Vakadamurimuria Nodra Vakabauta

A “Tubu me Levu na Gone . . . , e na Mata i Jiova”

A VAKARAICI ira na nona tamata nira soqoni yani ena taoni o Kilikali o Samuela na parofita yalodina, a dauveilewai tu me vica na yabaki. E yaco qo ena loma ni vula o Me se June ena noda ivolanivula, donuya na draki mamaca. Sa matua tu na witi me vakarau tamusuki. Era vakanomodi na lewenivanua. Ena uqeta vakacava na lomadra o Samuela?

Era sega ni kila na lewe i Isireli na ituvaki leqataki era tu kina. Era cikeva me liutaki ira e dua na nodra tui vakatamata. Ia era sega ni kila nira sa beca sara tiko ga na nodra Kalou o Jiova kei na nona parofita. Era besetaka me nodra Tui o Jiova! Ena veisautaka vakacava o Samuela na nodra rai mera veivutunitaka na ka era cakava?

A tukuna vei ira o Samuela. “Ka’u sa qase ka sika mai.” Era taura vakabibi na nona vosa nira raica na sika ni uluna. E tomana: “Ka’u a lako voli e na matamuni ni’u a gone ka yacova na siga oqo.” (1 Samuela 11:​14, 15; 12:2) Sa dua toka na itaba o Samuela, ia a sega ni guilecava na nona bula vakaitabagone. E se makare vinaka tu ga vua na veika a yaco ena gauna qori. Na vakatulewa gona a cakava ena gauna oya a vukei koya me vakabauti Jiova qai qaravi koya voli ena yalodina ena nona bula taucoko.

Ni maliwai ira tu na tamata era sega ni vakabauta qai tawayalodina, a saga tiko ga o Samuela me vakaukauataka qai vakavinakataka na nona vakabauta. E ka ni sasaga tale ga nikua me kaukaua na noda vakabauta nida maliwai ira tu era tawayalodina ena vuravura ca qo. Meda dikeva mada na ka eda vulica vei Samuela mai na gauna se gone kina.

‘A Vakaitavi ena Mata i Jiova o Samuela ni se Gone’

E duatani sara na nona bula o Samuela ni se gone. Ni kali oti ga ni se rairai yabaki va, a lai tekivu veiqaravi sara ena valeniveitavaki i Jiova mai Sailo, e toka ni rauta e 30 na kilomita mai nodratou vanua o Rama. Erau soli koya na nona itubutubu o Elikana kei Ana ena veiqaravi lavotaki vei Jiova, oya me dua na Nasaraiti ena nona bula taucoko.a E kena ibalebale qo ni rau sa sega ni lomani koya na nona itubutubu?

Sega sara ga! Erau kila ni na maroroi vinaka mai Sailo na luvedrau tagane. Erau a cakacaka vata vakavoleka o Samuela kei Ilai na Bete Levu, o koya a liutaka tiko na veiqaravi e kea. Eso tale ga na marama era qarava eso na itavi e vauca na valeniveitavaki, e macala gona ni na tuvanaki vakamatau.​—Lako Yani 38:8.

Kuria qori, erau sega ni bau guilecava o Ana kei Elikana ni a sucu na nodrau ulumatua ni a rogoci na masu i Ana. A kerea vua na Kalou me dua na luvena tagane qai yalataka me na solia me qaravi koya vakatabakidua. Ni sikovi Samuela e veiyabaki o Ana e dau kauta vua e dua na kote vou me dau dara ena nona veiqaravi ena valeniveitavaki. E vakamareqeta dina na gone qo na veisiko oya. E uqeti koya na nodrau veivakayaloqaqataki kei na nodrau veidusimaki na nona itubutubu, rau dau tukuna vua ni ka  dokai na veiqaravi ena vale tabu i Jiova.

E yaga dina vei ira na itubutubu nikua na ivakaraitaki i Ana kei Elikana. E dau matau vei ira na itubutubu nira susugi ira voli na luvedra mera kauaitaka ga na veika vakayago sega ni veika vakayalo. Ia rau vakaliuca na itubutubu i Samuela na veika vakayalo, na veituberi qori e tara sara ga na nona bula ena gauna se gone kina me yacova ni sa qase.​—Vosa Vakaibalebale 22:6.

Vakasamataka mada na nona tubu tiko o Samuela qai sarava na veidelana mai Sailo. Ni raica sobu na taoni kei na veibuca ena dua na yasana, sa na bau reki mada ga na lomana, a rairai sakitaka tale ga na nona raica na valeniveitavaki i Jiova. E itikotiko tabu dina na valeniveitavaki.b A tara ena rauta e 400 na yabaki yani eliu ena veidusimaki i Mosese, e vuravura taucoko e caka duadua ga e kea na sokalou savasava vei Jiova.

Ni tubu tiko o Samuela a taleitaka vakalevu na veiqaravi ena valeniveitavaki. Eda wilika ena veika e qai vola e muri: “A sa ia tiko na nonai tavi e na mata i Jiova ko Samuela ni sa gone ga, a sa vauci e na dua na efoti lineni.” (1 Samuela 2:18) Na kote tabaleka e dara tiko o Samuela e vakaraitaka ni dau veivuke vua na bete ena valeniveitavaki. A sega ni sucu ena vuvale vakabete o Samuela, ia a lesi vua eso na itavi me vaka na dolavi ni katuba ni valeniveitavaki ena veimataka, a vukei Ilai tale ga ni sa dua toka na itaba. E marautaka dina na itavi lavotaki qori, ia dua na gauna a vakaleqai na lomana. E dua na ka torosobu a caka tiko ena vale i Jiova.

A Savasava Tiko ga ni Yaco na Veika Torosobu

A vakadinadinataka sara ga o Samuela ni se gone na ivalavala torosobu kei na qito duka a caka. E rua na luvei Ilai tagane, o Ofinai kei Finiase. E tukuna na ivolatukutuku i Samuela: “Sa luve ni vu-ni-ca koi rau na luve i Ilai; erau sa sega ni kilai Jiova.” (1 Samuela 2:12) E tautauvata na rua na vakasama e cavuti ena tikina qo. Erau “luve ni vu-ni-ca” o Ofinai kei Finiase​—e kena ibalebale ni rau “gone ca” baleta ni rau beci Jiova, rau sega tale ga ni kauaitaka na nona ivakatagedegede savasava. Qo e vakavuna me rau cakava na cala tale eso.

E tukuna vakamatata na Lawa ni Kalou na nodra itavi na bete kei na sala mera vakacaboisoro kina ena valeniveitavaki. E tiko na vuna vinaka! Qo na sala duaduaga e vakarautaka o Jiova me vosoti kina na nodra ivalavala ca na nona tamata ena isoro e cabori, me vakadonui ira, vakalougatataki ira, me dusimaki ira tale ga. Ia erau vakamuai ira na vo ni bete o Ofinai kei Finiase mera beca na isoro e cabori vua na Kalou.c

Vakasamataka mada na kurabui i Samuela ni raica na veika a yaco tiko qai sega ni vakadodonutaki. E raica na nodra gole yani ena valeniveitavaki na dravudravua, yalomalumalumu kei ira na lomabibi mera vakacegui vakayalo, mera vakaukauataki tale ga​—oti mera qai biubiu ena rarawa kei na madua. E tarai Samuela vakacava na nona kila ni rau beca na lawa i Jiova me baleta na veiyacovi o Ofinai kei Finiase ni rau moceri ira na yalewa era veiqaravi tiko ena valeniveitavaki? (1 Samuela 2:22) De dua a nanuma o Samuela me na cakava kina e dua na ka o Ilai.

E tu sara ga vei Ilai na kaukaua me vakadodonutaka na ca e caka tiko. Ni bete levu e lesi vakatabakidua vua na itavi me qarava na ka kece e caka ena valeniveitavaki. E nona itavi tale ga vakatama me vakadodonutaki rau na luvena. Na ka erau cakava e vakaleqai rau tiko ga kei na levu tale ena vanua oya. Ia a sega ni qarava rawa o Ilai na nona itavi vakatama kei na nona itavi vakabete levu. A malumalumu na nona veivakadodonutaki. (1 Samuela 2:​23-25) Ia e dodonu me bibi sara na kedrau itotogi na luvena. Ni rau cakava tiko na cala e dodonu me rau vakamatei kina!

Ni torosobu tiko ga na ituvaki e sotavi, a mani tala o Jiova “e dua na tamata ni Kalou,” e sega ni kilai na yaca ni parofita qori, me vakasavuya vei Ilai na itukutuku warumisa ni nona vakataulewa na Kalou. A tukuna vei Ilai o Jiova: ‘O sa dokai rau na luvemu, o sega ni dokai au.’ A tukuna tale ga ni rau na mate ruarua na luvena ena dua vata ga na siga, ena vakararawataki tale ga na vuvale i Ilai qai kautani vua na itavi lavotaki ni lewe ni ilawalawa vakabete. E veisautaka beka na nodratou rai na vuvale i Ilai na itukutuku warumisa qo? E sega ni dua na itukutuku e vakaraitaka ni a veisau na lomadratou.​—1 Samuela 2:27–3:1.

E tarai Samuela vakacava na veika ca e caka tiko? A sega ni rawai koya, ia a rogo vinaka tiko ga na kena itukutuku, kei na nona toso vakayalo. Nida raica tale na 1 Samuela 2:​18, eda wilika kina ni yalodina tiko ga o Samuela ena nona ‘itavi ena mata i Jiova . . . ni se gone.’ Ena gauna qori a qarava vakatabakidua ga na Kalou. Ena tikina e 21 ni wase tiko ga qori, eda wilika kina e dua na itukutuku veivakauqeti: “Sa tubu me levu na gone ko Samuela, e na mata i Jiova.” Ni tubu tiko a kaukaua tale ga na nodrau veiwekani kei na Tamana vakalomalagi. Na veiwekani voleka kei Jiova va qori e itataqomaki vinaka mai na ivalavala torosobu cava ga.

Ni ratou valavala ca na bete levu kei rau na luvena ena rawa ni vakasamataka o Samuela me cakava ga na ka e vinakata. Ia na nodra ivalavala butobuto eso, okati kina o ira na liutaki keda e sega ni iulubale meda lai valavala ca kina. E levu na itabagone lotu vaKarisito nikua era vakatotomuria na ivakaraitaki vinaka i Samuela ena nodra “tubu . . . ena mata i Jiova”​—kevaka mada ga era sega ni ivakaraitaki vinaka eso ena kedra maliwa.

E yaga vakacava vei Samuela na nona cakava qori? Eda wilika: ‘A tubu tiko na gone o Samuela, a vinakati koya o Jiova, kei ira tale ga na tamata.’ (1 Samuela 2:26) E taleitaki gona o Samuela, e tiko eso era kauaitaki koya dina. A vakamareqeta o Jiova na nona veiqaravi ena yalodina. E kila tale tu ga o Samuela ni na cakava e dua na ka na nona Kalou ena ivalavala torosobu e caka tiko e Sailo, a rairai via kila na gauna ena cakava kina.

‘Moni Vosa Mai; sa Vakarorogo na Nomuni Tamata’

A rogoca ena dua na bogi na isau ni taro qori. Sa voleka ni kida na mataka, ia se buto ga na vanua; se kataremoremo tiko ga na cina ena kena itutu ena valelaca. E vakanomodi na vanua, a rogoca o Samuela ni dua e kacivi koya tiko. A nanuma ni o Ilai, ni sa qase sa voleka tale ga ni mataboko. A duri o Samuela qai “cici” vei Ilai. O rawa ni raitayaloyalotaka na nona cici vei Ilai na gone qo qai sega ni vakaivava me taroga na ka e vinakata? E vakaciriloloma tale na noda kila ni dau kauaitaki Ilai o Samuela qai dokai koya tale ga. E levu na cala a cakava o Ilai, ia se bete levu tiko ga i Jiova.​—1 Samuela 3:​2-5.

A vakayadrati Ilai o Samuela ena nona kaya: “Koi au ga oqo: ni ko a kacivi au.” Ia a tukuna o Ilai ni a sega ni kacivi koya qai vakatalai koya tale me lai moce. A baci rogoca tale na domo oya! Sa qai liaca o Ilai na ka e yaco tiko. E vakavudua me vakasavuya o Jiova na nona itukutuku se parofisai vei ira na nona tamata ena raivotu, ia e matata vinaka na vuna. A kila o Ilai ni sa vakasavuitukutuku tale tiko o Jiova vua na gone qo! A tukuna vei Samuela me lai davo, qai tukuna vua na ka me tukuna ke rogoca tale na domo oya. A muria o Samuela na ka e tukuna o Ilai. Vakalailai ga e rogoca tale na domo: “I Samuela, I Samuela!” A kaya o Samuela: “Mo ni vosa mai; ni’u sa vakarorogo na nomuni tamata.”​—1 Samuela 3:​1, 5-10.

Sa qai dua tu na dauveiqaravi i Jiova mai Sailo e talairawarawa. Qori sara ga na ivakarau dei ni nona bula o Samuela. E va tale ga oya na ivakarau ni nomu bula? Eda na sega ni waraka sara meda rogoca na domo ni Kalou ena bogi. Ia nikua eda rogoca tiko na domo i Jiova ena nona Vosa volai na iVolatabu. Na levu ga ni noda vakarorogo kei na noda talairawarawa vua na Kalou, sa na qai kaukaua ga na noda vakabauta. E va sara ga qori vei Samuela.

E siga bibi dina ena bula i Samuela na ka a yaco ena bogi oya mai Sailo, ni tekivu bucina kina me veiwekani voleka kei Jiova, me nona parofita, me nona gusunivosa tale ga. A taqaya ena imatai ni gauna o Samuela me tukuna vei Ilai na itukutuku i Jiova, ni qo na otioti ni ivakaro ni kena na vakarau yaco dina na parofisai me baleta na vuvale i Ilai. Ia a doudou o Samuela​—mani yalorawarawa o Ilai me muria na vakataulewa ni Kalou. Sega ni dede a yaco na ka kece a tukuna o Jiova. Era lako na Isireli mera valuti ira na kai Filisitia, erau vakamatei ena siga qori o Ofinai kei Finiase. A mate tale ga o Ilai ni rogoca ni sa butakoci na Kato i Jiova.​—1 Samuela 3:​10-18; 4:​1-18.

Sa qai yalodina ga o Samuela ena nona itavi vakaparofita. E tukuna na kena ivolatukutuku, ‘a sa tiko kei koya o Jiova,’ e kuria, ni o Jiova e vakatara me yaco kece na parofisai i Samuela.​—1 Samuela 3:19.

“A sa Masu Vei Jiova ko Samuela”

E kena ibalebale oya nira muria na Isireli na veiliutaki i Samuela era matua vakayalo ra qai yalodina? Sega. Ni toso na gauna era vakatulewataka nira sega ni vinakata me lewai ira e dua na parofita. Era vinakata mera vaka na vo ni matanitu, me liutaki ira e dua na tui. Ena veidusimaki i Jiova a cakava na ka era vinakata o Samuela. Ia e gadrevi me tukuna vei ira na Isireli na bibi ni nodra ivalavala ca. Era sega ni beca tiko e dua na tamata, era beci Jiova ga! A vakaroti ira gona na lewenivanua mera lako i Kilikali.

Meda tomani koya tale mada ena gauna bibi a vosa kina vei ira na Isireli e Kilikali. A vakadreti ira e keri na Isireli na kena turaga o Samuela na nona yalodina voli mai. Eda wilika ena kena itukutuku: “A sa masu vei Jiova ko Samuela.” A kerea vei Jiova na kurukuru kei na uca.​—1 Samuela 12:​17, 18.

Me yaco tu qori ena draki mamaca? E sega mada ga ni se yaco vakadua! Ke ra vakatitiqataka mada ga eso se ra vakalialiai koya, a lekaleka wale nodra cakava qori. Ni a buto vakasauri na vanua qai kumukumuni na o loaloa. E liwa na cagi kaukaua, era babale na veiloga witi. E lutu na kurukuru qai lidi na yaseyase. Sa qai tau na uca. Na cava era cakava na tamata? “A ra sa rerevaki Jiova vakalevu kei Samuela talega.” Sa ra qai liaca na Isireli na bibi ni nodra cala.​—1 Samuela 12:​18, 19.

Io, o Jiova na nona Kalou a uqeta na lomadra sega ni o Samuela. A vakabauta na nona Kalou o Samuela mai na gauna se gone kina me yacova ni sa qase. A vakalougatataki koya kina o Jiova. Me yacova mai qo e sega ni veisau o Jiova. E se tokoni ira tiko ga na vakatotomuria na vakabauta i Samuela.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 17]

A taqaya ena imatai ni gauna o Samuela, ia a mani tukuna na lewa i Jiova vei Ilai

[iYaloyalo ena tabana e 18]

A masu ena vakabauta o Samuela qai solia o Jiova na kurukuru kei na uca