Mo Yalodina Vei Karisito kei na Nona Dauveiqaravi
“Na nona turaga . . . e na lesi koya me lewa na veika kece e tu vua [“taukena,” NW].”—MACIU 24:45-47, VV.
1, 2. (a) O cei na noda Turaga me vaka e tukuni ena iVolatabu? (b) E macala vakacava ni o Karisito e liutaka sara tiko ga na ivavakoso Vakarisito?
“DOU kakua talega ni vakatokai me turaga: ni sa dua bauga na nomudou Turaga, ko koya na Karisito.” (Maciu 23:10) Tukuna sara tu ga e ke o Jisu vei ira nona imuri ni na sega ni dua e vuravura me nodra turaga. Ena tiko ga mai lomalagi na nodra Turaga, o Jisu Karisito. Na itutu oqo e soli vakalou vei Jisu. A “vakaturi koya cake mai na mate” o Jiova qai “lesi koya me lewa na ka kecega, e na vuku ni soqosoqo lewe ni lotu, o koya na yagona.”—Efeso 1:20-23.
2 O Karisito e “lewa na ka kecega” ena ivavakoso Vakarisito, kena ibalebale e vakataulewataka na ka kece e caka ena ivavakoso. Na veika e yaco kina e kila vinaka tu. E vakadikeva na kedra ituvaki vakayalo na ilawalawa lotu Vakarisito, se ivavakoso. Eda raica na tikina oqo ena veika a vakatakilai vua na yapositolo o Joni ena icavacava ni imatai ni senitiuri S.K. Vakalima nona cavuta o Jisu ina vitu na ivavakoso ni kila nodra cakacaka, na veika era vinaka kina kei na nodra malumalumu, oti e qai tauca na ivakasala kei na vosa ni veivakauqeti e dui ganiti ira. (Vakatakila 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) E tiko na vuna vinaka me vakabauti kina ni kila tale ga o Karisito na kedra ituvaki vakayalo na vo ni ivavakoso e Esia Lailai, Palesitaina, Siria, Papiloni, Kirisi, Itali, kei na so tale na yasayasa. (Cakacaka 1:8) Vakacava nikua?
Na Dauveiqaravi Yalodina
3. Na cava e veiganiti kina me vakatauvatani o Karisito ina ulu, kei na ivavakoso ina yago?
3 Ni se bera ni lesu vei Tamana o Jisu, a kaya vei ira nona tisaipeli ni oti ga nona vakaturi: “Sa soli mai vei au na lewa kecega mai lomalagi kei vuravura.” E kaya tale ga: “Mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kecega, ka yacova nai vakataotioti.” (Maciu 28:18-20) Nona tiko vata kei ira, e kena ibalebale ni na Uludra me dusimaki ira e veigauna. Ena nona ivola vei ira na lotu Vakarisito mai Efeso kei Kolosa, e kaya kina o Paula ni ivavakoso Vakarisito e vaka na ‘yago’ ia e Ulu ni yago oqo na Karisito. (Efeso 1:22, 23; Kolosa 1:18) Na ivola The Cambridge Bible for Schools and Colleges e kaya ni vosa oqo “e dusia ni rau veisemati vinaka na yago kei na Ulu, ia na Ulu e lewa na yago. Na yago era nona iyaya ni cakacaka na Ulu.” Na ilawalawa cava e vakayagataka o Karisito mera nona iyaya ni cakacaka me tekivu mai na gauna e soli kina vua na lewa ni Matanitu ni Kalou ena 1914?—Taniela 7:13, 14.
4. Me vaka e parofisaitaka o Malakai, na cava erau kunea o Jiova kei Karisito Jisu ni rau mai dikeva na valenisoro vakayalo?
4 A parofisaitaka o Malakai ni “Turaga” o Jiova ena lako vata mai kei na nona ‘italatala ni veiyalayalati,’ na Luvena e se qai vakatikori ga vakatui, o Karisito Jisu. Erau lako mai me rau mai dikeva “nona vale tabu,” se nona vale vakayalo ni sokalou. Kena irairai ni 1918 na ‘gauna’ era ‘lewai kina na tamata ni Kalou.’a (Malakai 3:1; 1 Pita 4:17, VV) Era dikevi vinaka o ira era kaya voli nira matataka na Kalou e vuravura, nira sokaloutaki koya tiko. Era mani sega ni vakadonui na lotu ni Veivanua Vakarisito, sa vica na drau na yabaki nodra vakatavuvulitaka voli na veika e beci kina na Kalou, ra qai coko tu ena veilabalabati levu ena iMatai ni iValu Levu. Dua na ivovo ni lotu Vakarisito lumuti yalodina era vakatovolei, era vakasavasavataki ena bukawaqa vakaivakatakarakara, ra qai vakadonui mera “vakacabora vei Jiova nai madrali sa dodonu.”—Malakai 3:3.
5. Salavata kei na parofisai i Jisu me baleta nona “tiko,” o cei e sa qai vakatayaloyalotaki koya na “dauveiqaravi yalo dina”?
5 Salavata kei na parofisai i Malakai, ena matata vei keda se o cei na “dauveiqaravi yalo dina” ke da dikeva na ivakatakilakila a kaya o Jisu vei ira nona tisaipeli. Na ivakatakilakila oya e vakavotuya na nona sa “tiko, kei na iotioti ni veisiga ni ituvaki kei vuravura.” E kaya o Jisu: “O cei mada na dauveiqaravi yalo dina ka vuku, ko koya e na lesia na nona turaga me lewa na nona matavuvale, me solia vei ira na kedra kakana e na kena gauna dodonu? Sa kalougata na tamata e kunei koya na nona turaga e na gauna e yaco mai kina ni sa cakava tiko vaka kina. Au sa kaya vakaidina vei kemudou, e na lesi koya me lewa na veika kece e tu vua [“taukena,” NW].” (Maciu 24:3, NW, 45-47, VV) Ni “yaco mai” na Karisito ena 1918 me mai dikevi koya na “dauveiqaravi,” e kunea sara e dua na ivovo ni tisaipeli yalodina era lumuti ena yalo tabu, era se tekivu vakayagataka na ivoladraudrau oqo mai na 1879 kei na so tale na ivola vakaivolatabu mera vakarautaka kina na “kakana [vakayalo] e na kena gauna dodonu.” Mani vakadonuya na Karisito mera sa taurivaki me vaka e dua nona iyaya ni cakacaka se mera nona “dauveiqaravi,” qai vakacolata vei ira ena 1919 na qaravi ni ka kece e taukena e vuravura.
Qarava na Veika e Taukena na Karisito e Vuravura
6, 7. (a) Vosa cava tale e vakayagataka o Jisu me tukuni koya nona “dauveiqaravi” yalodina? (b) Na cava na ibalebale ni nona cavuta o Jisu na vosa “dauniyau”?
6 Vo e vica na vula me qai cavuta o Jisu na parofisai me baleta na nona tiko kei na nona cavuta na “dauveiqaravi” ena matataki koya e vuravura, a vakamacalataki koya na “dauveiqaravi” oya qai vakayagataka e duatani tale na vosa me dusia na itavi ena colata. A kaya o Jisu: “O cei mada na dauniyau yalo dina ka vuku, ko koya e na lesia na nona turaga me lewa na nona matavuvale, me solia vei ira na kedra i vakarau kakana e na kena gauna dodonu? Au sa kaya vakaidina vei kemudou, e na lesi koya na nona turaga me lewa na veika kece e tu vua.”—Luke 12:42, 44, VV.
7 E vakatokai e ke na dauveiqaravi me dauniyau, qai vakadewataki oqo mai na vosa vaKirisi e dusia na “itavi e qarava e dua e cicivaka na ka ena loma ni dua na vuvale se itikotiko.” Na ilawalawa era vaka na dua na dauniyau oqo era sega ni vaka e dua na ilala vuku e nodra itavi wale tu ga mera sereka e so na tikina vakavure vakasama mai na iVolatabu. Ena sega wale ga ni nona itavi na “dauniyau yalo dina” me takivaka na kakana bulabula vakayalo “e na kena gauna dodonu,” ena lesi me liutaki ira kece na tamata i Karisito, me qarava tale ga “na veika kece e taukena na Karisito” e vuravura. Na cava soti oqori?
8, 9. Na cava soti e lesi vua na dauveiqaravi yalodina me cicivaka se liutaka?
8 Nona itavi tale ga na dauveiqaravi me raica na kena cicivaki na veivalenivolavola era vakayagataka na imuri i Karisito me tosoi tiko kina nodra cakacaka vakarisito, me vaka na itikotiko liu kei na valenivolavola kece ni tabana ni iVakadinadina i Jiova, vaka kina na nodra vale ni sokalou—na Kingdom Hall kei na Assembly Hall—ena veiyasa i vuravura. O koya e bibi, e liutaka na dauveiqaravi na porokaramu ni vuli iVolatabu e veimacawa e dau veiuqeti vakayalo, vaka kina na veisoqo lelevu e dau caka vagauna. Dau talaucaki ena soqo vaka oqori na parofisai vakaivolatabu era sa vakayacori, kei na idusidusi taudonu me baleta na bulataki ni ivakavuvuli vakaivolatabu.
9 Nona itavi tale ga na dauniyau me liutaka na cakacaka bibi ni kena vunautaki “na i Tukutuku Vinaka ni matanitu” kei na nodra ‘qisi na lewe ni veivanua mera tisaipeli.’ Oqo e vauci kina nodra tuberi mera muria na ka kece sa vakarota na Karisito, na Ulu ni ivavakoso, me caka ena gauna ni ivakataotioti. (Maciu 24:14, VV; 28:19, 20, VV; Vakatakila 12:17) Era kumuni rawa mai ena vuku ni cakacaka vakavunau kei na veivakavulici e dua “nai soqosoqo levu” era sa mai kabiti ira voleka na vo ni lumuti. Sega ni vakatitiqataki ni o ira “na ka sa domoni e na veimatanitu kecega” oqo era na wili vata kei na veika talei e ‘taukena na Karisito,’ e qarava tiko na dauveiqaravi yalodina.—Vakatakila 7:9; Akeai 2:7.
iLawalawa Dauvakatulewa e Matataka na Dauveiqaravi
10. Na ilawalawa cava a tu ena imatai ni senitiuri, ia na cava era vakila na ivavakoso ena veika e vakatulewataka na ilawalawa oya?
10 Na bibi ni nona itavi na dauveiqaravi yalodina e gadrevi sara kina vakalevu na vakatulewa. Ena ivavakoso Vakarisito taumada, era matataki koya na dauveiqaravi yalodina na yapositolo kei na qase e Jerusalemi. O ira oqo era vakatulewataka na ka ena vukudra na ivavakoso Vakarisito kece. (Cakacaka 15:1, 2) Na veika sa vakatulewataka na ilawalawa dauvakatulewa ena imatai ni senitiuri e qai dau vakadewataki ena ivola vei ira na ivavakoso se ra vakadewataka e so era talai yani. Era ciqoma ena marau na idusidusi matata vaka oya o ira na lotu Vakarisito taumada, vakilai tale ga ena kedra maliwa na veilomani kei na veiyaloni nira tokona na ilawalawa dauvakatulewa.—Cakacaka 15:22-31; 16:4, 5; Filipai 2:2.
11. E vakayagataki cei nikua na Karisito me dusimaka nona ivavakoso, meda raici ira vakacava na ilawalawa lotu Vakarisito lumuti oqo?
11 Me vaka ga ena gauna oya, era lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa edaidai ena vukudra na imuri i Karisito e vuravura e vica na ivakatawa era lumuti ena yalo tabu. Na Ulu ni ivavakoso o Karisito e dusimaki ira na tagane yalodina oqo ena “ligana i matau” kaukaua, nira liutaka voli na cakacaka ni Matanitu ni Kalou. (Vakatakila 1:16, 20) Ena italanoa ni nona bula, a vola kina oqo o Albert Schroeder, e dua sa dede nona lewena voli mai na iLawalawa Dauvakatulewa ia e se qai mai vakaotia ga nona veiqaravi e vuravura: “Dau bose ena siga Vukelulu kece na iLawalawa Dauvakatulewa, qai kerei ena itekivu ni bose oqori na veidusimaki ni yalo i Jiova. Dau sagai sara ga me vakadeitaki ni na salasalavata kei na Vosa ni Kalou na ka kece e veivosakitaki se vakatulewataki.”b Meda nuitaki ira mada ga na lumuti era lotu Vakarisito yalodina. Meda taura vakabibi na veivakadreti i Paula me baleti ira: “Dou talairawarawa vei ira sa liutaki kemudou, ka mo dou vakamalumalumutaki kemudou: ni ra sa yadrava na yalomudou.”—Iperiu 13:17.
Dokai Koya na Dauveiqaravi Yalodina
12, 13. Na yavu vakaivolatabu cava e dusia ni dodonu me dokai na dauveiqaravi?
12 Na vuna levu meda dokai koya kina na dauveiqaravi yalodina oya nida sa na dokai koya tale tiko ga kina na nona Turaga, o Jisu Karisito. E vola o Paula me baleti ira na lumuti: “Ko koya sa lalaga ni sa kacivi, sa bobula vei Karisito. Dou sa voli ga e nai voli.” (1 Korinica 7:22, 23; Efeso 6:6) Koya gona, nida vakamalumalumutaki keda ina veidusimaki ni dauveiqaravi yalodina kei na kena iLawalawa Dauvakatulewa, eda sa vakamalumalumu tiko vei Karisito, na nona Turaga na bobula. Na noda dokai ira na ilawalawa e vakayagataka na Karisito mera qarava na veika e taukena e vuravura e dua tiko na sala eda vakadinata kina “ni sa Turaga ko Jisu Karisito, me vakarokorokotaki kina na Kalou na Tamada.”—Filipai 2:11.
13 Dua tale na yavu vakaivolatabu meda dokai koya kina na dauveiqaravi yalodina, oya nira cavuti na lotu Vakarisito lumuti e vuravura mera “vale tabu” e tiko ‘vakayalo’ kina o Jiova. Ni vaka tu oqori na kedra ituvaki, kena ibalebale era sa “savasava.” (1 Korinica 3:16, 17, VV; Efeso 2:19-22) Sa mai tataunaka gona o Jisu ina ilawalawa oqo, era vaka na vale tabu, na veika e taukena e vuravura. Kena ibalebale e tiko e so na itavi kei na dodonu ena loma ni ivavakoso Vakarisito e nodra vakatabakidua na ilawalawa oqo. Oqori na vuna era okata kina o ira kece ena ivavakoso me nodra itavi tabu mera muria ra qai tokona na nona veidusimaki na dauveiqaravi yalodina kei na kena iLawalawa Dauvakatulewa. Io, era raica na ‘so tani tale na sipi’ ni ka dokai dina mera tokoni koya na dauveiqaravi ena kena cuqeni na cakacaka ni Turaga.—Joni 10:16.
Veitokoni ena Yalodina
14. Me vaka e parofisaitaka o Aisea, era muri ira vakacava na ilawalawa lotu Vakarisito lumuti na so tani tale na sipi? Era veiqaravi vakacava ‘vakadaucakacaka sega ni saumi’?
14 Sa parofisaitaka oti o Aisea nira na vakamalumalumu na so tani tale na sipi vei ira na lumuti era lewe i Isireli vakayalo: “Sa kaya vakaoqo ko Jiova, Nai yau [“daucakacaka sega ni saumi,” NW] kei Ijipita, kei na veivoli kei Iciopea, kei ira na kai Sipa, era tamata lelevu, ena lako mai vei iko, ia ena nomu ga: era na muri iko; era na lako mai ni ra vesu tu; era na cuva vei iko, era na vakamasuti iko, ka kaya, Sa tiko dina vei iko na Kalou; a sa sega e dua tani, sa sega tale na Kalou.” (Aisea 45:14) O ira na so tani tale na sipi nikua era muri ira na lumuti kei na iLawalawa Dauvakatulewa, era muria nodra veiliutaki. Nira “daucakacaka sega ni saumi,” era sega ni tu suka na so tani tale na sipi mera cuqena ena nodra igu kece kei na nodra iyau na cakacaka vakavunau e caka e veiyasa i vuravura. Na cakacaka oqo a lesia na Karisito vei ira nona imuri lumuti e vuravura.—Cakacaka 1:8; Vakatakila 12:17.
15. E parofisaitaki vakacava ena Aisea 61:5, 6 na nodra veiwekani na so tani tale na sipi kei ira na Isireli vakayalo?
15 Era marautaka dina ra qai vakavinavinakataka na so tani tale na sipi mera qaravi Jiova ena ruku ni nona veidusimaki na dauveiqaravi yalodina kei na kena iLawalawa Dauvakatulewa. Era vakadinata ni o ira na lumuti era “Isireli ni Kalou.” (Kalatia 6:16) O ira na so tani tale na sipi era vaka na “kai tani” kei na “vulagi” era mai kabiti ira na Isireli vakayalo, ra qai marau mera qarava na nodra “were” kei na nodra “veivaini” ena ruku ni nodra veidusimaki na lumuti, se o ira na “bete i Jiova” era ‘italatala ni Kalou.’ (Aisea 61:5, 6) Era gu mera vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou, mera vukei ira tale ga na lewe ni veivanua mera tisaipeli. Era tokona mai vu ni lomadra na dauveiqaravi yalodina ena nodra vakatawani kei na nodra karoni na tamata vaka na sipi era se qai kune vou ga.
16. Na cava e uqeti ira na so tani tale na sipi mera tokona mai vu ni lomadra “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku”?
16 Era kila na so tani tale na sipi ni yaga dina vei ira na nona cakacaka vagumatua na dauveiqaravi yalodina me takivaka tiko mai na kakana vakayalo ena kena gauna donu. Ena yalomalumalumu, era vakadinata ni na lailai sara na veika talei era kila mai na iVolatabu ke a sega na dauveiqaravi yalodina ka vuku. So na ka dina talei oqori e baleta tiko na veiliutaki cecere i Jiova, na vakatabui ni yacana, na Matanitu ni Kalou, na lomalagi vou kei na vuravura vou, na yalo, na kedra ituvaki na mate, na itukutuku dina me baleti Jiova kei na Luvena kei na yalo tabu. Ena levu ni nodra marau kei na yalo ni vakavinavinaka, era sega ni tu vakasuka na so tani tale na sipi mera tokoni ira na lumuti era “taci” Karisito, era se bula tiko e vuravura ena iotioti ni veisiga oqo.—Maciu 25:40.
17. Na cava e cakava na iLawalawa Dauvakatulewa, na cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?
17 Nira sa le lailai tiko ga mai na lumuti, ena sega ni rawa mera lewena na ivavakoso kece mera raica kina ni sa qaravi vinaka tiko na veika e taukena na Karisito. Na iLawalawa Dauvakatulewa e sa qai lesia gona na tagane era lewe ni so tani tale na sipi mera qarava na cicivaki ni valenivolavola ni tabana, na veika e vauca na dui tikina, tabacakacaka, kei na nodra ivavakoso na iVakadinadina i Jiova. Nida via yalodina vei Karisito kei na nona dauveiqaravi yalodina, eda na raici ira kina vakacava na ivakatawa oqo era veiqaravi ena ruku i Karisito? Ena dikevi oqo ena ulutaga e tarava?
[iVakamacala e ra]
a E sereki na tikina oqo ena Vale ni Vakatawa, 1 Maji, 2004, tabana e 13-18, kei na Watchtower, 1 Tiseba, 1992, tabana e 13.
b Tabaki ena Watchtower, 1 Maji, 1988, tabana e 10-17.
Railesuvi
• O cei na noda Turaga, eda kila vakacava ni macala vinaka tu vua na veika e yaco tiko ena ivavakoso?
• Ni sa mai dikevi na “vale tabu,” o cei era kunei nira vakataki koya voli na dauveiqaravi yalodina, ia na cava sa qai tataunaki vei ira mera qarava?
• Na yavu vakaivolatabu cava e dusia ni dodonu meda tokoni koya na dauveiqaravi yalodina?
[iYaloyalo ena tabana e 23]
E wili ena ‘veika e taukeni’ e qarava na “dauniyau” na veika vakayago, porokaramu ni veivakani vakayalo, kei na cakacaka vakavunau
[iYaloyalo ena tabana e 25]
Ena nodra vunau vagumatua, era tokoni koya kina na dauveiqaravi yalodina na so tani tale na sipi