O sa Tu Vakarau mo Vakabulai?

“Mo vodo ki na waqa, ko iko kei na nomu lewe-ni-vale kecega; ni‘u sa raici iko ni ko sa yalododonu e mataqu e nai tabatamata oqo.”​—VAKATEKIVU 7:1.

1. Na cava e vakarautaka o Jiova ena gauna i Noa me baleta nodra vakabulai na veika bula?

O JIOVA e ‘luvuca na nodra vuravura na tamata ivalavala ca’ ena gauna i Noa, ia e vakarautaka tale ga mera bula e so. (2 Pita 2:5, VV) A vakaraitaka vakamatailalai na Kalou dina vua na tamata yalododonu o Noa na itata ni waqa mera vakabulai kina na ka bula ena gauna ni waluvu. (Vakatekivu 6:14-16) Me vaka ga eda namaka vua e dua na dauveiqaravi yalodina i Jiova, “sa cakava ko Noa me vaka na ka kecega sa vakarota vua na Kalou.” Io, e “cakava vakakina.” Na noda mai bula tu oqo e vu tale ga ena nona talairawarawa o Noa.​—Vakatekivu 6:22.

2, 3. (a) Era raica vakacava na cakacaka i Noa o ira na bula vata kaya? (b) Na cava e nuitaka o Noa e vakavuna me vodo kina i waqa?

² E sega ni cakacaka rawarawa na kena ta na waqa oya. Era kurabuitaka beka na tamata na cakacaka vakaitamera eratou cakava tiko o Noa kei na nona vuvale. Ia na cakacaka oya e sega ni vagolea na yalodra mera raica ni nodra na vakabulai e vakatau ena nodra vodo i waqa. E qai cava na nona vosota tiko na Kalou na vuravura ca oya.​—Vakatekivu 6:3; 1 Pita 3:20.

³ Ni oti e vicasagavulu na yabaki na nodratou cakacaka vakaukaua na vuvale i Noa e qai tukuna vei Noa o Jiova: “Mo vodo ki na waqa, ko iko kei na nomuu lewe-ni-vale kecega; ni‘u sa raici iko ni ko sa yalododonu e mataqu e nai tabatamata oqo.” Ni ratou nuitaka na vosa i Jiova, “A sa vodoka na waqa ko Noa, kei iratou vata kaya na luvena tagane, kei na watina, kei na watidratou na luvena.” E qai sogota na katuba o Jiova me taqomaki iratou kina na dauqaravi koya. E yaco na waqa oya me sala ni nona veivakabulai na Kalou ena gauna e luvuca kina na vuravura.​—Vakatekivu 7:1, 7, 10, 16.

Vaka na Gauna i Noa na Noda Gauna

4, 5. (a) E vakatauvatana na gauna ni nona tiko o Jisu kei na gauna cava? (b) E tautauvata vakacava na gauna i Noa kei na noda gauna?

⁴ “Me vaka ga e na gauna i Noa, e na vaka tale ga kina na nona lako mai na Luve ni Tamata.” (Maciu 24:37, VV) E vakaraitaka e keri o Jisu ni na vaka na gauna i Noa na nona tiko tawarairai. E vaka dina kina. Sa kacivaki tiko vei ira na tamata ena veimatanitu na mataqali ivakasala vata ga a soli ena gauna i Noa, vakauasivi me tekivu mai na 1919. Ia na ivalavala ni kena rogoci na itukutuku oqo e via vaka ga ena gauna i Noa.

⁵ E totogitaka o Jiova na vuravura e ‘vakasinaiti tu ena ivalavala kauakua’ oya ena nona luvuca. (Vakatekivu 6:13) Era kila vinaka na bula vata kei Noa ni ratou sega ni vakaitavi o Noa kei na nona vuvale ena ivalavala kaukaua vaka oya ni ratou ogaoga voli ga ena nodratou taya tiko na waqa. E vaka kina ena noda gauna oqo. E rawa vei ira na tamata lomadina mera raica nira “dua tani na yalododonu ka dua tani na tamata ca, ni sa dua tani ko koya sa qarava na Kalou ka dua tani ko koya sa sega ni qaravi koya.” (Malakai 3:18) Era doka na tamata era sega ni veitotaki na nodra dau dina, yalovinaka, nodra tiko ena vakacegu kei na nodra gugumatua na iVakadinadina i Jiova nira vakatauvatani kei ira na vo ni lewe i vuravura. Era cata na iVakadinadina na ivalavala kaukaua kece baleta nira vinakata me liutaki ira na yalo tabu i Jiova. Oya na vuna era lomavakacegu kina nira saga mera muria tiko ga na ivalavala dodonu.​—Aisea 60:17.

6, 7. (a) Na cava era sega ni kila o ira na bula vata tiko kei Noa, e tautauvata vakacava kei na gauna oqo? (b) Na ivakaraitaki cava e vakaraitaka nira kilai na iVakadinadina i Jiova nira duatani

⁶ Era sega ni kila o ira na bula vata kei Noa ni a tokoni koya voli na Kalou, e muria tale tiko ga o Noa na ivakaro ni Kalou. Era sega ni taura vakabibi na ivunau i Noa se ciqoma na nona ivakasala. Vakacava nikua? Dina ni levu era doka na nodra cakacaka kei na nodra itovo na iVakadinadina i Jiova, ia era sega ni taura vakabibi na itukutuku vinaka kei na ivakasala mai na iVolatabu. Era qoroya na nodra itovo na lotu Vakarisito dina o ira era vakaitikotiko vata, na nodra itaukei ni cakacaka, se o ira na wekadra, ia era dau kaya ga, “Ke ra kua mada ga ni iVakadinadina i Jiova!” Ia era sega ni kila o ira oqori ni nodra bulataka na iVakadinadina na itovo me vaka na loloma, na vakacegu, na yalomalua, na yalololoma, na yalomalumalumu, kei na ivalavala malua e baleta nira vuataka tiko na yalo tabu ni Kalou. (Kalatia 5:22-25) Na itovo vinaka oqori e dodonu me vukei ira na tamata mera vakabauta na nodra itukutuku na iVakadinadina.

⁷ Me kena ivakaraitaki, era tara tiko e dua na Kingdom Hall na iVakadinadina i Jiova e Rusia. E tukuna e dua na turaga vua e dua e taravale tiko: “E duatani taucoko sara ga na vanua oqo, e sega kina na vakatavako, sega na veikurauti, ra qai yalomalua! Dou iVakadinadina i Jiova?” E taroga o koya e taravale tiko, “Kevaka au tukuna na sega, oni na vakabauti au?” E sauma totolo na turaga oya, “Au na sega ni vakabauti iko.” E vakasakita e dua na turaganikoro ni dua tale na siti mai Rusia na nodra tara na iVakadinadina e dua na nodra Kingdom Hall vou. E kaya ni a dau nanuma tu e liu nira tautauvata kece ga na lotu, ia ni raica votu na nodra lomadina na iVakadinadina i Jiova, sa veisau na nona rai. Oqo e rua ga na ivakaraitaki ni nodra duidui na tamata i Jiova vei ira era sega ni muria na ivakatagedegede vakaivolatabu.

8. Ena vakatau ena cava na noda vakabulai ena gauna e vakarusai kina na vuravura ca oqo?

⁸ E yalodina o Noa ena nona “vunautaka tiko na i valavala dodonu” ni bera toka ga ni vakarusai ena Waluvu na “vuravura makawa” oya. (2 Pita 2:5, VV) Ena iotioti ni veisiga ni noda vuravura oqo, era sa kacivaka tiko na tamata i Jiova na ivakatagedegede savasva ni Kalou ra qai kacivaka tale tiko ga na itukutuku vinaka ni noda rawa ni vakabulai meda lai bula ena dua na vuravura vou. (2 Pita 3:9-13) Me vaka ga na nodratou vakabulai o Noa kei na nona vuvale ena waqa, na noda vakabulai ena gauna oqo ena vakatau ena noda vakabauta kei na noda yalodina ina isoqosoqo i Jiova e vuravura.

Gadrevi na Vakabauta ena Noda Vakabulai

9, 10. Na cava e gadrevi kina na vakabauta kevaka eda via vakabulai ena gauna e cava kina na vuravura i Setani oqo?

⁹ Na cava e dodonu me cakava e dua me rawa kina ni vakabulai ena kena sa vakarau vakarusai na vuravura oqo e lewa tiko o Setani? (1 Joni 5:19) E dodonu me kila taumada ni na vinakati me taqomaki. Me qai saga na sala e rawa ni taqomki kina. O ira ena gauna i Noa era dui saga voli ga na nodra bula e veisiga, era sega ni bau kauaitaka na nodra taqomaki ena veivakarusai e tu e matadra. Era sega tale ga ni vakabauta na Kalou.

¹⁰ Ia o Noa kei na nona vuvale eratou kauaitaka na nodratou taqomaki kei na nodratou vakabulai. Eratou cakacakataka tale ga na nodratou vakabauta na Turaga Cecere ni Lomalagi kei Vuravura, na Kalou o Jiova. “Kevaka sa sega na vakabauta sa ka dredre sara me da vinaka vua na Kalou [o Jiova],” e vola na yapositolo o Paula, o “ira kece ga era via torova na Kalou e dodonu me ra vakabauta ni sa bula tiko ko koya, ka ni sa dau saumi ira tale ga era vakasaqarai koya.” E kuria o Paula: “Na vakabauta, e a rogoca kina ko Noa na ivakasala ni Kalou me baleta na veika ka ra sa sega ni laurai e na gauna ko ya, ka taya tale ga kina na waqa ka a vakabulai kina na nona vuvale. E na vuku ni nona vakabauta sa vakadinadinataka kina ko koya ni sa cala ko vuravura ka sa yaco kina me taukena e muri na veivakadonui sa dau yaco mai e na vuku ni vakabauta.”​—Iperiu 11:6, 7, VV.

11. Na cava eda vulica mai na nona veitaqomaki o Jiova ena gauna sa oti

¹¹ Me rawa nida vakabulai ena gauna e cava kina na vuravura ca oqo, meda kua ni vakabauta wale ga ni na vakarusai na vuravura. E dodonu meda cakacakataka na noda vakabauta ena noda ciqoma na isolisoli ni Kalou me baleta na noda vakabulai. Ena vinakati tale ga meda vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu Karisito, na luve ni Kalou. (Joni 3:16, 36) Meda nanuma tale ga ni o iratou ga na tiko e loma ni waqa i Noa eratou vakabulai ena gauna ni Waluvu. Na veikoro ni idrodro tale ga e Isireli makawa era itataqomaki vei ira na sega ni nakita na nodra veivakamatei kevaka era dro totolo kina ra qai tiko e loma ni koro me yacova ni mate na bete levu. (Tiko Voli mai na Lekutu 35:11-32) Ena ikatini ni kuita e soli vei Ijipita ena gauna i Mosese, era vakamatei kina na nodra ulumatua na kai Ijipita, ia era vakabulai na nodra ulumatua na Isireli. Era vakabulai vakacava? A vakaroti Mosese o Jiova: “Me ra taura [na Isireli] e dua na kena dra [ni lami ni Lakosivia], ka boroya kina na duru ruarua ni sogo, kei na ulu ni katuba, e na veivale era sa kania kina. . . . Me kakua e dua vei kemudou me curu yani e na katuba ni nona vale ka me mataka mada mai.” (Lako Yani 12:7, 22) O cei na ulumatua ni Isireli ena beca na ivakaro ni Kalou oqori me curu e tautuba ni vale e boroi tu na kena duru ruarua ni isogo kei na ulu ni kena katuba?

12. Na cava meda dui tarogi keda kina, ena vuku ni cava?

¹² E dodonu tale ga meda vakasamataki keda vinaka. Eda sa tiko dina ena loma ni vanua e vakarautaka o Jiova meda taqomaki vakayalo kina? Ni sa tekivu na veivakararawataki levu, era na tagi ena marau kei na vakavinavinaka o ira na tiko ena vanua ni veitaqomaki oqori. Vei ira na sega ni tiko kina era na tagi ena rarwa nira veivutuni bera.

Veiveisau e Vakarautaki Keda

13. (a) Na cava e inaki ni kena veiveisau tiko mai na isoqosoqo? (b) Vakamacalataka e so na veiveisau e caka.

¹³ E veiveisautaka tiko mai o Jiova na taba ni nona isoqosoqo e vuravura. Na veiveisau oqo e vakadeitaka qai vakaukauataka na nona ituvatuvanaki me baleta na noda taqomaki vakayalo. Mai na veiyabaki ni 1870 ina 1932, era dau digitaki ira na qase ni ivavakoso kei ira na dikoni o ira na lewe ni ivavakoso. Ena 1932 sa mai sosomitaki ira na qase era digitaki oqori e dua na komiti ni cakacaka e digitaka na ivavakoso me vukei koya na service director. Ena 1938, era sa lesi vakalou kece o ira na qarava na ivavakoso. Ena veivamuai ni iLawalawa Dauvakatulewa ni iVakadinaidna i Jiova, me tekivu mai na 1972, e dau vakatura mai na ivavakoso na yaca, kevaka sa vakadonui sa qai dau volai lesu yani vei ira na yacadra na sa lesi vakalou mera ivakatawa kei ira mera dauveiqaravi ni ivavakoso. Sa torocake sara na itavi e qarava voli ma na iLawalawa Dauvakatulewa ena vica na yabaki sa oti, sa mani caka kina e so na veisau me vakarawarawataka na nona cakacaka.

14. Na vuli cava e tekivutaki ena 1959?

¹⁴ Ena kena vakadikevi vinaka ena 1950 na Same 45:16, e votu kina na kena vinakati me dau caka tiko na veituberi se veivakavulici. E kaya na tikinivolatabu oya: “O ira na luvemu era na tubu mei sosomi kei ira na tamamu, o na lesi ira me ra turaga e vuravura taucoko.” O ira na qase era veiliutki tiko ena ivavakoso era sa vakavulici tiko ena itavi vakalou era na cakava ni se bera na Amaketoni vaka kina ni sa oti na Amaketoni. (Vakatakila 16:14, 16) E tauyavutaki na Vuli ni Qase ena 1959. Ena gauna oya e vakarautaki na vuli vula dua oqo me baleti ira ga na congregation servant, na yaca era kilai kina na ivakatawa daulewa ena gauna oya. Na vuli oqo sa vakarabailevutaki mera okati kece kina na qase ni ivavakoso kei ira na dauveqaravi ni ivavakoso. Ni oti na vuli oya era na qai dau lai vakavulici ira na nodra itokani iVakadinadina ena nodra dui ivavakoso. Oqo na sala e rawa nida vukei kece kina meda maqosa cake ena noda kacivaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou.​—Marika 13:10.

15. Na cava e rua na sala e savasava tu ga kina na ivavakoso vakarisito?

¹⁵ Ena vinakati vei ira kece na via lewe ni ivavakoso vakarisito mera sauva e so na ivakatagedegede. Era na sega ni vakadonui mera lewe ni ivavakoso o ira na dauveivakasewasewani, me vaka ga na nodra sega ni vakadonui mera vodo ena waqa i Noa. (2 Pita 3:3-7) Me tekivu mai na 1952, era sa tokona vakalevu na iVakadinadina i Jiova na nodra vakasivoi mai na ivavakoso o ira na sega ni veivutunitaka na cala bibi era cakava. Ia o ira na veivutunitaka na cala bibi era cakava. Ia o ira na veivutunitaka dina na nodra cala oya era na vukei mera ‘vakadodonutaka na sala era muria.’​—Iperiu 12:12, 13, VV; Vosa Vakaibalebale 28:13; Kalatia 6:1.

16. E vakacava na kedra ituvaki vakayalo na tamata i Jiova?

¹⁶ E sega ni kurabuitaki se yaco vakacalaka na nodra sautu vakayalo na tamata i Jiova. A kaya o Jiova ena gusu i Aisea: “Raica, ko ira na noqu tamata era na kana, ia dou na viakana; raica, ko ira na noqu tamata era na gunu, ia dou na viagunu; raica, ko ira na noqu tamata era na reki, ia dou na madua; raica, ko ira na noqu tamata era na sere ni sa marau na lomadra, ia dou na tagi ni sa rarawa na lomamudou; ia dou na qoqolou ni sa ramusu na yalomudou.” (Aisea 65:13, 14) E vakani keda tiko ga o Jiova ena kakana bulabula vakayalo e veiganiti me rawa kina nida bulabula vakayalo tiko ga.​—Maciu 24:45.

Tu Vakarau Mo Vakabulai

17. Na cava ena vukei keda meda tu vakarau meda vakabulai?

¹⁷ Oqo sara ga na gauna e dodonu meda “vakasamataka tale ga na sala me da dui veivakauqeti kina e na loloma kei na cakacaka vinaka. Me da sa kakua ni vakaweleweletaka na sosoqoni vata, me vaka sa dau nodra i vakarau eso, ia me da sa dui veivakayaloqaqataki ga.” (Iperiu 10:23-25, VV) Ena vukei keda meda tu vakarau meda vakabulai na noda kabita tiko ga da qai cakacaka vata tiko kei na dua ga vei ira na sivia na 98,000 na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova. Era na tokoni keda o ira eda vakabauta vata ena noda saga meda vakaitovotaki keda ena ‘itovo vou.’ Meda gumatua tale ga ni vukei ira e so tale mera kila na veika e vakarautaka o Jiova me rawati kina na bula.—Efeso 4:22-24, VV; Kolosa 3:9, 10; 1 Timoci 4:16.

18. Na cava e vu ni noda nakita meda kabita dei tiko ga na ivavakoso vakarisito?

¹⁸ Erau saga sara tiko vakaukaua o Setani kei nona vuravura ca oqo me rau temaki keda tani mai na ivavakoso vakarisito. Ia, e rawa meda kabita dei toka ga na ivavakoso da qai vakabulai tale ga ena gauna e muduki kina na ituvaki ni veika ca nikua. Me biligi keda mada ga na noda lomani Jiova kei na noda vakavinavinakataka na veika e vakarautaka ena vukuda ena noda sabaya na sasaga i Setani. Ena vaqaqacotaka na noda inaki oya na noda dau vakasamataka na veivakalougatataki sa sobuti keda tiko ena gauna qo. Ena veivosakitaki e so na veivakalougatataki oqori ena ulutaga tarava.

O na Sauma Vakacava?

• E tautauvata vakacava kei na gauna i Noa na noda gauna?

• Na itovo cava e gadrevi ena noda vakabulai?

• Na veiveisau cava e vakaukauataka na ituvatuvanaki i Jiova me baleta na noda taqomaki?

• E rawa vakacava meda tu vakarau meda vakabulai?

[iYaloyalo ena tabana e 22]

O ira na bula vata kei Noa era sega ni taura vakabibi na ka e tukuna

[iYaloyalo ena tabana e 23]

E yaga na noda kauitaka na ivakasala ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Na cava na inaki ni nodra vuli na qase?

[iYaloyalo ena tabana e 25]

Oqo e gauna meda kabita tiko kina na ivavakoso vakarisito