Toso ina Rarama

SA YAGA na valenicina ena nodra bula e levu. Na rarama ni kena cina e sega wale ga ni ivakatakilakila ni cakau, e vakatakila tale ga vua na pasidia e sa vodo waqa toka vakabalavu ni sa voleka ni sobu. Sa voleka tale ga ni cava na nodra bula voli mai vakadede ena vuravura butobuto vakayalo oqo na lotu Vakarisito. Na iVolatabu e vakatauvatani ira na tamata era yawaka na Kalou me vaka na “wasawasa seuseua, . . . sa sega ni cegu rawa; na kena wai sa uana tiko mai na qele kei na lolobo.” (Aisea 57:20) E vaka sara ga oqori na ituvaki era sotava tu na tamata ni Kalou. Ia, se rawa ga nira nuitaka na bula, me vaka ga na kena nuitaki na rarama ni cina. (Maika 7:8) Ena veivuke i Jiova kei na iVolatabu, “sa kaburaki na rarama me nodra na caka dodonu, kei na marau me nodra sa dodonu na lomadra.”​—Same 97:11.a

Ia, sa ra vagolei tani mai na rarama i Jiova e so na lotu Vakarisito qai kasa na nodra vakabauta ena veika e vakatauvatani kei na yamotu, me vaka na domodomoiyau, ivalavala vakasisila, se vukitani. Io, me vaka ga a yaco ena imatai ni senitiuri, e so tale ga nikua e ‘sa kasa na nodra vakabauta.’ (1 Timoci 1:​19; 2 Pita 2:​13-​15, 20-​22) Sa mua tiko ina ituvaki vou na noda ilakolako ena gauna oqo. Nida sa voleka ni yacova na vanua oqori, ena rarawataki dina ke sega ni vakadonui keda o Jiova!

Qarauna Me Kua ni ‘Kasa Nomu Vakabauta’

Ena veisenitiuri sa sivi, ena sokota rawa e dua na waqa na wasaliwa, ia ena rawa ni kasa ni sa voleka ni kele. O koya gona, e dau ririkotaki vakalevu na soko ni sa voleka ni kele na waqa. Ra vakila tale ga e levu, ni gauna rerevaki duadua vei keda “na iotioti ni veisiga” ni ivakarau ni bula oqo. E vakamacalataka na iVolatabu me “gauna lewalewaidredre,” vakabibi vei ira na lotu Vakarisito yalayala oti.​—2 Timoci 3:​1-5, NW.

Cava sa rui dredre kina na iotioti ni veisiga? E kila vinaka o Setani ni sa “sega ni dede na nona gauna” me valuti ira kina na tamata ni Kalou. Sa qai kaukaua cake ga kina na nona sasaga me vakaluluqataka na nodra vakabauta. (Vakatakila 12:​12, 17) Ia, e tiko na noda ivukevuke kei na noda idusidusi. O Jiova e se nodra idrodro tiko ga o ira era talairawarawa ina nona ivakaro. (2 Samuela 22:31) E vakatakila vei keda e so na ivakaraitaki e vakavotuya na ivadi ca i Setani kei na sala qaseqase e vakayagataka kina. Meda dikeva mada e rua na ivakaraitaki me baleta na matanitu o Isireli, nira sa voleka ina Vanua Yalataki.​—1 Korinica 10:11; 2 Korinica 2:11.

Voleka ina Vanua Yalataki

Era sereki mai Ijipita na Isireli ena veiliutaki i Mosese. Sega ni dede, ra sa volekata yani na ceva ni iyalayala ni Vanua Yalataki. A tala o Mosese e 12 na yamata me ratou lai raica na ituvaki ni vanua. E sega ni veivakauqeti na nodratou itukutuku na le tini, eratou kaya nira na sega ni valuti ira rawa na kai Kenani, baleta nira “tamata yagolevu” qai kaukaua na nodra mataivalu. Cava na nodra rai na Isireli? Io, era vosa kudrukudrutaki rau o Mosese kei Eroni ena nodra kaya: “Ia ka cava sa kauti keda mai ko Jiova ki na vanua oqo, me da bale kina e nai seleiwau, ka me ra vakabobulataki na watida kei na luveda?. . . . Tou lesia mada e dua na turaga, me da lesu tale ki Ijipita.”​—Tiko Voli Mai na Lekutu 13:​1, 2, 28-​32; 14:​1-4.

Vakasamataka mada oya! Era vakadinadinataka na Isireli nona vakamalumalumutaki Ijipita o Jiova​—na matanitu qaqa ena gauna oya​—e vakamadualaki ena tini na kuita kei na cakamana vakatubuqoroqoro ena Wasa Damudamu. Era sa tu sara ga ena ilago ni Vanua Yalataki, e vinakati ga mera toso volekata yani, me vaka ga na toso ni dua na waqa ina rarama e vakatakilakilataka ni sa voleka na vanua e gole tiko kina. Ia, era nanuma na Isireli ni o Jiova e sega ni rawa ni vakabalei ira na matanitu lalai, talawasewase e Kenani. Na lailai ni nodra vakabauta na Isireli e rairai vakararawataka dina na Kalou vakakina o Josua kei Kelepi, ni rau vakabauta na yamata yaloqaqa oqo ni o Kenani e vaka ga me “kedra madrai na [Isireli]”! Erau kila vinaka na ituvaki kei Kenani ni rau a taubaletaka wavoki sara ga. Nira sega ni yaco ina Vanua Yalataki na Isireli, erau tomani ira ena vanualiwa o Josua kei Kelepi me vica vata na yabaki, ia rau sega ga ni mate vata kei ira e lailai na nodra vakabauta. Io, rau a qai vukei ira na itabatamata tarava e Isireli mera biuta na vanualiwa, ra toso voleka yani ina Vanua Yalataki. (Tiko Voli Mai na Lekutu 14:​9, 30) Ena ikarua ni gauna mera volekata yani na Vanua Yalataki, sa duatani tale na veivakatovolei era na sotava. Cava era na cakava na Isireli?

A saga o Pelaki na Tui Moapi me vosavakacacataki ira na Isireli ena nona vakayagataka na parofita lasu o Pelami. Ia, a tarova o Jiova na sasaga oya, ena nona uqeti Pelami me vosa vakalougatataki ira na Isireli. (Tiko Voli Mai na Lekutu 22:​1-7; 24:10) Sega ni soro o Pelami, e tovolea tale me bukiveretaki ira na tamata ni Kalou mera kua ni yaco ina Vanua Yalataki. Ena sala cava? E temaki ira ena itovo vakasisila kei na sokalou vei Peali. Dina ni a guce tale ga na sasaga oqo i Pelami, ia era rawai kina e le 24,000 na Isireli. Era veiyacovi kei ira na yalewa ni Moapi, ra tokona tale ga na sokalou vei Peali-piori.​—Tiko Voli Mai na Lekutu 25:​1-9.

Vakasamataka oya! Era vakadinadinataka e levu na Isireli na nona vakabulai ira o Jiova mai na “loma ni vanua liwa ka rerevaki.” (Vakarua 1:​19) Ia nira voleka ni rawata nodra ivotavota, era qai rawai e le 24,000 na tamata ni Kalou ena gagadre ca ni yago, mani vakarusai ira kina o Jiova. E bibi mera qaqarauni tale ga na tamata ni Kalou nikua, nira sa voleka ni rawata na nodra ivotavota e talei cake mai na nodra na Isireli!

E sega ni gadreva o Setani na iwalewale vou ena iotioti ni nona sasaga me tarova nodra rawata nodra icovi na dauveiqaravi i Jiova nikua. Eda vakadreti ena iwalewale a vakayagataka o Setani vei ira na Isireli ena imatai ni gauna era volekata kina na Vanua Yalataki, ni dau saga tale ga o koya me uqeta na rere kei na vakatitiqa ena nona veivakarerei, veivakacacani, se veivakalialiai. Era sa rawai e so na lotu Vakarisito ena ituvaki vaka oqori. (Maciu 13:​20, 21) Dua tale na ivadi mana i Setani, oya na kena vakacacani na itovo savasava. E laurai nira dau veimaliwai voli ena loma ni ivavakoso vakarisito e so, e nodra inaki mera vakaleqai ira na malumalumu vakayalo, kei ira na sega ni dei nodra muria na rarama ni Kalou.​—Juta 8, 12-​16.

Ia, era kila o ira na matua ra qai yadra tiko vakayalo, ni kena sa qai torosobu ga na itovo e ivakaraitaki ga ni nona soli isele o Setani ni sa lekaleka na nona gauna. Io, e kila ni sa vakarau oti nona vakasagai ira na dauveiqaravi yalodina ni Kalou. O koya gona, e bibi meda yadrava tiko ena gauna oqo na ivadi i Setani.

iVukevuke Meda Yadra Tiko Kina Vakayalo

A vakamacalataka na yapositolo o Pita na Vosa vakaparofisai ni Kalou me “cina sa serau e na vanua sa butobuto,” baleta e vakatakila vei ira na lotu Vakarisito na sala ena vakayacori kina na inaki ni Kalou. (2 Pita 1:​19-​21) O ira na taleitaka na Vosa ni Kalou, ra qai laiva me dusimaki ira tiko ga, era na vakila ni o Jiova ena vakadodonutaka na nodra sala. (Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6) O ira oqori era “sere ni sa marau na lomadra” ena vuku ni nodra inuinui, ia o ira na sega ni kilai Jiova se ra vakanadakui koya, era vakila na ‘rarawa ni lomadra’ kei na ‘ramusu ni yalodra.’ (Aisea 65:​13, 14) O koya gona, noda vulica vagumatua na iVolatabu kei na noda bulataka, ena dei tiko ga kina noda inuinui, eda na sega ni malele ena marautaki vakalekaleka ni veika ni bula oqo.

E bibi tale ga na masu ena noda yadra tiko vakayalo. Ni vakamacalataka o Jisu na iotioti ni veisiga, e kaya: “O koya mo dou qai vakatawa, ka daumasu tikoga, mo dou vakabau kina mo dou yaga me bula mai na ka kecega oqo ena yaco mai, ka tu e na mata ni Luve ni tamata.” (Luke 21:​34-​36) Na nona cavuta e keri o Jisu na vosa “daumasu,” e vakaraitaka ni bibi me caka vagumatua. E kila vinaka o Jisu ni na rivarivabitaki na rawati ni bula tawamudu ena gauna lewalewaidredre oqo. E laurai beka ena nomu masu, ni lomamu dina mo yadra tiko ga vakayalo?

Meda nanuma tiko ni ririkotaki vakalevu sara na noda rawata na noda ivotavota ena icavacava ni noda ilakolako. O koya gona, e bibi meda kua ni gole tani mai na rarama e dusimaki keda ina bula.

Qarauna na Rarama e Veivakacalai

E dau vakaleqai tale ga na waqa ena gauna makawa ena nodra cakacaka vakailawaki e so ena bogi e sega ni cila kina na vula, ni dau dredre mera raica na matasawa o ira na dausoko. Era dau biuta na cina ena so na vanua rerevaki e baravi mera lawakitaka na kavetani me veisau na kosi ni waqa. O ira na rawai ena ilawaki oya, e kasa nodra waqa, butakoci na iyaya, qai ra mate tale ga kina na kaimua ni waqa.

E vaka tale ga oqori na nona via vakacacana na “agilose ni rarama” dauveivakaisini o Setani, na nodra veiwekani kei na Kalou na nona tamata. Ena rairai vakayagataki ira na “apositolo vakailasu” kei ira na “[i]talatala ni valavala dodonu” era vukitani, mera temaki ira na sega ni yadrayadravaki tiko. (2 Korinica 11:​13-​15) Ia, me vaka ga na dredre ni nona rawai ena rarama e veivakacalai na kavetani e kenadau ena soko kei ira na kaimua ni waqa, era sega ni vakacalai tale ga ena ivakavuvuli lasu na lotu Vakarisito era “sa vakavulica na lomadra ka sa rawa me ra vakaduiduitaka na vinaka mai na ca.”​—Iperiu 5:​14, VV; Vakatakila 2:2.

Era dau yadua na dausoko na lisi ni valenicina era na donuya ena dua na ilakolako. E vakamacalataki kina na irairai ni valenicina yadua kei na kena ivakatakilakila. Na ivola The World Book Encyclopedia e kaya: “E rawa nira kila na dausoko na valenicina era sa donumaka​—qai kilai rawa na vanua sa yaco tiko kina na waqa​—ena nodra dikeva na irairai ni valenicina kei na lisi ni valenicina yadua.” E vaka tale ga oqori na nodra vukei ena Vosa ni Kalou na tamata lomadina, mera vakatakilakilataka na sokalou dina kei ira na tiko kina, vakauasivi ni sa vakavuna tiko o Jiova ena iotioti ni veisiga oqo me vakacerecerei na sokalou dina. (Aisea 2:​2, 3; Malakai 3:​18) Me vakaduiduitaki na sokalou dina kei na sokalou lasu, e kaya na Aisea 60:​2, 3: “Na butobuto, ena ubi vuravura; kei na butobuto loaloa, na veimatanitu; ia ena cadra mai vei iko ko Jiova; kei na nona serau, ena raici ni sa cilavi iko: ia na veimatanitu era na lako voli e na nomu rarama; kei ira na tui, e na serau ni kemui cadracadra.”

O ira na le milioni ena veivanua era dusimaki tiko ga ena rarama i Jiova, ena sega vakadua ni luluqa nodra vakabauta ena icavacava ni nodra ilakolako ena gauna oqo. Era na bulata na veisiga sa vo ena ivakarau ni veika oqo, qai dewa sara yani ina vuravura vou ni vakacegu.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Me vakataki ira na dausoko, era qarauna tale ga na lotu Vakarisito mera kua ni rawai ena rarama e veivakacalai