‘Era Uqeti ena Yalo Tabu’

“Ni sega ni vu ena lewa ni tamata na parofisai, e tukuna ga na tamata na ka e vinakata na Kalou ena veiuqeti ni yalo tabu.”​—2 PITA 1:21.

ME NANUMI

A vakasavuya vakacava na yalo tabu na itukutuku ni Kalou vei ira na dauvolaivolatabu?

Na cava na ivakadinadina ni uqeti vakalou na iVolatabu?

Na cava mo cakava e veisiga mo marautaka tiko ga kina na Vosa ni Kalou?

1. Na cava eda gadreva kina na iVolatabu?

EDA vu mai vei? Cava eda mai cakava tu eke? Eda lako tiko i vei? Cava ena yacovi keda nimataka? Cava e yacovi keda nida mate? Qo na taro era taroga tu e levu. Eda na kila vakacava na isau ni taro kece qo kei na so tale na taro bibi ke sega na vosa uqeti ni Kalou na iVolatabu? Eda na vakararavi ga ina noda kilaka. Ke da vakararavi ga ina noda kilaka, ena sega ni tiko vei keda na nona rai na daunisame me baleta na “vunau i Jiova.”​—Wilika Same 19:7.

2. E rawa vakacava nida vakavinavinakataka tiko ga na iloloma talei ni Kalou na iVolatabu?

² Ka ni rarawa ni levu e sa sega ni vaka e liu na nodra lomana na iVolatabu. (Vakatauvatana Vakatakila 2:4.) Era sa sega muria na sala e vakamarautaki Jiova. (Aisea 30:21) Me kua mada ga ni yacovi keda qori. E rawa nida marautaka tiko ga na iVolatabu da qai saga meda kua ni guilecava na kena ivakavuvuli. Na iVolatabu e nona iloloma talei na Dauveibuli. (Jeme. 1:17) E rawa vakacava meda vakavinavinakataka tiko ga na “Vosa ni Kalou?” Qori ena nomu vakasamataka na sala era dusimaki kina o ira era vola na iVolatabu. Da qai vakasamataka tale ga e levu na ivakadinadina ni kena uqeti vakalou na iVolatabu. Nida cakava qori, eda na via wilika sara ga e veisiga qai muria na kena veidusimaki.​—Iper. 4:12.

SALA ERA ‘UQETI KINA ENA YALO TABU’

3. Era ‘uqeti vakacava ena yalo tabu’ na parofita kei ira na dauvolaivolatabu?

³ E taura e rauta ni 1,610 na yabaki na kena volai na iVolatabu, me tekivu mai na 1513 B.S.K. ina 98 S.K. Era vola e rauta ni 40 na tagane, eso era parofita era ‘uqeti kece ena yalo tabu.’ (Wilika 2 Pita 1:20, 21.) Na matavosa vaKirisi ni “veiuqeti” e tiko kina na vakasama “mo kauta ina dua tale na vanua,” se “rawa tale ga ni: tosoi, biligi, vagolei e dua.”a E vakayagataki na matavosa qo ena Cakacaka 27:15 me vakamacalataka na waqa e tosoi se biligi, se kauta na cagi. Nira ‘uqeti ena yalo tabu’ na parofita kei ira era vola, na Kalou sara ga e veitaratara kei ira, e uqeti ira qai dusimaki ira ena nona igu kaukaua. E rawa gona nira vola na vakasama ni Kalou, sega ni nodra vakasama ga. So na gauna era sega mada ga ni kila na ibalebale ni ka era parofisaitaka se itukutuku era vola. (Tani. 12:8, 9) Io, e “vakavuna na Kalou na volai ni iVolatabu kece,” e sega kina na vakasama ni tamata.​—2 Tim. 3:16.

4-6. E vakasavuya vakacava o Jiova na nona itukutuku vei ira na dauvolaivolatabu? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki.

⁴ E vakadewataka vakacava na yalo tabu na itukutuku ni Kalou vei ira era dauvolaivolatabu? Vakacava, e biuta kece vei ira na vosa mera vola se na vakasama ga mera qai vola vakataki ira? Vakasamataka mada ni volavola e dua na daunibisinisi. Ke via vakabibitaka na malanivosa yadua, ena vola sara ga o koya na ivola se na wilika vua na nona vunivola me vola. Oti ena taipataka o vunivola qai sainitaka o daunibisinisi. Eso tale na gauna ena vakamacalataka ga vua na ka me volai, qai lewa ga o vunivola na iwalewale ni volavola ena muria kei na vosa e via vakayagataka. De na via wilika tale na ivola o daunibisinisi qai cakava eso na veiveisau o vunivola. Ena saini toka ena ivola qo o daunibisinisi me vaka ni o koya ga e vakauta.

⁵ Eso tale ga na tikinivolatabu e volai sara ga ena “qaqalo ni liga ni Kalou.” (Lako 31:18) E dau cavuta sara ga o Jiova na malanivosa yadua me volai ke nanuma ni bibi. Kena ivakaraitaki e tukuni ena Lako Yani 34:27: “A sa kaya vei Mosese ko Jiova, Mo vola na vosa oqo; ni ka’u sa ia e dua na veiyalayalati kei iko kei ira na Isireli me vaka na vosa oqo.” A kaya tale ga vua na parofita o Jeremaia: “Mo vola e na dua nai vola me tu vei iko na vosa kecega ka’u sa tukuna oti vei iko.”​—Jere. 30:2.

⁶ E levu ga na gauna e dau vakasavui vakacakamana vei ira na dauvolaivolatabu na vakasama mera biuta, sega ni malanivosa yadua, e rawa kina nira digia na vosa mera vakayagataka. E kaya na Dauvunau 12:10: “A sa qara na Dauvunau me kunea na vosa vinaka: ia na ka sa volai sa ka dodonu, io sa vosa dina.” Na dauvola Kosipeli o Luke a “vakataroga matua na veitaravi ni ka e yaco.” (Luke 1:3) Na yalo tabu ni Kalou e tarova na vakasama cala ni tamata me kua ni vakasesea na nona Vosa.

7. E laurai vakacava na vuku i Jiova ena nona vakalaiva mera vola na iVolatabu na nona tamata?

⁷ E laurai na vuku ni Kalou ni vakayagataki ira na tamata mera vola na nona Vosa na iVolatabu. Na vosa e vakayagataki e sega wale ga ni itukutuku, e laurai tale ga kina na ivakarau ni yalo. Ia vakacava ke ra vola na iVolatabu na agilosi? E rawa beka mera vakamacalataka na ivakarau ni yalo eda dau vakila, me vaka na taqaya, lomabibi, se na rarawa? Ni vakalaivi ira na nona tamata mera digia ga na vosa era vakayagataka ena veidusimaki ni yalona tabu, e rawa kina nira vakasavuya na itukutuku ni Kalou ena yalololoma, qai tarai ira era wilika!

NANUMA TIKO NA IVAKADINADINA

8. Na cava e duatani kina na iVolatabu mai na ivola ni lotu tale eso?

⁸ E levu tu na ivakadinadina e dusia ni iVolatabu e ivola ni Kalou. Na iVolatabu e tukuna vakamatata vei keda na veika me baleta na Kalou ni vakatauvatani kei na ivola ni lotu tale eso. Kena ivakaraitaki, na nodra ivola na lotu Idu e vakamacalataka na nodra veisoqo vakalotu, nodra ivakavuvuli, itukuni, kei na lawa e vauca na itovo savasava. Na ivola ni lotu Buda e vakamacalataka na lawa mera muria na nodra monaki kei na nodra sista, e vakamatatataka tale ga na ivakavuvuli ni Buda kei na italanoa ni nona veivakavulici. E sega ni raici koya o Buda me Kalou, ia e lailai sara na ka e tukuna me baleta na Kalou. Na ivola ni lotu i Confucius e vakamacalataka na veika e yaco ena gauna sa oti, na lawa e baleta na itovo savasava, na cakamana kei na sere. Ia na nodra ivola na lotu Musilimi e vakavulica ni dua ga na Kalou, e kila qai lewa na ka kece, ia e sega ga ni bau cavuta na yaca ni Kalou o Jiova e basika vakavica na udolu ena iVolatabu.

9, 10. Na cava eda rawa ni vulica ena iVolatabu me baleta na Kalou?

⁹ E lailai na ka era vakamacalataka na veivola vakalotu me baleta na Kalou, ia na iVolatabu e vakavulica e levu sara na ka me baleti Jiova kei na ka e cakava. Eda mai kila kina e levu na nona itovo. E sega wale ga ni vakatakila na iVolatabu ni Kalou kaukaua o Jiova, vuku qai lewadodonu, e kaya tale ga ni lomani keda. (Wilika Joni 3:16; 1 Joni 4:19.) Kena ikuri, na iVolatabu e kaya ni: “Sega ni dau veivakaduiduitaki na Kalou, ia e vakadonui ira era dokai koya ra qai cakava na ka e vinakata mai na veivanua kece.” (Caka. 10:34, 35) Qori e vakadinadinataki ena kena sa tu nikua na iVolatabu. Era tukuna na daunivosa ni rauta ni 6,700 na vosa e vosataki nikua, ia e 100 ga vei ira qori era kila e 90 na pasede na lewe i vuravura. Ia na iVolatabu e vakadewataki taucoko se vakatikina ga ena sivia na 2,400 na vosa. E rawa kina vei ira e levu nikua mera bau wilika na iVolatabu ena nodra vosa.

¹⁰ A kaya o Jisu: “E cakacaka tiko ga o Tamaqu me yacova mai qo, au cakacaka tale tiko ga o yau.” (Joni 5:17) ‘O kemuni ga Jiova na Kalou e sega ni tubu qai sega ni mudu.’ Vakasamataka mada na veika e sa cakava! (Same 90:2) Na iVolatabu duadua ga e tukuna vakamatata na ka e cakava na Kalou ena gauna sa oti, ena gauna qo, kei na ka ena cakava ena veigauna se bera mai. E tukuna tale ga na ka meda cakava meda vakamarautaki koya kina, na ka e cata, kei na sala meda volekati koya kina. (Jeme. 4:8) Me kua mada ga nida biuti Jiova ena noda qara ga na veika e baleti keda.

11. Na ivakasala vuku qai nuitaki cava e tu ena iVolatabu?

¹¹ Na levu ni ivakasala vuku e tu ena iVolatabu kei na kena nuitaki e vakadeitaka ni vakavuna e dua e cecere cake vei keda. A vola kina na yapositolo o Paula: “O cei e kila na rai i Jiova me vakasalataki koya?” (1 Kor. 2:16) A cavuta na taro vata ga qori ena nona gauna na parofita o Aisea: “Ko cei sa kila rawa na Yalo i Jiova, se ko cei me nonai vakavuvuli me vakavulici koya?” (Aisea 40:13) E sega sara ga ni dua. Sa rauta me dau yaga tu ga na muri ni ivakasala ena iVolatabu e vauca na vakawati, nodra susugi na gone, ka ni veivakamarautaki, na ilala, na ivakarau ni cakacaka, daudina kei na itovo savasava! E sega ni dauveivakacalai na ivakasala ena iVolatabu. Ena yasana adua, ni lailai vei keda na vuku ena sega ni rawa tu ga nida solia na ivakasala e yaga. (Jere. 10:23) Ni toso na gauna nida raica ni cala na noda ivakasala, eda dau veisautaka. E kaya na iVolatabu: “Na ka e vakanananu kina na tamata, . . . sa ka walega.”​—Same 94:11.

12. Na cava era saga eso ena veisenitiuri sa oti mera vakarusa kina na iVolatabu?

¹² E dua tale na ivakadinadina ni ivola ni Kalou na iVolatabu, e laurai ena veika a yaco ena gauna sa oti ena kena sagai me vakawabokotaki na iVolatabu. E saga o Tui Antiochus IV e Siria ena 168 B.S.K., me vaqarai na ivola ni Lawa uqeti vakalou me rawa ni vakama. A vakarota tale ga ena 303 S.K. na Empara ni Roma o Diocletian, me vakarusai na nodra vanua ni soqoni na lotu vaKarisito qai vakamai na iVolatabu. A yaco tiko qori me tini na yabaki. Ni oti na ika11 ni senitiuri era saga na tui tabu mera tarova na kilai ni iVolatabu, ra tusaqata tale ga na kena vakadewataki ina vosa era kila na tauvanua. Se mani vakacava na sasaga i Setani kei ira na nona ilawalawa, se tu ga nikua na iVolatabu. E sega ni vakatara o Jiova me dua e vakarusa na nona iloloma vei keda.

IVAKADINADINA E UQETI IRA E LEVU

13. Na ivakadinadina cava tale e vakaraitaka ni uqeti vakalou na iVolatabu?

¹³ E tiko eso tale na ivakadinadina ni uqeti vakalou na iVolatabu. E duavata na kena vakasama, donu na itukutuku vakasaenisi e tu kina, vakayacori na kena parofisai, e vosa vakadodonu, veisautaka na bula, e donu na kena itukutuku makawa qai sauma vinaka na taro ena parakaravu e dua. Meda raica mada na ka e vukei ira eso mera raica ni vakavuna na Kalou na iVolatabu.

14-16. (a) E kila vakacava e dua na Musilimi, Idu, kei na dua e dauvakatitiqa ni vakavuna na Kalou na iVolatabu? (b) Na cava o na tukuna ena cakacaka vakaitalatala mo uqeta kina e dua me kila ni ivola ni Kalou na iVolatabu?

¹⁴ A susugi ena lotu Musilimi ena dua na vanua ena Tokalau e Loma o Anwar.b Ni se tiko mai Noca Amerika, era sikovi koya yani na iVakadinadina i Jiova. E kaya o Anwar: ‘Au sega ni taleitaka na lotu vaKarisito ena vuku ni veika torosobu era cakava ena veigauna sa oti. Ia niu dau via kila e levu na ka, au vulica kina na iVolatabu.’ Sega ni dede a lesu tale i nona vanua o Anwar qai sega ni veitaratara rawa kei ira na iVakadinadina. Ni oti tale e vica na yabaki a toki i Urope, mani tomana tale nona vuli iVolatabu qai kaya: “Na kena yaco na parofisai ena iVolatabu, na duavata ni kena vakasama, kena sega ni veisaqasaqa na ka e volai kina, kei na nodra veilomani na dausokaloutaki Jiova, au vakadeitaka kina ni Vosa dina ga ni Kalou na iVolatabu.” A papitaiso o Anwar ena 1998.

¹⁵ A tuberi ena dua na vuvale lotu Idu o Asha e yabaki tinikaono. E kaya: “Au dau masu ga niu gole i valenisoro se niu sotava e levu na ituvaki dredre, ia au guilecava na Kalou ena gauna au marautaka tu kina na bula.” E tomana: “Nira tukituki ena noqu katuba na iVakadinadina i Jiova, e veisautaka sara ga na noqu bula.” A vulica na iVolatabu o Asha qai yaco me itokani ni Kalou. A kila vakacava ni uqeti vakalou na iVolatabu? E kaya: “E sauma kece na noqu taro na iVolatabu. Na iVolatabu ga e vukea me tiko vei au na vakabauta, sega ni noqu lai cuva ina matakau e valenisoro.”

¹⁶ A tuberi ena lotu Katolika o Paula, ia ni sa goneyalewa, e tekivu vakatitiqataka eso na ka. Dua na ka e qai yaco. E kaya: “Sa oti e dua na gauna balavu au qai sotava e dua na noqu itokani. Keirau a dau vakatubu ulu qai vakayagataki wainimate gaga. Niu raica na nona sa veisau—koti vinaka na uluna qai mamarau—au tarogi koya, ‘Na cava e yacovi iko, o tu mai vei?’ E kaya ni sa vulica tiko na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova, a tekivu vakamacala sara vei au.” Na nona raica na marama dauvakatitiqa qo na veisau e rawa ni vakavuna na iVolatabu, e uqeti koya me taleitaka qai vakadinata ni ivola dina vakalou.

“NOMUNI VOSA NA CINA KI NA YAVAQU”

17. Ena yaga vakacava na nomu wilika e veisiga kei na nomu vakasamataka vakatitobu na iVolatabu?

¹⁷ Na iVolatabu e iloloma talei nei Jiova, a vakarautaki ena veiuqeti ni yalona tabu. Ke o marautaka na wilika e veisiga, o na taleitaka vakalevu qai tubu tiko ga nomu lomana na Kalou. (Same 1:1, 2) Ni bera ni o wilika, masuta na veidusimaki ni yalo tabu i Jiova mo kila kina na ka o wilika. (Luke 11:13) E tiko ena iVolatabu na vakasama ni Kalou, ni o vakasamataka gona vakatitobu na ka e tukuna, ena tiko vei iko na nona rai.

18. Na cava o via vulica tiko ga kina na iVolatabu?

¹⁸ Ni tubu tiko ga na ka dina o vulica, saga mo bulataka sara. (Wilika Same 119:105.) Dikevi iko tiko ga ena iVolatabu me vaka e nomu iloilo. Ke o raica ni vinakati mo vakayacora eso na veisau, cakava sara. (Jeme. 1:23-25) Vakayagataka na Vosa ni Kalou me vaka na iseleiwau mo taqomaka kina nomu vakabauta, mo kauta tani tale ga kina na ivakavuvuli lasu vei ira na yalomalumalumu. (Efeso 6:17) Ni o cakava qori, mo vakavinavinakataka ni o ira na parofita kei ira na tagane era vakayagataki mera vola na iVolatabu ‘era uqeti ena yalo tabu.’

[iVakamacala e ra]

[Tikina bibi ena tabana e 29]

Wilika e veisiga na iVolatabu, o na taleitaka vakalevu qai tubu tiko ga nomu lomana na Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 26]

E nona ga na ivola o koya e sainitaka