Wase Tini

“Gauna ni Vinakati”

Aisea 49:1-26

1, 2. (a) E vakalougatataki vakacava o Aisea? (b) O cei e wiliki ena vosa ni parofisai i Eparama e volai ena imatai ni veimama ni Aisea wase 49?

MAI liu me yacova mai nikua, na Kalou e dau vakadonui ira nona tamata yalodina kece, e dau taqomaki ira. Ia, e sega ni vakadonui ira vakailoa na tamata o Jiova. E tiko na ka me cakava e dua me sobuti koya kina na veivakalougatataki oqo. E dua e cakava na ka e vinakati qai vakila na veivakalougatataki oqo o Aisea. E vakadonui koya o Jiova, qai vakayagataki koya me vakatakila yani na nona inaki. E dua na kena ivakaraitaki e volai ena imatai ni veimama ni wase 49 ni parofisai i Aisea.

² Na veivosa ni parofisai oqo era vakaibalebaletaki ina kawa i Eparama. Ena imatai ni kena vakayacori, na kawa e vakaibalebaletaka na matanitu o Isireli, o ira na kawa i Eparama. Ia, e levu na vosa e vakayagataki kina era dusia sara ga na Kawa i Eparama e waraki vakadede tu mai, na Mesaia yalataki. Na vosa uqeti vakalou oqo e baleti ira tale ga na tacina vakayalo na Mesaia, o ira era mai okati mera kawa vakayalo i Eparama, na “Isireli ni Kalou.” (Kalatia 3:7, 16, 29; 6:16) Ia, e bale vakatabakidua na parofisai oqo i Aisea ina nodrau veivolekati o Jiova kei na Luvena lomani, o Jisu Karisito.​—Aisea 49:26.

Lumuta, Taqomaka o Jiova

3, 4. (a) O cei e tokoni koya na Mesaia? (b) E vosa tiko vei cei na Mesaia?

³ Na Kalou e vinakati koya se vakadonui koya na Mesaia. E solia vua o Jiova na lewa kei na veivakadonui me vakayacora kina nona ilesilesi. E veiganiti kina nona kaya na Mesaia yalataki: “Dou rogoci au, na veiyanuyanu; dou vakadirorogo mai na vanua vakayawa, na veimataqali; Sa kacivi au ni’u sa sucu ko Jiova; mai na kete i tinaqu sa cavuta na yacaqu.”​—Aisea 49:1.

⁴ E vakamua na nona vosa i ke na Mesaia vei ira “mai na vanua vakayawa.” E yalataki na Mesaia vei ira na Jiu, ia na nona cakacaka vakaitalatala ena vakalougatataki kina na veimatanitu kece. (Maciu 25:31-33) E dina nira sega ni veiyalayalati kei Jiova na “veiyanuyanu” kei na “veimataqali,” ia, e dodonu mera rogoci koya na nodra Mesaia na Isireli baleta ni talai mai me vakabulai ira na tamata kece ga.

5. Na sala cava e vakayacani kina na Mesaia ni bera mada ga ni sucu vakatamata?

⁵ Ni se bera ni sucu vakatamata na Mesaia, e kaya na parofisai ni sa na vakayacani koya rawa o Jiova. (Maciu 1:21; Luke 1:31) Ni se bera sara ni sucu o Jisu, sa vakayacani me o “Veivakurabuitaki, nai Vakavuvuli, na Kalou kaukauwa, na Tama ni gauna tawa mudu, na Tui ni Sautu.” (Aisea 9:6) E dua mada ga na luve i Aisea, e vakabauti ni yacana o Imanueli. Oqori sara ga e dua na yaca e qai vakatokai kina na Mesaia. (Aisea 7:14; Maciu 1:21-23) Na imatai mada ga ni yaca i koya na Mesaia​—o Jisu​—sa tukuni oti tu ni bera ni sucu. (Luke 1:30, 31) Na yaca oqo e vu mai na dua na vosa vakaiperiu e kena ibalebale, “Sa Vunibula o Jiova.” E matata ni o Jisu e sega ni buli koya ga vakataki koya me Karisito.

6. Ena sala cava e vaka kina na iseleiwau gata na gusu i koya na Mesaia, ia na sala cava e vunitaki se tabonaki kina o koya?

⁶ E tomana na nona vosa ni parofisai na Mesaia: “Ka sa cakava na gusuqu me tautauvata kei nai seleiwau gata; sa tabonaki au e na yaloyalo ni ligana; ka sa cakavi au me’u gasau makamakalivata; sa vunitaki au e na nona taga ni gasau.” (Aisea 49:2) Ni mai tekivuna na Mesaia i Jiova na nona cakacaka vakaitalatala ena 29 S.K., e vakadinadinataki sara ga ni vaka na iyaragi momoto qai gata na nona vosa kei na ka e cakava, e curu basikata na lomadra na rogoci koya. (Luke 4:31, 32) Na ka e tukuna kei na ka e cakava e vakacudrui koya sara ga na meca levu i Jiova, o Setani, kei ira nona italai. Ni qai sucu o Jisu, sa saga voli o Setani me vakamatei koya, ia, o Jisu e vaka na gasau e vunitaki ena taga ni gasau i Jiova.a E lomavakacegu tu ena veitaqomaki i Tamana. (Same 91:1; Luke 1:35) Ena kena gauna lokuci, sa qai solia o Jisu na nona bula me keda ivoli. Ia, ena yaco na gauna me na qai ravuravu kina me vaka e dua na bati qaqa vakalomalagi, ia, e ravuravu duatani oqo ni vakaiyaragi ena dua na iseleiwau gata e dara mai gusuna. Na iseleiwau gata oqo e vakatakarakarataka na kaukaua i Jisu me tauca na lewa, me vakaitavi tale ga ena nodra vakarusai na meca i Jiova.​— Vakatakila 1:16.

E Sega ni Ka Wale na Nodra Cakacaka na Tamata ni Kalou

7. E vakaibalebaletaki vei cei na vosa i Jiova e volai ena Aisea 49:3, ena vuku ni cava?

⁷ Sa qai cavuta o Jiova na vosa ni parofisai oqo: “Ko iko na noqui talatala, ko iko, Isireli, ka’u na vakacaucautaki kina.” (Aisea 49:3) E vakatoka na matanitu o Isireli o Jiova me nona italatala. (Aisea 41:8, NW) Ia, na iTalatala cecere duadua ni Kalou o Jisu Karisito. (Cakacaka 3:13, NW) Sega tale ni dua na ka buli ni Kalou e ‘vakacaucautaka’ na Kalou ena kena ivakatagedegede e cakava o Jisu. O koya gona, e dina ni cavuti vei Isireli na veivosa oqo, ia era vakaibalebaletaki dina tiko vei Jisu.​—Joni 14:9; Kolosa 1:15.

8. E vakacava na nodra rogoci koya na Mesaia na kainona, ia na veivakadonui nei cei e bibi vua?

⁸ Ia, e sega li nira cati Jisu, ra sega ni ciqomi Jisu e levu ga na kainona? Io. E sega ni ciqomi Jisu, na iTalatala lumuti ni Kalou, na matanitu o Isireli. (Joni 1:11) Vei ira na bula ena gauna i Jisu, era nanuma beka ni ka kece e cakava e lailai sara na kena yaga se sega sara ga na betena. Na nodra nanuma cala oqo me baleta na nona cakacaka vakaitalatala e qai vosa tarava kina na Mesaia ni kaya: “Sa sega ni yaga na noqu oca, ka’u sa vakaotia wale na noqu kaukauwa ka sa sega dina ni yaga.” (Aisea 49:4a) Sega ni tauca na Mesaia na vosa oqo baleta ni yalolailai. Rogoca na vosa e cavuta tarava: “Ia sa tu vei Jiova na noqu veivakadonui, kei na [“isau ni,” NW] noqu cakacaka sa tu ga vua na noqu Kalou.” (Aisea 49:4b) Na yaga ni nona cakacaka na Mesaia e sega ni vakatau ena nodra veivakadonui na tamata, e vakatau ena nona veivakadonui na Kalou.

9, 10. (a) Na inaki cava e tala mai kina na Mesaia o Jiova, ia na cava e sa rawata? (b) Ena vakayaloqaqataki ira vakacava na lotu Vakarisito ena gauna oqo ena ivakaraitaki i koya na Mesaia?

⁹ E bibi ga vei Jisu me vakadonui koya, se me vinakati koya na Kalou. E kaya ena parofisai na Mesaia: “Ia oqo, sa qai kaya ko Jiova, ko koya ka buli au ni’u sa sucu me’u nonai talatala, me’u saumaki ira na Jekope vua, ia kevaka ena sega ni vakasoqoni mai ko ira na Isireli, ka’u na dokai ga e na mata i Jiova, ka sa noqu kaukauwa talega na noqu Kalou.” (Aisea 49:5) E lako mai na Mesaia me mai vakadodonutaka tale na lomadra na luve i Isireli mera lesu tale vua na Tamadra vakalomalagi. Era rogoci koya wale ga e so, levu e sega. Ia, na kena isau dina ena qai solia vua na Kalou o Jiova. Na yaga ni nona cakacaka e sega ni vakatau ena rai vakatamata, e vakatau ena rai ni Kalou.

¹⁰ Nikua, e rawa nira nanuma na imuri i Jisu ni sega ni yaga na nodra cakacaka. Ena so na vanua, ena vaka e sega sara ga ni vakilai na yaga ni nodra cakacaka ni laurai vata kei na nodra sasaga. Ia, era vosota tiko ga ni vakayaloqaqataki ira na ivakaraitaki i Jisu. E vakaukauataki ira tale ga na vosa i Paula na yapositolo ni a vola: “O koya ga oqo, oi kemudou na wekaqu lomani, mo dou qai tu dei sara, mo dou kakua ni yavala, mo dou uasivi cake e na cakacaka ni Turaga e na gauna kecega, ni dou sa kila sa sega ni ka walega na nomudou cakacaka e na vuku ni Turaga.”​—1 Korinica 15:58.

“Nodra Rarama na Veimatanitu”

11, 12. Ena sala cava e yaco kina me “nodra rarama na veimatanitu” na Mesaia?

¹¹ Ena parofisai i Aisea, e vakayaloqaqataki koya kina na Mesaia o Jiova me kila ni sega ni “ka lailai” nona ilesilesi me italatala ni Kalou. E itavi i Jisu me “vueta cake na veimataqali i Jekope, ka vakalesui ira mai na Isireli era maroroi tiko.” E kuria o Jiova: “Ka’u sa soli iko talega mo nodra rarama na veimatanitu, mo yaco talega mo vu ni bula e na vukuqu ki nai yalayala kei vuravura.” (Aisea 49:6) Ena sala cava ena vakararamataki ira kina na tamata “ki nai yalayala kei vuravura” o Jisu ni a cakacaka vakaitalatala voli ga e Isireli?

¹² E macala mai na ivolatukutuku ni iVolatabu ni a sega ni bokoci na “nodra rarama na veimatanitu” e vakarautaka na Kalou ena gauna e mai cava kina na bula vakatamata i Jisu. Oti tale e 15 na yabaki mai na mate i Jisu, erau lavetaka o Paula kei Panapasa na parofisai ni Aisea 49:6, rau qai vakaibalebaletaka vei ira na tisaipeli i Jisu, o ira na tacina vakayalo. Erau kaya: “Ni sa vakarota vakakina vei keitou na Turaga, Au sa vakaturi iko mo nodra rarama na veimatanitu, Mo yaco mo vu ni bula ki nai yalayala kei vuravura.” (Cakacaka 13:47) Ni bera ni mate o Paula, e raica ni sa vunautaki na itukutuku vinaka ni veivakabulai sega vei ira wale ga na Jiu, ia “vei ira na tamata kecega sa tiko e ruku i lomalagi.” (Kolosa 1:6, 23) Ena gauna oqo, sa ra tomana tiko na cakacaka oqo na kena vo ni taci Karisito lumuti. Ena nodra veitokoni “nai soqosoqo levu” sa vica vata oqo na milioni na kedra levu, era cila tiko yani kina mera “nodra rarama na veimatanitu” ena sivia e 230 na vanua ena veiyasa i vuravura.​—Vakatakila 7:9.

13, 14. (a) Cava e sotava na Mesaia kei ira na nona imuri ena nodra cakacaka vakavunau? (b) Na veisau cava e qai yaco?

¹³ E dau vakadinadinataki ena veitabayabaki sa sivi ni o Jiova na vu ni kaukaua vua na nona iTalatala na Mesaia, vei ira na lumuti era tacina na Mesaia, vei ira tale ga na isoqosoqo levu, o ira era vakaitavi tale tiko ga nikua ena vunautaki ni itukutuku vinaka. Me vakataki Jisu ga, era cati, era tusaqati tale ga na nona tisaipeli. (Joni 15:20) Ia, ena nona gauna lokuci e dau qai vakavuna o Jiova me vuki na uto, mera vakabulai ra qai vakaicovitaki tale ga kina na nona italatala yalodina. E yalataka o Jiova me baleta na Mesaia o koya era ‘beca,’ era “vakasisilataka na lewe ni vanua, . . . Era na raica ko ira na tui ka tu cake, ko ira talega na turaga, a ra na cuva, e na vuku i Jiova ko koya sa daudina, ko Koya na Yalosavasava ni Isireli, ko koya sa digitaki iko.”​—Aisea 49:7.

¹⁴ E muri, sa qai vola na yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Filipai me baleta na veisau sa parofisaitaki mai oqo. E tukuna ni a vakamaduataki o Jisu ena kaunirarawa, ia e qai laveti koya cake na Kalou. E “vakalevulevui koya cake . . . [na nona iTalatala] na Kalou, a sa solia vua e dua na yaca sa uasivi cake e na yaca kecega: me tekiduru kina e na yaca i Jisu na duru vakaaduaga.” (Filipai 2:8-11) Sa ra vakasalataki na imuri yalodina i Karisito nira na vakacacani tale ga. Ia, me vakataki koya ga na Mesaia, ena vinakati ira o Jiova.​—Maciu 5:10-12; 24:9-13; Marika 10:29, 30.

“Gauna ni Vinakati”

15. Na “gauna” duatani cava e cavuti ena parofisai i Aisea, na cava na kena ibalebale?

¹⁵ E tomana o Aisea na nona parofisai ena dua na itukutuku bibi. E tukuna o Jiova vua na Mesaia: “E na gauna ni vinakati ka’u a rogoci iko, e na siga ni bula ka’u a vukei iko; ka’u na maroroi iko, ka soli iko mo veiyalayalati kei ira na tamata.” (Aisea 49:8a) E dua tale ga na parofisai vaka oqo e volatukutukutaki ena Same 69:13-18. E cavuta tale ga kina na daunisame na “gauna ni vinakati.” Na matavosa oqo e vakaibalebaletaka na veivakadonui i Jiova kei na nona veitaqomaki ena kena ivakatagedegede e duatani sara, ia ena loma ga ni dua na gauna lokuci.

16. Na cava na “gauna ni vinakati” i Jiova vei ira na Isireli makawa?

¹⁶ A yaco e naica na “gauna ni vinakati” oqo? Ena imatai ni gauna e cavuti kina na matavosa oqo, a tiki ni dua na parofisai ni veivakalesui tale e vakaibalebaletaka na nodra sereki na Jiu era tu vakavesu. Era vakila na lewe ni matanitu o Isireli na “gauna ni vinakati” oqo ena nodra “vueti vuravura [se, “vakacokotaka na vanua,” NW] kei na nodra “vakatawa tale na veiyasana lala.” (Aisea 49:8b) Sa ra sega tale ni qai “vesuki” tiko e Papiloni. Ena nodra ilakolako lesu i nodra vanua, e qarauna o Jiova mera kua ni “viakana se viagunu,” me kua tale ga ni “kati ira na nuku kata se na mata-ni-siga.” Era tabili lesu i nodra vanua na Isireli era dui se tu “vakayawa . . .  mai na tokalau, ka mai ra talega.” (Aisea 49:9-12) Daumaka dina na vakavatukanataki ni parofisai oqo ena gauna oya, ia, e vakaraitaka na iVolatabu ni tiko e so tale na kena ibalebale.

17, 18. Na “gauna ni vinakati” cava a vakarautaka o Jiova ena imatai ni senitiuri?

¹⁷ Kena imatai, ena gauna e sucu kina o Jisu, a kacivaka na agilosi na nona lomani keda na Kalou, kei na nona vinakati keda. (Luke 2:13, 14) Ia, na itukutuku ni veivinakati oqo e sega ni dulaki vei keda na tamata kece, vei ira ga era cakacakataka nodra vakabauti Jisu. E muri, e qai wilika e matanalevu o Jisu na parofisai ena Aisea 61:1, 2 qai tukuna ni o koya sara ga e vunautaka tiko “na yabaki vinaka i Jiova.” (Luke 4:17-21) E qai vakaraitaka na yapositolo o Paula na nona taqomaki Jisu vakatabakidua o Jiova ena gauna e se bula voli kina vakatamata. (Iperiu 5:7-9) O koya gona, na “yabaki vinaka” se “gauna ni vinakati” oqo e baleta tiko na veivakadonui i Jiova vei Jisu ni se bula voli vakatamata.

¹⁸ Ia, se bera tiko ga ni vakayacori taucoko sara na parofisai oqo. Ni lavetaka oti o Paula na vosa i Aisea me baleta na “gauna ni vinakati,” sa qai kaya: “Raica, oqo na gauna ni vinakati; raica, na siga ni bula edaidai oqo.” (2 Korinica 6:2) E vola na veivosa oqo o Paula ni oti e 22 na yabaki mai na mate i Jisu. Kena irairai ni gauna e sucu kina na ivavakoso vakarisito ena Penitiko ni 33 S.K., a tosoya tale o Jiova na nona “gauna ni vinakati” mera okati tale ga kina na imuri lumuti i Karisito.

19. E yaga tiko vakacava vei ira na lotu Vakarisito ena gauna oqo na “gauna ni vinakati” e vakarautaka o Jiova?

¹⁹ Vakacava o ira na imuri i Jisu nikua era sega ni lumuti mera lewe ni matanitu vakalomalagi ni Kalou? Era na vakayagataka beka o ira era vakanuinui mera bula ga e vuravura na “gauna ni vinakati” oqo? Io. Na ivola na Vakatakila e vakaraitaka, ni oqo e “gauna ni vinakati” e vakarautaka o Jiova vei ira na isoqosoqo levu era na “lako mai na veivakararawataki levu,” mera bula ena vuravura parataisi. (Vakatakila 7:13-17) E rawa gona nira vakayagataka na lotu Vakarisito kece na “gauna ni vinakati” lekaleka oqo e se solia tiko o Jiova vei ira na tamata ivalavala ca.

20. Na cava me cakava na lotu Vakarisito me kua ni vakatawayagataka kina na loloma ni Kalou?

²⁰ Ni bera ni vakamacalataka na yapositolo o Paula na “gauna ni vinakati” oqo, a veivakasalataki mada. E vakamasuti ira na lotu Vakarisito mera “kakua ni vakatawayagataka na loloma ni Kalou.” (2 Korinica 6:1) O koya gona, ena saga na lotu Vakarisito me vakamarautaka tiko ga na Kalou, me cakava tale ga na lomana. (Efeso 5:15, 16) Ena yaga sara vei ira mera muria na vosa ni vakadre i Paula: “Dou raici kemudou vinaka, na veiwekani de tiko e na lomadra eso vei kemudou na yalo sa ca e sega ni vakabauta, dou sa biuta laivi kina na Kalou bula. Ia dou dui veivakatavulici vakai kemudou e na veisiga kecega, ni sa vakatokai ga, Na siga edaidai; de vakayalokaukauwataki e dua vei kemudou e na vuku ni sa dauveivakaisini nai valavala ca.”​—Iperiu 3:12, 13.

21. Na itukutuku marautaki cava e cava kina na imatai ni iwasewase ni Aisea wase 49?

²¹ Ni sa cava na nona vakadewa o Jiova na nona itukutuku vua na nona Mesaia, sa qai cavuta o Aisea e dua na itukutuku marautaki: “Dou ia na sere, na lomalagi; mo marau, na vuravura; dou lagata vata mai na sere, na veiulu-ni-vanua: ni sa vakacegui ira na nona tamata ko Jiova, ena lomani ira na nona era sa rarawa.” (Aisea 49:13) Oqo e dua dina na vosa ni veivakacegui vei ira na Isireli ena gauna oya, vei koya na iTalatala lagilagi i Jiova, o Jisu Karisito, vaka kina vei ira na italatala lumuti i Jiova kei ira na nodra itokani ‘so tani tale na sipi’ ena gauna oqo!​—Joni 10:16.

Sega ni Guilecavi Ira Nona Tamata o Jiova

22. E vakabibitaka vakacava o Jiova na nona na sega ni guilecavi ira nona tamata?

²² E tomana o Aisea na nona vola na itukutuku e vakasavuya tiko mai o Jiova. E tukuna nira na oca, ra yalolailai tale ga na Isireli era tu vakavesu. E kaya o Aisea: “Sa kaya ko Saioni, Sa biuti au ko Jiova, ka sa guilecavi au na Turaga.” (Aisea 49:14) E dina oya? Sa biuti ira beka nona tamata o Jiova, sa guilecavi ira? E gusunivosa tiko i Jiova o Aisea ni tomana: “E dua li na yalewa me na guilecava na luvena sa sucu, me kua ni lomana na luve ni ketena? io, ena sa guilecava beka, ia koi au ka’u na sega ni guilecavi iko.” (Aisea 49:15) Sa veivakacegui dina na vosa oqo i Jiova! Na nona lomani ira na nona tamata o Jiova e uasivia sara na loloma vakatina. E sega ni cegu nona nanumi ira na nona tamata yalodina. E vaka sara ga e ceuti tu e qeteqete ni ligana na yacadra ena levu ni nona nanumi ira: “Raica, ka’u sa ceuti iko e na qeteqete ni ligaqu; a nomu bai sa tikotiko ga e mataqu.”​—Aisea 49:16.

23. E uqeti ira vakacava na lotu Vakarisito o Paula mera nuitaki Jiova?

²³ Ena nona ivola vei ira na kai Kalitia, e vakaroti ira kina na lotu Vakarisito o Paula: “Me da kakua ni ceguoca e na caka vinaka, ni da na tamusuka e na kena yabaki, kevaka eda sa sega ni oca.” (Kalatia 6:9) Vei ira na Iperiu, e vola na vosa ni veivakayaloqaqataki oqo: “Sa sega ni tawa dodonu na Kalou me guilecava na nomudou cakacaka, kei na loloma, dou a vakatakila ki na yacana.” (Iperiu 6:10) Meda kua sara ni nanuma ni sa guilecavi ira na nona tamata o Jiova. Me vakataki Saioni makawa, e dodonu mera marau na lotu Vakarisito, ra qai waraki Jiova ena yalovosota. E dei tu ga o koya ena nona bubului kei na vosa ni yalayala.

24. Na sala cava ena vakalesui tale kina na ituvaki kei Saioni, ia na taro cava soti ena taroga?

²⁴ Ena gusu i Aisea, e tomana o Jiova na nona vosa ni veivakacegui. O ira era “vakacacani” Saioni, se ra kai Papiloni se Jiu vukitani, era na sega tale ni vu ni leqa. Era sa “kusarawa” na ‘luve i’ Saioni, o ira na Jiu tu vakavesu era yalodina tiko ga vei Jiova. Era na “soqoni vata mai.” O ira na Jiu era sa suka vakatotolo oqo i Jerusalemi era na isakisaki ni nodra koro, era na vaka “na yalewa sa qai vakawati” e vakaisulu ena “ukuuku.” (Aisea 49:17, 18) A sa “rusa” tu o Saioni. Vakasamataka mada na nona kidroa nira sa tabili tale yani na lewena, sa vaka e oso tale na koro. (Wilika na Aisea 49:19, 20.) E macala ga ni na taroga se ra lako mai vei na gone oqo: “Ko na qai kaya e lomamu, Ko cei ka vakatuburi ira oqo me ra noqu, koi au ka yali na luvequ, ka’u sa yava, ka bobula, ka biu tu? ia ko ira oqo ko cei beka ka susugi ira? Raica, koi au ka’u a biu laivi: ko ira oqo, sa ra tiko beka maivei?” (Aisea 49:21) Sa na gauna marautaki dina vei Saioni, na koro a vaka tu na yalewa yava!

25. Ena noda itabagauna oqo, na sala cava era a vakalesui kina na Isireli vakayalo?

²⁵ Na veivosa oqo e tiko na kedra ibalebale ena noda itabagauna. Ena veiyabaki dredre ni iMatai ni iValu Levu, a vaka e lala o Isireli vakayalo ra qai vesu na lewena. Ia, e qai vakalesui tale na kena ituvaki me yaco ni sa dua na parataisi vakayalo. (Aisea 35:1-10) A vaka ga na koro lala e vakamacalataka o Aisea ena nona reki, ni sa sinai tale na kena veisaqata ena tamata mamarau, ra qai bulabula ena nodra qaravi Jiova.

“Kuila ki na Veimataqali”

26. Na veidusimaki cava e vakarautaka o Jiova vei ira na nona tamata era sa sereki?

²⁶ Ni tomani tiko ga na parofisai, sa qai kauti Aisea o Jiova ina gauna era sa na sereki kina mai Papiloni na nona tamata. E so beka na veidusimaki ena vakarautaka vei ira na Kalou? E sauma o Jiova: “Raica, ka’u na dodoka na ligaqu vei ira na veimatanitu, ka vakaduria na noqu kuila ki na veimataqali; ka ra na keveti ira na luvemu tagane ka kauta mai, kei ira na luvemu yalewa era na kauta mai e na domodra.” (Aisea 49:22) Ena imatai ni kena vakayacori na parofisai oqo, a “kuila” kina i Jiova o Jerusalemi, na vanua e cicivaki kina na matanitu, e tiko tale ga kina na valenisoro i Jiova. O ira mada ga na iliuliu kei na tamata rogo mai na veimatanitu, o ira na “tui” kei ira na nodra “marama,” era na vukei ira na Isireli ena nodra ilakolako lesu. (Aisea 49:23a) Erau maliwai ira na vukei ira oqo na Isireli o rau na tui kei Perisia o Sairusi kei Atakisekise Longimanus, kei na nodrau dui vuvale. (Esera 5:13; 7:11-26) Ia, e sega ni yala wale ga e kea na ibalebale ni parofisai i Aisea.

27. (a) Ena kena ibalebale levu sara, na “kuila” cava era na drodro yani kina na lewe vuqa? (b) Na cava ena yaco nira sa na vakaukauataki na matanitu kece mera cuva ina veiliutaki ni Mesaia?

²⁷ Na Aisea 11:10 e cavuta tale ga e dua na “nodra kuila na veimataqali.” Na yapositolo o Paula e sa qai vakaibalebaletaka na veivosa oqo vei Jisu Karisito. (Roma 15:8-12) O koya gona, ena kena ibalebale levu sara, o Jisu kei ira na lumuti ena yalo tabu era “kuila” i Jiova mera na drodro yani kina na lewe vuqa. (Vakatakila 14:1) Ena qai yaco na gauna mera na cuva kina ina veiliutaki ni Mesaia na tamata kece e vuravura​—okati kina o ira na iliuliu. (Same 2:10, 11; Taniela 2:44) Na cava e yaco kina? E kaya o Jiova: “Ko na kila ni sai au ko Jiova, ka ra na sega ni madua ko ira era sa waraki au.”​—Aisea 49:23b.

“Sa Voleka Sara Oqo na Gauna Meda Vakabulai Kina”

28. (a) Na veivosa cava tale e se baci vakadeitaka kina vei ira nona tamata o Jiova ni na sereki ira? (b) Na vosa ni yalayala cava i Jiova vei ira nona tamata e se dei tu ga?

²⁸ Era na veinanuyaka beka e so era tu vakavesu tu e Papiloni, ‘Ena sere dina beka o Isireli?’ E kauaitaka na taro oqo o Jiova, e taroga lesu kina: “Me na kovei li nai toki ni valu mai vua sa qaqa? se ko ira era vakabobulataki vakadodonu, me na vakabulai?” (Aisea 49:24) Kena isau, io. E vakadeitaka vei ira o Jiova: “Ena kovei ga ko ira na bobula mai vua sa qaqa, ka kaliraki nai toki ni valu mai vua sa rerevaki.” (Aisea 49:25a) E veivakacegui sara ga na veivakadeitaki oqo! Kena ikuri, na “gauna ni vinakati” e solia o Jiova vei ira na nona tamata e salavata kei na nona segata me taqomaki ira. E yalataka sara ga o koya: “Ka’u na vala kei ira era veivala kei iko, ka vakabulai ira na luvemu.” (Aisea 49:25b) E se dei tu ga na nona vosa ni yalayala oqo. E kaya o Jiova vei ira na nona tamata me vaka e volai ena Sakaraia 2:8: “Ko koya sa tarai kemudou sa tara na loa ni mata[qu].” Io, eda donuya tiko oqo na “gauna ni vinakati” e rawa kina vei ira ena veiyasa i vuravura mera drodro yani i Saioni vakayalo. Ia, dua na gauna sa na mai cava na “gauna ni vinakati” oqo.

29. Na ka vakadomobula cava ena yacovi ira na talaidredre vei Jiova?

²⁹ Na cava ena yacovi ira na talaidredre vei Jiova, ra qai vakacacani ira na nona dauveiqaravi? E kaya o koya: “Ka’u na vakani ira era vakasaurarataki iko e na lewedra dina; era na mateni e na kedra dra dina, me vaka e na waini vou.” (Aisea 49:26a) Sa dua na ka vakadomobula! O ira na tamata yalodredre vaka oqo ena sega ni dede na nodra gauna. Era na vakarusai. O koya gona, ena vakaraitaki koya o Jiova ni iVakabula ena nona vakabulai ira nona tamata qai vakarusai ira na kedra meca. “Na tamata kecega era na kila ni sai au ko Jiova na nomui Vakabula, ni sai au ka voli iko, koi au na Kaukauwa i Jekope.”​—Aisea 49:26b.

30. Na veivakabulai cava soti e sa cakava oti o Jiova vei ira nona tamata, na cava e se vo me na vakayacora?

³⁰ A vakilai ena imatai ni gauna na dina ni vosa oqo ena gauna e vakayagataki Sairusi kina o Jiova me sereki ira na nona tamata mai Papiloni. Na ka vata ga oqo e yaco ena 1919 ni vakayagataki Jisu Karisito o Jiova me sereki ira na nona tamata mai na nodra bobula tu vakayalo. O koya gona, na iVolatabu e vakaraitaka ni rau ivakabula ruarua o Jiova kei Jisu. (Taito 2:11-13; 3:4-6) E noda iVakabula o Jiova, o Jisu na Mesaia e digitaka me “iLiuliu.” (Cakacaka 5:31, VV) Io, era uasivi dina na cakacaka ni veivakabulai i Jiova ena nona vakayagataki Jisu Karisito. Ena vuku ni itukutuku vinaka, e sereki ira kina na tamata yalomalumalumu o Jiova mai na ivesu ni lotu lasu. E sereki ira mai na ivesu ni ivalavala ca kei na mate ena ivoli e vakarautaka. Ena 1919 e sereki ira kina na taci Jisu mai na nodra vesuki tu vakayalo. Ia ena Amaketoni sa toso totolo sara tiko mai oqo, ena qai vakabulai ira na isoqosoqo levu mai na veivakarusai ena tarai ira na ivalavala ca.

31. Meda raica vakacava na lotu Vakarisito na “gauna ni vinakati” e se soli tu oqo vei keda?

³¹ E ka dokai dina meda dua e yaga vei keda na “gauna ni vinakati” e se solia tiko na Kalou. Meda vakayagataka vinaka kece mada ga na gauna vinaka oqo. Meda taura mada ga vakabibi na lekaleka ni gauna eda sa bula tu kina oqo, da qai rogoca na vosa i Paula vei ira mai Roma: “Ko ni sa kila sara tiko ga ni sa gauna oqo mo ni yadra mai kina mai na moce. Ni sa voleka sara oqo na gauna meda vakabulai kina mai na gauna eda a sa qai vakabauta kina. Sa voleka ni oti na bogi ka sa voleka sara ni kida mai na rarama. Me da sa luvata laivi mada na i valavala ni butobuto ka tokara na i yaragi ni vala e na rarama. Me da sa vakaitovotaki keda mada e na i tovo ni rarama. Me kakua na i soqosoqo ca ni kasou se na dau mateni; me kakua na veimoceri butako se veilasamaki vakasisila; me kua na veileti se na vuvu. Ni tokara na Turaga ko Jisu Karisito me nomuni i yaragi, ka kakua ni vakasamataka tiko na sala mo ni vakayacora kina na vei gagadre ca ni yagomuni.”​—Roma 13:11-14, VV.

32. Na cava mera lomadei kina na tamata ni Kalou?

³² O Jiova ena taqomaki ira tu ga na tamata era muria na nona ivakaro. Ena solia vei ira na kaukaua kei na kila mera gumatua kina ena nodra vunautaka na itukutuku vinaka. (2 Korinica 4:7) O Jiova ena vakayagataki ira na nona italatala, me vaka ga na nona vakayagataki koya na nodra iLiuliu, o Jisu. Ena cakava na gusudra me vaka “nai seleiwau gata,” mera tara rawa kina na lomadra na tamata yalomalumalumu ena itukutuku vinaka. (Maciu 28:19, 20) Ena taqomaki ira na nona tamata “e na yaloyalo ni ligana.” Era na vaka na “gasau makamakalivata,” era na vunitaki “e na nona taga ni gasau.” Io, ena sega ni guilecavi ira na nona tamata o Jiova.​—Same 94:14; Aisea 49:2, 15.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 138]

Na Mesaia e vaka na “gasau makamakalivata” ena taga ni gasau i Jiova

[iYaloyalo ena tabana e 141]

Na Mesaia e “nodra rarama na veimatanitu”

[iYaloyalo ena tabana e 147]

Nona lomani ira nona tamata na Kalou e uasivia na loloma vakatina