“Sa Loloma na Kalou”

“O koya sa sega ni dauloloma sa sega ni kila na Kalou; ni sa loloma na Kalou.”​—1 JONI 4:8.

1-3. (a) Na cava e kaya na iVolatabu me baleta na idivi kei Jiova, na loloma? Na cava e duatani duadua kina na ka e tukuni me baleta na loloma? (b) Na cava e kaya kina na iVolatabu ni “sa loloma na Kalou”?

E SEGA ni vakamelei rawa na idivi kece i Jiova. Ia e duatani duadua na nona loloma. Ni vakatauvatani kei na nona idivi kece, na nona loloma ga e dreti keda vakavoleka sara vua. Sa dua gona na ka totoka ni dau kilai vakalevu duadua ga ena nona loloma. Eda kila vakacava?

² Vei ira kece na idivi kei Jiova, e duatani duadua na ka e tukuna na Vosa ni Kalou me baleta na loloma. Na iVolatabu e sega ni kaya ni Kalou e vatuka ni vuku, lewadodonu, kei na kaukaua. E dina ni sega ni dua e tautauvata kei koya ena tolu na kena idivi oqo. Ia, e kaya na iVolatabu me baleta na loloma ena 1 Joni 4:8: “Sa loloma na Kalou.” Io, e vatuka sara ga ni loloma o Jiova. E rawa nida biuta vaka oqo na ka e kaya na iVolatabu: Na kaukaua i Jiova e cakava rawa kina na ka. Na nona lewadodonu kei na nona vuku e dusimaki koya ena ka me cakava. Ia, na nona loloma sara ga e uqeti koya me cakava kina e dua na ka. Qai kena ilutua ni sega ni dau yali na loloma ena gauna e vakaraitaka kina na vo ni kena idivi.

³ Io, e vatuka dina ni loloma o Jiova. Ke da vinakata gona meda kila na loloma, e dodonu meda kilai Jiova. Meda dikeva mada oqo e so na basoga ni loloma i Jiova e sega ni vakamelei rawa.

Na Loloma Levu Duadua

4, 5. (a) Na cava na loloma levu duadua ena itukutuku ni veigauna? (b) Na cava eda rawa ni kaya kina ni kaukaua ni ivau ni veivolekati i Jiova kei na Luvena e duatani duadua?

⁴ Levu na sala e vakaraitaka kina na loloma o Jiova, ia e tiko e dua e duatani sara mai vei ira na kena vo. Na cava beka oya? Na nona talai Luvena mai me vakararawataki qai mate ena vukuda. E rawa nida kaya ni oqo na loloma levu duadua ena itukutuku ni veigauna. Na cava eda rawa ni kaya kina vaka oya?

⁵ E kaya na iVolatabu ni o Jisu e “ulu ni veika buli kece ga.” (Kolosa 1:​15, VV) Vakasamataka mada​—se bula makawa tu mai na Luve i Jiova oqo ni bera mada ga ni buli na lomalagi kei na vuravura. E vakacava na dede ni nodrau tiko vata na veitamani oqo? Era vakabauta e so na saenitisi ni noda lomalagi kei na vuravura e sa 13 na bilioni na yabaki na kena dede. Ia, kevaka mada ga e dina na vakabauta oqo, se na lailai tiko ga ni vakatauvatani kei na dede ni nona bula na Luve ulumatua i Jiova! Ia, na cava e cakava voli ena loma ni gauna kece oya? A marautaka voli na Luvena na nona itavi “me matai daucakacaka.” (Vosa Vakaibalebale 8:​30; Joni 1:3) Erau cakacaka vata gona na veitamani oqo ena buli ni veika kece. Sa na gauna marautaki mada ga vei rau! Ia, sa na qai wacava na qaqaco ni nodrau veivolekati e rua erau tiko vata ena dua na gauna balavu? Sega tale ni vakabekataki ni kaukaua ni ivau ni veivolekati i Jiova na Kalou kei na Luvena e duatani duadua, e sega ni vakatauvatani rawa.

6. Ni papitaiso o Jisu, e vakaraitaka vakacava o Jiova nona marautaki Luvena?

⁶ Ia, e talai Luvena ga mai o Tamana me mai sucu vakatamata. Nona vakayacora oqo e kena ibalebale ni sa na yali toka mada mai tikina na Luvena lomani. Dua na ka nona kauai ni vakararai toka mai lomalagi qai raici Luvena ni tubu cake me yacova ni sa dua na tamatabula uasivi. Sa qai papitaiso o Jisu ni sa yabaki 30. Ena gauna oya a rogo sara ga kina na domo i Tamana mai lomalagi: “O koya oqo na noqu Gone ni toko, au sa dauvinakata vakalevu.” (Maciu 3:​17) Sa na marau mada ga o Tamana ni raici Jisu ni vakayacora ena yalodina na ka kece a parofisaitaki, kei na ka kece a talai mai kina!​—Joni 5:​36; 17:4.

7, 8. (a) Na cava a sotava o Jisu ena ika14 ni Naisani, 33 S.K.? E lai tarai Tamana vakalomalagi vakacava na ka e sotava? (b) Na cava e vakalaiva kina o Jiova me rarawa qai mate na Luvena?

⁷ A marautaka beka o Jiova na ka e raica ena ika14 ni Naisani, 33 S.K. ni sa dabuitaki o Jisu ra qai vesuki koya na meca? Ni vakalialiai o Jisu, kasiviti, qai lauroba? Ni kuitataki, lai tavaseisei kina na kuliniyagona? Ni vako na ligana kei na yavana ena dua na kau qai vakaliligi tu mera vakalialia? Ena vakacava na loma i Tamana ni sa tagici koya yani na Luvena ena levu ni nona mosi? E vakacava na loma i Jiova ni sa kaburaka mai o Jisu na iotioti ni nona icegu, qai imatai ni gauna oqo, me tekivu sara mai ena gauna ni bulibuli, me sa na mai cava toka kina na bula i Luvena lomani?​—Maciu 26:​14-​16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:​26, 38-​44, 46; Joni 19:1.

⁸ Eda sega ni vakamacalataka rawa na mosi ni loma i Jiova ni sa mate na Luvena. Eda rawa ga ni tukuna na vuna e vakalaiva kina me yaco na ka oqo. Ia, na cava e bolea kina o Tamana me sotava na rarawa oqo? E vakaraitaka vei keda o Jiova e dua na ka totoka ena Joni 3:16 (VV)​—e dua na tikinivolatabu bibi e dau vakatokai sara mada ga me Kosipeli lailai. E kaya: “Sa lomani vuravura sara vaka oqo na Kalou, sa solia kina na luvena e duabau ga sa vakatubura, me kakua ni rusa ko ira yadua era sa vakabauti koya, me nodra ga na bula tawa mudu.” E bolea gona o Tamana me sotava na rarawa oqo ena vuku ni nona loloma. Oqo na ivakaraitaki ni loloma levu duadua.

E Lomani Keda Dina o Jiova

9. E vinakata o Setani meda nanuma ni raici keda vakacava o Jiova, ia na cava e vakadeitaka vei keda o Jiova?

⁹ Ia, e basika e dua na taro bibi: E lomani keda yadua beka na Kalou? E so era na rairai duavata ni lomana na kawatamata na Kalou, me vaka e kaya na Joni 3:​16. Ia, ena yasana kadua era kaya, ‘E sega ni rawa ni lomani au na Kalou.’ O Setani tale mada ga e vinakata meda nanuma ni Kalou o Jiova e sega ni lomani keda, e sega ni kauaitaki keda. Se mani vakacava noda nanuma ni sega na keda yaga qai sega ni dua e lomani keda, e vakadeitaka vei keda o Jiova ni dau kauaitaki ira kece nona tamata yalodina.

10, 11. Eda kila vakacava ni kauaitaki keda o Jiova ni laurai vata kei na vosa vakatautauvata i Jisu me baleta na separo?

¹⁰ Kena ivakaraitaki, dikeva mada na vosa i Jisu ena Maciu 10:​29-​31. Ena nona ivakatautauvata me vakaraitaka na nodratou uasivi nona tisaipeli, e kaya kina o Jisu: “Sa sega li ni volitaki na separo e rua e na dua na facigi? ia ka sega e dua vei rau ena lutu walega ki na qele, me tabogo vua na Tamamudou. A sa wiliki vakaaduaga na drau ni ulumudou. O koya mo dou qai kakua ni rere: dou sa uasivi cake vei ira na separo e vuqa.” Dikeva mada na ibalebale ni vosa oqo vei ira na rogoci Jisu tiko ena imatai ni senitiuri.

¹¹ Vei ira na manumanu vuka era dau laukana ena gauna i Jisu, e isau lailai duadua na separo. Ni dua sara mada ga na sede lailai sa rawa ni voli kina e rua na separo. Ia e qai kaya e muri o Jisu me vaka e tukuni ena Luke 12:​6, 7, kevaka e dua e solia e rua na sede lalai, ena sega ni soli vua e va na separo, sa na soli vua e lima. E soli wale mai e dua tale na separo me vaka sara ga e sega ni okati tu me dua na ka. O koya gona, e sega beka ni kauaitaka na manumanu vuka lailai vaka oqo na tamata, ia na cava beka na nona rai na Dauveibuli? E kaya o Jisu ni “sega e dua vei iratou [sega mada ga ni o koya a soli wale] sa guileca e na mata ni Kalou.” De dua eda sa raica oqo na ka a via vakabibitaka o Jisu. Ke sa kauaitaka o Jiova e dua bulu na separo, me qai sega ni kauaitaki keda vakacava na tamata! Me vaka e qai kaya o Jisu, e kila o Jiova na veika matailalai baleti keda. Ni wilika sara mada ga na drauniuluda!

12. Na cava eda kaya kina ni sega ni sivia na ka e kaya o Jisu ni kilai na iwiliwili ni drauniuluda?

¹² Era na kaya beka e so ni sa sivia tale na ka e kaya i ke o Jisu. Ia, vakasamataka mada na inuinui ni veivakaturi. Sa na bau kilai keda vinaka sara ga o Jiova me rawa kina ni buli keda vou tale! Na nona nanumi keda e sega ni lecava sara mada ga kina na keda itukutuku matailalai kece, okati e ke na itukutuku ni noda bula e solegi koto ena sela e vakatokai na genetic code, kei na veika eda nanuma kei na ituvaki e so eda sotava ena gauna taucoko ni noda bula. Me qai dredre vakacava vua me wilika na drauniuluda​—ni kena levu e rawa ni yacova toka ga na 100,000. Sa bau totoka dina na vosa i Jisu e vakadeitaka kina ni kauaitaki keda yadudua sara ga o Jiova!

13. E macala vakacava mai na ivakaraitaki i Tui Jiosafati ni o Jiova ena vakaraica ga na noda itovo vinaka veitalia mada ga ke da valavala ca?

¹³ Na iVolatabu e tukuna e dua tale na ka e vakadeitaka vei keda na loloma i Jiova. Oya, na nona dau qara qai kauaitaka na ka eda vinaka kina. Dua mada na kena ivakaraitaki, na tui vinaka o Jiosafati. Ni cakava e dua na ka lialia na tui, e qai tukuna vua na parofita i Jiova: “E na vuku ni ka oqo sa tiko vei kemuni na cudru mai na mata i Jiova.” Sa itukutuku bibi dina! Ia, a sega ni yala ga e kea na itukutuku oqo. E tomana: “Ia sa kune talega vei kemuni na ka vinaka eso.” (2 Veigauna 19:​1-3) E dina ni cudru o Jiova, ia, e sega ni lai rai sivita kina “na ka vinaka eso” me baleti Jiosafati. E veivakauqeti meda kila ni dau raica na noda Kalou na noda itovo vinaka, dina ga nida tamata ivalavala ca.

Kalou e “Dau Veivosoti”

14. Na ivakarau ni yalo cava ena rairai tuburi keda nida cakava e dua na ka ca, ia eda na vakila vakacava na yaga ni veivosoti i Jiova?

¹⁴ Nida cakava e dua na ka ca, na noda yalorarawa, madua, kei na noda yalolailai e rawa ni vakavuna meda nanuma ni sega na betena meda qaravi Jiova. Ia, nanuma ni o Jiova e “dau veivosoti.” (Same 86:5) Kevaka gona eda veivutunitaka noda ivalavala ca da qai saga vakaukaua meda kua ni cakava tale, sa na qai vakilai kina na yaga ni veivosoti i Jiova. Raica mada se vakamacalataka vakacava na iVolatabu na basoga ni loloma vakasakiti oqo i Jiova.

15. E vakacava na yawa ni vanua e dau kauta kina o Jiova na noda ivalavala ca?

¹⁵ Na daunisame o Tevita e vakayagataka e dua na ivakatautauvata me vakamatatataka kina na veivosoti i Jiova: “Me vaka na kena yawa na vanua e cadra kina na siga ki na vanua sa dromu kina na siga, sa vakayawataka vakakina vei keda ko koya na nodai valavala ca.” (Same 103:​12, neitou na matanivola kala.) E vakacava na veiyawaki ni vanua e cadra mai kina na siga me yaco ina vanua e dromu kina na siga? E rawa nida kaya ni vanua e cadra kina na siga kei na vanua e dromu kina erau vanua veiyawaki duadua, erau sega ni rawa ni sota vakadua na vanua e rua oqo. Kaya kina e dua na vuku, ni vosa oqo, e vakaibalebaletaka “e rua na ka erau sa veiyawaki sara ga; erau vanua veiyawaki duadua meda bau vakasamataka.” E vakaraitaka vei keda na vosa uqeti i Tevita ni gauna e veivosoti kina o Jiova, e dau kauta laivi vakayawa sara ga vei keda na noda ivalavala ca.

16. Ni vosota o Jiova na noda ivalavala ca, na cava meda nuidei kina ni sa na raici keda o koya meda savasava?

¹⁶ O sa bau tovolea mo savata laivi e dua na duka e kabita dei sara toka ga na nomu isulu vulavula? O solia beka kina nomu vinaka kece, ia sa sega ga ni taqusi taucoko na duka. Ia, dikeva se dau vakacava na veivosoti i Jiova: “Ke sa vaka na ka kulakula na nomudoui valavala ca, sa na vulavula me vaka na uca-vulavula; ke sa damuvakula sa na vaka na vutika ni sipi.” (Aisea 1:​18, neitou na matanivola kala.) Na vosa “kulakula” e vakaibalebaletaka na roka damudamu serau.a Na vosa “damuvakula” e dusia na roka damu buto ni iboro e dau toni kina na isulu. E sega ni rawa vakadua nida kauta laivi na ivalavala ca e takavi keda tu ena noda sasaga ga. Ia, o Jiova e rawa ni taura na ivalavala ca e kulakula se damuvakula qai vakavulavulataka me vaka na uca vulavula se vutika ni sipi. Ni vosota gona o Jiova na noda ivalavala ca, e sega tale ni gadrevi meda leqataka voli noda ivalavala ca oqori ena vo ni noda bula.

17. Na vakasama cava e tukuni kina ni o Jiova e biuta i dakuna na noda ivalavala ca?

¹⁷ Ena dua na sere ni vakavinavinaka a lagata vei Jiova o Esekaia ni sa vakabulai mai na dua na mate bibi sara, a kaya kina: “Ni kemuni sa biuta ki dakumuni na noqui valavala ca kecega.” (Aisea 38:​17, neitou na matanivola kala.) Na kena itukutukuni e ke e vaka tiko me taura mai na ivalavala ca i koya e veivutuni o Jiova, qai biuta i dakuna ena nona sega tale ni via kauaitaka se raica. E kaya e dua na ivola ni rawa ni biu tale ga vaka oqo na tikinivolatabu oqo: “Oni sega ni okata na noqu [ivalavala] ca.” Sega li ni veivakacegui oqo?

18. E vakaraitaka vakacava na parofita o Maika ni gauna e veivosoti kina o Jiova, e kauta laivi sara ga vakadua na noda ivalavala ca?

¹⁸ E vakaraitaka na parofita o Maika na nona nuidei ni na vosoti ira nona tamata veivutuni o Jiova, qai vakalesui ira ena nodra vanua ena nona vola: “O cei na Kalou me tautauvata kei kemuni, . . . sa buluta na nodra talaidredre na kena vo ni nonai votavota? . . . ko ni na biuta ki na wasa titobu na nodrai valavala ca kecega.” (Maika 7:​18, 19, neitou na matanivola kala.) E macala ni na vakayaloqaqataki ira sara ga na bula ena gauna oya na veivosa oqo. Ke dua na ka e biu “ki na wasa titobu,” ena rawarawa beka na kena lai kau lesu mai? E macala gona mai na vosa i Maika ni gauna e veivosoti kina o Jiova, e kauta laivi sara ga vakadua na noda ivalavala ca.

“Na Yalo Loloma ni Noda Kalou”

19, 20. (a) Na cava na ibalebale ni vosa vakaiperiu e dau vakadewataki me “vakaraitaka na loloma” se “veikauaitaki”? (b) E vakayagataka vakacava na iVolatabu na yalololoma vakatina me vakamatatataka kina na yalololoma i Jiova?

¹⁹ Na yalololoma e dua tale na basoga ni loloma i Jiova. Na cava na yalololoma? E macala mai na itukutuku ena iVolatabu ni veivolekati sara na yalololoma kei na veinanumi. E vica toka na vosa vakaiperiu kei na vosa vakirisi era vakamatatataka na yalololoma. Kena ivakaraitaki na vosa vakaiperiu na ra·chamʹ, e dau vakadewataki vakalevu me “vakaraitaka na loloma” se “veikauaitaki.” Na vosa vakaiperiu oqo e vakayagataka o Jiova me baleti koya, e duavata na kena ibalebale kei na vosa e dau vakadewataki me “katonigone,” e rawa tale ga ni vakadewataki me “yalololoma vakatina.”

²⁰ E vakayagataka na iVolatabu na yalo ni veimositi vakatina me vakamatatataka kina vei keda na yalololoma i Jiova. Na Aisea 49:15 e kaya: “E dua li na yalewa me na guilecava na luvena sa sucu, me kua ni lomana na luve ni ketena? [ra·chamʹ] io, ena sa guilecava beka, ia koi au ka’u na sega ni guilecavi iko.” E dredre meda vakasamataka ni na dua na tina e guilecava me qarava se vakania na luvena. Na gonedramidrami li e sa na vakatau sara tu ga na nona karoni kei na nona qarauni ena yalololoma i tinana. Ia, e ka ni rarawa ni so na tina era sega ni dau kauaitaka na luvedra, vakauasivi ena “gauna cacamatua” oqo. (2 Timoci 3:​1, 3, NW) “Ia,” e kaya o Jiova, “ka’u na sega ni guilecavi iko.” Na yalololoma i Jiova vei ira na nona tamata e uasivia sara na yalololoma eda bau vakasamataka rawa​—na yalololoma ni dua na tina vua na luvena.

21, 22. Na cava era sotava na Isireli e Ijipita makawa, ia e rogoca vakacava o Jiova na nodra tagi?

²¹ Ia, me vaka e dua na itubutubu dauloloma, e dau vakaraitaka vakacava o Jiova na yalololoma? E matata vinaka nona itovo oqo nida raica na ka e cakava ina matanitu makawa o Isireli. Nanuma tiko ni gauna era a tu vakabobula kina mai Ijipita e vica na milioni na Isireli, dua na ka na rarawa era a sotava. (Lako Yani 1:​11, 14) Ra mani tagici Jiova na Isireli ena levu ni nodra rarawa. E qai sauma vakacava nodra tagi na Kalou yalololoma?

²² E mositi Jiova sara ga na ka e raica. E kaya kina: “Au sa raica dina na nodra rarawa na noqu tamata, era sa tiko mai Ijipita, ka’u sa rogoca talega na nodra tagi . . . ni’u sa kila na nodra rarawa.” (Lako Yani 3:7) E sega ni rawa ni raica wale tu o Jiova na nodra vakararawataki na nona tamata kei na nodra tagi. O Jiova e dau rarawa tale ga nira rarawa na nona tamata. Na nona dau vakila o Jiova na nodra rarawa na nona tamata e dau tuburi koya sara ga kina na yalololoma. Ia, e sega ni dau vakila wale tiko ga o Jiova na nodra rarawa na nona tamata; e dau yavala sara ga o koya me cakava kina e dua na ka. E kaya na Aisea 63:9: “Ni sa yalololoma ko koya, ka daulomani ira, sa dauvakabulai ira kina ko koya.” Ena “liga kaukauwa” e vakabulai ira kina na Isireli mai Ijipita. (Vakarua 4:​34) E muri sa qai vakani ira ena mana, qai kauti ira ina dua na vanua bulabula mera taukena.

23. (a) E macala vakacava mai na vosa ni daunisame ni o Jiova e kauaitaki keda yadua? (b) Na sala cava soti e dau vukei keda kina o Jiova?

²³ O Jiova e sega wale ga ni yalololoma vei ira nona tamata vakailawalawa. Sa dua na ka na nona kauaitaki keda yadua na noda Kalou dauloloma. E kila vinaka tiko o koya na veika rarawa eda sotakaya voli. E kaya na daunisame: “Sa vakaraici ira na tamata yalododonu ko Jiova, ka sa qara tu na daligana ki na nodra masu. Sa voleka ko Jiova vei ira sa ramusu na yalodra; ka sa vakabulai ira sa dasila na lomadra.” (Same 34:​15, 18) Ia, e vukei keda yadua vakacava o Jiova? Ena sega beka ni kauta laivi sara na veika e vakararawataki keda tiko. Ia, ena vakarautaka o koya na veika era gadreva o ira era kere veivuke yani vua. Na nona Vosa e vutucoqa ena ivakasala e rawa ni yaga vei keda. Ena ivavakoso, sa vakarautaki ira kina na ivakatawa vakayalo, era na saga tale ga mera vakatotomuria na yalololoma i Jiova ena nodra vukei e so tale. (Jemesa 5:​14, 15) E “daurogoca na masu” o Jiova, e dau solia tale ga “na Yalo Tabu ko koya . . . vei ira sa kerekere vua.” (Same 65:2; Luke 11:13) Na isolisoli kece oqo e vakatakila “na yalo loloma ni noda Kalou.”​—Luke 1:​78, VV.

24. Eda na dolea vakacava na loloma i Jiova?

²⁴ E sega beka ni veiganiti meda vakasamataka na loloma i Tamada vakalomalagi? Ena ulutaga sa oti eda raica kina ni dau vakayagataka vakayalololoma o Jiova nona kaukaua, lewadodonu, kei na nona vuku, ena sala meda vinaka kina. Ena ulutaga oqo, eda raica kina na sala vakasakiti e so e lomana kina o Jiova na kawatamata, kei keda yadudua. E dodonu kina meda taroga, ‘Eda na dolea vakacava na loloma i Jiova?’ Eda na cakava oqo ena noda lomani koya ena lomada taucoko, yaloda taucoko, noda bula taucoko, kei na noda nanuma kece. (Marika 12:​29, 30) Me vakaraitaka mada ga na ivakarau ni noda bula e veisiga ni lomada dina meda toro voleka tiko ga vei Jiova. Me vakatale mada ga oya o Jiova, na Kalou dauloloma, me toro voleka vei keda​—me yacova na gauna e sega ni mudu!​—Jemesa 4:8.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Eda kila vakacava ni kilai vakalevu duadua o Jiova ena nona loloma?

• Na cava e rawa ni tukuni kina ni loloma levu duadua nona talai Luvena mai o Jiova me vakararawataki qai mate ena vukuda?

• E vakadeitaka vakacava o Jiova ni dau lomani keda yadua?

• E vakamatatataka vakacava na iVolatabu na veivosoti i Jiova?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

‘E solia na Kalou na Luvena e duabau ga sa vakatubura’

[iYaloyalo ena tabana e 16]

“Dou sa uasivi cake vei ira na separo e vuqa”

[Credit Line]

© J. Heidecker/VIREO

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Na yalo ni veimositi vakatina e vakamatatataka vei keda na yalololoma i Jiova