Nona Veitosoyaki ena Bogi na Beka

Era dau rai na beka, ia ena bogi era dau vakayagataka e levu na beka na rorogo mera kila kina na ka e tu wavoliti ira. Era na kila mada ga na yawa ni vanua era tu kina na manumanu kei na so tale na ka. Kena ivakaraitaki, era na rawa ni vakaduiduitaka na namu mai na so tale na manumanu lailai. Era kila qori nira cakacakataka na totolo ni cakurobaroba ni taba ni namu.

Vakasamataka mada: Levu na beka era dau bulia e dua na mataqali rorogo ena nodra tagitagi, ra qai vakarogotaka qori ena gusudra se ucudra. Era vakayagataka na daligadra lelevu mera rogoca kina na kena lai voqa lesu mai na rorogo, mera bulia kina e dua na iyaloyalo ni veika e tu wavoliti ira. E rawa nira cakacakataka kina na vanua era tu kina eso tale na ka, na kena cere, se na kena yawa mai vei ira. E rawa ni cakava mada ga qori, ke ra vakasosa tiko eso tale na beka.

E dodonu me donu vinaka na veika e cakacakataka qori na beka mai na voqa ni rorogo. Kevaka mada ga e cala vakalailai (one millisecond) ena rawa ni cala na vanua e lako kina na beka ena 17 na senitimita. Era kaya na daunivakadidike ni na dredre me rawati e dua na ka me donu va qori. Ia e laurai ena so na vakadidike ni levu na gauna e dau donu nodra cakacakataka na voqa ni rorogo na beka. Ke sega ena cala ga vakalailai mai na dua na sekodi (10 nanoseconds) se lailai sara!

Era vakatotomuria na daunivakadidike na ka era cakava na beka mera bulia kina e dua na mataqali titoko mera vakayagataka na mataboko. Era vakayagataka qori mera kila kina na ka e tu wavoliti ira, mera kua tale ga ni vakacalaka. Kena ivakaraitaki, ena vakaraitaka na veika ena rawa ni lauta na uludra me vaka na taba ni kau. Qo na ka rau kaya o Brian Hoyle kei Dean Waters rau bulia na titoko qori, “Dua na ka e uqeti keirau me buli kina na mataqali titoko va qo, ya na ka e kilai me baleta na beka. Qori na nodra vakayagataka na rorogo mera kila kina na ka e tu wavoliti ira.”

Na cava o nanuma? E buli se bula vakaidewadewa na beka ena nona kila na ka e tu wavoliti koya ni vakayagataka na rorogo?