ULUTAGA NI VULI 38
SERE 120 Vakatotomuria na Yalomalua i Karisito
Meda Dau Vakaraitaka na Veidokai
“E vinaka meda dokai e ca na siliva kei na koula.”—VKAI. 22:1.
KA E VAKABIBITAKI
Eda na vulica na vuna e bibi kina meda dau veidokai kei na sala eda na vakaraitaka kina ni dredre mada ga na ituvaki.
1. Na cava eda taleitaka kina meda dokai? (Vosa Vakaibalebale 22:1)
VAKACAVA o taleitaka nira dokai iko eso? Io. Eda dau vinakata kece meda dokai. Eda marau nira dokai keda eso. Sa rauta me tukuna na iVolatabu ni “vinaka meda dokai e ca na siliva kei na koula”!—Wilika Vosa Vakaibalebale 22:1.
2-3. Na ituvaki cava soti eda na vakaraitaka kina na veidokai?
2 Ena dredre toka ena so na gauna meda vakaraitaka na veidokai. Na vuna? Eda dau raica nodra malumalumu eso tale. Eda bula tale tiko ga ena gauna era sega ni vakaraitaka kina e levu na veidokai. Ia meda vakaraitaka nida duatani. Na vuna? Ni vinakata o Jiova meda rokova, se doka “na tamata kece.”—1 Pita 2:17.
3 Ena yaga vei keda noda veivosakitaka na ibalebale ni noda veidokai kei na sala meda vakaraitaka kina (1) vei ratou e vale, (2) vei ira na mataveitacini, kei (3) ira ena taudaku ni ivavakoso. Eda na veivosakitaka tale ga na sala meda vakaraitaka kina na veidokai ni dredre mada ga na ituvaki.
CAVA NA IBALEBALE NI VEIDOKAI?
4. Na cava na ibalebale ni noda dokai ira eso tale?
4 O na vakamacalataka vakacava na veidokai? Ena so na vosa, e vosa veiwekani na “veidokai” kei na “veirokovi.” Ena sala cava? Na “veidokai,” e dusia nomu rai me baleta e dua. Nida doka eso tale, eda na raica ni dodonu meda kauaitaki ira, nanumi ira, de dua ena vuku ni nodra itovo, na ka era rawata, se nodra itutu. Ia na “veirokovi,” e dusia na ka eda cakava vua e dua. Nida rokova eso tale, na ka eda cakava ena vakaraitaka nida mareqeti ira, vakavinavinakataki ira, se ra talei vei keda. Io, me dina noda veirokovi, e bibi me vu mai lomada.—Maciu 15:8.
5. Me yavutaki ena cava noda vakaraitaka na veidokai?
5 E vinakata o Jiova meda vakaraitaka na veidokai. Kena ivakaraitaki, e tukuna mada ga meda dokai “ira na iliuliu cecere.” (Roma 13:1, 7) Ia de dua era na kaya eso: “Au na vakaraitaka ga na veidokai vei ira na dokai au.” Vakacava e donu na rai qori? Nida dauveiqaravi i Jiova, eda kila ni noda veidokai e sega ni vakatau ena ka era cakava eso tale. Ia e yavutaki ena dua na ka e bibi sara, ya na noda lomani Jiova kei na noda via vakamarautaki koya.—Josua 4:14; 1 Pita 3:15.
6. E rawa nida doka e dua e sega ni dau dokai keda? Vakamacalataka. (Raica tale ga ena waqana.)
6 Era na rairai taroga eso: ‘E rawa nida doka e dua e sega ni dau dokai keda?’ Io. Raica mada eso na ivakaraitaki. O Tui Saula e vakamaduataki luvena o Jonacani e matanalevu. (1 Sam. 20:30-34) Ia e dokai tamana tu ga o Jonacani qai tokoni koya ena ivalu me yacova ni mate. (Lako 20:12; 2 Sam. 1:23) Na Bete Levu o Ilai e beitaki Ana ni mateni. (1 Sam. 1:12-14) Ia e vosa tu ga vua o Ana ena veidokai, ni kilai mada ga e Isireli o Ilai ni sega ni tama se bete levu ivakaraitaki vinaka. (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24) Eso tale ga na turaga ni Aceni era vosataka na yapositolo o Paula, era tukuna ni “karakivosa.” (Caka. 17:18) E vosa tiko ga vei ira o Paula ena veidokai. (Caka. 17:22) E laurai ena vica na ivakaraitaki qori, ni noda lomani Jiova vakalevu kei na noda rerevaki koya ena uqeti keda meda veidokai tiko ga ke dredre mada ga na ituvaki. Meda veivosakitaka mada o cei e ganita meda doka kei na vuna.
E vakamaduataki Jonacani o tamana, ia e tokoni tamana tu ga ni tui (Raica na parakaravu 6)
VAKARAITAKA NI O DOKAI RATOU E VALE
7. Na cava e rawa ni vakadredretaka noda dokai ratou e vale?
7 Vuna e dredre kina. Eda dau veimaliwai vakalevu kei ira noda vuvale. Eda kila vinaka gona na nodra itovo vinaka kei na nodra malumalumu. Era rairai tauvimate eso, e vakadredretaka noda qaravi ira, se ra nuiqawaqawa vakasivia. Eso tale era na rairai tukuna se cakava eso na ka eda na rarawataka. Ia nira sega ni vakaraitaka na veidokai eso na lewenivuvale, era na veicudruvi, ena sega kina ni vanua ni vakacegu kei na veiyaloni na nodra vuvale. Era sa na sega ni cakacaka vata na lewenivuvale. Me vaka na matenisui e tarova nodra cakacaka vata na veitikiniyago, na noda sega ni veidokai ena tarova tale ga noda cakacaka vata vakavuvale. E sega ni wali rawa na matenisui, ia eda rawa ni veimaliwai vinaka vakavuvale nida vulica meda dau veidokai.
8. Na cava e bibi kina meda dokai ira noda lewenivuvale? (1 Timoci 5:4, 8)
8 Na cava meda vakaraitaka kina na veidokai? (Wilika 1 Timoci 5:4, 8.) E tukuna na yapositolo o Paula ena imatai ni nona ivola vei Timoci, ni dodonu meda qaravi ira noda vuvale. E vakamacalataka ni inaki levu ni noda rokovi ira, ya nida via “qarava na Kalou,” sega nida raica ga me noda itavi. Na matavosa “qarava na Kalou,” e dusia noda sokalou ena yalodina kei na noda veiqaravi vua na Kalou. E tauyavutaka o Jiova na ituvatuva ni vuvale. (Efeso 3:14, 15) Kena ibalebale nida rokova e dua na lewenivuvale, eda sa rokovi Jiova tiko, o koya e tauyavutaka na vuvale. Qori na vuna e bibi kina meda dokai ira e vale!
9. Erau na vakaraitaka vakacava na veiwatini na veidokai? (Raica tale ga na iyaloyalo.)
9 Sala mo vakaraitaka kina na veidokai. Na tagane e rokovi watina, ena vakaraitaka e matanalevu se ni rau tiko taurua ga ni mareqeti koya. (Vkai. 31:28; 1 Pita 3:7) Ena sega ni mokuti koya, vakamaduataki koya, se beci koya. E kaya o Ariel,a e dua na tacida tagane mai Argentina: “Ni tauvimate tiko o watiqu, eso na gauna ena tukuna na ka e vakamosia na yaloqu. Ni yaco qori, au dau kaya ga ni sega ni nakita na ka e tukuna. Ena gauna dredre va qori, au dau vakasamataka na 1 Korinica 13:5, e uqeti au meu vosa ena veidokai, meu kua ga ni veibeci.” (Vkai. 19:11) Na yalewa e rokovi watina, ena dau tukuna ga na ka vinaka me baleti koya. (Efeso 5:33) Ena sega ni vakalewai koya, vakalialiai koya, se rulaki koya; e kila ni itovo qori e vaka na veveka ena vakaleqa nona vakawati. (Vkai. 14:1) E kaya e dua na tacida yalewa mai Itali e nuiqawaqawa o watina: “Eso na gauna, au vakila ni dau lomaleqa vakasivia o watiqu. Ena gauna sa oti, e kilai ena noqu ivosavosa kei na irairai ni mataqu niu sega ni dokai koya. Ia au raica ni gauna au veimaliwai kina vakalevu kei ira e dau veidokai nodra ivosavosa, e uqeti au sara ga meu dokai watiqu.”
Nida vakaraitaka nida dokai ratou e vale, eda rokovi Jiova na Ulu ni noda vuvale (Raica na parakaravu 9)
10. Era na vakaraitaka vakacava na gone nira dokai ira nodra itubutubu?
10 Kemuni na gone, ni muria na lawa rau vakarautaka nomu itubutubu. (Efeso 6:1-3) Dau vosa vei rau ena veidokai. (Lako 21:17) Ni rau sa qase mai, rau na vinakata vakalevu nomu veivuke. Qaravi rau sara vakavinaka. Dikeva nona ivakaraitaki o María, e sega ni tiko ena dina o tamana. Ni tauvimate o tamana, na nona itovo e vakadredretaka me qaravi koya o María. E kaya o María: “Au masulaka meu kua wale ga ni dokai noqu ta, ia meu vakaraitaka sara ga. Au vakasamataka ke kerea o Jiova meu rokovi rau noqu itubutubu, ena solia tale ga vei au na kaukaua meu cakava. Toso na gauna, au liaca ni sega ni vinakati me veisautaka o Ta nona itovo meu dokai koya kina.” Nida rokovi ira noda lewenivuvale ni tiko mada ga nodra malumalumu, e dusia nida doka na ituvatuva i Jiova.
VAKARAITAKA NI O DOKAI IRA NA TACIDA
11. Na cava ena rawa ni vakadredretaka noda dokai ira na tacida?
11 Vuna e dredre kina. Era muria na mataveitacini na ivakavuvuli vakaivolatabu. Ia eso na gauna era na cakava vei keda eso na ka ca, vakalewai keda, se vakararawataki keda. Ke dua na tacida “e didivaka e dua na ka,” ena rawa ni vakadredretaka noda dokai koya. (Kolo. 3:13) Eda na vosota vakacava?
12. Na cava e bibi kina meda dokai ira na tacida? (2 Pita 2:9-12)
12 Na cava meda vakaraitaka kina na veidokai? (Wilika 2 Pita 2:9-12.) E tukuna o Pita ena ikarua ni nona ivola, nira tiko ena ivavakoso ena imatai ni senitiuri eso era vosavakacacataki ira “e vakadonui ira na Kalou,” qori o ira na qase ni ivavakoso lotu vaKarisito. Era raica vinaka tu qori na agilosi yalodina, ia na cava era cakava? Nira “dokai Jiova,” era sega ni vosavakacacataki ira na caka ca. Vakasamataka mada ya! Era sega ni via vosavakacacataki ira na tagane dokadoka qori o ira na agilosi uasivi. Ia era biuta ga vei Jiova me lewai ira, me cudruvi ira tale ga. (Roma 14:10-12; vakatauvatana Juta 9.) Eda vuli vei ira na agilosi. Era sega ni vosavakacacataki ira na dauveitusaqati, sa qai bibi sara meda kua ni beci ira na tacida. Ia meda “liu” ni rokovi ira. (Roma 12:10) Nida cakava qori, eda vakaraitaka nida dokai Jiova.
13-14. Eda na vakaraitaka vakacava nida dokai ira ena ivavakoso? Tukuna eso na ivakaraitaki. (Raica tale ga na iyaloyalo.)
13 Sala mo vakaraitaka kina na veidokai. Kemuni na qase ni ivavakoso, ni oni veivakavulici, me yavutaki ena loloma. (Fmon. 8, 9) Ke vinakati mo vakasalataka e dua, cakava ena yalovinaka, me kua ni caka ena dela ni cudru. Kemuni na tacida yalewa, o rawa ni vukei ira ena ivavakoso mera veidokai tiko ga ni o sega ni dau kakase se vakaucaca. (Taito 2:3-5) Eda rawa kece ni vakaraitaka noda dokai ira na qase nida cakacaka vata kei ira qai vakavinavinakataka nodra gumatua mera liutaka na soqoni, veidusimaki ena cakacaka vakavunau, ra vukei ira tale ga na “butucala.”—Kala. 6:1; 1 Tim. 5:17.
14 E dredre vua e dua na tacida yalewa o Rocío me doka e dua na qase ni ivavakoso a vakasalataki koya. E kaya: “Au nanuma ni sa rui kaukaua tale nona vosa vei au. Au dau tukuni koya vaka ca e vale. Au saga meu kua ni vakaraitaka, ia e lomaqu au nanuma ni sega ni kauaitaki au dina, au sega ni via rogoca nona ivakasala.” Cava e cakava o Rocío? E kaya: “Niu wili iVolatabu tiko, au donuya sara na 1 Cesalonaika 5:12, 13. Na gauna au liaca kina niu sega ni doka tiko na taciqu qori, e ca sara ga noqu lewaeloma. Au masuti Jiova, au vakekeli tale ga ena noda ivola meu kila eso na ulutaga meu veisautaka kina noqu rai. Au sa qai kila ni vakaleqai au tiko ga noqu dokadoka, sega ni o taciqu. Au sa qai kila qo ni veisemati tiko noqu yalomalumalumu kei na noqu rawa ni veidokai. Au sasaga tiko meu veidokai vakalevu, ia na gauna au vakaraitaka kina, au lomavakacegu ni marautaka o Jiova noqu sasaga.”
Eda rawa kece ni vakaraitaka noda dokai ira na qase nida cakacaka vata kei ira qai vakavinavinakataka nodra gumatua (Raica na parakaravu 13-14)
DOKAI IRA ENA TAUDAKU NI IVAVAKOSO
15. Na cava e vakadredretaka noda dokai ira ena taudaku ni ivavakoso?
15 Vuna e dredre kina. Nida lai vunau, levu na gauna eda sotavi ira era sega ni kauaitaka na ka dina. (Efeso 4:18) Eso era digia ga mera kua ni vakarorogo ena vuku ni nodra isususu. De dua e yalodredre noda boso ni cakacaka kei ira noda qasenivuli, se votivoti nodra itovo o ira eda cakacaka vata se vuli vata. Ni toso na gauna, eda sa na sega ni dokai ira vakalevu se caka vinaka vei ira.
16. Na cava e bibi kina meda dokai ira tiko ga ena taudaku ni ivavakoso? (1 Pita 2:12; 3:15)
16 Na cava meda vakaraitaka kina na veidokai? Meda nanuma tiko ni raica vinaka tu o Jiova na ka eda cakava vei ira ena taudaku ni ivavakoso. E tukuna na yapositolo o Pita vei ira na lotu vaKarisito, ni nodra ivakarau vinaka ena rawa ni uqeta eso mera “vakalagilagia na Kalou.” Qori na vuna e uqeti ira kina mera tu vakarau ena gauna kece mera vakamacalataka nodra vakabauta “ena yalomalua kei na veidokai dina.” (Wilika 1 Pita 2:12; 3:15.) Ke ra vakamacalataka nodra vakabauta na lotu vaKarisito ena mataveilewai se vua e dua tale, me vinaka tiko ga nodra itovo me vaka ga nira tiko ena mata ni Kalou. Koya e bibi sara ni raica tiko o Jiova, e rogoca tale ga na ka eda tukuna kei na kena itautau. Qori na vuna levu meda dokai ira tiko ga kina ena taudaku ni ivavakoso!
17. O na vakaraitaka vakacava nomu dokai ira ena taudaku ni ivavakoso?
17 Sala mo vakaraitaka kina na veidokai. Nida lai vunau, meda kua sara ni vakaraitaka nida beci ira e lailai nodra kilaka vakaivolatabu, se ra sega sara tu ga ni kila. Ia eda na okati ira tiko ga mera talei ena mata ni Kalou, era uasivi keda tale ga. (Akeai 2:7; Fpai. 2:3) Ke dua e vosataki iko ena vuku ni nomu vakabauta, kua ni sauma lesu ena nomu veivakalialiai se veivakalewai. (1 Pita 2:23) Ke o tukuna e dua na ka o na veivutunitaka, mo kere veivosoti vakatotolo. Vakacava e vanua ni cakacaka, o na vakaraitaka vakacava na veidokai? Mo dau cakacaka vakaukaua, mo dau raica tale ga nodra itovo vinaka o ira oni cakacaka vata kei ira nomu boso. (Taito 2:9, 10) Ni o dau dina, gumatua qai vu mai lomamu na ka o cakava, ena marautaka na Kalou, ke ra sega mada ga ni marautaka na tamata.—Kolo. 3:22, 23.
18. Na cava e bibi kina meda bucina na veidokai qai vakaraitaka?
18 E levu tu na vuna meda bucina kina na veidokai qai vakaraitaka! Eda vulica nida dokai ira e vale, eda sa rokovi Jiova tiko na Ulu ni noda vuvale. Nida dokai ira tale ga na tacida, eda sa rokova tiko na Tamada vakalomalagi. Kena ikuri, nida dokai ira ena taudaku ni ivavakoso, ena rawarawa nira mai vakalagilagia se rokova noda Kalou cecere. Ke ra sega mada ga ni dokai keda eso tale, se bibi tiko ga meda bucina na veidokai qai vakaraitaka. Na vuna? Ni na vakalougatataki keda o Jiova. E yalataka: “[Au] na rokovi ira era rokovi au.”—1 Sam. 2:30.
SERE 129 Eda na Vosota Tiko Ga
a Sa veisau eso na yaca.