iTukutuku Meda Kacivaka
E lesia vei keda o Jiova e dua na itavi bibi qai dokai ena nona kaya: “Sai kemudou na noqu dauvakadinadina, . . . ni’u sa Kalou.” (Aisea 43:10, 12) Eda sega ni vakabauta wale ga na Kalou. Nida ivakadinadina, e noda itavi meda tukuna yani na veika dina e volai tu ena Vosa ni Kalou. Na itukutuku cava e vinakata o Jiova meda kacivaka ena gauna oqo? Na itukutuku e baleti Jiova na Kalou, Jisu Karisito, kei na Matanitu e kena iliuliu na Mesaia.
‘REREVAKA NA KALOU, MURIA NONA IVUNAU’
NI BERA sara na gauna vakarisito, a vakaraitaka o Jiova vua na turaga yalodina o Eparama na sala e rawa ni vakalougatataki kina “na veimatanitu kecega e vuravura.” (Vkte. 22:18) A vakavuna tale ga me vola o Solomoni na ka e dodonu me cakava na tamata kece, oya me “rerevaka na Kalou, ka muria na nona vunau: ni sai koya ga oqo nai tavi taucoko ni tamata.” (Dauv. 12:13) Ia, era na kila vakacava na veika oqo o ira ena veiyasa i vuravura kece?
E dina ni tiko ga e so ena veitabagauna era sa dau vakabauta na Vosa ni Kalou, ia e vakaraitaka na iVolatabu ni na qai vakayacori ena “siga ni Turaga” e dua na cakacaka vakavunau vakaitamera me na roboti vuravura. A tekivu na “siga” oqo ena 1914. (Vkta. 1:10) E kaya na Vakatakila 14:6, 7 me baleta na gauna oqo ni na qai veidusimaki ena cakacaka vakavunau na agilosi, me rawa kina ni kacivaki yani na itukutuku ina “veimatanitu, kei na veimataqali, kei na duivosavosa, kei ira na tamata.” Mera vakauqeti: “Dou rerevaka na Kalou, ka vakarokoroko vei koya; ni sa yaco na nona gauna me lewa: ia dou vakarokoroko vei koya ka buli lomalagi, kei vuravura, kei na wasawasa, kei na veivurevure-ni-wai.” E inaki ni Kalou me kacivaki na itukutuku oqo. Eda kalougata dina ni rawa nida vakaitavi kina.
“Na Kalou Dina.” Ena gauna a kaya kina o Jiova, “Sai kemudou na noqu dauvakadinadina,” a veiletitaki tiko se o cei na Kalou dina. (Aisea 43:10) Na itukutuku gona me kacivaki ena gauna oqo e sega ni baleta wale ga na kena sagai mera lotu na tamata, se mera vakabauta wale ga ni bula tiko e dua na Kalou. Ia, mera kila ni o koya a bulia na lomalagi kei na vuravura e Kalou dina duadua ga. (Aisea 45:5, 18, 21, 22; Joni 17:3) Na Kalou dina duadua ga e rawa ni tukuna dina na ka e se bera ni yaco. E itavi dokai dina meda vakaraitaka ni vakayacori ni vosa i Jiova ena veigauna sa oti e ivakadei ni na yaco dina ga na veika sa yalataka tu me baleta na veigauna se bera mai.—Josua 23:14; Aisea 55:10, 11.
E levu eda vunau vei ira era qarava e so tani tale na kalou, se ra kaya nira sega ni qarava e dua na kalou. Me rawa nira rogoci keda, e vinaka meda tekivuna noda veivosaki ena dua na ka era na kauaitaka tale ga o ira. E rawa nida vuli ena ivakaraitaki e volai ena Cakacaka 17:22-31. Dikeva ni a qarauna o Paula na ka e tukuna, ia e vakaraitaka vakamatata ni tamata yadua ena saumitaro vua na Kalou e bulia na lomalagi kei na vuravura.
Vakatakila na Yaca ni Kalou. Kua ni madua ni vakaraitaka na yaca ni Kalou. O Jiova e dau sakitaka na yacana. (Lako 3:15; Aisea 42:8) E vinakata o koya me kilai. E vakavuna sara ga o koya me volai vaka7,000 vakacaca na yacana lagilagi ena iVolatabu. E noda itavi meda vakatakila yani na yaca oqo.—Vkru. 4:35.
Na bula mai muri ni tamata yadua e vakatau sara tu ga ena nodra kilai Jiova kei na nodra masuta ena vakabauta na yacana. (Joeli 2:32; Mala. 3:16; 2 Ces. 1:8) Ia, e levu era se sega ni kilai Jiova. Okati tale ga e ke e dua na iwiliwili levu era kaya voli nira qarava na Kalou ni iVolatabu. Veitalia mada ga ke tu na nodra iVolatabu, ra dau wilika sara mada ga, e rawa nira sega tiko ga ni kila na yaca ni Kalou baleta ni sa bokoci ena levu na vakadewa ni gauna oqo. E so era qai kila ga na yaca i Jiova ena gauna era kaya kina na nodra italatala mera kua ni vakayagataka.
Eda na vakatakila vakacava na yaca ni Kalou? Na kena iwalewale vinaka duadua ga meda vakaraitaka vei ira mai na iVolatabu—ke rawa, mera raica sara ga mai na nodra ilavelave. E so na vakadewa e lai yacova sara na udolu na levu ni vanua e basika kina na yaca i Jiova. E so tale e rawa ni basika ga ena Same 83:18 se Lako Yani 6:3-6, se volai ena ivakamacala e ra ni Lako Yani 3:14, 15 se 6:3. E so na vakadewa era sosomitaka na yaca ni Kalou ena nodra vola ena matanivola levu na vosa me vaka na “Turaga” kei na “Kalou.” Ke dua na vakadewa ni iVolatabu e bokoca vakadua na yaca ni Kalou, e rawa ni o vakayagataka e dua na vakadewa makawa toka mo vakaraitaka kina na ka e sa vakayacori. Ena so na vanua, o rawa ni dusia na yaca ni Kalou ni volai tu ena nodra ivola ni serenilotu se ceuti tu ena so na vale makawa.
Vei ira mada ga era qarava na kalou tani, e rawa nida vakayagataka vei ira na Jeremaia 10:10-13 ena New World Translation. E sega ni cavuti wale ga e kea na yaca ni Kalou, e vakaraitaki tale ga kina se o cei o koya.
Kua ni vakayagataka wale tiko ga na “Kalou” kei na “Turaga” mo vunia kina na yaca i Jiova, me vaka era cakava na lotu ni Veivanua Vakarisito. Ena yasana adua, sega ni kena ibalebale oqo mo sa tekivuna kece ga na nomu veivosaki ena cakacaka vakavunau ena nomu cavuta na yaca i Jiova. Baleta ni rawa ni vakavuna nodra sega ni via vakarorogo e so. Ia, ni sa tekivu rawa nomu veivosaki, kua ni tu vakasuka tale, vakayagataka sara ga na yaca ni Kalou.
Vinaka meda nanuma tiko ni kevaka e kumuni vata na levu ni gauna e vakayagataki kina ena iVolatabu na icavuti me vaka na “Kalou” kei na “Turaga,” e sega ga ni yacova na levu ni gauna e vakayagataka sara ga kina na yaca ni Kalou. Ia, e sega ni kena ibalebale oya nira vakacuruma na le 40 vakacaca era vola na iVolatabu na yaca ni Kalou ena iyatuvosa kece ga ni nodra ivola. Era vakayagataka ga ena vanua e rogo matau kina. Era rokova na yaca ni Kalou ia era sega ni vakasaurarataka na kena vakayagataki. Oqo e ivakaraitaki vinaka meda muria.
E Kalou Vakacava o Koya? E sa dua na toso na nona kila e dua ni Kalou e tiko na yacana, ia oqo e itekitekivu ga, e levu na ka e se vo me kilai.
Me rawa ni dua e lomani Jiova, me masuti koya ena vakabauta, e dodonu me kila se Kalou vakacava o koya. Ni vakatakila tiko o Jiova na yacana ena Ulunivanua o Saineai, a sega ni cavuta wale tiko ga na “Jiova.” E vakamacalataka tale ga e so na nona itovo dokai. (Lako 34:6, 7) E vinaka meda muria na ivakaraitaki oqo.
Ni o vakamacalataka tiko e veivale, se ena ivavakoso na veivakalougatataki ni Matanitu ni Kalou, dusia se cava e vakaraitaka oqo me baleti koya e vakavuna na vosa ni yalayala kece oqori. Ni o cavuta tiko na nona ivakaro, vakabibitaka ni ivakaro kece e laurai kina nona vuku kei na nona loloma. Vakamatatataka ni ka e vinakata vei keda na Kalou e sega ni nakiti me vakadredretaka na noda bula, ia eda na vakila ga na kena vinaka. (Aisea 48:17, 18; Maika 6:8) Vakaraitaka na sala e kilai kina na itovo i Jiova, nona ivakatagedegede, kei na nona inaki, ena gauna e dau vakaraitaka kina nona kaukaua. Dusia na sala e dau veiraurautaka vinaka kina o Jiova na nona itovo. Talaucaka na lomamu ni o vakamacalataki Jiova. Nomu lomani Jiova e rawa ni uqeti ira na rogoci iko mera lomani koya tale ga.
E tiki bibi ni noda itukutuku na noda uqeti ira na lewenivanua mera rerevaka na Kalou. E dodonu meda saga meda bucina vei ira na rere oqo ena ka eda tukuna. Oqo na rere savasava, e yavutaki ena vakarokoroko kei na veidokai. (Same 89:7) E vauci kina noda kila ni o Jiova na Turaganilewa levu, eda kila tale ga ni noda bula mai muri e vakatau sara tu ga ena nona veivakadonui. (Luke 12:5; Roma 14:12) Na rere oqo e salavata kei na loloma, ia na loloma ena uqeti keda meda vakamarautaki koya ena veigauna kece. (Vkru. 10:12, 13) Eda na cata na ka ca kevaka eda rerevaka na Kalou, eda na talairawarawa ina nona ivakaro, eda na qaravi koya tale ga ena lomada taucoko. (Vkru. 5:29; 1 Vei. 28:9; Vkai. 8:13) Eda na sega ni qarava na Kalou da qai lomana tale tiko na veika vakavuravura ke tiko vei keda na rere oqo.—1 Joni 2:15-17.
Yaca ni Kalou—“Sa Vale-Cecere.” Dua na ka na nodra taqomaki o ira era mai kilai Jiova. Sega ni vu oqo ena nodra kila wale ga na yacana kei na so nona itovo qoroi. E vu ga ena nodra vakararavi sara ga vei Jiova. E kaya ena vukudra na Vosa Vakaibalebale 18:10: “Na yaca i Jiova sa vale-cecere kaukauwa: Sa dro kina na yalododonu, ka sa bula.”
Vakayagataka vinaka na gauna veiganiti e so mo uqeti ira kina nomu gonevuli mera vakararavi vei Jiova. (Same 37:3; Vkai. 3:5, 6) Ena kilai mai na nodra vakararavi vei Jiova nira vakabauti koya kei na nona vosa ni yalayala. (Iper. 11:6) Nira “masuta na yaca i Jiova” baleta nira kila ni o koya na Turaga Sau, era taleitaka na nona sala, era vakabauta vakatabakidua ni o koya ga e rawa ni veivakabulai, sa na qai rawa nira vakabulai me vaka e vakadeitaka vei keda na nona Vosa. (Roma 10:13, 14) Ni o veivakavulici, saga mo tara cake nodra vakabauta nomu gonevuli me rawa nira nuitaki Jiova ena veibasoga ni nodra bula kece.
Levu nikua e sega ni tukuni rawa na leqa era sotava. Era na nanuma beka ni sa na sega na kena iwali. Uqeti ira mera vulica na sala i Jiova, mera vakararavi vua, mera qai bulataka na ka era vulica. (Same 25:5) Vakadreti ira mera masuta vagumatua na veivuke ni Kalou, mera vakavinavinakataka tale ga na nona veivakalougatataki. (Fpai. 4:6, 7) Nira sa na mai kilai Jiova, sega ena nodra wilika wale ga na iVolatabu, ia ena nodra vakila sara ga na vakayacori ni nona vosa ni yalayala ena nodra bula, sa ra na qai vakila na veitaqomaki e vu duadua ga mai na nodra kila na ibalebale ni yaca i Jiova.—Same 34:8; Jere. 17:7, 8.
Vakayagataka vinaka na gauna veiganiti kece ga mo vukei ira kina na rogoci iko mera raica na vinaka ni nodra rerevaka na Kalou dina o Jiova, kei na nodra muria na nona ivakaro.
“TUKUNA NA KA DINA ME BALETI JISU”
ENA gauna sa vakaturi oti kina o Jisu, ni bera ni lesu i lomalagi, a vakaroti iratou nona tisaipeli ena nona kaya: “Dou na qai dau tukuni au . . . ka yacova yani nai yalayala kei vuravura.” (Caka. 1:8) E nodra itavi na dauveiqaravi yalodina i Jiova ena noda gauna oqo mera “tukuna na ka dina me baleti Jisu.” (Vkta. 12:17, NW) O dau saga mo solia nomu vinaka taucoko ena cakacaka oqo?
Levu era kaya nira vakabauti Jisu era sega tu mada ga ni kila ni a bula tu e liu o koya mai lomalagi. Era sega ni kila ni a bula dina sara ga vakatamata ena gauna e mai bula kina e vuravura. Era sega ni taura rawa na ibalebale ni kena tukuni ni o koya e Luve ni Kalou. E lailai sara na ka era kila me baleta na nona itavi ena kena vakayacori na loma ni Kalou. Era sega ni kila na ka e sa cakava tiko ena gauna oqo, era sega tale ga ni kila na ka ena yacovi ira ena ka ena qai cakava ena dua na gauna mai muri. E so sara mada ga era nanuma ni o keda na iVakadinadina i Jiova eda sega ni vakabauti Jisu Karisito. E noda itavi meda tukuna yani na ka dina me baleta na veika oqo.
E so tale era sega ni vakabauta ni a bula dina na Jisu e tukuna na iVolatabu. E so era kaya ni o Jisu e dua wale ga na tamata rogo. Levu era sega ni okati koya me Luve ni Kalou. Noda “tukuna na ka dina me baleti Jisu” vei ira vaka oqo e gadrevi kina na sasaga, vosota, kei na noda bulia vakamaqosa noda vosa.
O ira na vakarogoci iko e dodonu mera kila na ka dina e baleti Jisu Karisito ke ra vinakata mera rawata na bula tawamudu e vakarautaka na Kalou, veitalia se cava era vakabauta. (Joni 17:3) E matata vakasigalevu ni inaki ni Kalou mera “vakatusa kece ga [na tamata] ni sa Turaga ko Jisu Karisito,” ra qai vakamalumalumu ina nona lewa. (Fpai. 2:9-11, VV) O koya gona, e sega ni rawa nida vakalecalecava na ka oqo nida sotavi ira na dau dre nodra mua, kei ira era sega ni dau taleitaki keda. So na vanua e rawarawa noda tukuna na veika e baleti Jisu Karisito—ena imatai sara mada ga ni noda veisiko—ena so tale na vanua, ena vinakati meda tauca e so na vosa vakavure vakasama mera taura rawa kina na vakarorogo na ka dina me baleti koya. E rawa nida vakasamataka tale ga na sala e so meda vakacuruma kina e so na vakasama vou me rawa ni veivosakitaki ena veisiko e tarava. Ia, ena sega beka ni rawa nida vakamatatataka sara na veika kece vua e dua, vakavo ga ke da vuli iVolatabu kei koya.—1 Tim. 2:3-7.
iTavi Bibi i Jisu ena Vakayacori ni Loma ni Kalou. Dodonu me kilai ni sega ni rawa ni vakadonui keda na Kalou ke da sega ni vakabauti Jisu Karisito, ni o koya ga “na sala,” kei na ‘vukuna ga ena torovi rawa kina o Tamana.’ (Joni 14:6) Ena sega ni rawa ni dua e kila na iVolatabu ke sega ni kila na itavi bibi e lesia o Jiova vua na nona ulumatua. Ena vuku ni cava? Baleta ni ka kece e vinakata o Jiova me yaco ena vakayagataki koya kina na Luvena ulumatua oqo. (Kolo. 1:17-20) Na veika kece e parofisaitaki ena iVolatabu e vakatau sara tiko ga ena ka oqo. (Vkta. 19:10) Na leqa kece e vu mai na talaidredre i Setani kei na ivalavala ca i Atama ena mai vakaoti ena vuku duadua ga i Jisu Karisito.—Iper. 2:5-9, 14, 15.
Ena qai kila rawa ga e dua na bibi ni itavi i Jisu ke raica rawa na ituvaki vakaloloma eda sa mai vesuki tu kina na tamata, kei na noda na sega ni rawa ni sereki keda vakataki keda. Eda sucu ivalavala ca kece. Levu na sala e rawa ni vakilai kina oqo ena noda bula. Sega ni dede, sa na toboki keda tale o mate. (Roma 3:23; 5:12) Oqo na ka mo na saga me raica o koya o vakamacala vua. Mo qai dusia ni sa vakarautaka o Jiova na sala meda sereki kina mai na ivesu ni ivalavala ca kei na mate ena nona vakarautaka na isoro i Jisu Karisito. Ia, ena qai yaga ga oqo vei koya e vakabauta. (Mari. 10:45; Iper. 2:9) Oqo ena dolava na sala me rawa kina nida bula mamarau me tawamudu. (Joni 3:16, 36) E sega tale ni dua na sala ena rawati kina oqo. (Caka. 4:12) Ni o vakavulica e dua se o veivakavulici ena ivavakoso, kua ni tukuna wale tu ga na ka dina oqo. Ena yalovinaka kei na vosota, saga me tarai ira na vakarorogo na nomu ivakamacala, me rawa ni vu mai lomadra nodra vakavinavinakataka na itavi i Jisu me Dauveisereki. Nona vakavinavinakataka e dua na isolisoli oqo e rawa ni veisautaka sara ga na nona itovo, nona rai, kei na ka e vakaliuca ena nona bula.—2 Kor. 5:14, 15.
E cabora ga vakadua o Jisu na nona bula. (Iper. 9:28) Ia, sa Bete Levu tiko me yacova mai nikua. Saga mo vukei ira na rogoci iko mera kila se cava e kena ibalebale oqo vei ira. Era nuiqawaqawa tu beka, yalolailai, rarawa, se lomaleqa ena vuku ni ka era cakava tiko e so era bula veimaliwai? Na ka kece sara ga oqo a sotava o Jisu ni se bula voli vakatamata. E kila o koya na kena dredre. Nida ivalavala ca, eda na dau gadreva na veivosoti ni Kalou. Ena rogoca na Kalou na noda kere veivosoti ke da masuti koya ena yavu ni isoro i Jisu. O Jisu e ‘dau vakamamasu vua na Kalou ena vukuda.’ (1 Joni 2:1, 2; Roma 8:34, VV) Ena vuku duadua ga ni isoro i Jisu kei na nona veiqaravi tiko me Bete Levu, e rawa kina nida torova “nai tikotiko-vakaturaga loloma” ni Kalou meda vukei kina ena kena gauna dodonu. (Iper. 4:15, 16) Eda tamata ivalavala ca, ia na veivuke e solia o Jisu, me vaka ni Bete Levu, ena rawa kina ni vinaka noda lewaeloma nida qarava na Kalou.—Iper. 9:13, 14.
Kena ikuri, e tiko ena liga i Jisu na kaukaua levu baleta ni lesi koya na Kalou me Ulu ni ivavakoso vakarisito. (Maciu 28:18; Efeso 1:22, 23) O koya gona, e vakarautaka mai na idusidusi e so, na idusidusi e salavata kei na loma ni Kalou. Ni o veivakavulici, saga mera raica na vakarorogo ni ivavakoso e sega ni liutaki vakatamata, ni o Jisu Karisito e Ulu ni ivavakoso. (Maciu 23:10) Ena imatai ga ni gauna o sotava kina e dua na tataleitaki, sureti koya ina soqoni ni ivavakoso, na vanua eda dau vulica kina na iVolatabu kei na ivolavukevuke e vakarautaka na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” Kua ni vakamacalataki koya ga na “dauveiqaravi” vei ira, vakamacalataki koya tale ga na Turaga mera taura rawa kina na itutu ni veiliutaki i Jisu. (Maciu 24:45-47, VV) Kauti ira vei ira na qase ni ivavakoso mera lai veikilai, vakamacalataka tale ga na ivakatagedegede e gadrevi vei ira na qase oqo. (1 Tim. 3:1-7; Taito 1:5-9) Vakamacalataka ni o ira na qase era sega ni lewa na ivavakoso, era vukei keda ga meda muria na weniyava i Jisu Karisito. (Caka. 20:28; Efeso 4:16, VV; 1 Pita 5:2, 3) Vukei ira na tataleitaki oqo mera raica ni tiko e dua na isoqosoqo e vuravura raraba e cicivaki vakamatau, e veiliutaki tiko kina o Karisito.
Eda kila mai na Kosipeli ni gauna e curumi Jerusalemi kina o Jisu ni voleka na gauna e mate kina, era qai kailavaka yani nona tisaipeli ni o koya na “Tui sa lako mai e na yaca ni Turaga!” (Luke 19:38) Ni toso nona vuli iVolatabu e dua, ena vulica ni Turaga o Jiova e sa solia vei Jisu na lewa ni veimatanitu kece ga. (Tani. 7:13, 14) Ni o vakavulici koya nomu vuli iVolatabu se o vunau ena ivavakoso, saga mera kila na vakarorogo na ka e sa cakava tiko o Jisu ena nona sa veiliutaki tiko oqo, kei na sala ena lai tara kina na nodra bula.
Vakabibitaka ni noda ivakarau ni bula ena vakaraitaka ke da vakabauti Jisu Karisito dina ni Tui, vaka kina kevaka eda vakamalumalumu dina tiko ina nona veiliutaki. Vakaraitaka na cakacaka e lesia o Jisu vei ira nona imuri ni sa lesi oti me Tui. (Maciu 24:14; 28:18-20) Vakamacalataka na ka e tukuna o Jisu, na iVakavuvuli Veivakurabuitaki, me baleta na ka meda vakaliuca ena noda bula. (Aisea 9:6, 7; Maciu 6:19-34) Vakamacalataka na yalo e tukuna o koya na Tui ni Sautu, nira na kilai kina na nona imuri. (Maciu 20:25-27; Joni 13:35) Qarauna mo kua ni vakawa na levu ni ka era cakava na vakarorogo, uqeti ira ga mera nanuma tiko ni levu ni ka era cakava sa na kilai kina se vakacava sara tu mada na nodra vakamalumalumutaki ira ina veiliutaki i Karisito. Dau okati iko tale ga ni o vakamacalataka na veitikina oqo.
Me Kena Yavu o Karisito. Na iVolatabu e vakatauvatana na kena sagai me yaco e dua me tisaipeli kei na tara ni dua na vale e kena yavu o Jisu Karisito. (1 Kor. 3:10-15) Ena vinakati i ke mo vukei ira o vakavulica mera kilai Jisu dina, me vaka e tukuni ena iVolatabu. Qarauna mo kua ni vakavuna mera raici ira nira nomu imuri. (1 Kor. 3:4-7) Vakamuai ira ga vei Jisu Karisito.
Era na qai kila na gonevuli ni o Karisito e sa laiva vei keda na ivakaraitaki meda “muria na we ni yavana,” ke matata vinaka vei ira na yavu ni veika era vulica tiko. (1 Pita 2:21) Ni toso tiko na vuli iVolatabu, vakavulici ira mera kua ni wilika wale tu ga na Kosipeli me vaka e italanoa, ia mera raica ni tiko kina na ivakaraitaki sara ga mera muria. Vukei ira mera nanuma, ra qai bulataka sara na itovo kei na ivalavala a kilai tani kina o Jisu. Uqeti ira mera dikeva na nona dau dokai Tamana o Jisu, ka e cakava ni vakatovolei se sotava na ka dredre, nona vakamalumalumu vua na Kalou, kei na ka e cakava vei ira na wekana, nona imuri kei na so tale. Vakabibitaka na cakacaka e dau vakaliuca o Jisu. Ni qai sotava na veivakatovolei se ka dredre e dua na vuli iVolatabu, sa rawa ni vaqaqa lo e lomana: ‘Na cava beka ena cakava o Jisu ena ituvaki oqo? Ena laurai beka ena noqu vakatulewa niu taleitaka na ka e cakava ena vukuqu?’
Ni o vosa ena ivavakoso, kua ni nanuma ni na sega ni yaga nomu vakamacalataki Jisu baleta nira sa na vakabauti koya rawa tu na mataveitacini. Na ka o tukuna e rawa ni vakadeitaka tale na ka era sa vakabauta rawa toka me baleti koya. Ni o vakamacalataka na soqoni, sema vata kei na itavi i Jisu me vaka ni Ulu ni ivavakoso. Ni o vakamacalataka na cakacaka vakaitalatala, kauta cake mai na yalo e dau vakaraitaka o Jisu ena nona cakacaka vakaitalatala, qai raica vata kei na ka e sa cakava tiko ena gauna oqo o Karisito ena nona vakasoqoni ira vata na tamata era na bula ena vuravura vou.
E macala ni sega ni veiganiti mera kila wale toka ga na tisaipeli vou na veika matailelevu me baleti Jisu. Ena rawa ga nira qai kaya nira lotu Vakarisito dina kevaka era vakabauti koya, ra qai lomani koya dina. Ena rawa ga nira yalodina, ra talairawarawa tale ga ke tiko vei ira na loloma vaka oqo. (Joni 14:15, 21) Na loloma tale ga vaka oqo ena vakavuna mera tudei nira sotava na ka rarawa, mera muria tiko ga na we ni yava i Karisito ena veisiga kece ni nodra bula, mera toso tiko mera lotu Vakarisito matua, era “vakawakana ka tauyavutaki” dei. (Efeso 3:17) Oqo ena vakalagilagi kina o Jiova na Kalou, na Tama i Jisu Karisito.
“NA I TUKUTUKU VINAKA NI MATANITU”
E PAROFISAITAKA o Jisu ni vakamacalataka tiko na ivakatakilakila ni nona tiko tawarairai kei na ivakataotioti ni ivakarau ni veika: “Ka na vunautaki mada na i Tukutuku Vinaka ni matanitu ki na vuravura taucoko, me i vakadinadina ki na veivanua kece ga, sa na qai yaco mai na i vakataotioti [se, “icavacava,” NW].”—Maciu 24:14, VV.
Na itukutuku cava sara mada me na vunautaki oqo ina vuravura taucoko? Oqo na itukutuku ni Matanitu a vakavulica o Jisu meda masuta ena nona kaya: “Me yaco mai na nomuni matanitu.” (Maciu 6:10, VV) E vakamacalataka na Vakatakila 11:15 (VV) ni matanitu oqo e “nona na noda Turaga [o Jiova] kei na nona Karisito,” baleta ni kena veiliutaki e vakavuna o Jiova, qai soli vei Karisito na lewa me kena Tui. Dikeva ni itukutuku e kaya o Jisu ni na kacivaki ena noda gauna oqo e rabailevu cake mai na kena era vunautaka na nona imuri ena imatai ni senitiuri. Era dau tukuna vei ira na lewenivanua ena gauna oya: “Sa volekati kemudou na matanitu ni Kalou.” (Luke 10:9) A tu volekati ira sara tu ga ena gauna oya o Jisu, o koya e sa lumuti me Tui. Ia, me vaka e volai ena Maciu 24:14, e parofisaitaka o Jisu ni na kacivaki yani e vuravura taucoko e dua tale na ka vou e vauca tiko na kena vakayacori na inaki ni Kalou.
A vakalaiva na Kalou me raivotutaka na ka oqo o Taniela. E raica o koya “e dua sa vaka e dua na Luve ni tamata,” o Jisu Karisito, ni solia tiko vua o “koya sa dede sara na nona bula,” na Kalou o Jiova, “na lewa, kei na vakarokoroko, kei na matanitu, me ra qaravi koya ko ira na tamata kece, kei na veivanua, kei na dui vosavosa.” (Tani. 7:13, 14) Na ka vakairogorogo oqo a yaco mai lomalagi ena yabaki 1914. Oti oya sa qai kolotaki sobu mai vuravura na Tevoro kei ira nona timoni. (Vkta. 12:7-10) Kena ibalebale ni sa lekaleka sara na gauna e vo ena ivakarau ni veika ni gauna oqo. Ia, ni bera ni qai vakarusai vakadua, me na vakatetei mada yani ina veiyasa i vuravura na itukutuku ni nona sa tekivu veiliutaki tiko mai lomalagi o koya na Tui Lumuti i Jiova. Sa vakarogoi tiko na itukutuku oqo ina veivanua kece ga. Nodra vakarorogo na lewenivanua se sega ena vakaraitaka se ra raici koya vakacava na Turaga Sau, se iLiuliu ni “matanitu ni tamata.”—Tani. 4:32.
Ia, e levu tale na ka se vo—e levu sara! Eda se masuta tiko ga, “Me yaco mai na nomuni matanitu,” ia sega ni kena ibalebale oqo ni se bera ni tauyavu na Matanitu ni Kalou. Na ibalebale ga ni noda masu oya me yavala na Matanitu ni Kalou me vakayacora na parofisai e so me vaka na kena e volai ena Taniela 2:44 kei na Vakatakila 21:2-4. Na Matanitu oqo ena vukica na vuravura me parataisi, mera qai bula kina o ira era lomana na Kalou, ra qai dau veilomalomani. Oqo na ka eda dau vakabibitaka nida vunautaka voli “na i Tukutuku Vinaka ni matanitu.” Ia, eda kacivaka tale tiko ga ena yalodei ni sa solia taucoko o Jiova na veiliutaki ni matanitu vei Luvena. O vakabibitaka tiko beka na itukutuku vinaka oqo ni o vunautaka tiko na veika e vauca na Matanitu ni Kalou?
Vakamacalataka na Matanitu ni Kalou. Sala cava eda na vakayacora vinaka kina noda itavi meda vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou? Rawa ni duidui na ulutaga eda tekivutaka kina noda veivosaki, ia oti ga meda vakamatatataka nida kacivaka tiko yani na itukutuku ni Matanitu ni Kalou.
E dua na iwase levu ni cakacaka oqo e okati kina noda wilika se cavuqaqataka na veitikinivolatabu era vakamacalataka na Matanitu ni Kalou. Ni o vakamacalataka na Matanitu oqo, saga mera kila na vakarogoci iko na kena ibalebale. De dua ena sega ni veirauti noda kaya ni Matanitu ni Kalou e dua dina na matanitu. E so ena dredre mera vakabauta ni rawa ni vakatokai me matanitu e dua na ka eda sega ni raica rawa. Levu na sala o rawa ni vakamatatataka kina na tikina oqo. Me kena ivakaraitaki, eda sega ni raica rawa na idre ni vuravura na gravity, ia ke sega na idre oqo, rawa nida kaya nira na sega ni macala na veika bula e vuravura. Eda sega ni raici Koya rawa e bulia na gravity, ia e sega ni vakabekataki ni tu vua na kaukaua levu. E vakatokai koya na iVolatabu me “Tui ni veitaba gauna kece ga.” (1 Tim. 1:17, VV) Se rawa mo vakamacalataka ni levu mai na veimatanitu lelevu era se sega vakadua ni raica na koroturaga ni nodra vanua, se na iliuliu ni nodra matanitu. Na ka era kila me baleta na nodra matanitu kei na kena iliuliu era rogo italanoataka ga, ra sarava, se ra wilika. Na iVolatabu tale ga—sa taba nikua ena 2,200 vakacaca na vosa—e tukuna vei keda na veika e baleta na Matanitu ni Kalou; e tukuna na ka e sa cakava tiko, e tukuni ira tale ga na veiliutaki kina. Na Vale ni Vakatawa, na ivola e sega tale ni dua na ivoladraudrau e yacova ena levu ni vosa e tabaki kina, e taba sara ga vakatabakidua me “Kacivaka na Matanitu i Jiova,” me vaka e volai ena waqana.
Me vakarawarawataka na kena kilai na Matanitu ni Kalou, de na yaga mo cavuta e so na ka eda dau vinakata me vakarautaka na matanitu: na ivakarau ni bula e dei, na sautu, me kua na basulawa kei na veivakaduiduitaki vakamatatamata, na vuli kei na tiko bulabula. Vakaraitaka ni Matanitu ni Kalou duadua ga ena rawata na veika oqo, ena kauta tale ga mai na veika tale e so eda dau gadreva.—Same 145:16.
Saga me tara na lomadra na vakarorogo nomu ivakamacala me gu kina na lomadra mera via vakarurugi ena lewa ni Matanitu e kena Tui o Jisu Karisito. Vakamacalataka ni cakamana a cakava era ivakaraitaki ga ni ka lelevu ena vakayacora ena nona itutu vakatui mai lomalagi. Dau cavuta na itovo uasivi e dau vakaraitaka. (Maciu 8:2, 3; 11:28-30) Vakaraitaka ni a solia sara ga na nona bula ena vukuda, e muri sa qai vakaturi koya na Kalou ina bula tawamate i lomalagi. Oqori sara ga na vanua e veiliutaki mai kina vakatui.—Caka. 2:29-35.
Vakabibitaka ni sa veiliutaki sara tiko ga ena gauna oqo mai lomalagi na Matanitu ni Kalou. Ia, nanuma tiko ni levu era na sega ni vakabauta baleta nira kaya ke dina, sa dodonu me vakilai na kena yaga e vuravura, ia sa qai levu ga na ca. Ke dua e kauta cake mai na tikina oqo, rogoca nona nanuma, qai taroga ke kila na ka e kaya o Jisu Karisito me ivakadinadina ni kena sa tauyavu mai lomalagi na Matanitu ni Kalou. Kauta cake mai e so na ka e vakamacalataki me kena ivakatakilakila me vaka e kunei ena Maciu wase 24, Marika wase 13, se Luke wase 21. Qai taroga se cava e levu kina na ca e vuravura ni sa buli oti me Tui o Jisu mai lomalagi. Cereka sara na Vakatakila 12:7-10, 12.
Rawa ni o wilika na Maciu 24:14 me vakaraitaka e dua na ka e sa cakava tiko nikua na Matanitu ni Kalou. Oti mo qai vakamacalataka na porokaramu ni vuli iVolatabu e sa vakayacori tiko ena gauna oqo ena veiyasa i vuravura. (Aisea 54:13) Tukuna na veimataqali koronivuli eda vakavulici tiko kina nikua na iVakadinadina i Jiova—era koronivuli kece ni vuli iVolatabu, qai sega ni saumi na vuli kece e vakarautaki kina. Vakamacalataka ni noda cakacaka e sega ni yalani ena noda vunau ga e veivale, ia eda vakasaqarai ira na tamata yadua kei na veivuvale era via vulica wale na iVolatabu ena 230 vakacaca na vanua. Na matanitu cava e vakarautaka rawa na veivakavulici vaka oqo vei ira na lewena, me qai vakarautaka tale ga vei ira kece ena veiyasa i vuravura? Sureti ira na vakarogoci iko mera lako mai ena Kingdom Hall, mera mai tiko ena noda soqo sigadua, sigarua, se sigatolu, mera mai raica kina na kena sa veisautaka na nodra bula e levu na porokaramu ni vuli vaka oqo.—Aisea 2:2-4; 32:1, 17; Joni 13:35.
Ia, ena liaca beka o itaukeinivale ni oqo ena tara tale ga na nona bula? E rawa mo tukuna ena veidokai ni inaki ni nomu veisiko mo lai vakamacalataka ni o keda yadua e rawa nida digitaka na bula, oya meda vakarurugi ina veiliutaki ni Matanitu ni Kalou. Eda na digitaka vakacava oqo? Ena noda vulica na loma ni Kalou kei na noda bulataka ena gauna sara ga oqo.—Vkru. 30:19, 20; Vkta. 22:17.
Vukei Ira Tale e So Mera Vakaliuca na Matanitu ni Kalou. Ke sa ciqoma na itukutuku ni Matanitu ni Kalou e dua, se tiko ga e so na ka me na vakatulewataka. Ena vakacava na levu ni gauna e vakayagataka ena veika e vauca na Matanitu ni Kalou? O Jisu a vakauqeti ira nona tisaipeli mera dau “vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou.” (Maciu 6:33) Eda na vukei ira vakacava na tacida vakayalo mera cakava oqo? Ena noda ivakaraitaki sara ga, kei na noda veivosakitaka vata e so na sala e rawa nira vakayacora kina. So na gauna, ena noda tarogi ira se cava era nanuma mera cakava, vaka kina ena noda talanoataka vei ira na ka era cakava e so. Rawa nida veivosakitaka e so na itukutuku mai na iVolatabu ena vaqaqacotaka tale nodra lomani Jiova. Noda vakabibitaka na dina ni Matanitu ni Kalou. Vaka kina ena noda vakaraitaka ni rui bibi me kacivaki yani. E sega ni vinaka meda tukuna vei ira na ka mera cakava, meda vakauqeti ira ga, na ka mera cakava me qai vu ga mai lomadra.
Sega ni vakabekataki ni itukutuku bibi duadua e dodonu meda kacivaka e baleti koya na Kalou o Jiova, Jisu Karisito, kei na Matanitu ni Kalou. Dodonu meda vakabibitaka tiko ga na veika dina me baleta na veika oqo ena noda cakacaka vakavunau, ena noda ivavakoso, kei na noda dui bula. Nida cakava oqo, eda sa vakaraitaka kina ni yaga dina vei keda na Koronivuli ni Vuli Vunau.