Na Sala e Veivakabulai Kina na iVoli
“Ena bula tawamudu o koya e vakabauta na Luvena; o koya e beca na Luvena ena sega ni vakabulai, ia ena tiko ga vua na cudru ni Kalou.”—JONI 3:36.
1, 2. Na cava e dua na vuna a tabaki kina na Zion’s Watch Tower?
“NI DUA e vulica vinaka na iVolatabu, ena raica kina na bibi ni nona mate o Karisito,” a vakamacalataki qo ena ikava ni itabataba ni Watchtower ena Okotova 1879. A vakacavari na ulutaga oya ena dua na usutu bibi: “Meda biuta tani na ivakavuvuli tawayaga e tukuni kina ni mate i Karisito e sega ni cabori, e sega tale ga ni isoro ni ivalavala ca.”—Wilika 1 Joni 2:1, 2.
2 E dua na vuna a tabaki kina na Zion’s Watch Tower ena Julai 1879, oya me tutaka na ivakavuvuli vakaivolatabu me baleta na ivoli. Na ka e volai qori e ‘veivakani ena kena gauna donu,’ baleta ena icavacava ni 1800 e levu vei ira era kaya nira lotu vaKarisito era sa tekivu vakatitiqataka na mate i Jisu e voli kina noda ivalavala ca. (Maciu 24:45) Ena gauna qori, levu era sa tekivu vakabauta na ivakavuvuli ni bula vakaidewadewa, qo e veicalati sara kei na ka dina me baleta na nona vakayalia na tamata na bula uasivi. Era vakavuvulitaka o ira na vakabauta na bula vakaidewadewa ni sega ni gadrevi na ivoli baleta ni sa vakavinakataki koya tiko ga na tamata. A veiganiti kina na ivakasala i Paula vei Timoci: “Qarauna vinaka na ka e sa nuitaki vei iko, lako tani mai na veivosaki tawayaga e beci kina na ka e savasava, vaka kina na veivosaki veicalati e nanumi tu ni vuku dina. Baleta na sakitaki ni vuku va ya e vagolei ira tani eso mai na vakabauta.”—1 Tim. 6:20, 21.
3. Na taro cava eda na dikeva?
3 E sega ni vakabekataki ni o sasagataka tiko mo kua ni ‘vagolei tani mai na vakabauta.’ Me rawa qori, e vinaka me dikevi mada na veitaro qo: Na cava au gadreva kina na ivoli? Na cava e vakilai ena kena vakarautaki na ivoli? Ena yaga vakacava na isolisoli talei qo me vakabulai au mai na cudru ni Kalou?
Vakabulai Mai na Cudru ni Kalou
4, 5. Na cava e vakadeitaka ni se cudruva tiko ga na Kalou na ituvaki ca kei vuravura?
4 E laurai ena iVolatabu kei na itukutuku makawa, ni ‘tiko vua na’ kawatamata na cudru ni Kalou ena gauna ga a valavala ca kina o Atama. (Joni 3:36) E vakadinadinataki qo baleta ni sega ni dua e drotaka rawa na mate. Na nona veiliutaki o Setani e dauveitusaqati, e sega sara ga ni taqomaka rawa na kawatamata mai na leqa, sega tale ga ni dua na matanitu vakatamata me vakaceguya na ka era gadreva kece na lewenivanua. (1 Joni 5:19) Koya gona, era se vakila tiko ga na kawatamata na ivalu, basulawa, kei na bula dravudravua.
5 E macala gona ni sega ni vakalougatataka tiko o Jiova na ituvaki ca kei vuravura. A tukuna o Paula ni ‘waqa mai lomalagi na cudru ni Kalou ena vuku ni nodra veibeci.’ (Roma 1:18-20) O ira era sega ni veivutunitaka na nodra ivalavala e sega ni vakalou, era na sega ni drotaka rawa na itinitini ni nodra ivalavala. Nikua e vakatakilai na cudru ni Kalou ena itukutuku ni veilewai a sovaraki me vaka na mate ca ena vuravura i Setani, e basika na itukutuku kece qori ena noda ivola vakaivolatabu.—Vkta. 16:1.
6, 7. Na cakacaka cava era liutaka tiko na lotu vaKarisito lumuti, na cava e se soli tiko vei ira era tiki ni vuravura i Setani?
6 E kena ibalebale qo ni sega ni rawa nida goletani mai na veiliutaki i Setani, e sega tale ga ni rawa nida veitokani kei na Kalou? Sega, e se soli tiko na gauna meda veitokani kina kei Jiova. O ira na lotu vaKarisito lumuti era “matataki Karisito” era liutaka tiko na vunau e veivale ena nodra sureti na tamata mai na veimatanitu: “Moni mai duavata tale kei na Kalou.”—2 Kor. 5:20, 21.
7 A tukuna na yapositolo o Paula, ni o Jisu e “vakabulai keda mai na cudru ni Kalou sa roro tiko mai.” (1 Ces. 1:10) Na iotioti ni kena vakatakilai na cudru i Jiova, era na vakarusai vakadua kina o ira era valavala ca era sega ni veivutuni. (2 Ces. 1:6-9) O cei era na bula? E tukuna na iVolatabu: “Ena bula tawamudu o koya e vakabauta na Luvena; o koya e beca na Luvena ena sega ni vakabulai, ia ena tiko ga vua na cudru ni Kalou.” (Joni 3:36) Io, o ira kece na bula tiko ra qai vakabauti Jisu kei na ivoli, era na sega ni vakarusai ena siga ni cudru ni Kalou ena gauna e cava kina na ituvaki ni vuravura qo.
Na ka e Cakava na iVoli
8. (a) Na ka totoka cava a rawa ni rau vakanamata kina o Atama kei Ivi? (b) A vakadinadinataka vakacava o Jiova ni Kalou e dau uasivi na nona lewadodonu?
8 A buli me rau uasivi o Atama kei Ivi. Ke rau talairawarawa vua na Kalou, ena robota na vuravura na nodrau kawa mamarau ni rau na bula vata kei ira ena Parataisi. E ka ni rarawa ni rau nakita me rau talaidredre ina ivakaro ni Kalou. E rau totogitaki me rau rusa tawamudu rau qai vakatalai tani mai na Parataisi. Ena gauna rau sa vakaluveni kina e takava na kawatamata na ivalavala ca, rau mani qase na imatai ni tagane kei na yalewa, e rau mate tale ga. E vakadinadinataka qo ni dina na ka e dau tukuna o Jiova. E Kalou e uasivi na nona lewadodonu. A vakasalataki Atama oti o Jiova ni na mate ke kania na vua ni kau e vakatabui—a qai yaco dina.
9, 10. (a) Na cava era mate kina na kawa i Atama? (b) Eda na vakabulai vakacava mai na rusa tawamudu?
9 Nida kawa i Atama e takava na yagoda sega ni uasivi na ivalavala ca kei na mate. Ni ivalavala ca o Atama, eda ivalavala ca tale ga o keda. Koya gona, eda wili tale ga ena itotogi ni mate. Ke a veisautaka o Jiova na itotogi ni mate qai sega na ivoli me isoro, ena sega kina ni dina ena nona vosa. A tukuna o Paula me baleti keda: “Eda kila ni ka vakayalo na Lawa. Ia o yau au vakayago ga, au volitaki meu bobula ina ivalavala ca. Au sa vakaloloma dina! O cei ena vakabulai au mai na yago e vakavuna tiko na noqu mate?”—Roma 7:14, 24.
10 O Jiova duadua ga e rawa ni vakarautaka na yavu me na vosoti kina na noda ivalavala ca qai sereki keda mai na itotogi ni rusa tawamudu. A cakava qori ena nona tala mai na Luvena lomani mai lomalagi me sucu me tamata uasivi, me solia na nona bula me isoro. A sega ni vakataki Atama o Jisu ni a uasivi tiko ga, a “sega ni valavala ca.” (1 Pita 2:22) A rawa vei Jisu me tamadra na kawatamata uasivi. Ia a vakalaiva ga mera vakamatei koya o ira na meca ni Kalou me rawa ni maroroi ira na kawa i Atama era ivalavala ca, mera rawata kina na bula tawamudu o ira na vakabauti koya. E vakamacalataka na iVolatabu: “E dua ga na Kalou, e dua na mata ena keda maliwa kei na Kalou, ya na tamata o Karisito Jisu, e solia na nona bula me keda ivoli kece.”—1 Tim. 2:5, 6.
11. (a) E vakatauvatani ina cava na yaga ni ivoli? (b) E vakacava sara na levu ni kena yaga na ivoli?
11 Na yaga ni ivoli e tautauvata kei na ka era sotava o ira na vakayalia na nodra ilavo mai na dua na baqe e dau butakoca nodra ilavo na dau vakacuru ilavo ra qai mai dinau tu. Era bala e valeniveivesu na itaukei ni baqe me vica na yabaki. Ia vakacava o ira era vakacuru ilavo ena baqe qo e sega na nodra cala? Era na dravudravua, qai sega nira drotaka rawa na ituvaki qo vakavo ke dua na turaga vakavatu e volia na baqe, qai vakalesuya na nodra ilavo na dau vakacuru ilavo, me bokoca kina na nodra dinau. O Jiova tale ga kei na Luvena lomani e rau voli ira na kawa i Atama qai bokoca na nodra ivalavala ca ena vuku ni dra vakadavei i Jisu. Qori na vuna e tukuna kina o Joni na Dauveipapitaisotaki me baleti Jisu: “Raica na Lami ni Kalou ena kauta tani na nodra ivalavala ca na kai vuravura!” (Joni 1:29) Na kau tani ni nodra ivalavala ca na kawatamata e vuravura, e sega ni baleti ira ga na bula tiko, ra wili tale ga kina na mate.
Na ka e Vakilai ena Kena Vakarautaki na iVoli
12, 13. Na cava eda vulica ena yalorawarawa i Eparama ena nona soli Aisake?
12 Eda sega ni kila rawa na rarawa e vakila na Tamada vakalomalagi kei na Luvena lomani ena kena vakarautaki na ivoli. Ia na iVolatabu e vakaraitaka eso na ka a yaco me vukei keda meda vakananuma kina na ituvaki qo. Me kena ivakaraitaki, vakasamataki Eparama mada ena nona muria na ivakaro ni Kalou me gole e Moraia me siga tolu: “Mo kauta mada na luvemu, na luvemu e dua bauga, ko Aisake ko sa lomana, ka lako ki na vanua mai Moraia; ka vakacabori koya kina mei soro kama ena dua na ulu-ni-vanua ka’u na vakatakila vei iko.”—Vkte. 22:2-4.
13 A qai yaco o Eparama ena vanua a tukuni vua. Vakasamataka mada na rarawa i Eparama ena nona vesuka na ligai Aisake kei na yavana qai biuti koya ena icabocabonisoro ga a tara. Ena rarawataka sara mada ga na nona laveta na isele me na vakamatei kina na luvena! Vakasamataki Aisake ena nona davo toka ena icabocabonisoro, nona namaka na ka mosimosi qai rarawataki ena sotava ena nona vakamatei. A qai tarovi Eparama na agilosi i Jiova ena kena gauna donu. Na ka rau sotava o Eparama kei Aisake ena gauna oya, e vukei keda meda kila na rarawa i Jiova ena nona vakalaivi ira na ilawalawa i Setani mera vakamatea na Luvena lomani. Na nona tokoni Eparama tale ga o Aisake, e vakaraitaka vinaka na nona yalorawarawa o Jisu me vakararawataki qai mate ena vukuda.—Iper. 11:17-19.
14. Na ituvaki cava ena bula i Jekope ena vukei keda meda doka na ka e vakilai ena kena vakarautaki na ivoli?
14 E rawa ni vakatautauvatataki na ivoli ena ka a sotava o Jekope. Vei ira kece na luvena tagane, a lomani Josefa vakalevu o Jekope. E ka ni rarawa ni ratou vuvutaki Josefa na tuakana, ratou cati koya tale ga. Ia a yalorawarawa o Josefa ni talai koya o tamana me lai raici ratou na tuakana. Ena dua na gauna, ratou vakatawana tiko na sipi i Jekope e rauta ni 60 na maile mai na vualiku ni nodratou itikotiko e Epironi. Vakasamataka mada na rarawa i Jekope ena gauna ratou kauta lesu kina na luvena tagane na isulu i Josefa e tauva tu na dra! “A kote nei na luvequ!” a tagicaka. “Sa kani koya e dua na manumanu ca; sa dina ga sa dresulaki ko Josefa.” A rarawataka dina o Jekope na ka kece qo, mani vica vata na siga na nona lolosi voli. (Vkte 37:33, 34) O Jiova e sega ni tautauvata kei na tamata ivalavala ca ena ka e cakava ni basika e dua na ituvaki. Nida vakasamataka tiko na bula i Jekope, eda rawa ni kila kina vakacaca na rarawa i Jiova ena gauna e vakararawataki qai vakalolomataki kina na Luvena lomani ena nona mai bula e vuravura.
Na Yaga ni iVoli
15, 16. (a) E vakaraitaka vakacava o Jiova na nona ciqoma na ivoli? (b) E yaga vakacava vei iko na ivoli?
15 O Jiova e vakaturi Luvena ena yago vakayalo e lagilagi. (1 Pita 3:18) Ni vakaturi mai na mate o Jisu, a rauta ni 40 na siga na nona tiko kei ratou na nona tisaipeli, e vakaukauataka na nodratou vakabauta, vakarautaki ratou tale ga ena veivakatisaipelitaki e tu mai liu. Oti e qai gole e lomalagi me cabora vua na Kalou na yaga ni nona dra a vakadavei ena vukudra na nona imuri dina, nira vakabauta na yaga ni nona isoro ni veivoli. A vakaraitaka na Kalou o Jiova na nona ciqoma na ivoli i Karisito ena nona lesi Jisu me sovaraka na yalo tabu vei ira na nona tisaipeli era soqovata tiko e Jerusalemi ena siga ni Penitiko 33 S.K.—Caka. 2:33.
16 O ira na imuri lumuti qo i Karisito era qai uqeti ira tale ga na wekadra mera vakabulai mai na cudru ni Kalou, mera saga mera papitaiso ena yaca i Jisu Karisito me vosoti kina na nodra ivalavala ca. (Wilika Cakacaka 2:38-40.) Me tekivu mai na siga vakairogorogo oya, e vica na milioni mai na veimatanitu era sa vagolei mera veiwekani kei na Kalou ena yavu ni isoro ni veivoli i Jisu. (Joni 6:44) Me ikuri ni ka eda sa veivosakitaka mai, ena vinakati meda dikeva tale e rua na taro: E vakatakilai vei keda na nuinui ni bula tawamudu baleta beka ga nida dau caka vinaka? Ni sa vakatakilai vei keda na inuinui totoka qo, e rawa beka nida na vakayalia?
17. Mo raica vakacava na veivakalougatataki ni noda veitokani kei na Kalou?
17 A sega ga ni ganiti keda na ivoli. Ia ena vuku ni vakabauta, e vica na milioni era sa itokani ni Kalou qai nodra inuinui mera bula tawamudu ena parataisi e vuravura. Nida sa veitokani kei Jiova, e sega ni vakadeitaka nida na dei tiko ga ena veitokani qori. Ia me rawa nida vakabulai mai na siga ni cudru ni Kalou ena gauna se bera mai, e dodonu meda na vakavinavinakataka tiko ga na “ivoli i Karisito Jisu.”—Roma 3:24; wilika Filipai 2:12.
Vakabauta Tiko ga na iVoli
18. Na cava e okati ena noda vakabauta na ivoli?
18 Na usutu ni ulutaga ni vuli qo na Joni 3:36, e vakaraitaka ni noda vakabauta na Turaga o Jisu Karisito e okati kina na noda talairawarawa vua. Na noda vakavinavinakataka na ivoli ena uqeti keda meda muria na ivakavuvuli i Jisu, wili kina na ka e vakavulica me baleta na itovo savasava. (Mari. 7:21-23) “Ena yaco . . . na cudru ni Kalou” vei ira kece era sega ni veivutunitaka na nodra ivalavala me vaka na veidauci, veiwali ca kei na “ka tawasavasava ena kena veimataqali,” wili kina na kena dau saravi na iyaloyalo ca.—Efeso 5:3-6.
19. Na sala cava soti eda na vakaraitaka kina na noda vakabauta na ivoli?
19 Na noda vakavinavinakataka na ivoli eda na ogaoga tiko ga ena noda ‘qarava na Kalou.’ (2 Pita 3:11) Me tiko na gauna meda dau masu kina mai vu ni lomada, vuli iVolatabu, tiko ena soqoni, sokalou vakavuvale, kei na noda gumatua ni vunautaka na Matanitu ni Kalou. Meda kua tale ga ni ‘guilecava na caka vinaka kei na noda wasea vei ira tale na so na ka e tu vei keda, ni taleitaka na Kalou na isoro va qori.’—Iper. 13:15, 16.
20. Na veivakalougatataki cava era na rawata o ira era vakabauta tiko ga na ivoli?
20 Ni tauca o Jiova na nona cudru ena ituvaki ca qo, sa na wacava noda marau nida vakabauta na ivoli da qai vakaraitaka tiko ga noda vakavinavinakataka! Ena vuravura vou e yalataka na Kalou, ena tawamudu na noda vakavinavinakataka na isolisoli totoka qo baleta ni vakabulai keda mai na cudru ni Kalou.—Wilika Joni 3:16; Vakatakila 7:9, 10, 13, 14.
O na Sauma Vakacava?
• Na cava eda gadreva kina na ivoli?
• Na cava e vakilai ena kena vakarautaki na ivoli?
• Na cava na yaga ni ivoli?
• Eda na vakabauta vakacava na isoro ni veivoli i Jisu?
[iYaloyalo ena tabana e 13]
E se soli tiko na gauna meda veitokani kina kei Jiova
[iYaloyalo ena tabana e 15]
Nida vakasamataka na ka e sotava o Eparama, Aisake, kei Jekope e rawa ni vukei keda meda doka kina na ka e vakilai ena kena vakarautaki na ivoli