Raica Dei na iCovi

“Au saga tiko na isausau meu rawata na icovi.”​—FPAI. 3:14, NW.

1. Na icovi cava a vakarautaki tu vua na yapositolo o Paula?

E SUSUGI mai na vuvale vutuniyau na yapositolo o Paula, e kilai tale ga me o Saula mai Tarisu. A vakavulici me muria na nodra vakabauta vakalotu na nona qase, qai tuberi koya kina na qasenivuli ni Lawa kilailevu o Kamelieli. (Caka. 22:3) A rawa sara ga ni dua nona cakacaka vinaka o Paula, ia a biuta nona vakabauta qai mai lotu vaKarisito. Sa tekivu rai vakanamata ina icovi ni bula tawamudu a vakarautaki tu vua—oya me lai veiliutaki vakatui qai bete ena Matanitu vakalomalagi ni Kalou. Sa na parataisi na vuravura, qai veiliutaki kina na Matanitu qo.​—Maciu 6:10; Vkta. 7:4; 20:6.

2, 3. E vakamareqeta vakacava o Paula na icovi ni bula i lomalagi?

² E kaya o Paula ena nona vakamareqeta na icovi qori: “Na veika kece au a taleitaka e liu au sa okata me ra ka tawa yaga e na vuku i Karisito. Au sa okata me sega ni yaga na ka kece ga e na kena talei na kilai Karisito Jisu na noqu Turaga. Au sa biuta tani na ka kece ga e na vukuna; au sa okati ira kece ga me ra de ni manumanu.” (Fpai. 3:7, 8, VV) E levu era okata me ka bibi na itutu, vakaiyau, cakacaka saumi, na rogo—ia e vakatoka o Paula mera denimanumanu ni mai vulica na ka dina me baleta na inaki i Jiova vei keda na kawatamata.

³ Me tekivu mai na gauna ya, a bibi duadua vei Paula na kilaka totoka me baleti Jiova kei Karisito, a masu kina o Jisu vua na Kalou: “Sai koya oqo na bula tawa mudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duaduaga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai.” (Joni 17:3) E laurai votu nona gadreva o Paula me rawata na bula tawamudu ena vosa a cavuta ena Filipai 3:14 (NW): “Au saga tiko na isausau meu rawata na icovi ni veikacivi ni Kalou i lomalagi ena vuku i Karisito Jisu.” Io, a raica dei na icovi me bula tawamudu e lomalagi me lewe ni Matanitu ni Kalou.

Bula Tawamudu e Vuravura

4, 5. Na icovi cava e vakarautaki vei ira na milioni era cakava tiko na loma ni Kalou ena gauna qo?

⁴ Na icovi mera na saga e dua na iwase levu era cakava tiko na loma ni Kalou, oya mera na bula tawamudu ena vuravura vou e vakarautaka o koya. (Same 37:11, 29) E vakadeitaka na dina ni inuinui qo o Jisu ena nona kaya: “Sa kalougata ko ira sa yalomalua: ni ra na taukena na vanua.” (Maciu 5:5) E Taukei taumada ni vanua o Jisu Karisito, me vaka e dusia na Same 2:8, ra qai tokoni koya na 144,000 ena veiliutaki mai lomalagi. (Tani. 7:13, 14, 22, 27) Era na “taukena” o ira na vaka na sipi na vuravura e vakarurugi ina Matanitu sa ‘vakarautaki tu me nodra mai na ivakatekivu kei vuravura.’ (Maciu 25:34, 46, VV) Eda kila ni na yaco dina qo baleta ni yalataka sara ga na Kalou, e ‘sega ni dau lasu.’ (Taito 1:2) Eda rawa tale ga ni nuitaka na kena yaco na vosa ni yalayala ni Kalou me vakataki Josua ga, a tukuna vei ira na Isireli: “Sa sega ni lutu e dua na ka e na ka vinaka kecega sa vosataka e na vukumuni ko Jiova na nomuni Kalou; sa yaco kecega vei kemuni; sa sega ni lutu e dua na ka oqori.”​—Josua 23:14.

⁵ Na bula ena vuravura vou ni Kalou ena sega ni vaka na bula rarawa eda vakila tu nikua. Ena duidui sara: sa na sega na ivalu, basulawa, bula dravudravua, ivalavala tawadodonu, tauvimate, kei na mate. Era na bulabula vinaka vakayago o ira na bula ena gauna qori, ra qai bula ena vuravura sa na vukici me parataisi. Ena vakainaki dina na bula, na ka eda sega ni bau tadra tu eliu. Io, ena marautaki na veisiga kece. Sa dua dina na icocovi totoka!

6, 7. (a) E vakaraitaka vakacava o Jisu na ka meda namaka ena vuravura vou ni Kalou? (b) Na itekitekivu vou cava ena vakarautaki vei ira mada ga na mate?

⁶ Ni se tiko e vuravura o Jisu, e vakaukauataki koya na yalo tabu ni Kalou me vakaraitaka na veika totoka ena laurai e veivanua ena vuravura vou. Me kena ivakaraitaki, a tukuna o Jisu me taubale e dua na turaga sa lokiloki tu me 38 na yabaki. E volai ena iVolatabu ni a qai taubale dina na turaga ya. (Wilika Joni 5:5-9.) Ena dua tale na gauna, a donuya o Jisu e “dua na tamata [tagane] sa sucu mataboko” qai vakabulai koya. E muri sa qai tarogi na tagane oya me baleti Koya e vakavuna me rai tale, a qai sauma: “Sa sega ni rogo mai nai vakatekivu kei vuravura, ni sa dua sa basuka [“dolava,” NW] na matana e dua sa sucu mataboko. Kevaka sa sega ni lako mai vua na Kalou ko koya oqo, sa sega ni rawata e dua na ka.” (Joni 9:1, 6, 7, 32, 33) A cakava na veika kece qori o Jisu baleta ni vakaukauataki koya na Kalou. Ena veivanua a gole kina, ‘a vakabulai ira na sega ni bula vinaka.’​—Luke 9:11.

⁷ A sega ni vakabulai ira ga na tauvimate kei na lokiloki, a bau vakaturi ira sara mada ga na mate. Me kena ivakaraitaki, a mate e dua na goneyalewa yabaki 12 rau qai rarawa kina vakalevu o rau nona itubutubu. Ia e kaya o Jisu: “Goneyalewa, au sa kaya vei iko, tu cake mai.” A qai tu cake! Vakasamataki rau mada na nona itubutubu kei ira na tu e kea nira raici koya na goneyalewa! (Wilika Marika 5:38-42.) Ena vuravura vou ni Kalou, ena yaco na ‘kurabui [“marau,” NW] levu sara’ nira vakaturi e vica vata na bilioni, ni na “tu cake tale ko ira . . . na yalododonu kei ira na sega ni yalododonu.” (Caka. 24:15; Joni 5:28, 29) Ena tekivu vou tale na nodra bula, ra qai nuitaka mera na bula tu ga me tawamudu.

8, 9. (a) Na cava ena yaco ina ivalavala ca e vakadewa mai o Atama ni sa veiliutaki o Karisito ena duanaudolu na yabaki? (b) Na yavu cava era na lewai kina na mate?

⁸ Sa tu na inuinui ni bula tawamudu vei ira na vakaturi. Era na sega ni cudruvi ena vuku ni ivalavala ca era cakava ni bera nira mate. (Roma 6:7) Ni veiliutaki tiko na Karisito ena loma ni duanaudolu na yabaki, ena vakayagataki kina na yaga ni nona isoro ni veivoli. Ena yaco na gauna mera tamata uasivi o ira na vakamalumalumu ina veiliutaki ni Matanitu ni Kalou, era na qai sereki vakadua mai na ivau ni ivalavala ca a vakadewa vei ira o Atama. (Roma 8:21) Na Kalou “ena vakaotia sara na mate . . . na Turaga ko Jiova ena tavoya na wai ni mata mai na matadra na tamata kecega.” (Aisea 25:8) E kaya tale ga na Vosa ni Kalou ni na “tevuki nai vola eso,” e dusia ni o ira na bula ena gauna qori ena vakarogoi vei ira e so na itukutuku vou. (Vkta. 20:12) Ni sa na parataisi na vuravura, “era na qai vulica nai valavala dodonu na lewe i vuravura.”​—Aisea 26:9.

⁹ Era na sega ni lewai na vakaturi mai ena vuku ni ivalavala ca e vakadewa vei ira o Atama, ia ena ka ga era vakatulewataka mera cakava. E kaya na Vakatakila 20:12: “Na mate era sa lewai mai na ka sa volai e nai vola, me vaka na nodrai valavala,” kena ibalebale oya na ka era cakava nira sa vakaturi oti. E ivakaraitaki vakasakiti dina ni nona lewadodonu o Jiova, nona yalovinaka kei na nona loloma! Kena ikuri, na veika rarawa era a sotava ena ituvaki makawa qo ‘era na sega ni nanuma tale, ena sega ni curu tale i lomadra.’ (Aisea 65:17) Ni sa tu na itukutuku vou e veitaraicake kei na bula e vutucoqa ena ka vinaka, era na sega ni lomaocaocataka na veika ca ena veigauna sa oti. Era na guilecava sara ga na veika ca era a sotava mai liu. (Vkta. 21:4) Ena tautauvata tale ga qo vei ira na “nai soqosoqo levu sara” era vakabulai ena Amaketoni.​—Vkta. 7:9, 10, 14.

10. (a) Ena vakacava na bula ena vuravura vou ni Kalou? (b) Na cava o rawa ni cakava mo raica dei tiko ga na icovi?

¹⁰ Ena vuravura vou ni Kalou, ena sega ni dua e tauvimate se mate. “Na lewe ni koro ena sega ni kaya, Ka’u sa tauvi mate.” (Aisea 33:24) Na kena itinitini, o ira na lewena na vuravura vou era na yadra mai na veimataka ena bula, mera vakanamata tale ena dua na siga totoka. Era na vakanamata mera cakava na cakacaka vinaka, qai veimaliwai kei ira tale e so era dau veikauaitaki dina. Sa dua dina na icovi totoka na bula oya! Ena vinaka mo wilika mada na parofisai ena Aisea 33:24 kei na 35:5-7. Biuti iko ena ituvaki e tukuni tiko e keri. Ena uqeti iko vakalevu mo raica dei tiko ga na icovi.

Era Sega ni Raica Dei na iCovi

11. Vakamacalataka na itekitekivu vinaka ni veiliutaki i Solomoni.

¹¹ Nida sa vulica na veika me baleta na icovi, e dodonu meda gumatua sara me dei tiko ga kina na matada, baleta e rawa ni buawa tale vei keda. Me kena ivakaraitaki, ni buli me tui kei Isireli makawa o Solomoni, e kerea ena yalomalumalumu vua na Kalou na kilaka kei na vuku me lewai ira kina vakadodonu na nona tamata. (Wilika 1 Tui 3:6-12.) E kaya na iVolatabu, “A sa solia vei Solomoni na Kalou na vuku kei na loma sa daukila rawa na ka levu sara.” Io, “na vuku i Solomoni, sa uasivi e na nodra vuku kecega na kai na tu-i-cake, kei na vuku kecega ni kai Ijipita.”​—1 Tui 4:29-32.

12. Na cava e vakadreta o Jiova vei ira na tui kei Isireli?

¹² A vakasalataki ira na qai tui o Jiova mera ‘kua ni vakalevutaka na nodra ose, me kua tale ga ni levu na watidra, me kua kina ni gole tani na yalodra.’ (Vkru. 17:14-17) Na nona vakalevutaka nona ose ena vakaraitaka ni vakararavi na tui ina nona mataivalu me taqomaka na matanitu, e sega ni vakararavi vei Jiova, na Dauveitaqomaki. Kena ikuri, ena rerevaki toka ke levu na watina baleta ni so era na rairai gole mai na veimatanitu voleka era dau sokalou lasu. Era na rawa ni vagolea tani na tui me kua ni sokalou savasava vei Jiova.

13. A sega ni raica dei vakacava o Solomoni na ka a soli vua?

¹³ A sega ni muria na veivakadreti qori o Solomoni. A cakava sara ga na ka a vakatabuya o Jiova vei ira na tui. E vakalevutaka na nona ose kei ira na dauvodo ose me vica vata na udolu. (1 Tui 4:26) E 700 na watina qai 300 na watina lalai, e levu era gole mai na veimatanitu voleka era lotu butobuto. Era “vukica na yalona ko ira na watina me muri ira na kalou tani: a sa sega ni dodonu na yalona vei Jiova na nona Kalou.” A vakaitavi o Solomoni ena sokalou vakasisila ni lotu lasu ni veimatanitu era vakaraitaka vua na watina. Na kena itinitini, a kaya o Jiova ni na “kaliraka tani vakaidina . . . na matanitu” vei Solomoni.​—1 Tui 11:1-6, 11.

14. Na cava na itinitini ni nona talaidredre o Solomoni kei na matanitu o Isireli?

¹⁴ A sega ni raica vakabibi o Solomoni na nona itavi dokai me matataka na Kalou dina. Sa vakaitavi sara ga ena sokalou lasu. Ni toso na gauna, a qai vukitani na matanitu taucoko, lai tini vakarusai sara ena 607 B.S.K. Dina nira tauyavutaka tale na sokalou savasava na Jiu, ia ni oti e vica na senitiuri a kaya o Jisu: “Ena kau tani vei kemudou na matanitu ni Kalou, me soli vei ira na lewe-ni-vanua era na vuataka mai na vuana.” A qai yaco dina. E kaya o Jisu: “Raica, sa qai biu vei kemudou na nomudou vale me lala didi.” (Maciu 21:43; 23:37, 38) Ena vuku ni nodra tawayalodina, a kaliraki tani vei ira na itavi dokai mera matataka na Kalou dina. Ena 70 S.K., a vakarusai Jerusalemi kei na kena valenisoro na mataivalu i Roma, era qai kau vakavesu na vo ni Jiu.

15. Tukuna e so na ivakaraitaki me baleti ira na tagane era raica vakamamada na veika e bibi cake.

¹⁵ A dua vei ratou na 12 na yapositolo i Jisu o Jutasa Isikarioti. E rogoca o Jutasa na veivakavulici totoka i Jisu qai raica sara ga nona cakamana ena veitokoni ni yalo tabu ni Kalou. Ia, a sega ni taqomaka na lomana o Jutasa. A soli vua na taga ilavo e dau maroroi kina nodratou ilavo o Jisu kei ratou na 12 na yapositolo. Ia “sa daubutako, ka taura na taga i lavo, a sa kauta na ka sa biu kina.” (Joni 12:6) Sa qai laurai dina nona kocokoco ena gauna a bose kina kei ira na bete levu me volitaki Jisu ena 30 na tiki ni siliva. (Maciu 26:14-16) Dua tale a sega ni raica dei na icovi o Timasa, a dau salavata kei na yapositolo o Paula. A sega ni taqomaka na lomana o Timasa. E kaya o Paula: “Sa biuti au ko Timasa, ni sa lomani vuravura oqo.”—2 Tim. 4:10; wilika Vosa Vakaibalebale 4:23.

Ka Eda Vulica

16, 17. (a) E vakacava na kaukaua ni noda dau tusaqati? (b) Na cava ena vakaukauataki keda meda vorata kina nona veitusaqati kece o Setani?

¹⁶ Meda vakasamataka vakabibi na dauveiqaravi ni Kalou na ivakaraitaki era tu ena iVolatabu, ni tukuni vei keda: “Na ka kecega oqo sa yaco vei ira mei vakatakarakara: a ra sa volai me da vakatavulici kina, oi keda sa yacovi keda nai vakataotioti ni veigauna.” (1 Kor. 10:11) Nikua, eda sa bula tu ena iotioti ni veisiga ni ituvaki ca kei vuravura qo.​—2 Tim. 3:1, 13.

¹⁷ E “kalou ni vuravura oqo” o Setani na Tevoro, e kila ni na “sega ni dede na nona gauna.” (2 Kor. 4:4; Vkta. 12:12) Ena saga ena nona kaukaua kece me bacani ira na dauveiqaravi i Jiova mera beca na ivakavuvuli vaKarisito. E lewa tu o Setani na vuravura qo, okati kina na sala ni vakauitukutuku. Ia, era kaukaua cake sara na dauveiqaravi i Jiova, ni soli vei ira na “kaukauwa mana levu.” (2 Kor. 4:7) Eda rawa ni nuitaka na kaukaua qo ni Kalou meda vosota kina na veitusaqati kece e vakavuna o Setani. Eda uqeti gona meda dau masu, eda nuidei ni o Jiova ena “solia na Yalo Tabu . . . vei ira sa kerekere vua.”​—Luke 11:13.

18. Meda raica vakacava na vuravura qo?

¹⁸ E vakayaloqaqataki keda tale ga noda kila ni sa voleka ni vakarusai na ituvaki kece e lewa tu qo o Setani, ia era na bula ga na lotu vaKarisito dina. “Ko vuravura sa lako tani yani, kei na kena gagadre talega; ia ko koya sa cakava na ka sa vinakata na Kalou, sa tu dei ga ka sega ni mudu.” (1 Joni 2:17) O koya gona, ena sega ni ka vakavuku vua e dua na dauveiqaravi ni Kalou me vakasamataka ni tiko e dua na ka ena vuravura qo e uasivi cake mai na nona veiwekani kei Jiova! Na vuravura e lewa tiko qo o Setani e sa takali tiko yani, ia e vakarautaka o Jiova na ivavakoso vaKarisito me taqomaki ira kina nona dauveiqaravi era yalodina tiko. Nira vakanamata tu yani ina vuravura vou, era nuitaka na vosa ni yalayala qo: “Na muduki tani na daucaka ca; ia ko ira sa dauwaraki Jiova, era na taukena na vanua.” (Same 37:9) O koya gona, raica dei tiko ga na icovi totoka qo!

O se Nanuma Tiko?

• E raica vakacava o Paula na icovi e vakarautaki vua?

• Na yavu cava era na lewai kina o ira na nuitaka na bula tawamudu e vuravura?

• Na ka vakayalomatua cava mo cakava ena gauna qo?

[iYaloyalo ena tabana e 13]

O dau raitayaloyalotaka nomu rawata na icovi ni o wili iVolatabu tiko?