Tikoibure​—iVakatakilakila ni Tagane Dina?

ENA levu na vanua e vuravura, era dau cilivi na gonetagane lalai ni nanumi nira na bulabula vinaka kina. Ena so tale na yasa i vuravura, e nodra itovo mera kua sara ga ni cilivi na tagane. E so tale, me vakataki ira na Jiu kei na lotu Musilimi, na cili e sega ni baleta ga nodra bula vakayago, ia e tiki sara ga ni nodra vakabauta.

Ia, ena so na matanitu, na veicilivi e okati kina na nodra curuibure na gone mera lai vulica kina na itovo vakavanua, era cilivi e kea, era qai tawasei mai vei ira e nakoro me vica na macawa me yacova ni sa mavo nodra sele. Ena gauna oqori, era na muria e so na ivakavuvuli vakavanua, era qai vakavulici tale ga ena ivakarau ni bula vakatagane. E gadrevi beka na veicilivi vaka oqo, me vakaraitaka ni sa qai yaco e dua me tagane dina? Meda dikeva mada na iVolatabu me macala kina se cava sara mada na rai ni Kalou.​—Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6.

Rai ni Kalou me Baleta na Cili

E so, me vakataki ira na kai Ijipita ena gauna makawa, e dau nodra itovo mera tikoibure se cilivi na tagane. Ia, o Eparama a sega ni tuberi ena itovo vakavanua vaka oqori. A sega tu gona ni cili ena dua na gauna balavu. Dina ni sega ni cili, ia e vakaraitaka o Eparama ni tamata qaqa. Ena nodra veivuke na nona tamata, a rawa kina vua me vakadruka na nodratou mataivalu e va na tui eratou vesuki Loti na vugona. (Vakatekivu 14:​8-​16) Ni oti e 14 na yabaki na kena yaco oqo, sa qai vakarota na Kalou vei Eparama kei na nona matavuvale me ratou cili. Na cava e vakayacora kina oqo na Kalou?

E sega sara ga ni kena ibalebale ni sa qai okati o Eparama me tagane dina, se ni sa qai lako sivia na bula vakaitabagone, baleta ni sa yabaki 99 ena gauna oya! (Vakatekivu 17:​1, 26, 27) Sa qai tukuna na Kalou na vuna: “Dou ciliva na kuli ni vusomudou; ia sa na kenai vakatakilakila oqo ni noqu veiyalayalati kei kemudou.” (Vakatekivu 17:11) E yalataka tale ga na Kalou ena veiyalayalati kei Eparama nira na kalougata “na veimataqali kecega e vuravura” ena vukuna. (Vakatekivu 12:​2, 3) O koya gona, ena rai ni Kalou, nona cilivi e dua e sega ni ivakatakilakila ni nona sa qai yaco me tagane dina. E cilivi ga me vakaraitaka ni dua o koya na Isireli e kawa i Eparama, e “lesi vei ira me ra maroroya na vosa ni Kalou.”​—Roma 3:​1, 2.

Toso na gauna, sa sega ni nuitaki na matanitu o Isireli ena ilesilesi ni Kalou vua, nira cati Jisu Karisito, na Kawa dina i Eparama. Mani biuti ira na Kalou, sa sega tale ga ni vakaibalebale vua na nodra cilivi. Ia, ena imatai ni senitiuri S.K. era se kaya tiko ga e so na lotu Vakarisito ni dodonu mera cilivi o ira na via qarava na Kalou. (Cakacaka 11:​2, 3; 15:5) Oqo na vuna, e talai Taito kina o Paula me rawa ni “vakadodonutaka na veika sa vo” ena so na ivavakoso. E vola kina o Paula vei Taito: “Ni ra sa lewe vuqa era sai valavala vakatani, era sa dautalanoa walega ka dauveivakaisini, era sa vakakina vakalevu ko ira na cili; ia ka sa dodonu me ra vagalui, ni ra sa vakacalai ira kece na lewe-ni-vale eso, ni ra sa vakatavulica na ka sa sega ni kilikili, e na vuku ni yau vakasisila.”​—Taito 1:​5, 10, 11.

E dodonu me muri tiko ga na ivakasala i Paula oqo nikua. Ena sega ni salavata kei na iVolatabu ke dua na lotu Vakarisito dina e vakatura me cilivi na luvena e dua tale. Nida lotu Vakarisito, eda na sega ni “via lewa na nodra ka na tani,” eda na laiva na vakatulewa oqori vei ira na itubutubu yadua. (1 Pita 4:​15, VV) Kena ikuri, a uqeti o Paula me vola oqo me baleta na veicilivi e tukuni ena Lawa i Mosese: “Ke dua e qai kacivi ni sa cilivi oti tu, me kakua ni via kauta tani na we ni nona cilivi, ia kevaka e dua e kacivi ni se bera ni cilivi me kakua ni saga me cilivi. Sa ka wale ga na cili, ka ka wale tale ga na tawa cili. Na ka ga e bibi sa i koya me da muria na loma ni Kalou. Me dei tiko ga na tamata yadua e na nona i tutu e na gauna e kacivi kina.”​—1 Korinica 7:​18-​20, VV.

Vakacava na “Koronivuli ni Tikoibure”?

Ia, vakacava ke vakatulewataka e dua na itubutubu lotu Vakarisito me cilivi o luvena tagane? Ena salavata beka kei na iVolatabu ke talai ira na luvena ina koronivuli ni tikoibure e vakamacalataki taumada? Na curu ena koronivuli oqo e sega ni lai cilivi wale ga kina e dua, ia e levu tale na ka e vauci kina. O koya e curu kina, ena veimaliwai voleka sara kei ira na tagane vaka kina o ira na qasenivuli era sega ni qaravi Jiova me vica na macawa. Levu na ka era vulica ena koronivuli oqo e veisaqasaqa kei na ivakavuvuli savasava vakaivolatabu. E kaya na iVolatabu: “Sa dau vakarusa na i vakarau vinaka ko ira na i tokani ca.”​—1 Korinica 15:​33, VV.

E rawa ni veivakaleqai tale ga vakayago na curu ena koronivuli oqo. Ena 2003 a vakasala kina na South African Medical Journal: “Ena yabaki oqo e laurai tale na vakarerevaki ni veika e yaco ni oti na veicilivi, e tukuni ni so e vakaleqai vakaca na yagodra, e so tale era mate sara qai kaburaki na itukutuku oqo ena veitabana ni itukutuku rogo e vuravura. . . . E kaya ni ‘koronivuli ni tikoibure’ nikua e sa yaco kina e levu sara na leqa bibi.”

Me ikuri ni nodra rawa ni vakaleqai vakayago na tagane, e bibi sara ni rawa nira leqa vakayalo. E veisemati vakavoleka sara na vakatevoro kei na nodra qaravi na vuda ena veika e vulici kei na ka e caka ena koronivuli ni tikoibure. Kena ivakaraitaki, ni dau lako vakaca nona cilivi e dua, e sega ni beitaki na nodra vakawelewele na dauveisele kei na duka ni vanua, ia e levu era vakabauta ni vu ni leqa na nodra cudru na vu kei na vakatevoro. Ia oqo na ivakaro vakaivolatabu me baleta na veitokani kei ira na lotu lasu: “Ni kakua ni cakacaka vata kei ira na tawa vakabauta. A cava na ka e rau veitokani kina na dodonu kei na tawa dodonu? E rau veitokani vakaevei na rarama kei na butobuto? . . . O koya gona mo ni qai lako tani mai na kedra maliwa na i valavala ca ni lako vakatikitiki mai vei ira, sa kaya na Turaga, kakua ni tara na ka tawasavasava; au na qai ciqomi kemuni.” (2 Korinica 6:​14-​17, VV) Me salavata kei na ivakavuvuli oqo, ena sega ni ka vakayalomatua vei ira na itubutubu lotu Vakarisito mera vakacurumi luvedra tagane ena koronivuli ni tikoibure.

Lotu Vakarisito e Tagane Dina

Na tagane dina e sega ni vakatau ena nona cilivi se sega e dua na lotu Vakarisito. Ena bibi duadua vua na lotu Vakarisito dina na nona vakamarautaka na Kalou, sega ni nona ‘vinaka wale ga ena kena i rairai vakayago.’​—Kalatia 6:​12.

Na lotu Vakarisito dina e dodonu me ‘cilivi na yalona,’ me qai rawa ni vakamarautaka na Kalou. (Vakarua 10:16; 30:6; Maciu 5:8) E sega ni vakayacori oqo ena nona sele vakayago, ia ena nona cata ga na vakanananu ca kei na vakasama dokadoka, me vaka na vakabauta ni dua e cilivi vakayago e cecere kina vei ira na tani. Na lotu Vakarisito ena vakadinadinataka ni tagane dina ena nona vosota na veivakatovolei kei na nona “tu dei e na vakabauta,” ke cilivi se sega.​—1 Korinica 16:13; Jemesa 1:​12.