Loloma ni Kalou Vakavotui ena Loloma Vakatina
“E dua li na yalewa me na guilecava na luvena sa sucu, me kua ni lomana na luve ni ketena? io, ena sa guilecava beka, ia koi au ka’u na sega ni guilecavi iko.”—AISEA 49:15.
E DAVO welewelei na gone se qai sucu ni keveti koya toka o tinana. Na ituvaki qori e vakavotuya na veikaroni kei na loloma. “Ena imatai ni gauna au keveta kina na luvequ,” e kaya o Pam e dua na tina, “Au vakila na loloma vaka kina na noqu itavi vua na gone vou.”
Rairai qo na ka e yaco dina, ia na vakadidike e vakadeitaka ni loloma vakatina ena tara vakalevu na tubu ni gone. Dua na ivola a tabaka na isoqosoqo na World Health Organization Programme on Mental Health e kaya: “Na vakadidike a caka e vakaraitaka ni o ira na gonedramidrami era biu qai tawasei mai vei tinadra era dau rarawa, lomabibi, qai so na gauna e vaka me yali tu na yalodra.” Na ivola vata ga ya e kaya, o ira na gone era lomani ra qai kauaitaki nira se lalai era vuku cake mai vei ira na sega ni kauaitaki se lomani.
Me baleta na bibi ni loloma vakatina, e kaya o Alan Schore e dua na parofesa ni vakasama ena UCLA School of Medicine e Mereke: “Na vinaka se ca ni nona veiwekani e dua kei na so tale, ena vakatau ena veiwekani e tauyavutaki kei tinana ni se gone lailai.”
Ka ni rarawa, na lomabibi, tauvimate, se na idre ni vuravura e vakavuna me weletaka e dua na tina se “guilecava na luvena sa sucu.” (Aisea 49:15) Ia e tu tu yadua na tina e cakava qori. Sa vaka me kena ivakarau ga mera dau lomani luvedra na tina. E laurai ena so na vakadidike ni gauna ni vakasucu e tubucake kina na iwiliwili ni dua na hormone e vakatokai na oxytocin, e vakavuna na taratara kei na to ni wainisucu i tinanigone. Na hormone qori e tiko tale ga vua na tagane qai vakabauti ni uqeti tina me lomana na luvena, sega ni nanumi koya ga.
E Vu Mai Vei na Loloma?
O ira na tekivuna na vakabauti ni evolution, era vakavuvulitaka ni nona lomana na luvena o tina e tekivu ga vakasauri ra qai maroroi ena veika sa bula rawa tu baleta ni yaga ina kau kei na manumanu. E donu beka na ivakavuvuli ya, ni vakasauri ga nona lomani luvena e dua na tina?
Vakasamataka mada e dua tale na kena ivakamacala qo. Kaya na iVolatabu nida buli na tamata meda ucuya na Kalou, meda vakatotomuria tale ga nona itovo. (Vakatekivu 1:27) Na loloma e nona itovo vakasakiti na Kalou. “O koya sa sega ni dauloloma sa sega ni kila na Kalou,” e kaya na yapositolo o Joni. Cava na vuna? “Ni sa loloma na Kalou.” (1 Joni 4:8) Dikeva ni kaya na tikinivolatabu qo ni loloma e sega ni tiki wale ga ni nona bula na Kalou, e nona bula sara ga. E vu gona mai vua na loloma.
Qo na ka e kaya na iVolatabu me baleta na loloma: “Sa dauvosota vakadede na loloma, sa yalovinaka; sa sega ni vuvu na loloma; sa sega ni vosa doudou na loloma, sa sega ni viavialevu, sa sega ni cakava na ka sa sega ni kilikili kaya, sa sega ni qara na ka me nona ga, sa sega ni cudrucudru, sa sega ni daulomaca; sa sega ni rekitaka na ca, ia sa rekitaka na dina; sa ubia na ka kecega, sa vakabauta na ka kecega, sa vakanuinuitaka na ka kecega, sa vosota na ka kecega. Sa sega ni mudu na loloma.” (1 Korinica 13:4-8) E ka vakayalomatua beka me vakabauti ni itovo totoka kece ya era basika ga mai vakasauri?
Tarai Keda Vakacava?
Ni o wilika na ivakamacala ni loloma ena parakaravu sa oti, sega beka ni o vinakata me dua e lomani iko va ya? E kena ivakarau ga meda dau vakila na gagadre va qori. Cava na vuna? “Ni da sa kawa ni Kalou.” (Cakacaka 17:29) Eda a buli meda lomani da qai vakaraitaka na loloma. Rawa nida nuidei ni titobu nona lomani keda na Kalou. (Joni 3:16; 1 Pita 5:6, 7) E vakaraitaka na tikinivolatabu ena itekivu ni ulutaga qo ni nona lomani keda na Kalou e tawamudu qai levu cake sara mai na nona lomana na luvena e dua na tina!
De dua o na lomatarotarotaka: ‘Ke vuku, kaukaua, qai dauloloma na Kalou, na cava e sega ni muduka kina na rarawa? Cava e laiva kina mera mate na gone, me yaco tiko ga na veivakalolomataki, kei na vakacacani ni vuravura vei ira na cakacaka vakailoa kei ira na kocokoco?’ Qo e so na taro vinaka ena vinakati na kena isau dodonu.
Se mani vakacava na ka era tukuna na sega ni vakabauta na Kalou, se rawa ga ni kune na kena isau e veivakacegui. Era sa kunea na isaunitaro qori e vica vata na milioni na tamata mai na vica na drau na matanitu ena nodra vulica na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova. Era sureti kemuni na iVakadinadina i Jiova mo ni cakava tale ga ya. Ena nomuni vulica na Vosa ni Kalou kei na veika e bulia, ena torocake nomuni kilai koya, oni na raica tale ga ni sega ni yawa se me tawakilai na Kalou. Oni na vakabauta ga ni Kalou “sa sega . . . ni yawa . . . vei keda yadua.”—Cakacaka 17:27.
[Tikina bibi ena tabana e 8]
Nona lomani keda na Kalou e levu cake sara mai na nona lomana na luvena e dua na tina