Yadra Tiko me Vakataki Jeremaia
“Ni’u na vakusarawataka [“yadrava,” NW] na noqu vosa me’u vakayacora.”—JERE. 1:12.
1, 2. Na cava e vakatauvatani kina ena vu ni amodi na nona ‘yadra tiko’ o Jiova?
NA VU ni amodi e dua vei ira na vunikau e dau se taudua e liu ena veiulunivanua e Lepanoni kei Isireli. Na sena totoka e dau piqi se vulavula qai laurai vakalevu ena icavacava ni vula o Janueri kei na itekitekivu ni vula o Feperueri. Na vosa vakaIperiu ni amodi e kena ibalebale “dau yadra e liu.”
2 Ena gauna a lesi Jeremaia kina o Jiova me nona parofita, a vakayagataki na ka e tukuni e cake me baleta na vu ni amodi me dusia e dua na ka bibi. Ena itekitekivu ni nona cakacaka vakaitalatala, a vakaraitaki vua na parofita ena raivotu e dua na taba ni amodi. Na cava e vakaibalebaletaka? E tukuna o Jiova: “Ni’u na vakusarawataka [“yadrava,”] na noqu vosa me’u vakayacora.” (Jere. 1:11, 12) Me vaka ga na nona ‘yadra’ e liu na vu ni amodi, vakaivakatakarakara e ‘sou tale ga ena mataka’ o Jiova ni tala na nona parofita me vakasalataki ira na nona dauveiqaravi me baleta na ka era na sotava nira talaidredre. (Jere. 7:25) Ena sega ni cegu o Jiova—ena ‘yadra tiko ga’ me yacova ni sa vakayacori na nona vosa. Ena 607 B.S.K., ena gauna lokuci i Jiova, a qai tauca na nona lewa ena matanitu vukitani o Juta.
3. Na cava meda vakadeitaka me baleti Jiova?
3 E yadrava tale tiko ga nikua o Jiova qai kauaitaka vakalevu na vakayacori ni lomana. Ena sega vakadua ni vakawalena na kena vakayacori na nona vosa. E tarai iko vakacava na nona kauai va qori o Jiova? Sa yabaki 2011 qo, o vakabauta ni “yadrava” tiko o Jiova na vakayacori ni nona yalayala? Ke da vakatitiqataka ni na vakayacori dina na yalayala i Jiova, qo sara ga na gauna meda yadra kina mai na sosovu vakayalo. (Roma 13:11) A yadra tiko ga o Jeremaia na parofita i Jiova. Nida dikeva na sala kei na vuna a yadrava tiko ga kina o Jeremaia na nona ilesilesi vakalou, eda na vukei tale ga meda vosota ena cakacaka e lesi keda kina o Jiova.
iTukutuku Bibi
4. Na cava a vakadredretaka na ilesilesi i Jeremaia, na cava e bibi kina na nona itukutuku?
4 A rairai voleka ni yabaki 25 o Jeremaia ni lesi koya o Jiova me ivakatawa. (Jere. 1:1, 2) Ia a nanuma ni se gone, qai sega ni ganiti koya me lai vosa vei ira na qase e Isireli era matua ra qai veiliutaki. (Jere. 1:6) E warumisa na itukutuku ni vakatauitotogi kei na veilewai me kacivaka, vakabibi vei ira na bete, na parofita vakailasu, iliuliu, vaka kina o ira era muria ‘na ivalavala e taleitaki vakalevu’ kei ira era ‘tawayalodina tiko ga.’ (Jere. 6:13; 8:5, 6) Ena vakarusai na valenisoro totoka a tara o Tui Solomoni, voleka ni va na senitiuri na kena seda tu ni sokalou dina. Ena lala didi o Jerusalemi kei Juta, era na kau vakavesu tale ga na lewe ni koro. Io, e dua dina na itukutuku bibi a lesi me kacivaka o Jeremaia!
5, 6. (a) E vakayagataka tiko vakacava nikua o Jiova na ilawalawa vakataki Jeremaia? (b) Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?
5 Ena yalololoma tale ga i Jiova ena gauna qo, e lesia ena vukuda e dua na ilawalawa lotu vaKarisito lumuti mera ivakatawa vakaivakatakarakara, mera kacivaka na nona itukutuku ni veilewai e vuravura. Sa vica sagavulu na yabaki na nodra veiuqeti tiko na ilawalawa vakataki Jeremaia me kauaitaki na gauna eda sa donuya tu qo. (Jere. 6:17) E vakabibitaka na iVolatabu ni o Jiova e sega ni dau lokuyara se berabera ni cakava na nona vosa. Ena yaco mai na nona siga ena nona gauna lokuci, ena gauna eda sega sara ga ni namaka.—Sefa. 3:8; Mari. 13:33; 2 Pita 3:9, 10.
6 Meda nanuma tiko ni yadra tiko o Jiova, ena vukica tale ga na vuravura qo me parataisi ena nona gauna lokuci. Na nodra kila qori na ilawalawa vakataki Jeremaia me vakayaloqaqataki ira ra qai vukei ira na nodra itokani yalayala oti mera yadrava tiko ga na itukutuku bibi era kacivaka. E tarai iko vakacava qori? A tukuna o Jisu ni bibi meda tokona kece na Matanitu ni Kalou. Meda veivosakitaka mada e tolu na itovo a rawa ni yadrava tiko kina o Jeremaia na nona ilesilesi ni na yaga tale ga vei keda.
Loloma
7. Vakamacalataka na sala a uqeti Jeremaia kina na loloma me vunau ena ituvaki dredre a sotava.
7 A sotava o Jeremaia eso na ituvaki dredre, ia na cava a uqeti koya me vunau tiko ga? A lomani ira era bula ena nona gauna. A kila o Jeremaia ni levu na leqa era sotava tu o ira qori era vakavuna tiko na ivakatawa lasu. (Jere. 23:1, 2) Qori e uqeti koya me dauloloma, me yalololoma tale ga ni cakava na nona ilesilesi. A vinakata mera rogoca na kainona na vosa ni Kalou mera bula. Ena levu ni nona kauai, a tagicaka kina na ca era vakarau sotava. (Wilika Jeremaia 8:21; 9:1.) E vakavotui vinaka ena Lele i Jeremaia na titobu ni nona loloma kei na nona kauaitaka o Jeremaia na yaca i Jiova vaka kina o ira na nona dauveiqaravi. (Lele 4:6, 9) Ni o raici ira nikua na “vakaloloma ra qai sega ni kauaitaki tu me vaka na sipi e sega na kena ivakatawa,” e dau gu na lomamu mo vakacegui ira ena itukutuku ni Matanitu ni Kalou?—Maciu 9:36.
8. E kilai vakacava ni sega ni yalocataki ira era vakararawataki koya o Jeremaia?
8 Era vakararawataki Jeremaia o ira sara ga a via vukea, ia a sega ni sauma lesu se yalocataki ira. A vosovoso ga qai yalovinaka, vua na tui ca mada ga o Setekaia! Ni vakarota o Setekaia me vakamatei o Jeremaia, a se vakamasuti koya ga o Jeremaia me rogoca na vosa i Jiova. (Jere. 38:4, 5, 19, 20) E titobu beka na noda loloma me vakataki Jeremaia?
Yaloqaqa Soli Vakalou
9. Eda kila vakacava ni a vakayaloqaqataki Jeremaia na Kalou?
9 A via vakaiulubale o Jeremaia ni se qai vosa vua o Jiova. Eda kila e keri ni sega ni sucukaya mai na doudou kei na yalodei. A vakasakiti na kaukaua e laurai vua ena nona cakacaka vakaparofita ni a nuitaka vakatabakidua na Kalou. A tiko vata kei na parofita o Jiova “me vaka e dua na qaqa rerevaki,” a tokoni Jeremaia qai vakaukauataki koya me vakayacora na nona ilesilesi. (Jere. 20:11) Ni via tautauvata na nodrau doudou kei na nodrau yaloqaqa o Jeremaia kei Jisu, era kaya kina eso ena gauna ni cakacaka vakaitalatala i Jisu e vuravura ni sa vakaturi tale o Jeremaia!—Maciu 16:13, 14.
10. Ena vakasama cava era lesi kina na ivovo ni lumuti ‘ina veivanua kei na veimatanitu’?
10 Ni “Tui ni veimatanitu” o Jiova, a lesi Jeremaia kina me kacivaka na itukutuku ni veilewai ena veivanua kei na veimatanitu. (Jere. 10:6, 7) Ena vakasama cava era lesi kina na ivovo ni lumuti “ki na veivanua kei na veimatanitu”? (Jere. 1:10) Me vaka ga na parofita ena gauna makawa, e solia tale ga vei ira na ilawalawa vakataki Jeremaia e dua na ilesilesi o koya e Cecere duadua e lomalagi kei vuravura. E vakadonui mera kacivaka na lumuti na itukutuku ni veilewai ena veivanua kei na veimatanitu. Ni veivakadonui na Kalou Cecere duadua ra qai vakayagataka na itukutuku matata ena nona Vosa uqeti, era kacivaka kina na ilawalawa vakataki Jeremaia nira na cavuraki ra qai vakarusai na veivanua kei na veimatanitu ena nona gauna lokuci na Kalou, ena sala tale ga e lewa me cakava kina. (Jere. 18:7-10; Vkta. 11:18) Era nakita dei na ilawalawa vakataki Jeremaia mera kua ni soro ni cakava na nodra ilesilesi mera kacivaka na itukutuku ni veilewai e vuravura.
11. Na cava meda cakava me kua ni mudu kina na noda vunau nida sotava na ituvaki dredre?
11 E kena ivakarau ga meda yalolailai ena so na gauna nida tusaqati, sega ni kauaitaki, se da sotava na ituvaki dredre. (2 Kor. 1:8) Ia meda kua ni soro me vakataki Jeremaia. Meda kua ni yalolailai. Nida kere veivuke vua na Kalou, meda masu tiko ga vua, nuitaki koya, da qai ‘doudou tiko ga.’ (1 Ces. 2:2) Nida dausokalou dina, meda yadrava tiko ga na noda ilesilesi vakalou. Meda vakadeitaka mada ga me kua ni mudu na noda vunautaka na veivakarusai ena sotava o lotu ni Veivanua Vakarisito a vakatakarakarataka na koro tawayalodina o Jerusalemi. Ena kacivaka na ilawalawa vakataki Jeremaia “na yabaki vinaka i Jiova,” vaka kina “na siga sa ia kina na veisausaumi na noda Kalou.”—Aisea 61:1, 2; 2 Kor. 6:2.
Marau Dina
12. Na cava e rawa ni tukuni kina ni marau tu ga o Jeremaia, a rawa vakacava qori?
12 A marautaka o Jeremaia na nona cakacaka. A kaya vei Jiova: “Sa kune na nomuni vosa, ia ka’u a kania; ka sa yaco na nomuni vosa me ka ni reki kei na ka ni marau ki na lomaqu: ni ka’u sa vakatokai e na yacamuni, Jiova na Kalou ni lewe vuqa.” (Jere. 15:16) A ka dokai vei Jeremaia na nona matataka na Kalou dina kei na nona vunautaka na nona vosa. Ia a seavu na nona marau o Jeremaia ni kauaitaka na nodra veivakalialiai eso. A marau tale ni vakasamataka na totoka kei na bibi ni itukutuku me kacivaka.—Jere. 20:8, 9.
13. Meda marau tiko ga, na cava e bibi kina meda kania na ka vuni dina?
13 Me rawa nida marautaka tiko ga na noda cakacaka vakavunau nikua, e bibi meda kania na “kakana dina,” oya na ka vuni dina ena Vosa ni Kalou. (Iper. 5:14) Meda vulica vakatitobu qori ni na vakaukauataka na noda vakabauta. (Kolo. 2:6, 7) Ena vakabibitaki tale kina vei keda ni dau tarai Jiova na noda ivalavala. Ke via dredre tiko na noda raica na gauna meda wilika qai vulica kina na iVolatabu, meda dikeva tale mada na noda ituvatuva. Na noda vuli da qai vakasama vakatitobu me vica mada ga na miniti e veisiga ena vakavolekati keda vei Jiova, ena ‘reki qai marau na lomada’ me vaka ga a vakila o Jeremaia.
14, 15. (a) Na cava na vua ni nona yalodina tiko ga o Jeremaia ena nona ilesilesi? (b) Na cava eda kila na dauveiqaravi ni Kalou nikua me baleta na cakacaka vakavunau?
14 A sega ni mudu na nona kacivaka o Jeremaia na ivakasala i Jiova kei na nona itukutuku ni veilewai, ia a dei toka e lomana na nona ilesilesi me “tara, ka tea.” (Jere. 1:10) A vuavuaivinaka na nona cakacaka qori. Era bula eso na Jiu kei ira era sega ni Isireli ni vakarusai o Jerusalemi ena 607 B.S.K. Eda kila nira maliwai ira qori na Rekapaiti, o Epeti-meleki kei Peruki. (Jere. 35:19; 39:15-18; 43:5-7) O ira na itokani yalodina qori i Jeremaia ra qai rerevaka na Kalou, era vakatayaloyalotaki ira vinaka na nuitaka na bula e vuravura, na nodra itokani na ilawalawa vakataki Jeremaia. Era marautaka vakalevu na ilawalawa vakataki Jeremaia mera vakaukauataka na nodra vakabauta na “isoqosoqo levu.” (Vkta. 7:9) O ira tale ga na itokani yalodina qori ni lumuti era marautaka vakalevu na nodra vukei ira na yalomalumalumu mera kila na ka dina.
15 Eda kila na dauveiqaravi ni Kalou ni sega wale ga ni veiqaravi e matanalevu na noda vunautaka na itukutuku vinaka vei ira era na rogoca, ia qori e dua tale ga na ivalavala ni noda sokalou. E rogoci na noda itukutuku se sega, na noda veiqaravi tabu vei Jiova nida vunau ena vakamarautaki keda vakalevu.—Same 71:23; wilika Roma 1:9.
‘Yadrava Tiko’ na Nomu iLesilesi!
16, 17. E vakamacalataki vakacava ena Vakatakila 17:10 kei na Apakuki 2:3 na bibi ni gauna eda sa donuya tu qo?
16 Eda kila na bibi ni gauna eda sa donuya tu qo nida raica na parofisai ena Vakatakila 17:10. Sa tekivu veiliutaki na ikavitu ni tui, na Matanitu Qaqa kei Vuravura o Peritania kei Merika. E tukuni me baleta na ikavitu ni tui: “Ni yaco mai [na ikavitu ni matanitu qaqa kei vuravura], ena tiko ga vakalekaleka.” Ena gauna qo, na ‘gauna lekaleka’ oya sa voleka ni cava. E vakadeitaka vei keda na parofita o Apakuki me baleta na icavacava ni ituvaki ca ni bula qo: “Ni na dede mada na raivotu me qai yaco na gauna sa loku . . . Mo waraka ga; ena yaco vakaidina ga, ena sega ni berabera sara.”—Apak. 2:3.
17 E vinaka mo taroga: ‘E laurai ena noqu ivakarau ni bula niu raica vakabibi na gauna eda sa donuya tu qo? E vakaraitaka tale ga niu namaka me yaco na icavacava ena dua na gauna lekaleka ga qo? Se laurai ena noqu vakatulewa kei na ka au vakaliuca niu sega ni namaka me yaco ena dua na gauna wale ga qo na icavacava seu vakatitiqataka ni na yaco dina?’
18, 19. Na cava meda kua ni malumu kina ena gauna qo?
18 E se sega ni oti na nodra cakacaka na ilawalawa era ivakatawa. (Wilika Jeremaia 1:17-19.) E ivurevure dina ni marau na nodra yalodei na ivovo ni lumuti, era duri tu me vaka na “duru kaukamea” kei na “koro kaukauwa”! E ‘ivau ni tolodra na dina’ nira yalorawarawa me vakaukauataki ira na Vosa ni Kalou me yacova nira vakaotia na nodra cakacaka. (Efeso 6:14) Era nakita dei tale ga na isoqosoqo levu mera tokona vinaka sara na ilawalawa vakataki Jeremaia ena itavi e lesi kina.
19 Qo e sega ni gauna me malumu kina na noda vakaitavi ena cakacaka e vauca na Matanitu ni Kalou, ia meda kauaitaka na ibalebale ni ka e tukuni ena Jeremaia 12:5. (Wilika.) Eda na sotava kece na veivakatovolei ena gadrevi kina na vosota. Na veika e vakatovolei kina na noda vakabauta e vakatauvatani ina dua na ‘veitaucici’ eda vakaitavi kina. Ia ni sa voleka na “veivakararawataki levu,” meda kila tiko ni na levu na ka dredre eda sotava. (Maciu 24:21) Na noda vosota na veika dredre e tu qo e matada e rawa ni vakatauvatani ena noda ‘veitau kei na ose.’ Ena gadrevi vakalevu na vosota meda cici vata tiko ga kina kei ira na ose. Ena yaga gona meda vosota na veika dredre ena gauna qo, ni na yaga qori ena noda vosota ena gauna se bera mai.
20. Na cava o vakadeitaka mo cakava?
20 Eda rawa ni vakatotomuri Jeremaia kece meda vakayacora vinaka na noda ilesilesi ni vunau! Na itovo me vaka na loloma, yaloqaqa, kei na marau a uqeti Jeremaia me vakayacora kina ena yalodina na nona cakacaka vakaitalatala me 67 na yabaki. Na totoka ni se ni amodi e vakabibitaka tale vei keda ni o Jiova e ‘yadrava tiko’ na vakayacori ni nona vosa. E tiko gona na vuna vinaka meda cakava tale ga qori. Eda rawa ni yadra tiko ga me vaka na nona ‘yadra tiko ga’ o Jeremaia.
O se Nanuma Tiko?
• A uqeti Jeremaia vakacava na loloma me ‘yadrava tiko’ kina na nona ilesilesi?
• Na cava e gadrevi kina na yaloqaqa soli vakalou?
• A rawa vakacava ni marau tiko ga o Jeremaia?
• Na cava o via ‘yadra tiko ga kina’?
[iYaloyalo ena tabana e 31]
O na vunau tiko ga ke o tusaqati mada ga?