Noda Torovi Koya e “Daurogoca na Masu”

“Oi kemuni sa daurogoca na masu, ena toro mai vei kemuni na tamata kecega.”​—SAME 65:2.

1. Na cava e duidui kina na tamata mai na veika buli tale e so e vuravura, na cava e vakasakiti kina oqo?

ENA veika buli kece e vuravura, na tamata ga e tu vua na vakasama me rawa kina ni vakalagilagi koya na Dauveibuli. Na tamata duadua ga ena vakila ni gadreva na lomana me qarava na Kalou, dau qai qara na sala me vakaceguya kina na gagadre oqo. Oqo e dua na ka vakasakiti baleta e dusia ni rawa vei keda kece meda veivolekati kei na Tamada vakalomalagi.

2. Ena vuku ni ivalavala ca, na leqa cava e mai yaco ena maliwa ni tamata kei koya na Dauveibuli?

² E bulia na tamata na Kalou me rawa ni dau veitaratara kei koya. A sega na ivalavala ca nei Atama kei Ivi ena gauna erau buli kina. O koya gona, e sega ni dua na ka e vakalatilati ena nodrau torova na Kalou me vaka ga na nona torovi tamana e dua na gone. Ia, na ivalavala ca e mai vakaleqa sara ga na nodrau torova na Kalou. Erau talaidredre vua na Kalou o Atama kei Ivi, mai yali yani kina na veivolekati vinaka a tiko ena maliwa ni tamata kei na Kalou. (Vakatekivu 3:​8-13, 17-24) Kena ibalebale beka oqo nira sa na sega tale ni veitaratara rawa kei na Kalou na kawa i Atama baleta ni sa dewavi ira na ivalavala ca? Sega, se vakatara tiko ga o Jiova mera toro yani vua, ia e tiko e so na ka ena gadrevi vei ira. Na cava na veika e gadrevi oqo?

Veika e Gadrevi me Rawa Nida Qai Toro Yani Vua na Kalou

3. Na cava e gadrevi vei keda na tamata ivalavala ca eda via toro yani vua na Kalou, na ivakaraitaki cava e vakamatatataka na tikina oqo?

³ Na ka e yaco vei rau na luve i Atama tagane e vakarawarawataka na noda kila na ka e gadreva na Kalou vei keda na tamata ivalavala ca eda vinakata meda toro yani vua. Erau a saga ruarua o Keni kei Epeli me rau toro yani vua na Kalou ena nodrau vakacaboisoro vua. E ciqomi na isoro nei Epeli, o Keni e sega. (Vakatekivu 4:​3-5) Na cava e ciqomi kina e dua, e dua e sega? E kaya na Iperiu 11:​4, (VV): “E na vakabauta, e a vakacabora kina ko Epeli na i soro e vinaka cake mai na nei Keni. Na nona vakabauta e a vakadonui kina ko koya ka okati kina me yalododonu.” E matata vinaka i ke ni dua na ka bibi e gadrevi vei keda, oya na vakabauta ke da vinakata meda toro yani vua na Kalou. E dua tale na ka e gadrevi e cavuta na Kalou ena nona vosa vei Keni: “Kevaka ko sa caka vinaka, ko na sega li ni vinakati?” Io, a rawa sara ga ni ciqomi Keni tale o Jiova kevaka wale ga e veisautaki koya o Keni me cakava na ka vinaka. Ia, a sega ni rogoca o Keni na ivakasala ni Kalou, vakamatei Epeli, yaco sara me sega ni taleitaki ena vanua e tiko kina. (Vakatekivu 4:​7-​12) O koya gona, mai na itekitekivu sara ni bula ni kawatamata, sa vakavotui mai kina ni kevaka e dua e via torova na Kalou, ena bibi sara ga vua me vakabauta na Kalou, me cakava tale ga na ka e vinaka.

4. Ena noda saga meda toro yani vua na Kalou, na cava e dodonu meda ciqoma?

⁴ E bibi tale ga ena noda torova na Kalou na noda ciqoma nida tamata ivalavala ca. Eda ivalavala ca kece na tamata. Na ivalavala ca e vaka tiko e dua na ilati ena noda via toro yani vua na Kalou. E vola na parofita o Jeremaia me baleti Isireli: “Keimami a talaidredre . . . Ko ni sa tabonaki kemuni e na o, me kakua ni basika yani na neimami masu.” (Lele i Jeremaia 3:​42, 44) Ia, ena veitabagauna sa oti, e dau vakaraitaka na Kalou nona tu vakarau me rogoca nodra masu o ira era toro yani vua ena vakabauta, e vinaka nodra inaki, ra qai muria nona ivakaro. (Same 119:145) O cei e so vei ira oqo? Na cava eda vulica ena nodra masu?

5, 6. Na cava eda vulica ena ivakarau ni nona toro yani vua na Kalou o Eparama?

⁵ Dua vei ira oqo o Eparama. Eda kila ni a ciqomi koya na Kalou baleta ni vakatokai koya me “wekaqu.” (Aisea 41:8) Na cava eda vulica ena ivakarau ni nona toro yani vua na Kalou o Eparama? A kerei Jiova na peteriaki oqo ena nona kaya: “A cava na ka ko ni na solia vei au, ni’u na mate ka sa sega na luvequ?” (Vakatekivu 15:​2, 3; 17:18) Ena dua tale na gauna, a via kila se o cei ena vakabulai kevaka e vakatauca na Kalou na itotogi ena koro e rua o Sotoma kei Komora. (Vakatekivu 18:​23-​33) E dau masulaki ira tale ga e so tale o Eparama. (Vakatekivu 20:​7, 17) Me vakataki Epeli ga, na nona toro yani vua na Kalou o Eparama ena so na gauna e salavata kei na nona vakacaboisoro.​​—Vakatekivu 22:​9-​14.

⁶ Ena ivakaraitaki kece oqo, eda raica kina vei Eparama na rawarawa ni nona toro yani vei Jiova ena masu. Ia, na rawarawa ni nona vosa vua na Kalou e salavata kei na nona dau vakamalumalumutaki koya vua na Dauveibuli. Rogoca mada nona vosa ni veidokai e volai ena Vakatekivu 18:​27, (NW): “Ni vosota noqu doudou meu vosa vei kemuni Jiova, o yau na kuvunisoso kei na dravusa.” Sa ivakaraitaki vinaka dina meda vakatotomuria!

7. Cava e so na ka era masulaka vei Jiova na peteriaki?

⁷ O ira na peteriaki era dau kerea vei Jiova e levu tale na ka, dau qai rogoca o Jiova na nodra kerekere. Kena ivakaraitaki, a masuti Jiova o Jekope qai salavata na masu oqo kei na nona bubului. Ni sa kerei Jiova oti me tokoni koya, sa qai yalataka: “Na ka kecega ko sa solia vei au, au na solia vakaidina na kenai katini vei kemuni.” (Vakatekivu 28:​20-​22) E muri ni sa vakarau sotavi tuakana, sa qai kerei Jiova o Jekope me taqomaki koya ena nona kaya: “Au masuti kemuni, mo ni vakabulai au mada mai na liga i Iso na tuakaqu: ni’u sa rerevaki koya.” (Vakatekivu 32:​9-​12) Na peteriaki o Jope a torovi Jiova ena vukudratou na nona lewenivuvale, a vakacaboisoro ena vukudratou. Ni ratou cala na itokani i Jope ena vosa eratou tauca, a masulaki iratou o Jope, “ka sa vakadonui Jope ko Jiova.” (Jope 1:5; 42:​7-9) Na itukutuku kece oqo e idusidusi vei keda ena ka e rawa nida okata ena noda masu vei Jiova. Eda dikeva tale ga ni dau tu vakarau o Jiova me rogoca na nodra masu o ira era torovi koya ena sala e vakadonuya.

O Ira na Vauci ena Veiyalayalati ni Lawa

8. Vei ira na vauci ena veiyalayalati ni Lawa, e dau vakaraitaki vakacava vei Jiova na veika e vauci ira na lewenivanua?

⁸ Ni vakabulai ira na Isireli mai Ijipita o Jiova, sa qai vakarautaka vei ira e dua na Lawa. Na Lawa oqo e vakamatatataki kina na ituvatuva vakabete me na matataki ira ena nodra toro yani vua na Kalou. Ra mani lesi e so na Livai ena itavi vakabete mera matataki ira na lewenivanua. Ni basika e dua na ka bibi e tara na matanitu, ena vakaraitaka sara na ka oqo vua na Kalou o koya e matataki ira​—e rawa ni o koya na tui se dua na parofita. (1 Samuela 8:​21, 22; 14:​36-​41; Jeremaia 42:​1-3) Kena ivakaraitaki, ena gauna a vakatabui kina na valenisoro, a golevi Jiova ena masu o Tui Solomoni. A qai vakaraitaka o Jiova nona ciqoma na masu i Solomoni ena nona vakasinaita na valenisoro ena nona lagilagi, qai kaya: “Ena . . . qara tu na daligaqu ki na masu sa ia e na tikina oqo.”​​—2 Veigauna 6:12–​7:​3, 15.

9. Na cava me caka ena tikina tabu me qai vakadonuya kina o Jiova nodra toro yani vua na Isireli?

⁹ Ena Lawa e solia na Kalou ena matanitu o Isireli, a vakarautaka o koya e dua na ka mera dau cakava ena tikina tabu me qai vakadonuya kina na nodra toro yani vua. Na cava oya? Me ikuri ni isoro manumanu era dau vakacabora, e vakaroti na bete levu me dau vakama na ka boi vinaka vei Jiova ena veimataka kei na veiyakavi. E muri, era sa dau qarava tale ga na itavi oqo na ivukevuke ni bete, qai vakavo ga ena Siga ni Veibuluti. Ke ra sega ni qarava na bete na itavi ni veidokai oqo, ena sega ni vakadonuya o Jiova na nodra veiqaravi.​—Lako Yani 30:7, 8; 2 Veigauna 13:11.

10, 11. Cava eda vakabauta kina ni o Jiova e dau ciqoma na masu ni tamata yadua?

¹⁰ E Isireli makawa, sa sala duadua beka ga ni veitaratara kei na Kalou o ira na lesi mera matataki ira na lewenivanua? Sega, e vakaraitaka na iVolatabu ni o Jiova e tu vakarau tale ga me ciqoma na masu ni tamata yadua. Ena masu i Solomoni ni vakatabui na valenisoro, a kerei Jiova kina ena nona kaya: “Kevaka . . . sa masu ka kerekere vei kemuni e dua na tamata, se ko ira kecega na nomuni tamata na Isireli, . . . a sa dodoka yani na ligana vaka ki na vale oqo; mo ni qai rogoca mai lomalagi.” (2 Veigauna 6:​28-30) E tukuni tale ga vei keda ena Kosipeli i Luke ni gauna e vakama tiko kina na ka boi vinaka o Sakaraia na tama i Joni na Dauveipapitaiso, era “sa tu etautuba ka masu” o ira na lewe vuqa era sega ni bete. Kena irairai gona ni dau nodra ivalavala ena gauna oya mera soqoni e tautuba ra dau qai masu vei Jiova ni vakamai tiko na ka boi vinaka ena icabocabonisoro koula ena tikina tabu ni valenisoro.​​—Luke 1:​8-​10.

¹¹ O koya gona, ni torovi o Jiova ena sala e vakadonuya, e marau me ciqoma nodra vakamamasu o ira na matataka na matanitu, kei ira na lewenivanua yadua era toro yani vua. O keda nikua eda sega ni vauci ena veiyalayalati ni Lawa, ia e levu sara na ka bibi e rawa nida vulica me baleta na masu nida vakasamataka na nodra dau toro yani vua na Kalou na Isireli.

iTuvatuva Vei Keda na Lotu Vakarisito

12. Na ituvatuva cava e vakarautaki vei keda na lotu Vakarisito meda torovi Jiova rawa kina?

¹² Eda vauci ena gauna oqo ena ituvatuva vakarisito. Sa sega gona ni tiko e dua na valenisoro mera tiko kina na matabete mera matataki keda na lewenivanua kece, se matabete me na vakatau kina na noda masu vua na Kalou. Ia, sa vakarautaka o Jiova e dua na ituvatuva meda masu rawa kina vua. Na cava oya? Ni lumuti o Karisito ena 29 S.K. qai lesi me Bete Levu, sa tauyavu mai kina e dua na valenisoro vakayalo.a Na valenisoro vakayalo oqo e ituvatuva vou sara ga e vakayagataka o Jiova meda qaravi koya kina, ena yavu ni isoro i Jisu Karisito.​​—Iperiu 9:​11, 12.

13. Ena ka e vauca na masu, na cava e dua na ka e tautauvata kina na valenisoro mai Jerusalemi kei na valenisoro vakayalo?

¹³ Levu na ka me baleta na valenisoro mai Jerusalemi e vakatayaloyalotaka na valenisoro vakayalo, okati kina na ka e vauca na masu. (Iperiu 9:​1-​10) Me kena ivakaraitaki, na cava e vakatayaloyalotaki ena ka boi vinaka e dau cabo ena mataka kei na yakavi ena icabocabonisoro ena tikina tabu? E kaya na ivola na Vakatakila ni “ka boivinaka, oqori na nodra masu na tamata yalosavasava.” (Vakatakila 5:8; 8:3, 4) A uqeti o Tevita me vola: “Me tikotiko ga e matamuni na noqu masu me vaka nai madrali boi vinaka.” (Same 141:2) O koya gona ena ivavakoso vakarisito, na imadrali boi vinaka e vakatayaloyalotaka vinaka na masu e rogoca o Jiova kei na kena vakalagilagi na yacana.​​—1 Cesalonaika 3:​10.

14, 15. Na cava e rawa ni tukuni me baleta na nodra torovi Jiova (a) na lotu Vakarisito lumuti? (b) na ‘so tani tale na sipi’?

¹⁴ O cei e rawa ni torova na Kalou ena nona valenisoro vakayalo? Ena valenisoro ena nodra gauna na Jiu, o ira ga na bete kei na Livai era vakatarai mera veiqaravi ena lomanibai e loma, ia o ira ga na bete era curuma na Loqi Tabu. O ira na lotu Vakarisito lumuti era nuitaka na bula vakalomalagi era tu ena dua na itutu uasivi vakayalo a vakatakarakarataki ena lomanibai e loma kei na Loqi Tabu, e rawa kina vei ira mera masu vua na Kalou, mera vakacaucautaki koya tale ga.

¹⁵ Vakacava o ira na ‘so tani tale na sipi’ era vakanuinui mera bula ga e vuravura? (Joni 10:16) E vakaraitaka na parofita o Aisea ni levu mai na veimatanitu era na mai qaravi Jiova ena ‘gauna e muri’ se iotioti ni veisiga oqo. (Aisea 2:​2, 3) A vola tale ga nira na qai torovi Jiova “na kai tani.” E vakaraitaka na Kalou o Jiova nona tu vakarau me ciqomi ira ena nona kaya ni na ‘vakamarautaki ira ena nona vale ni masu.’ (Aisea 56:​6, 7) E tomana na tikina oqo na Vakatakila 7:​9-​15 ni tukuni kina e “dua nai soqosoqo levu sara . . . mai na veivanua kece” era soqoni vata mera qarava na Kalou, ra masuti koya tale ga “e na siga kei na bogi” nira tu ena lomanibai e tuba ni valenisoro vakayalo. E veivakacegui dina nikua ni rawa vei ira na tamata ni Kalou kece mera toro yani vakarawarawa vua na Kalou ena nodra nuidei tu ni na rogoci ira!

Masu e Rogoca na Kalou

16. Na cava eda vulica vei ira na lotu Vakarisito taumada ena ka meda masulaka?

¹⁶ E tiki ni nodra bula na lotu Vakarisito taumada na masu. Na cava soti era dau masulaka? Era dau kerea na qase ena ivavakoso vakarisito na veidusimaki ni Kalou ena nodra digitaki o ira mera vakaitavi ena cicivaki ni isoqosoqo. (Cakacaka 1:​24, 25; 6:​5, 6) O Epafira e dau masulaki ira na tacina vakayalo. (Kolosa 4:​12) O ira na lewe ni ivavakoso mai Jerusalemi era dau masulaki Pita ena gauna e vesu tu kina. (Cakacaka 12:5) Era dau masuti Jiova tale ga na lotu Vakarisito taumada me vakaukauataki ira nira sotava na veitusaqati. Kena ivakaraitaki, era a masuta: “Ia oqo, Kemuni na Turaga [Jiova], mo ni raica na nodra vosa vakacudrucudruya, ka solia kivei ira na nomuni talatala, me ra doudou vakalevu ni ra tukuna na nomuni vosa.” (Cakacaka 4:​23-​30) Na tisaipeli o Jemesa a uqeti ira na lotu Vakarisito mera masuta na Kalou me solia vei ira na vuku nira vakatovolei. (Jemesa 1:5) O dau okata tale beka ga na veika oqo ena nomu masu ni kerekere vei Jiova?

17. Na masu vakacava e dau rogoca o Jiova?

¹⁷ E sega ni rogoca na masu kece na Kalou. Na cava gona meda cakava me rogoci kina noda masu? O ira e dau rogoca na Kalou na nodra masu ena veigauna sa oti era dau masu sara ga ena yalodina, e vinaka na inaki ni lomadra. Era vakaraitaka na vakabauta, lako vata kei na nodra dau cakava na ka vinaka. Ena rogoca o Jiova noda masu ke da vaka tale ga oya o keda.

18. Na cava e gadrevi me qai rogoci kina noda masu na lotu Vakarisito?

¹⁸ E tiko e dua tale na ka e gadrevi. E vakamacalataka oqo na yapositolo o Paula ena nona kaya: “Ni sai koya eda sa torova rawa kina na Tamada.” E vakaibalebaletaki cei tiko i ke o Paula? O Jisu Karisito. (Efeso 2:​13, 18) Io, sa rawa nida toro yani vakarawarawa vua na Tamada ena vuku i Jisu.​​—Joni 14:6; 15:16; 16:​23, 24.

19. (a) Na ituvaki cava e sega ni taleitaka kina o Jiova na ka boi vinaka era vakacabora na Isireli? (b) Cava meda cakava me rawa kina ni vaka na ka boi vinaka vei Jiova na noda masu?

¹⁹ Me vaka e sa cavuti oti, na ka boi vinaka era dau cabora na Isireli e vakatakarakarataka na nodra masu na tamata yalosavasava e rogoca na Kalou. Ia, so na gauna e dau vakasisilataka o Jiova na veika era cabora na Isireli. Yaco oqo ena nodra vakama tiko na Isireli na ka boi vinaka ena valenisoro, ra qai cuva tiko ina matakau ena gauna vata oya. (Isikeli 8:​10, 11) Nikua tale ga, e vakasisilataka o Jiova na nodra masu o ira e kena irairai voli nira qaravi koya, ia era vakayacora tiko na veika e sega ni salavata kei na nona lawa. (Vosa Vakaibalebale 15:8) O koya gona, meda saga tiko mada ga meda savasava ena veibasoga ni noda bula kece, me rawa kina ni vaka na ka boi vinaka vua na Kalou na noda masu. E marautaka o Jiova na nodra masu o ira era muria na nona sala dodonu. (Joni 9:​31) Ia, oqo e so tale na taro. Meda na masu vakacava? Na cava meda masulaka? Sala cava soti e dau rogoca kina o Jiova na noda masu? Era na vakadeuci na taro oqo kei na so tale ena ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

O Rawa ni Vakamacalataka?

• Nida bula ivalavala ca, e rawa vakacava nida torova na Kalou ena sala e vakadonuya?

• Eda na vakatotomuri ira vakacava na peteriaki ena noda masu?

• Na cava eda vulica ena nodra masu na lotu Vakarisito taumada?

• Me vakacava na noda bula me qai okati kina noda masu me vaka na ka boi vinaka vua na Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Na cava e vakadonuya ga kina na Kalou na isoro nei Epeli?

[iYaloyalo ena tabana e 24]

“O yau na kuvunisoso kei na dravusa”

[iYaloyalo ena tabana e 25]

“Au na solia vakaidina na kenai katini vei kemuni”

[iYaloyalo ena tabana e 26]

E vaka beka na ka boi vinaka vei Jiova na nomu masu?