Sa Qai Bibi ga Meda Yadra Tiko

“Mo dou yadra tiko, ni dou sega ni kila na gauna e na yaco mai kina na nomudou Turaga.”​—MACIU 24:​42, VV.

1, 2. Na cava e vakaraitaka nida sa bula tu oqo ena ivakataotioti ni ivakarau ni veika?

“NA KA e tara vakalevu duadua na bula ni kawatamata ena ikaruasagavulu ni senitiuri, oya na ivalu,” e kaya na dauvolaivola o Bill Emmott. E vakadinata na dauvolaivola oqo na kena vakilai ena veitabagauna kece ni bula ni kawatamata na ca ni ivalu kei na ivakarau kaukaua, ia e tomana: “Dina ni a yaco tale ga ena veisenitiuri sa sivi na ivalu kei na ivakarau kaukaua, ia e duatani taucoko na kena ivakatagedegede e tara na ikaruasagavulu ni senitiuri. Oqo e imatai ni senitiuri me vakilai kina e vuravura raraba na tiko yavavala . . . Me vakadinadinataka na tikina oqo, a kacabote kina e vuravura e rua sara ga na ivalu lelevu.”

² Sa tukuna tu mai vakailiu o Jisu Karisito nira na ‘veibolebolei na veivanua e so.’ Ia oqo e dua ga na basoga ni ‘ivakatakilakila ni tiko tawarairai i Karisito kei na ivakataotioti ni ivakarau ni veika.’ Ena parofisai vakasakiti oqo, a tukuna tale ga kina o Jisu na dausiga, mate ca, kei na uneune. (Maciu 24:​3, NW, 7, 8; Luke 21:​6, 7, 10, 11) Mai na ka e laurai, e rawa ni tukuni ni sa qai yaco ga vakayauyau na veika rarawa vaka oqo, qai tara sara tiko ga na vuravura raraba. Kuria oqo, sa qai sivia ga na ca ni tamata, me vaka e laurai ena nona sega ni doka na Kalou se tamata. E torosobu na itovo, tubu na basulawa kei na ivakarau kaukaua. Era lomana vakalevu na tamata na ilavo, era lomana vakalailai na Kalou, ra qai vakaogai ira ga ena qarai ni marau. E vakadinadinataka ga oqo nida sa bula tu ena “veigauna dredre.”​—2 Timoci 3:​1-5, VV.

3. Me vakauqeti keda vakacava na ‘ivakatakilakila ni gauna oqo’?

³ O raica vakacava na kena sa qai torosobu tiko ga na bula ni tamata? E levu era sega sara ga ni kauai kina, se sega sara ga ni bau sagasaga vei ira na veika rarawa e sotavi tu. O ira na vakaitutu lelevu ra qai vuku ena vuravura oqo era sega ni taura rawa na ibalebale ni “veivakatakilakila ni gauna oqo”; ra qai sega tale ga ni veidusimaki vakadodonu kina na iliuliu ni lotu. (Maciu 16:​1-3) Ia e vakasalataki ira nona imuri o Jisu: “O koya gona mo dou yadra tiko, ni dou sega ni kila na gauna e na yaco mai kina na nomudou Turaga.” (Maciu 24:​42, VV) E vakauqeti keda e ke o Jisu ni sega ni rauta ga meda yadra, ia meda “yadra tiko” ga. Me rawa nida yadra tiko ga, ena vinakati meda kua ni wele, ia meda qaqarauni. Kena ibalebale, ena sega ni rauta ga na noda vakadinata nida sa bula tu oqo ena ivakataotioti ni veisiga, ni sa dredre dina na bula. Ia, meda vakabauta dei ni “sa voleka nai vakataotioti ni ka kecega.” (1 Pita 4:7) Na sala ga oya eda na yadra tiko ga kina. Koya gona, na taro meda vakasamataka vakabibi: ‘Na cava ena vukei keda me qaqaco vinaka sara kina na noda nuidei, ni sa voleka mai na icavacava?’

4, 5. (a) Na cava ena vaqaqacotaka noda nuidei ni sa voleka na icavacava ni vuravura ca oqo, kei na cava na vuna? (b) Na cava e dua na ka e tautauvata kina na siga i Noa kei na nona tiko tawarairai na Luve ni tamata?

⁴ Dikeva mada na ivakarau ni bula ni bera ni yaco e dua na ka e duatani duadua ena ivolatukutuku ni kawatamata​—na Waluvu ena siga i Noa. Dua na ka na “rarawa” ni loma i Jiova ena ca ni nodra itovo na tamata. A kaya: “Au na vakarusa mai na vuravura na tamata ka’u sa bulia.” (Vakatekivu 6:​6, 7) A qai cakava vaka kina. Nida vakatauvatana na siga oya kei na ituvaki nikua, a kaya o Jisu: “Ia me vaka e na siga i Noa, ena vaka talega kina e na nona . . . [“tiko tawarairai,” NW] na Luve ni tamata.”​—Maciu 24:37.

⁵ E rawa ni tukuni, ni rai nei Jiova me baleta na vuravura ena gauna oqo e vaka sara ga na nona raica na vuravura ni bera na Waluvu. Me vaka ga nona vakarusa na vuravura tawavakalou ena siga i Noa, ena vakarusa vaka kina na vuravura ca nikua. Ke da kila gona vakamatata na veika e tautauvata kina na gauna oya kei na noda gauna, e rawa ni vaqaqacotaka noda nuidei ni sa voleka na icavacava ni vuravura ca nikua. Na cava soti na veika erau tautauvata kina? Eda na dikeva e lima. Na kena imatai, oya na matata ni kena soli na ivakaro ni sa roro mai na veivakarusai.

Vakaroti “e na Vuku ni Veika sa Bera ni Rairai Mai”

6. Na cava a vakadeitaka o Jiova me vakayacora ena siga i Noa?

⁶ Ena siga i Noa, a kaya o Jiova: “A noqu Yalo Tabu ena sega ni veileti tiko kei na tamata me sa sega ni mudu, ka ni sa vakalewe talega ko koya: ia na nona gauna ena dua tale na drau ka ruasagavulu na yabaki.” (Vakatekivu 6:3) Nona solia na Kalou na ivakaro oqo ena 2490 B.S.K., a tekivu sara ga kina na gauna ni ivakataotioti ni vuravura tawavakalou oya. Vakasamataka mada na kena ibalebale vei ira era bula voli ena gauna oya! Sa vo ga e 120 na yabaki me “kauta mai [o Jiova] e dua na waluvu ki vuravura, me vakawabokotaka na ka kecega e ruku i lomalagi sa tu kina nai cegu ni bula.”​—Vakatekivu 6:​17.

7. (a) Na cava a cakava o Noa ena ivakasala me baleta na kena sa roro mai na Waluvu? (b) Na cava o na cakava ena ivakasala me baleta na icavacava ni ivakarau nikua?

⁷ A ciqoma o Noa na ivakasala ni na yaco na veivakarusai ni se vo e vica vata na yabaki, a qai vakayagataka vakavuku na gauna oya me vakavakarau kina me bula. E kaya na yapositolo o Paula: “Sa rere kina ko Noa, ni sa vakasalataka oti na Kalou e na vuku ni veika sa bera ni rairai mai, a sa taya e dua na waqa ko koya me vakabulai ira kina na nona lewe-ni-vale.” (Iperiu 11:7) Vakacava o keda? Sa sivi e rauta ni 90 na yabaki mai na 1914, na gauna e tekivu kina na iotioti ni veisiga ni ivakarau ni veika nikua. Io, eda sa tu dina oqo ena ‘gauna ni ivakataotioti.’ (Taniela 12:4) Na cava meda cakava ena ivakasala sa soli tiko vei keda? E kaya na iVolatabu: “Ko koya sa cakava na ka sa vinakata na Kalou, sa tu dei ga ka sega ni mudu.” (1 Joni 2:​17) Oqo e sega ni gauna meda vakaweleweletaka kina na noda cakava na ka e vinakata o Jiova.

8, 9. Na ivakaro cava soti e soli tiko ena gauna oqo, ia sa kacivaki tiko vakacava?

⁸ Ena noda itabagauna oqo, nira vulica vagumatua na gonevuli ni iVolatabu na Vosa ni Kalou era vulica kina ni na rusa na ivakarau ni veika nikua. O vakabauta beka? Dikeva ni tukuna vakamatata o Jisu Karisito: “Ni na qai levu sara na rarawa [“veivakararawataki levu,” NW] ka sega ni vakakina eliu mai nai vakatekivu kei vuravura ka yacova na gauna oqo, ka na sega sara talega emuri.” (Maciu 24:21) A kaya tale ga o Jisu ni na lako mai o koya me vaka na turaganilewa ni Kalou, me tawasei ira na tamata me vaka nona tawasea na ivakatawa na sipi mai vei ira na me. O ira na sega ni vakadonui era na “cudruvi tawa mudu; ia ko ira na yalododonu ki na bula tawa mudu.”​—Maciu 25:​31-​33, 46.

⁹ E vukei ira na nona tamata o Jiova mera kua ni guilecava na ivakaro oqo ena nona vakarautaka na kedra kakana vakayalo ena kena gauna, e takivaka mai “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” (Maciu 24:​45-​47, VV) Kuria oqo, era vakaroti na tamata mai na veimatanitu, veimataqali, kei na duivosavosa mera “rerevaka na Kalou, ka vakarokoroko vei koya; ni sa yaco na nona gauna me lewa.” (Vakatakila 14:​6, 7) E dua na tiki bibi ni itukutuku ni Matanitu ni Kalou era kacivaka voli e vuravura raraba na iVakadinadina i Jiova, oya na ivakasala ni sa voleka ni kauta laivi na Matanitu ni Kalou na veiliutaki vakatamata. (Taniela 2:​44) Na ivakasala oqo e sega ni dodonu me tauri vakamamada. Na Kalou kaukaua duadua ena vakayacora dina na veika e yalataka. (Aisea 55:​10, 11) A cakava ena siga i Noa, ena cakava tale ga ena noda gauna oqo.​—2 Pita 3:​3-7.

Takalevu na Veiyacovi Vakasisila

10. Na cava e rawa ni tukuni me baleta na veiyacovi vakasisila ena siga i Noa?

¹⁰ E dua tale na sala e tautauvata kina na noda gauna oqo kei na siga i Noa. O Jiova a vakaroti rau na imatai ni tagane kei na yalewa me rau “vakatawai vuravura” ena nodrau kawa, ni rau vakayagataka na isolisoli vakalou ni vakatubukawa ena lomanibai ni vakawati. (Vakatekivu 1:​28) Ena siga i Noa, era vakadukadukalitaka na nodra bula na tamata na agilosi talaidredre, ena nodra veiyacovi vakasisila. Era lako sobu mai vuravura nira vukici ira mera tamata, ra qai veiwatini kei ira na yalewa matavinaka, ra mani sucu kina na Nefilimi​—era dra rua, veimama na tamata, veimama na timoni. (Vakatekivu 6:​2, 4) Na nodra ivalavala ca na agilosi garogaro ca oqo e vakatautauvatataki kei na ivalavala vakasisila i Sotoma kei Komora. (Juta 6, 7) Sa rauta me takalevu ena gauna oya na veiyacovi vakasisila.

11. Na itovo cava e tautauvata kina na noda gauna oqo kei na siga i Noa?

¹¹ Ia vakacava edaidai? Ena iotioti ni veisiga oqo, e levu era guta na veiyacovi. E vakamacalataki ira vaka oqo o Paula nira “sa sega ni madua rawa”; levu era soli ira kina mera cakava “na ka kecega sa tawa-savasava ni ra sa daugarova.” (Efeso 4:​19) E takalevu na sara iyaloyalo ca, veiyacovi ni bera na vakamau, nodra vakacacani na gone, kei na veiyacovi vakatagane se vakayalewa. E so era tauca kina na kedra “[i]sau dodonu” ni tauvi ira na mate ca ni veiyacovi, kavoro ni matavuvale, kei na veileqa tale e so.​—Roma 1:​26, 27.

12. Na cava meda bucina kina meda cata na veika ca?

¹² Ena siga i Noa, a vakavuna na Waluvu o Jiova me vakarusa kina na vuravura e guti vakalevu kina na veiyacovi. Meda kua ni guilecava ni gauna oqo e tautauvata vinaka kei na siga i Noa. Na “veivakararawataki levu” sa voleka ena vakarusai ira na ‘daudara, na dauyalewa, o ira na viavia vaka na yalewa, kei ira na veimoceri vakatagane.’ (Maciu 24:​21, NW; 1 Korinica 6:​9, 10; Vakatakila 21:8) Sa qai gadrevi sara vakalevu meda bucina meda cata na ka e ca da qai vakayawaki keda mai na veika e rawa nida cakava kina na veika vakasisila!​—Same 97:10; 1 Korinica 6:​18.

“Sinai e Nai Valavala Kaukauwa” o Vuravura

13. Ena siga i Noa, na cava a sinai kina o vuravura “e nai valavala kaukauwa”?

¹³ Ni tukuna na ikatolu ni ka e kilai kina na siga i Noa, e kaya na iVolatabu: “A sa ka vakasisila ko vuravura e na mata ni Kalou, a sa sinai e nai valavala kaukauwa ko vuravura.” (Vakatekivu 6:​11) E sega ni ka vou na ivakarau kaukaua. Na luve i Atama mada ga o Keni a vakamatei tacina e dau yalododonu. (Vakatekivu 4:8) Laurai ni a yaco tale ga na ivakarau kaukaua ena gauna i Lemeki mai na dua na serekali a bulia, e dokadokataka kina ni a vakamatea e dua na cauravou me taqomaka kina na nona bula. (Vakatekivu 4:​23, 24) Ia, a duatani taucoko na ivakatagedegede ni ivakarau kaukaua ena siga i Noa. Nira vakawati na agilosi talaidredre era a luve ni Kalou kei ira na yalewa e vuravura sa ra qai sucu kina na Nefilimi​—e tubu kina na ivakarau kaukaua ena ivakatagedegede a se sega ni bau vakilai. Na ivakadewa ni iVolatabu na New World Translation, e kaya, ni vosa vakaiperiu makawa e dusi ira na tamata yagolevu ivakarau kaukaua oqo, e kena ibalebale na “Dauveivakabalei”​—se o ira “era dau vakavuna nodra bale na tani.” (Vakatekivu 6:4) Sa rauta me a sinai o vuravura e “nai valavala kaukauwa.” (Vakatekivu 6:​13) Vakasamataka mada na veika dredre a sotava o Noa ni tubera nona vuvale ena ituvaki vaka oqo! Ia, a laurai o Noa me tamata ‘yalododonu ena mata i Jiova ena itabatamata oya.’​—Vakatekivu 7:1.

14. Sa baci vakasinaiti tale vakacava na vuravura nikua “e nai valavala kaukauwa”?

¹⁴ E dina ni vakilai na ivakarau kaukaua ena gauna kece ga ni bula ni kawatamata, ia me vaka ena siga i Noa, e vakadinadinataki tale ga ena noda gauna oqo ni duatani taucoko na kena ivakatagedegede. Eda rogoca wasoma na ivakarau kaukaua e vale, vakacaca ni batikadi, laba kawa, kei na nodra mate e levu ena veivanavanai vakaveitalia. Kuria oya, na vakadavedra e vakavuna na ivalu. Io, sa baci vakasinaiti tale na vuravura ena ivakarau kaukaua. Na cava na vuna? Na cava sa rui tete vakalevu kina? Na isaunitaro oqo e votu kina e dua tale na ka e tautauvata vinaka kina na noda gauna kei na siga i Noa.

15. (a) Na cava e vakavuna na kena tubu na ivakarau kaukaua ena iotioti ni veisiga oqo? (b) Na cava eda nuideitaka ni na yaco?

¹⁵ Gauna e tauyavutaki kina na Matanitu i koya na Mesaia ena 1914, na tui o Jisu Karisito, a cakava e dua na ka vakairogorogo. A kolotaki Setani na Tevoro mai i vuravura vata kei ira nona timoni. (Vakatakila 12:​9-​12) Ni bera na Waluvu, era bolea na agilosi talaidredre mera biuta mai nodra itutu mai lomalagi; ia ena noda gauna, sa ra vakatalai tani vakaukaua mai lomalagi. Kena ikuri, sa sega tale ga ni rawa mera vukica na yagodra me vaka na tamata mera marautaka kina na gagadre cala vakayago. O koya gona ena nodra rarawa, cudru, kei na nodra rerevaka ni sa voleka nira rusa, era vakamua kina na tamata kei na veisoqosoqo mera basulawa ra qai cakava na itovo kaukaua e levu cake sara mai na siga i Noa. A vakarusa o Jiova na vuravura ena Waluvu nira sa vakasinaita ena ivalavala ca na agilosi talaidredre kei na nodra kawa. Mo nuidei ni na cakava tale ga oya edaidai! (Same 37:10) Ia, o ira era yadra tiko ga nikua era kila ni sa voleka nira vakabulai.

Vunautaki na iTukutuku

16, 17. Na cava na ikava ni sala e tautauvata kina na siga i Noa kei na gauna oqo?

¹⁶ Na ikava ni sala e tautauvata kina na noda gauna oqo kei na vuravura ni bera na Waluvu e laurai ena cakacaka a lesi vei Noa me cakava. A taya o Noa e dua na waqa vakaitamera. A ‘dauvunau’ tale ga. (2 Pita 2:5) Na itukutuku cava a vunautaka? Sega ni vakabekataki ni okati ena vunau i Noa na kena gadrevi vei ira na tamata mera veivutuni, kei na kena sa roro mai na veivakarusai. A kaya o Jisu ni tamata ena siga i Noa era “sega mada ni kila eliu, a sa qai yaco dina na waluvu, ka kauti ira kece yani.”​—Maciu 24:​38, 39.

¹⁷ E vakatale ga oya nodra gugumatua na iVakadinadina i Jiova ni vakayacora nodra ilesilesi mera vunau, sa kacivaki tiko kina na itukutuku ni Matanitu ni Kalou e vuravura raraba. Voleka ni veivanua kece, sa rawa nira rogoca ra qai wilika na itukutuku ni Matanitu ni Kalou ena nodra dui vosa. E veisoliyaki e 25,000,000 na ivoladraudrau Na Vale ni Vakatawa, e kacivaka na Matanitu i Jiova, qai tabaki ena sivia e 140 na vosa. Io, sa vunautaki tiko na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou “e vuravura taucoko . . . mei vakadinadina ki na veivanua kecega.” Ni sa vakacavari na cakacaka oqo ena veivakadonui ni Kalou, sa na qai yaco na icavacava ni ituvaki oqo.​—Maciu 24:14.

18. Era raica vakacava e lewe levu na noda cakacaka vakavunau, me vaka ga a yaco ena siga i Noa?

¹⁸ Nida vakasamataka na lolovira ni itovo kei na kena sega ni galeleti na veika vakayalo ni bera na Waluvu, sa rauta mera veiwalitaki Noa kei na nona vuvale na tamata domoqa era tiko veitikivi, me ratou vosavakacacataki, qai vakalialiai. Ia a yaco dina na icavacava. E vakatale ga oya ena iotioti ni veisiga oqo, nira levu na “dauveivakasewasewani.” E kaya na iVolatabu: “Ia na siga ni Turaga [o Jiova] ena lako mai me vaka na daubutako.” (2 Pita 3:​3, 4, 10) Ena yaco dina ena kena gauna lokuci. Ena sega ni berabera. (Apakuki 2:3) E bibi dina meda yadra tiko ga!

Lewe Lailai Era Bula

19, 20. E tautauvata vakacava na Waluvu kei na kena na vakarusai na ivakarau ni veika nikua?

¹⁹ Na kedrau tautauvata na siga i Noa kei na noda gauna oqo e sega ni yaco ga ena ca ni nodra ivakarau na tamata se na nodra vakarusai. Me vaka nira a bula e so ena Waluvu, era na bula tale ga e so ni sa na vakarusai na ivakarau ni veika nikua. O iratou na bula ena Waluvu eratou yalomalumalumu ena nodratou sega ni muria na ivakarau ni nodra bula na kena vo. Eratou muria ga na ivakasala vakalou ratou qai tawasei iratou mai na vuravura ca ena gauna oya. “Ia ko Noa sa kune loloma e na mata i Jiova,” e kaya na iVolatabu. “Ka sega ni cala e na nonai tabatamata.” (Vakatekivu 6:​8, 9) Mai vei ira na kawatamata kece, e dua ga na vuvale, “a ra le vica ga, io e lewe walu walega, sa vakabulai kina e loma ni wai.” (1 Pita 3:​20) A qai vakaroti iratou tale ga na Kalou o Jiova: “Dou luvea, ka tubu me lewe vuqa mai, ka vakatawai vuravura.”​—Vakatekivu 9:1.

²⁰ E vakadeitaka vei keda na Vosa ni Kalou ni dua “nai soqosoqo levu” era na “lako mai na veivakararawataki levu.” (Vakatakila 7:​9, 14) Era na le vica beka? E kaya o Jisu: “Ni sa qiqo na matamata-ni-koro, ka rabailailai na sala, sa basika ki na bula, a ra sa lewe lailai sa kunea.” (Maciu 7:​13, 14) Ni vakatauvatani kei na vica na bilioni na lewe i vuravura nikua, era na lewe lailai sara era na bulata na veivakararawataki levu sa voleka. De dua ena rawa ni nodra na isolisoli lavotaki a soli vei iratou na bula ena Waluvu, oya mera vakaluveni ena loma ni dua na gauna, mera lewe ni isoqosoqo tamata ena vuravura vou.​—Aisea 65:23.

“Dou Yadra Tiko”

21, 22. (a) E yaga vakacava vei iko na kena vakadeuci na itukutuku ni Waluvu? (b) Na cava na tikinivolatabu vakayabaki ni 2004, kei na cava meda muria kina na kena ivakasala?

²¹ De dua eda na sega sara ni kauaitaka na Waluvu baleta ni se yaco makawa sara, ia meda nanuma tiko ni solia vakamatata vei keda e dua na ivakaraitaki ni ka ena yaco, meda kua gona ni vakawaletaka. (Roma 15:4) Na kena tautauvata na siga i Noa kei na noda gauna e dodonu meda kauaitaka kina vakabibi na veika sa yaco tiko qai vakayadrati keda ena nona na lako mai o Jisu me vaka na dau butako me lewai ira na tamata ca.

²² Nikua, sa liutaka tiko o Jisu Karisito e dua na cakacaka vakaitamera e vauca na tarataravaki vakayalo. Mera taqomaki, ra qai vakabulai na dausokalou dina, sa tiko e dua na paraitaisi vakayalo e vaka na waqa. (2 Korinica 12:​3, 4) Meda bulata na veivakararawataki levu, e dodonu meda tiko ga ena parataisi oya. Ia, ena saula ni parataisi vakayalo oqo e no kina na vuravura i Setani, e macala ni waraka tu ga me tiloma e dua e sosovu vakayalo. E bibi gona kina meda “yadra tiko” ga da qai tu vakarau me baleta na siga i Jiova.​—Maciu 24:​42, 44, VV.

O se Nanuma Tiko?

• Na ivakasala cava a solia o Jisu me baleta nona lako mai?

• E vakatauvatana kei na cava o Jisu na nona tiko tawarairai?

• Ena sala cava soti e tautauvata kina noda gauna kei na siga i Noa?

• Nida vakasamataka na veika erau tautauvata kina na siga i Noa kei na noda gauna, e dodonu me uqeti keda vakacava meda yadra tiko ga?

[Tikina bibi ena tabana e 18]

Tikinivolatabu vakayabaki ni 2004: “Mo dou yadra tiko . . . mo dou tu vakarau tale ga.”​—Maciu 24:42, 44, VV.

[iYaloyalo ena tabana e 15]

A muria o Noa na ivakaro vakalou. Eda dau muria tale beka ga?

[iYaloyalo ena tabana e 16]

“Me vaka e na siga i Noa, ena vaka talega kina e na nona . . . tiko tawarairai na Luve ni tamata”