Rawati Na Bula Tawamudu Ena Veivakadonui Ni Kalou

“Ni sai kemuni, Jiova, ena vakalougatataka na yalododonu; Ko ni na vakavolivoliti koya e na loloma [“veivakadonui,” NW] me vaka e nai sasabai.”​—SAME 5:​12.

1, 2. Na cava a kerea o Ilaija vua na yada ni Sarifaci, na cava a vakadeitaka vua?

ERATOU walokai e dua na veitinani kei na dua na parofita ni Kalou. Ni vakarau waqaca na buka na yada ni Sarifaci, a kerea vua na parofita o Ilaija na wai kei na madrai. A rawa ga ni solia vua na wai, ia sa vo toka ga vakalailai ‘ena saqa na falawa qai vakalailai na waiwai ena tavaya.’ A nanuma ni sega ni veirauti na ka e tu vua me kana tale ga kina na parofita, mani tukuna sara vua qori.​—1 Tui 17:​8-​12.

² A cikeva tiko ga o Ilaija: “Mo cakava mada eliu vei au e dua na keki lailai, ka kauta mai vei au, mo qai vakarautaka emuri na kemudrau kei luvemu. Ni sa kaya vakaoqo ko Jiova na nodra Kalou na Isireli, ena sega ni oti na saqa madrai droka, ena sega talega ni maca sobu na tavaya waiwai.”​—1 Tui 17:​13, 14.

3. Na vakatulewa bibi cava meda cakava?

³ A vinakati me vakatulewataka na yada e dua na ka e bibi cake mai na nona vota se sega na kakana lailai se vo tu vua. Ena nuitaki Jiova me vakabulai rau vakaveitinani? Se na vakaliuca na veika vakayago e gadreva, qai sega ni saga me vakadonui koya na Kalou, me rau veitokani tale ga? Qori na ka tale ga ena vinakati meda vakatulewataka. Ena bibi cake vei keda na veivakadonui i Jiova se na noda tiko vinaka vakayago? E tiko na vuna vinaka meda nuitaka kina na Kalou da qai qaravi koya. E tiko tale ga na ka meda cakava me vakadonui keda kina na Kalou.

‘E Veiganiti Moni Sokaloutaki’

4. Na cava e veiganiti kina meda sokaloutaki Jiova?

⁴ E tu vei Jiova na dodonu me lavaka meda qaravi koya ena sala e vakadonuya. Era vakadinadinataka qori na agilosi vakalomalagi nira kaya: “E ganiti kemuni Jiova, na neimami Kalou, me nomuni na lagilagi, na vakarokoroko, kei na kaukaua, ni oni bulia na ka kece, ena nomuni lewa era bula, era buli kina.” (Vkta. 4:​11) E veiganiti meda sokaloutaki Jiova ni Dauveibuli.

5. Na cava e uqeti keda kina na loloma ni Kalou meda qaravi koya?

⁵ E dua tale na vuna meda qaravi Jiova kina, oya ni sega tale ni dua e lomani keda vakalevu me vakataki koya. E tukuna na iVolatabu: “A sa bulia na tamata na Kalou mei tovo vata kei koya; e nai tovo ni Kalou sa buli koya ko koya; na tagane kei na yalewa sa buli rau ko koya.” (Vkte. 1:​27) E soli vei keda na galala ni vakatulewa, qai isolisoli ni Kalou na noda rawa ni vakasama da qai vakatulewa. E Tamada o Jiova ni vu ni noda bula. (Luke 3:​38) Me vaka ga e dua na tama vinaka, e vakarautaka na ka kece meda marautaka kina na bula na luvena. E “vakacabea na matanisiga,” e “vakatauca tale ga na uca” e vuravura me rawa ni levu na keda kakana qai totoka na noda itikotiko.​—Maciu 5:​45.

6, 7. (a) Na leqa cava a vakavuna o Atama vei ira na nona kawa? (b) Ena yaga vakacava na isoro i Karisito vei ira era saga tiko na veivakadonui ni Kalou?

⁶ E vakabulai keda tale ga o Jiova mai na revurevu ni ivalavala ca. Na nona valavala ca o Atama e vaka sara ga e dua na dauveimauilavo e butakoca na ilavo ni vuvale me lai veimauilavotaka. Ni talaidredre o Atama vei Jiova, e kauta tani kina na nodra inuinui na luvena​—na marau tawamudu. Na nona nanumi koya ga e vakavuna na noda bobula ina ivalavala ca. Eda tauvimate kece, rarawa da qai mate. E tiko na isau ni nona sereki e dua na bobula, e vakarautaka gona o Jiova na ivoli meda vakabulai kina mai na revurevu ni valavala ca. (Wilika Roma 5:​21.) Me salavata kei na loma i Tamana, a solia kina o Jisu Karisito “na nona bula me kedra ivoli e lewe levu.” (Maciu 20:28) Sa voleka nira vakila o ira e vakadonuya na Kalou na veivakalougatataki kece ni ivoli ni sereki.

⁷ E tawavakatauvatani rawa na ka e cakava na Dauveibuli o Jiova me marautaki qai vakainaki kina na noda bula. Ena nona veivakadonui, eda rawa ni raica na nona vakaotia na veika e vakavuna tiko na noda rarawa. Ena vakaraitaka tiko ga vei keda yadua o Jiova ni dau “vakaicovitaki ira tale ga era vakasaqarai koya ena yalogu.”​—Iper. 11:6.

“O ira na Nomuni Tamata Era na Via Vakacabori Ira”

8. Na cava eda vulica ena ivakaraitaki i Aisea me baleta na noda qarava na Kalou?

⁸ Na nona vakadonui keda na Kalou e okati kina na noda vakayagataka vinaka na galala ni vakatulewa. E veiganiti meda cakava qori ni o Jiova e sega ni vakasaurarataka e dua me qaravi koya. Ena gauna i Aisea, a taroga o Jiova: “Ko cei me’u tala, ia ko cei ena lako e na vuku i keitou?” A vakaraitaka o Jiova na nona dokai Aisea ena nona solia vua na galala me vakatulewa. Vakasamataka na nona tukuna ena marau o Aisea: “Koi au oqo; mo ni talai au.”​—Aisea 6:8.

9, 10. (a) Na rai cava me tiko vei keda me baleta na noda qarava na Kalou? (b) Na cava e veiganiti kina meda qaravi Jiova mai vu ni lomada?

⁹ E soli vei keda na galala meda qarava na Kalou se sega. E vinakata o Jiova meda qaravi koya mai vu ni lomada. (Wilika Josua 24:15.) O koya e qarava na Kalou ena voraki e sega ni vakamarautaki koya. E sega tale ga ni vakadonuya na nodra sokalou o ira e nodra inaki ga mera vakamarautaka na tamata. (Kolo. 3:​22) Ke da cakava ‘vakavoraki’ na noda veiqaravi tabu nida vakalaiva me vakalatilati ena noda sokalou na ka vakavuravura, ena sega ni vakadonui keda na Kalou. (Lako 22:29) E kila o Jiova ni noda qaravi koya mai vu ni lomada ena vinaka ga vei keda. A uqeti ira na Isireli o Mosese mera digia na bula ena nodra ‘lomani Jiova na nodra Kalou, ra vakarorogo ina nona vosa, ra qai kabiti koya.’​—Vkru. 30:​19, 20.

¹⁰ A lagata vei Jiova o Tui Tevita e Isireli makawa: “O ira na nomuni tamata era na via vakacabori ira mei madrali e nai ukuuku ni yalosavasava e na siga ni nomuni kaukauwa; Era na lewe vuqa na nomuni cauravou ka lailai na mata ni tegu mai na kete ni mataka.” (Same 110:3) E levu nikua era saga me dei na nodra bula vakailavo ra qai vakaliuca na marau. Ia o ira na lomani Jiova era vakaliuca na nodra veiqaravi tabu. Na nodra gugumatua ena cakacaka vakavunau e vakadinadinataka na ka e bibi duadua ena nodra bula. Era nuitaki Jiova vakaoti me vakarautaka na ka mera bula kina e veisiga.​—Maciu 6:​33, 34.

Na iSoro e Vakadonuya na Kalou

11. Na cava era nuitaka na Isireli me baleta na isoro era cabora vei Jiova?

¹¹ Ena Lawa ni veiyalayalati, era cabora na dauveiqaravi ni Kalou na isoro vinaka mera vakadonui kina. E tukuni ena Vunau ni Soro 19:5: “Ia kevaka dou sa vakacabora eso nai madrali ni veivinakati vei Jiova, dou vakacabora mo dou vinakati [“vakadonui,” NW] kina.” Eda wilika ena ivola vata ga qori: “Ia ni dou sa via vakacabora e dua nai soro ni vakavinavinaka vei Jiova, mo dou vakacabora mo dou vinakati [“vakadonui,” NW] kina.” (Vunau 22:29) Nira cabora na Isireli ena icabocabonisoro i Jiova na manumanu vinaka, na kena kubou e vaka na “ka boi vinaka” vua na Kalou dina. (Vunau 1:​9, 13) E vakacegui koya qai marautaka na nodra vakaraitaka na nona dauveiqaravi nira lomani koya. (Vkte. 8:​21) Ni vakasamataki na ka e vinakati ena Lawa me baleta na vakacaboisoro, eda vulica kina e dua na ivakavuvuli e se yaga tiko ga nikua. O Jiova ena vakadonui ira era cabora vua na isoro vinaka. Na isoro vakacava e vakadonuya? Vakasamataka mada ga qo e rua: na noda itovo kei na noda vosa.

12. Na ivalavala cava soti ena vakavuna me vakasisila kina vua na Kalou na ‘noda solia na yagoda me isoro bula’?

¹² Ena nona ivola vei ira e Roma, a tukuna kina na yapositolo o Paula: “Solia na yagomuni me isoro bula, e savasava, e vakadonuya na Kalou, ya na veiqaravi tabu e salavata kei na yalomatua.” (Roma 12:1) Me vakadonui keda na Kalou, e bibi meda kua ni vakayagataka na ka e cata. Ena tawayaga na nona cabora na yagona e dua me isoro ke vakadukadukalitaki koya ena tavako, betel nut, na wainimate gaga e tabu vakalawa, se gunu sivia. (2 Kor. 7:1) “O koya e dau veidauci e sa valavala ca sara tiko ga e yagona,” koya gona na itovo tawakilikili cava ga e cakava ena vakavuna me vakasisila na nona isoro vei Jiova. (1 Kor. 6:​18) Me vakamarautaka na Kalou e dua, e dodonu me ‘savasava na nona ivalavala kece.’​—1 Pita 1:​14-​16.

13. Na cava e kilikili kina meda vakacaucautaki Jiova?

¹³ E dua tale na isoro e taleitaka o Jiova oya na noda vosa. O ira era lomani Jiova era dau tukuna na ka vinaka me baleti koya e matanalevu vaka kina nira tiko e vale. (Wilika Same 34:​1-3.) Wilika na Same 148-​150, qai raica na wasoma ni noda uqeti ena tolu na same qori meda vakacaucautaki Jiova. Io, e ‘kilikili vei ira na yalodina mera vakacaucau.’ (Same 33:1) A vakamatatataka o Jisu Karisito na noda iVakaraitaki, na bibi ni noda vakacaucautaka na Kalou ena nona vunautaka na itukutuku vinaka.​—Luke 4:​18, 43, 44.

14, 15. Na isoro vakacava a uqeti ira kina na Isireli o Osea mera cabora, e raica vakacava qori o Jiova?

¹⁴ Na noda gugumatua ni vunau e vakaraitaka na noda lomani Jiova da qai vinakata me vakadonui keda. Kena ivakaraitaki, vakasamataka na veivakaroti ni parofita o Osea vei ira na Isireli era qaravi Kalou lasu, a sega ni vakadonui ira na Kalou. (Osea 13:​1-3) A tukuna o Osea mera kerea: “Mo ni [Jiova] kauta tani kece na neitou caka cala, ka mo ni yalovinaka mai vei keitou: keitou na qai cabora na imadrali [“luve ni bulumakau tagane,” NW] ni tebenigusu i keitou.”​—Osea 14:​1, 2.

¹⁵ Na bulumakau e manumanu isau levu duadua e rawa nira cabora na Isireli vei Jiova. Ia ‘na luve ni bulumakau tagane ni tebenigusu i keitou’ e vakaibalebaletaki ena vosa e vakasamataki vinaka qai cavuta mai vu ni lomana e dua me vakacaucautaki kina na Kalou dina. E raici ira vakacava na cabora na isoro va qori o Jiova? E tukuna: “Au na lomani ira ga [“mai vu ni lomaqu,” NW].” (Osea 14:4) O Jiova a vosoti ira, a vakadonui ira qai nodra itokani era cabora na isoro ni veivakacaucautaki.

16, 17. Ni uqeta e dua na nona vakabauta na Kalou me vunautaka na itukutuku vinaka, ena raica vakacava o Jiova na nona veivakacaucautaki?

¹⁶ E dau raici vakabibi tu ga ena sokalou dina na nona vakacaucautaki e matanalevu o Jiova. Ni raica vakabibi na daunisame na nona vakalagilagia na Kalou, a vakamamasu kina: “Mo ni vakadonuya mada, Jiova, nai madrali ni gusuqu ka’u sa cabora.” (Same 119:108) Ia vakacava nikua? Ni tukuni ira tiko e dua na ilawalawa levu ena noda gauna, a parofisaitaka o Aisea: ‘Era na vakacaucautaki Jiova ena nodra itukutuku vinaka, nira vakadonui [nodra iloloma], era na cabeta na icabocabonisoro ni Kalou.’ (Aisea 60:​6, 7) Me vakayacori na parofisai qo, e vica vata na milioni era cabora tiko vua na Kalou “na isoro ni veivakacaucautaki, ya na vua ni tebenigusuda nida tukuna raraba na yacana.”​—Iper. 13:15.

¹⁷ Vakacava o iko? O cabora tiko na isoro e vakadonuya na Kalou? Ke o se bera ni cakava qori, o na cakava na veiveisau e gadrevi mo vakacaucautaki Jiova kina e matanalevu? Ni uqeti iko na nomu vakabauta mo vunautaka na itukutuku vinaka, na nomu imadrali ena “vinaka  . . . vei Jiova, ka ca na pulumokau.” (Wilika Same 69:​30, 31.) Mo nuidei ni na “boi vinaka” vei Jiova na nomu isoro ni veivakacaucautaki, ena vakadonui iko tale ga. (Isik. 20:41) Ena tawavakatauvatani rawa na marau o na vakila.

‘O Jiova ena Vakalougatataki Ira na Yalododonu’

18, 19. (a) Era raica vakacava e levu nikua na qaravi Kalou? (b) Na cava ena yaco ni sega ni veivakadonui na Kalou?

¹⁸ Nikua, e levu era duavata kei na nodra rai eso ena gauna i Malakai: “E sega ni yaga meda qarava na Kalou; na cava na yaga ni noda cakava na noda itavi vua na Kalou?” (Mala. 3:​14, An American Translation) Ni uqeti ira na nodra domodomoiyau, era raica kina ni sa rui dredre mera cakava na inaki ni Kalou, e sega tale ga ni yaga na nona lawa. Era raica ni vakalusi gauna na vunautaki ni itukutuku vinaka qai votivoti vei ira.

¹⁹ Na rai va qori a se tekivu sara mai na were o Iteni. A temaki Ivi o Setani me raica vakamamada na talei ni bula totoka a vakarautaka o Jiova, me beca tale ga na nona veivakadonui. Nikua, e sega ni cegu na nona veitemaki o Setani me vakabauti ni tawayaga me caka na loma ni Kalou. Ia erau qai kila o Ivi kei Atama ni rau na mate ni sega ni vakadonui rau na Kalou. Era na vakarau vakila tale ga qori o ira era muria na nodrau ivakaraitaki ca.​—Vkte. 3:​1-7, 17-​19.

20, 21. (a) Na cava a cakava na yada ni Sarifaci, na cava a qai vakila kina? (b) Eda na vakatotomuria vakacava na yada ni Sarifaci, na cava na vuna?

²⁰ Vakatauvatana na ka vakaloloma erau sotava o Atama kei Ivi kei na nodrau vakalougatataki o Ilaija kei na yada ni Sarifaci. A lailai na kakana e tu vua na yada, ia ni rogoca na vosa ni veivakayaloqaqataki i Ilaija, a vakarautaka sara na kakana qai solia e liu vua na parofita. A qai vakayacora o Jiova na ka e yalataka ena vuku i Ilaija. E tukuni ena kena ivolatukutuku: “A sa kana tiko ko Ilaija, kei na yalewa, kei iratou na nona lewe-ni-vale, ka bogi vuqa. Sa sega ni oti na saqa madrai droka, ka sega ni maca sobu na tavaya waiwai, me vaka na vosa i Jiova ka vosataka ko koya e na gusu i Ilaija.”​—1 Tui 17:​15, 16.

²¹ A cakava na yada ni Sarifaci na ka era na rawa ni cakava ga e vica mai na bilioni vakacaca era bula tu nikua. A nuitaka vakaoti na Kalou e dauveivakabulai, a qai vukei koya dina na Kalou. Na ivakaraitaki qo kei na so tale ena iVolatabu e vakadeitaka ni dodonu meda nuitaki Jiova. (Wilika Josua 21:​43-​45; 23:14.) Era vakadinadinataka tale ga nikua na tacida ni o Jiova ena sega ni biuti ira e vakadonuya.​—Same 34:​6, 7, 17-​19.a

22. Na cava meda kua ni lokuyarataka kina na noda saga me vakadonui keda na Kalou?

²² Sa voleka me tauca na Kalou na nona lewa “vei ira kece era tiko ena dela i vuravura.” (Luke 21:​34, 35) Ena sega ni dua e drotaka rawa. Na iyau kei na tiko vinaka vakayago ena gauna qo ena sega ni yacova vakalailai na talei ni kena rogoci na nona tukuna na Turaganilewa e lesia na Kalou: “Ni lako mai, sa vakalougatataki kemuni o Tamaqu moni taukena na matanitu e sa vakarautaki me nomuni.” (Maciu 25:34) Io, ‘o Jiova ena vakalougatataki ira na yalododonu, ena vakavolivoliti ira na nona veivakadonui me vaka na isasabai.’ (Same 5:​12) E bibi dina meda saga me vakadonui keda na Kalou.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Na cava me vu kina mai lomada na noda qaravi Jiova?

• Na isoro cava e vakadonuya nikua o Jiova?

• Na cava e vakaibalebaletaki ena matavosa ‘luve ni bulumakau tagane ni tebenigusu i keitou,’ na cava me cabori kina qori vei Jiova?

• Na cava meda saga kina me vakadonui keda na Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 13]

Na vakatulewa cava a kerea na parofita ni Kalou me cakava na yada dravudravua?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Eda na vakalougatataki vakacava nida cabora na isoro ni veivakacaucautaki vei Jiova?

[iYaloyalo ena tabana e 17]

O sega ni vakanuinuikara ke o nuitaki Jiova vakaoti