3 E rairai dredre toka nodratou cakacakataka na nodratou vakabauta o Noa kei na nona vuvale, me vakataki Inoki na tuka i Noa vakarua a vakamacalataki ena ulutaga sa oti. Me vaka ena gauna i Inoki, eratou lewe lailai ga na sokalou dina tiko ena gauna i Noa, eratou lewe walu ga na yalodina tiko, eratou qai bula ena Waluvu. E vunautaka na yalododonu o Noa ena vuravura e voravora qai vakasisila. Eratou taya tale tiko ga vakavuvale e dua na waqa vakaitamera ena nodratou waraka tiko na waluvu ena luvuci vuravura, dina ga ni se sega ni se yaco e dua na waluvu vaka oya. Era lomatarotarotaka o ira na raici iratou tiko.
4. Na cava era sega ni cakava na bula vata tu kei Noa e vakabibitaka o Jisu?
4 Ia, ni vakamacalataka na gauna i Noa o Jisu, e sega ni cavuta na itovo voravora, itovo vakasisila, se na lotu lasu, dina ga ni rarawataki vakalevu. E vakabibitaka ga o Jisu na nodra sega ni kauaitaka na tamata na ivakasala e soli tiko. E kaya ga nira “kana na tamata, ka gunu, ka vakawati ka veimusumusuki me ra vakawati, ka yacova na siga sa vodo kina ki waqa ko Noa.” Na cava e kena ca na kana, gunu, vakawati, kei na veimusumusuki mera vakawati? Era bulataka tiko na “ivakarau ga ni bula.” Ia sa roro tiko mai na waluvu qai vunautaka tiko o Noa na yalododonu. E dodonu mera kauaitaka na nona vosa kei na nona itovo. Ia, era “sega voli ga ni kila [“kauai,” NW] me yacova ni sa qai yaco na waluvu ka carai ira kece yani.”—Maciu 24:38, 39, VV.
5. Na itovo cava a vinakati me tiko vei Noa kei na nona vuvale?
5 Nida raica lesu na gauna oya, eda raica kina na uasivi ni ivakarau ni bula i Noa. Ia ni se bera na Waluvu a gadrevi me yaloqaqa o koya e vinakata me duatani. A kaukaua dina na nodratou vakabauta o Noa kei na nona vuvale me rawa kina ni ratou taya e dua na waqa vakaitamera mera vakavodoki kina na veimataqali manumanu. E bau so beka vei iratou na tamata yalododonu oqori eratou diva me ratou kua ni kilai tani me rawa kina ni ratou bula ena “ivakarau ga ni bula” ena gauna oya? Ke ratou mani vakasamataka ena dua na gauna, ia e sega ni vakaseva na nodratou yalodina tiko. Ni oti e vica vata na yabaki, e dede cake sara mai na balavu ni noda bula, e qai vakabulai Noa mai na Waluvu na nona vakabauta. Ia, o Jiova e totogitaki ira na bula tu ena “ivakarau ga ni bula” ra qai sega ni kauaitaka na bibi ni gauna era bula tiko kina.
Voravora Tale na iTovo ni Tamata
6. Ni oti na Waluvu, na ivakarau ni bula cava e vakilai tiko ga?
6 E tekivu vou tale na tamata ni sa maca na wai ni Waluvu. Ia, era se ivalavala ca tiko ga na tamata baleta ni “ka ca e nanuma na loma ni tamata mai na gauna sa cauravou kina.” (Vakatekivu 8:21) Kuria oqori na nodra se veivakaleqai tiko ga na timoni dina ga nira sa sega ni liatamata. E totolo sara nona vakaraitaka na tamata ni “koto ga vua na vu-ni-ca ko ira kecega na kai vuravura,” qai vinakati vei ira na lotu dina mera “vorata nai lawaki ni tevoro” me vaka ga e vinakati vei keda nikua.—1 Joni 5:19; Efeso 6:11, 12.
7. E torocake vakacava na itovo voravora ni oti na Waluvu?
7 Me tekivu mai na gauna i Nimiroti, sa tekivu voravora tale na bula e vuravura. Ni tubucake na iwiliwili ni lewenivanua kei na veika era bulia na vuku, sa torocake tale ga na veika voravora. Ena gauna e liu e dau vakayagataki ga na isele, na moto, na dakaititi, kei na kareti. Ia ni toso na gauna sa vakayagataki na dakai e dau taqa e taba kei na dakainivanua, dewa ina dakai balavu kei na veiyaragi vereverea tale e so ni ika20 ni senitiuri. E vakayagataki ena iMatai ni iValu Levu na iyaragi rerevaki me vaka na waqavuka, taqi, savumarini, kei na kasi gaga. Era mate e vica vata na milioni ena ivalu oya. A sega beka ni namaki na ka oya? Sega.
8. E vakayacori vakacava na Vakatakila 6:1-4?
8 A buli o Jisu me Tui ni Matanitu vakalomalagi ena 1914, a tekivu tale ga kina na “siga ni Turaga.” (Vakatakila 1:10) Ena raivotu e volai ena ivola na Vakatakila, e laurai kina o Jisu me vaka e dua na Tui ni vodoka tiko e dua na ose vulavula ena nona qaqa. Era muria e vica tale na dauvodo ose, era vakatakarakarataka na duidui leqa e vakila na tamata. E dua vei ira e vodoka tiko na ose damu, e soli vua me “kauta tani e vuravura na sautu; me ra veiraravui tiko ga kina na tamata. Sa qai soli vua e dua na i seleiwau levu.” (Vakatakila 6:1-4, VV) Na ose oya kei koya e vodoka tiko erau vakatakarakarataka na veivaluvaluti, na iseleiwau levu e vakatakarakarataka ni torocake duadua na kena veivakarusai vaka kina na iyaragi ni ivalu e vakayagataki kina. Na iyaragi oya e okati kina na iyaragi vakaniukilia, e dua mada ga e rawa ni vakarusai ira e tini vakacaca na udolu na tamata; e so na rokete e tu kina na iyaragi oqori e rawa ni vanataki ina takete e vica vata na udolu na kilomita na kena yawa; ra qai tiko tale na iyaragi vakadomobula me vaka na kasi gaga kei na so tale e veivakarusai vakalevu.
Eda Kauaitaka na iVakasala i Jiova
9. E vakacava na noda vuravura ni vakatauvatani kei na vuravura ni se bera na Waluvu?
9 E vakarusai ira na tamata o Jiova ena gauna i Noa baleta ni a voravora dina na nodra ivakarau na tamata vakasisila ra qai bukana tiko na ca na Nefilimi. Vakacava nikua? E tautauvata vinaka sara ga kei na gauna oya! Me vaka ena gauna i Noa, era dui sagai ira voli ga na tamata nira bulataka “na ivakarau ga ni bula,” ra qai sega ni via rogoca na ivakasala e tau tiko. (Luke 17:26, 27) E tiko beka e dua na vuna meda vakatitiqataka kina ni na vakarusai ira tale na tamata o Jiova? Sega.
10. (a) Na ivakasala cava e tukuni wasoma ena iVolatabu? (b) Na cava e ka vakayalomatua meda cakava nikua?
10 Ni vo e vicanadrau na yabaki me yaco na Waluvu, sa parofisaitaka o Inoki na veivakarusai ena yaco ena noda gauna. (Juta 14, 15) E tukuna tale ga o Jisu ni na yaco na “veivakararawataki levu.” (Maciu 24:21, NW) Era veivakasalataki tale ga me baleta na gauna oqo e so na parofita. (Isikeli 38:18-23; Taniela 12:1; Joeli 2:31, 32) E vakamacalataka vakamatailalai na ivola na Vakatakila na iotioti ni veivakarusai oqori. (Vakatakila 19:11-21) Eda na vinakata meda vakataki Noa ena noda vunautaka tiko na yalododonu. Eda kauaitaka na ivakasala i Jiova da qai vukei ira na wekada mera kauai tale ga. Me vakataki Noa, meda lako vata tiko kei na Kalou. Io, ke dua e vinakata me bula, e dodonu me lako vata tiko kei na Kalou. E rawa vakacava meda cakava oqori ena vuku ni idre eda sotava e veisiga? Me kaukaua na noda vakabauta na kena vakayacori na inaki ni Kalou.—Iperiu 11:6.
Lako Vata Tiko kei na Kalou ena Gauna Veilecayaki
11. Eda vakatotomuri ira vakacava na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri?
11 E kainaki ena imatai ni senitiuri ni o ira na lotu Vakarisito lumuti era muria tiko “na Sala.” (Cakacaka 9:2, VV) E laurai ena veibasoga kece ni nodra bula nira vakabauti Jiova kei Jisu Karisito. Era muria na weniyavana na nodra Turaga. Era cakava tale ga vaka kina na lotu Vakarisito nikua.
12. Na cava e yaco ni oti nona vakani ira vakacakamana e dua na ilawalawa o Jisu?
12 Na bibi ni vakabauta e vakilai ena ka e yaco ena dua na gauna e cakacaka vakavunau voli kina o Jisu. Oqo na gauna e vakani ira kina vakacakamana e rauta na 5,000 na tagane. Era kurabui ra qai marau na tamata. Ia, raica mada oqo na ka e qai yaco tarava. Eda wilika: “Ni ra sa raica na tamata na cakacaka mana sa cakava ko Jisu, era sa qai kaya, ‘Sa i koya dina oqo na Parofita ka a dodonu me na lako mai ki vuravura!’ Ia ni sa kila rawa ko Jisu ni ra sa vakarau la’ki tauri koya vakaukauwa na tamata me ra buli koya me tui, sa qai biuta duadua na vanua ko ya ka lako tale ki na ulunivanua.” (Joni 6:10-15, VV) E gole sara ina duatani na vanua ena bogi ga oya. Era rairai rarawataka e lewe vuqa na nona sega ni vakadonuya o Jisu me tui. Ni a tu vua na vuku me rawa kina ni tui kei na kaukaua me vakani ira na tamata. Ia, a se sega ni kena gauna me vakadonuya kina o Jiova me Tui. Na Matanitu tale ga e veiliutaki kina o Jisu e vakalomalagi, e sega ni vakavuravura.
13, 14. Na rai cava e tiko vei ira na lewe vuqa, e vakatovolei vakacava na nodra vakabauta?
13 Ia era vakasaqarai koya na tamata ra qai kunei koya, me vaka e tukuna o Joni, ena “tai kadua [ni wasawasa].” Na cava era via muri koya kina ni a sega ni vakadonuya me nodra tui? E levu era kauaitaka tiko ga na veika vakayago nira cavuta sara ga na nona veivakani o Jiova ena vanualiwa ena gauna i Mosese. Era gadreva me vakani ira tiko ga o Jisu ena kakana vakayago. Ni raica o Jisu ni cala na nodra rai, e mani vakavulici ira ena veika dina vakayalo e rawa ni veisautaka na nodra itovo ni rai. (Joni 6:17, 24, 25, 30, 31, 35-40) Ia e levu era vosavosa, vakauasivi nira rogoca na nona vosa vakatautauvata: “Au tukuna vakadodonu sara vei kemuni, kevaka ko ni sega ni kania na lewe ni Luve ni Tamata ka gunuva na nona dra, e na sega vei kemuni na bula. Ko koya sa kania na lewequ ka gunuva na noqu dra sa nona na bula tawa mudu, ia au na vakaturi koya cake e na i otioti ni gauna.”—Joni 6:53, 54, VV.
14 Na vosa vakatautauvata i Jisu e dau uqeti ira na tamata mera vakaraitaka se era via lako vata kei na Kalou se sega. E vaka kina na kena oqo. Ia e vakavuna mera yaloca e so. Eda wilika: “Ni ra sa rogoca na vosa ko ya e lewe vuqa na nona tisaipeli, era sa qai kaya, ‘Sa rui dredre na vakasama oqo, ko cei e na muria rawa?’ ” E qai vakaraitaka o Jisu ni dodonu mera qara na ibalebale vakayalo ni nona vosa. E kaya: “Sa i koya na Yalo ni Kalou ka solia na bula, ia na kaukauwa ni tamata e sega sara ga na kena yaga. A vosa ka’u sa vosataka vei kemuni sa vosa vakayalo ka sa vu ni bula.” Ia, e levu era sega ga ni via rogoci koya, e qai kaya na kena itukutuku: “E na vuku ni ka ko ya, era a suka tale kina e lewe vuqa vei ira na nona tisaipeli, ka sega tale ni lako vata kaya.”—Joni 6:60, 63, 66, VV.
15. Na rai dodonu cava e tiko vei ira e so na imuri i Jisu?
15 Ia era sega ni vaka kece oqori na tisaipeli i Jisu. Dina ni sega ni matata vinaka vei ira na tisaipeli yalodina na ka e kaya o Jisu, ia e dei toka ga na nodra nuitaki koya. E tukuna o Pita ena vukudra na tisaipeli era yalodina tiko: “Turaga, me keitou na lako tale vei cei? O i kemuni ga sa tu vei kemuni na vosa ni bula tawa mudu.” (Joni 6:68, VV) Sa dua dina na rai kei na ivakaraitaki vinaka!
16. E rawa nida vakatovolei vakacava, na rai dodonu cava me tu vei keda?
16 E rawa tale ga meda vakatovolei me vakataki ira na tisaipeli oya. De dua e vakayalolailaitaki keda na kena sega ni yaco totolo na veika e yalataka o Jiova. De da nanuma ni rui dredre na ivakamacala ni iVolatabu ena noda ivola vakaivolatabu. De vakayalolailaitaki keda na nona itovo e dua na noda itokani lotu Vakarisito. E dodonu beka meda sa kua ni lako vata kei na Kalou ena vuku ni veika vaka oqo? Me kua sara ga! Era vakaraitaka na rai vakayago o ira na tisaipeli era biuti Jisu. Meda kua ni vakatotomuri ira.
“Eda Sega ni Vakataki Ira sa Suka Tale”
17. Eda vukei vakacava meda lako vata tiko kei na Kalou?
17 E vola na yapositolo o Paula: “Sai koya na Kalou sa vakavuna nai Vola Tabu kecega.” (2 Timoci 3:16) E tukuna vakamatata vei keda o Jiova ena iVolatabu: “Oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.” (Aisea 30:21) Nida muria na vosa ni Kalou ena vukei keda meda ‘qarauna matua sara na noda ivalavala.’ (Efeso 5:15) Nida vulica da qai vakananuma na veika eda vulica ena iVolatabu, oqo ena vukei keda meda “muria tiko ga na dina.” (3 Joni 3, VV) Me vaka ga e tukuna o Jisu, “na Yalo ni Kalou ka solia na bula, ia na kaukauawa ni tamata e sega sara ga na kena yaga.” Na idusidusi vakayalo duadua e rawa ni dusimaki keda tiko, e rawati ga ena Vosa i Jiova, na yalona tabu, kei na nona isoqosoqo.
18. (a) Na cava era cakava e so ena nodra sega ni yalomatua? (b) Na vakabauta vakacava meda bucina?
18 O ira na vosa kudrukudru ena gauna oqo baleta nira vakasama tu ga vakayago se kudruvaka na kena sega ni vakayacori na veika era namaka me yaco era dau tini vakayagataka vinaka sara na veika e solia tu na vuravura. Era sa wele ra qai sega ni “yadra tiko,” era saga voli ga na veika e baleti ira ra qai sega ni vakaliuca na Matanitu ni Kalou. (Maciu 24:42, VV) E sega ni ka vakayalomatua na lako vaka oqori. Vakasamataka na nona vosa na yapositolo o Paula: “Ia koi keda, eda sega ni vakataki ira sa suka tale yani ki na rusa; eda sa vakataki ira ga era sa vakabauta tiko me bula na yalo.” (Iperiu 10:39) Me vakataki rau o Inoki kei Noa, eda sa bula tale tiko ga ena gauna veilecayaki, o koya gona meda vakataki rau ena noda lako vata tiko ga kei na Kalou. Nida cakava oqori, ena rawa nida raica na kena vakayacori na veika e yalataka o Jiova, na kena vakaoti vakadua na ca, kei na kena tauyavutaki na vuravura vou. Sa dua dina na inuinui totoka!
19. E vakamacalataka vakacava o Maika na ka era cakava na dausokalou dina?
19 A kaya na parofita o Maika ni o ira na veimataqali “era na dui muria na yaca ni nodra kalou.” E qai kaya ena vukuna kei na vukudra era yalodina tiko ena nodra sokalou: “Ia koi keda, eda na muria [lako] ga na yaca i Jiova na noda Kalou ka sega ni mudu ka sega ni mudu.” (Maika 4:5) Ke da sa nakita dei meda vakataki Maika, meda kabiti Jiova tiko ga veitalia ke mani veilecayaki sara vakacava na noda gauna. (Jemesa 4:8) Meda nakita dei toka mada ga meda lako vata kei Jiova na noda Kalou me tawamudu!
O na Sauma Vakacava?
• E tautauvata vakacava na gauna i Noa kei na gauna oqo?
• Na ivakarau ni bula cava eratou muria o Noa kei na nona vuvale, eda na vakatotomuria vakacava na nodratou vakabauta?
• Na rai cala cava era vakaraitaka e so na imuri i Jisu?
• Na cava era sa nakita dei mera cakava na lotu Vakarisito dina?
[iYaloyalo ena tabana e 20]
Me vaka ena gauna i Noa, era ogataka ga na tamata nikua na veika e baleti ira
[iYaloyalo ena tabana e 21]
Nida dauvunautaka na Matanitu ni Kalou, “eda sega ni vakataki ira sa suka tale”