Vakavulici Luvemu me Lomani Jiova

“Me vaka na gasau e na liga ni tamata kaukauwa; sa vakakina na luvedra era sa cauravou tiko.”​—SAME 127:4.

1, 2. E rawa vakacava nira vaka na “gasau e na liga ni tamata kaukauwa” na gone?

E VAKARAU vakayagataka tiko nona dakaititi e dua na turaga. E cobara vinaka nona gasau ena kena wa qai vakila ni tadre nona masela ni sa dre me vakarau vana. Ena rairai mosi ga nona masela, ia ena saga me vakadodonutaka ina nona takete. Oti sa qai vana! Ena lauta beka nona takete? Ena vakatau oqori ena vica na ka​—nona maqosa, na cagi, kei na vinaka ni nona dakaititi.

² E vakatauvatani ira na gone o Tui Solomoni ina “gasau e na liga ni tamata kaukauwa.” (Same 127:​4) Vakasamataka mada na kena vakayagataki na vosa vakatautauvata oqo. O koya na dau vanataki dakaititi ena sega ni dreta tu vakadede na gasau ni bera ni vana. Ke vinakata me lau ina nona takete, ena biuta vakatotolo se vana yani. Era vaka kina na itubutubu, e dua wale ga na gauna lekaleka mera bucina vei ira na luvedra mera lomani Jiova mai vu ni lomadra. Ena totolo wale ga nodra qase na gone, ra biubiu sara e vale. (Maciu 19:5) Ia, era na yacova beka na ka e taketetaki baleti ira​—oya mera lomana tiko ga na Kalou ra qai qaravi koya ena gauna sa ra biubiu kina? Ena vakatau ena vica na ka. Eda na dikeva e tolu, na nodra maqosa na itubutubu, nona isususu o gone, kei na nona ciqoma na ‘gasau’ se o gone na veivakavulici. Meda dikeva ira yadudua mada. Kena imatai, na nodra itovo na itubutubu maqosa.

Era iVakaraitaki Vinaka na iTubutubu Maqosa

3. Na cava mera cakava sara ga kina na itubutubu na ka era tukuna?

³ E ivakaraitaki vinaka o Jisu vei ira na itubutubu ni cakava sara ga na ka e vunautaka. (Joni 13:15) Ena yasana adua a vakacalai ira na Farisi nira “vosa” ga, ia ra “sega ni cakava.” (Maciu 23:3) Kevaka era via vakavulici ira na luvedra na itubutubu mera lomani Jiova, sa dodonu ga me salavata na ka era tukuna kei na ka era cakava. Na vosa e cavuti wale qai sega ni vakayacori, e vaka na dakaititi e sega na kena wa.​—1 Joni 3:​18.

4. Taro cava soti e veiganiti mera taroga na itubutubu, cava na vuna?

⁴ Na cava e bibi kina na nodra ivakaraitaki na itubutubu? Me vaka ga nodra vulica na lomani Jiova na tamata uabula nira dikeva na ivakaraitaki i Jisu, era na lomani Jiova tale ga na gone nira vulica nodra ivakaraitaki vinaka na itubutubu. Na nodra vakauqeti na gone se ‘vakacalai nodra ivalavala vinaka’ ena vakatau ina nodra veimaliwai. (1 Korinica 15:33) O ira sara ga na itubutubu era dau veimaliwai voleka ra qai dau uqeti ira na luvedra, vakauasivi ena gauna era tubu cake tiko kina. E ka vakayalomatua mera taroga: ‘Au itokani mada vakacava? Vakacava na noqu ivakaraitaki, era na vulica beka kina na itovo vinaka na luvequ? Au ivakaraitaki vinaka beka ena masu kei na vuli iVolatabu?’

Era Dau Masu kei Ira na Luvedra na iTubutubu Maqosa

5. Na cava era vulica na gone ena nodra masu na itubutubu?

⁵ Na nodra dau vakarogoca na luvemu na nomu masu era na vulica kina e levu na ka me baleti Jiova. Na cava beka era na nanuma nira rogoca nomu masu ni vakavinavinaka vua na Kalou ena gauna ni kana, vaka kina ni dou vuli iVolatabu? Era na vulica ni o Jiova ga e vakarautaka na ka eda gadreva vakayago​—meda vakavinavinakataki koya kina​—e vakavulici keda tale ga ena ka dina vakaivolatabu. Yaga dina na veivakavulici oqori.​—Jemesa 1:​17.

6. Era na vakavulici ira vakacava na luvedra na itubutubu mera kila ni o Jiova e kauaitaki ira yadudua?

⁶ Sega ni vakabekataki ni na yaga sara vakalevu ke tiko e so na gauna o dau masu ga kina kei na nomu lewenivuvale mai na nomu masu ena gauna ni kana se vuli vakavuvale. O rawa ni cavuta sara ga vakadodonu na veika o vinakata kei na nodratou gagadre na luvemu. Eratou na vakila na luvemu ni tiki sara ga ni nomudou bula vakavuvale o Jiova, e dau kauaitaki kemudou yadudua tale ga. (Efeso 6:​18; 1 Pita 5:​6, 7) E kaya e dua na tama: “Ni se qai sucu ga na luve i keirau yalewa, keirau sa dau masu tiko kei koya. Ni qase cake mai keitou dau masulaka nona veimaliwai kei ira na so tale, vaka kina na veika ena tara nona bula. Keitou masu vata ena veisiga me yacova nona sa biubiu e vale ni sa vakawati.” O rawa beka ni dau masu kei ira na luvemu ena veisiga? O rawa beka ni vakavulici ira mera kila ni o Jiova e sega ni itokani e vakarautaka wale ga na veika vakayago se vakayalo, ia e kauaitaka tale ga na nodra gagadre yadudua?​—Filipai 4:​6, 7.

7. Me rawa nira masuta vakadodonu na itubutubu na ka era vinakata, na cava mera kila taumada?

⁷ O na rawa ga ni cavuta vakadodonu ena nomu masu na ka o vinakata ke o sa kila rawa na veika e yaco tiko ena bula i luvemu. Dikeva mada na ka e tukuna e dua na tama ena nona susugi rau na luvena: “Ni oti e dua na macawa au dau taroga e rua na ka: ‘Na cava rau kauai kina vakalevu na luvequ ena macawa qo? Dua beka na ka yaga a yaco vei rau?’” Ra itubutubu, e rawa beka ni o taroga tale ga e so na taro vaka oqori, qai cavuti ena nomu masu kei ira na luvemuni? Kevaka o ni cakava vaka kina, o ni sa vakavulici ira sara tiko ga na luvemuni mera dau masuti Jiova ni dau rogoca na masu, ra lomani koya tale ga.​—Same 65:2.

Ena Uqeta na iTuvatuva Vinaka ni Vuli na iTubutubu Maqosa

8. Na cava mera uqeti ira kina na luvedra na itubutubu me dua na nodra ituvatuva vinaka ni vuli iVolatabu?

⁸ Vakacava nira raica tiko na gone na nodra ivakarau ni vuli iVolatabu na itubutubu, ena uqeti ira beka ena nodra veiwekani kei na Kalou? Me qaqaco e dua na veiwekani qai dei, ena sega ni gadrevi ga kina nodrau veivosaki e rua, ia me rau na veirogoci tale ga. Eda na vakarorogo vei Jiova nida vulica na iVolatabu kei na ivoladusidusi e vakarautaka ‘na dauveiqaravi yalo dina ka vuku.’ (Maciu 24:​45-​47, VV; Vosa Vakaibalebale 4:​1, 2) E ka vakayalomatua kina mera uqeti ira na luvedra na itubutubu me dua na nodra ituvatuva vinaka ni kena vulici na Vosa ni Kalou. Ena qaqaco qai dei kina na nodra veiwekani kei Jiova.

9. Era na vakavulici vakacava na gone me dua na nodra ituvatuva vinaka ni vuli?

⁹ Era na vakavulici vakacava na gone me dua na nodra ituvatuva vinaka ni vuli? Mera ivakaraitaki vinaka sara ga kina na itubutubu. Era dau raici iko beka na luvemu ni o marautaka na vuli se wili iVolatabu? Dina ni o na rairai osooso ena nodra qaravi na luvemu, o qai vaqaqa se gauna cava o rawa ni vuli se wiliwili kina. Ia, tarogi iko mada, ‘Ratou dau raica beka na luvequ niu sara retioyaloyalo wasoma tiko?’ Ke vaka kina, rawa beka ni o vakayagataka na gauna oqori mo ivakaraitaki vinaka ena nomu vuli vakataki iko?

10, 11. Na cava mera tuvanaka kina vakawasoma na itubutubu na vuli iVolatabu vakavuvale?

¹⁰ Dua tale na sala yaga era rawa ni vakavulici ira kina na luvedra na itubutubu mera vakarorogo vei Jiova, oya na nodra dau vuli iVolatabu vakavuvale. (Aisea 30:21) Era na rairai veinanuyaka e so, ‘Cava tale me caka kina na vuli vakavuvale nira sa dau kauti ira tiko na luvedra na itubutubu ina soqoni vakaivavakoso?’ E vica na vuna vinaka. E vakacolati ira na itubutubu o Jiova mera vakavulici ira sara ga na luvedra. (Vosa Vakaibalebale 1:8; Efeso 6:​4, VV) Era tuberi na gone ena vuli vakavuvale mera kila ni sega ni ka me caka tu ga vakarairai na sokalou, e tiki sara ga ni bula vakavuvale.​—Vakarua 6:​6-9.

¹¹ Ena yaga na vuli vakavuvale e tuvanaki vinaka nira na kila kina na itubutubu na nodra rai na luvedra me baleta na veika vakayalo kei na itovo savasava. Kevaka era se lalai na luvedra, e rawa nira vakayagataka na itubutubu na ivola me vaka na Vuli Vua na Qasenivuli Levu.a Ena ivola ni vuli iVolatabu oqo, voleka ni parakaravu kece e tarogi kina na nodra nanuma na gone me baleta na ka e vulici tiko. Nira vakamacalataka na itubutubu na tikinivolatabu e tiko ena ivola, era sa vakavulici ira sara tiko ga na luvedra mera “vakaduiduitaka na vinaka mai na ca.”​—Iperiu 5:​14, VV.

12. E rawa vakacava nira veisautaka na vuli na itubutubu me ganita na ka era gadreva na gone? Cava e dau yaga ena nomu walia na ituvaki vaka oqori?

¹² Nira tubu tiko na luvemu, vakarautaka ga na vuli me ganiti ira. Dikeva mada nodrau vakavulica e dua na itubutubu e rua na luvedrau yalewa itabagone erau via lako ina dua na danisi a caka mai koronivuli. E kaya o tama: “Keirau tukuna vei rau ni na dua tiko neitou vakatasuasua ena vuli iVolatabu vakavuvale e tarava. Me rau itubutubu, keirau qai wili vaka luvedrau. Rau qai lewa ga se o cei vei rau ena tama se tina, ia me rau na vakekeli mada me baleta na ivakasala e vauca na danisi e koronivuli.” Na cava e yaco? “Keirau kurabui ena nodrau rawa ni vakaduiduitaka na vinaka mai na ca (ena nodrau itavi vakaitubutubu) ni rau vakamacalataka tiko vei keirau (na gone) na yavu vakaivolatabu e dusia ni sega ni ka vakayalomatua na lako ina danisi oya,” e tomana o tamadrau. “Keirau kurabuitaka tale ga na nodrau vakatutu me baleta na ka veiganiti e rawa ni caka me isosomi ni lako ina danisi oqori. Keirau kidava kina na lomadrau kei na nodrau ivakarau ni vakasama.” Dina ni na gadrevi na vosota kei na kena tuvanaki me veiganiti na vuli, me wasoma tale ga, ia e yaga dina na sasaga oqori.​—Vosa Vakaibalebale 23:15.

Uqeta na Veiyaloni e Vale

13, 14. (a) E rawa vakacava nira uqeta na itubutubu na veiyaloni e vale? (b) Na cava e yaga kina nodra vakadinata na itubutubu nira dau cala tale ga ena so na gauna?

¹³ Ena lau na gasau kevaka e donu vinaka na vanua e taketetaki, qai malumu na draki ena gauna e vanataki kina. Era na vaka tale ga oya na gone, era na qai rawa ga ni lomani Jiova ke rau uqeta na itubutubu na bula veiyaloni e vale. “Na vua ni valavala dodonu sa kaburaki vata kei na veivakacegui [“veiyaloni,” NW] vei ira era sa ia tiko na veivakacegui,” e vola o Jemesa. (Jemesa 3:​18) Rawa vakacava nira uqeta na veiyaloni e vale na itubutubu? Taumada, ena vinakati me qaqaco tiko ga na ivau ni nodrau vakamau na veiwatini. Kevaka rau dau veilomani, rau qai veidokai, ena rawarawa sara nodrau vakavulici ira na luvedrau mera lomani ira e so tale, ra dokai ira tale ga, okati kina o Jiova. (Kalatia 6:7; Efeso 5:​33) Na loloma kei na veidokai e uqeta na veiyaloni. Na veiwatini era marautaka na bula veiyaloni era na walia totolo na veileti e yaco e lomanivale.

¹⁴ Me vaka ga ni sega ni dua na veiwatini me uasivi ena vuravura oqo, e sega tale ga na vuvale e uasivi. So na gauna era na sega ni vakaitovotaka na itubutubu na vua ni yalo tabu nira vakavulici ira tiko na luvedra. (Kalatia 5:​22, 23) Kevaka e yaco oqori, cava mera cakava na itubutubu? Ke ra vakadinata nira cala, sa ra na beci ira beka kina na gone? Dikeva mada na ivakaraitaki ni yapositolo o Paula. Levu era raici koya me tamadra vakayalo. (1 Korinica 4:​15, VV) Ia, a tukuna vakadodonu ni dau cala tale ga. (Roma 7:​21-​25) Na nona yalomalumalumu kei na nona tukutuku vakadodonu eda dokai koya kina vakalevu, eda sega ni beci koya. E tiko dina na malumalumu i Paula, ia e se rawa tiko ga vua me volavola ena nuidei vei ira ena ivavakoso e Korinica: “Dou vakadamurimuri au, me vaka ka’u sa muri Karisito.” (1 Korinica 11:1) Kevaka o dau vakadinata nomu cala, era na rawa ni vosoti iko na luvemu.

15, 16. Na cava mera vakavulici ira kina na luvedra na itubutubu mera lomani ira na tacidra lotu Vakarisito, ena rawati vakacava?

¹⁵ Na cava tale e rawa nira cakava na itubutubu mera vakavulici ira kina na luvedra mera lomani Jiova? E vola na yapositolo o Joni: “Kevaka sa kaya e dua, Au sa lomana na Kalou, a sa cata na wekana, sa lasulasu ko koya: kevaka sa sega ni lomana na wekana sa raica tiko ko koya, ena lomana vakaevei na Kalou ni sa sega ni raica?” (1 Joni 4:​20, 21) Ni o tuberi ira na luvemu mera lomani ira na mataveitacini lotu Vakarisito, o sa vakavulici ira sara tiko ga mera lomana na Kalou. Vinaka kina mera taroga na itubutubu, ‘Vakacava na ka au dau tukuna me baleta na ivavakoso, au dau vakalelewa beka seu veitaraicake?’ O na kila vakacava? Dau vakarogoca vinaka nodra veitalanoataka na soqoni na luvemu, vaka kina na ka era tukuna me baleti ira na lewe ni ivavakoso. O na rawa ni rogoca na ka sara ga o dau tukuna.

¹⁶ Na cava era rawa ni cakava na itubutubu mera vakavulici ira kina na luvedra mera lomani ira na mataveitacini vakayalo? E kaya o Pita, e rua na luvenatagane itabagone: “Na gauna rau se gone kina, era dau mai kana e vale na tacida matua vakayalo! Rau dau veimaliwai vinaka kei ira na lomani Jiova ni rau tubu cake tiko, rau vakila tale ga ni ka marautaki na qarava na Kalou.” E kaya o Dennis, e lima na luvenayalewa, “Keirau dau uqeti iratou me ratou veitokani kei ira na painia matua ena ivavakoso, keirau dau sureti ira tale ga na ivakatawa dauveilakoyaki kei na watidra.” Rawa beka ni o vakavulici ira na luvemu mera raica nira lewe tale ga ni nomudou vuvale na ivavakoso?​—Marika 10:​29, 30.

iTavi ni Gone

17. Na cava era na qai vakatulewa ga kina na gone?

¹⁷ Vakasamataka tale mada na ivakaraitaki i koya na dau vanataki dakaititi. Dina beka ni maqosa, ia ena sega ni lau na nona takete kevaka e veve se takelo tu na gasau. Sega ni vakabekataki nira na saga vakaukaua na itubutubu mera vakadodonutaka na nodra rai cala na luvedra. Ia, mera na vakatulewataka ga na gone me moici ira na vuravura oqo, se me ‘vakadodonutaka na nodra ilakolako’ o Jiova.​—Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6; Roma 12:2.

18. Ena tarai ira vakacava e so tale na nodra vakatulewa na gone?

¹⁸ E nodra itavi bibi na itubutubu mera vakavulici ira na luvedra ena “ivakavuvuli kei na ivakarau ni vakasama i Jiova,” ia na qai vakatau sara ga vei ira na gone yadudua na ka era na cakava nira sa qase. (Efeso 6:​4, NW) Oqo na ka mo ni tarogi kemuni kina na gone, ‘Au na ciqoma beka na nodrau veivakavulici vakayalololoma na noqu itubutubu?’ Ke vaka kina, o sa muria tiko na ivakarau ni bula e vinaka duadua. O na vakamarautaki rau na nomu itubutubu, vakauasivi o Jiova.​—Vosa Vakaibalebale 27:11.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• E rawa nira ivakaraitaki vinaka vakacava na itubutubu ena masu kei na vuli iVolatabu?

• Era na uqeta vakacava na itubutubu na bula veiyaloni e vale?

• Na cava mera vakatulewataka na gone, ena tarai ira vakacava e so tale?

[iYaloyaloya ena tabana e 28]

O dau ivakaraitaki vinaka beka vei ira na luvemu ena nomu vuli vakataki iko?

[iYaloyaloya ena tabana e 29]

E vu ni marau na veiyaloni ena bula vakavuvale