Dauveiqaravi Mamarau i Jiova

“Era marau o ira era kauaitaka na nodra gagadre vakayalo.”​—MACIU 5:⁠3, NW.

1. Na cava na marau dina, na cava e vakaraitaka?

DUA na ka bibi vei ira na tamata i Jiova na nodra marau. A kaya vakadomoilevu na daunisame o Tevita: “Sa kalougata [“marau,” NW] na tamata sa nodra Kalou ko Jiova.” (Same 144:15) Na marau e vakatokai me vakacegu ni yalo. Na marau dina, e vu sara ga mai lomada—⁠e vu mai na noda kila ni vakalougatataki keda o Jiova. (Vosa Vakaibalebale 10:22) Na marau vaka oqo e vakaraitaka nida veivolekati kei na Tamada vakalomalagi kei na noda kila nida cakava tiko na lomana. (Same 112:⁠1; 119:1, 2) E tukuna o Jisu e ciwa na vuna e rawa ni tukuni kina nida marau. Na vakadikevi ni ciwa na vuna ena ulutaga oqo kei na kena e tarava, ena vukea meda kila ni rawa nida marau vakalevu sara ke da qarava ena yalodina “na Kalou mamarau,” o Jiova.​—1 Timoci 1:11, NW.

Kauaitaka Noda Gagadre Vakayalo

2. Gauna cava a tukuna kina o Jisu na veika me baleta na marau, ia na cava na itekitekivu ni nona vunau?

² Ena 31 S.K., a tauca kina o Jisu e dua na ivunau vakairogorogo. E vakatokai me Vunau ena Ulunivanua, ni a vunau tiko o Jisu ena yasa ni ulunivanua e raica sobu na Wasawasa o Kalili. E kaya na Kosipeli i Maciu: “Ni raici ira na lewe vuqa o koya [o Jisu], sa cabe ina ulunivanua; ia ni sa tiko sobu, ratou sa qai lako mai vua na nona tisaipeli: a mani vakavulici iratou ni kaya: ‘Era marau o ira era kauaitaka na nodra gagadre vakayalo, ni sa nodra na matanitu vakalomalagi.’”—⁠Maciu 5:1-3, NW.

3. E vakalevutaka vakacava noda marau na noda yalomalumalumu?

³ Ena nona Vunau ena Ulunivanua, e vakaraitaka kina o Jisu ni na marau vakalevu e dua e kauaitaka nona gagadre vakayalo. O ira na lotu Vakarisito yalomalumalumu, era kila nira ivalavala ca, era dau masuta nona veivosoti o Jiova ena vuku ni isoro ni veivoli i Karisito. (1 Joni 1:9) E vakaceguya na nodra vakasama qai vakamarautaki ira dina. “Sa kalougata [“marau,” NW] ko koya sa bokoci na nonai valavala ca, ka sa buluti na nona caka cala.”​—Same 32:1; 119:165.

4. (a) Eda na vakaraitaka vakacava nida kauaitaka noda gagadre vakayalo kei na nodra e so tale? (b) E vakalevutaka vakacava na noda marau nida kauaitaka noda gagadre vakayalo?

⁴ Na noda siqema nida gadreva na veika vakayalo ena uqeti keda meda wilika e veisiga na iVolatabu, da qai vakayagataka na kakana vakayalo e vakarautaka mai “e na kena gauna dodonu” na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku,” kei na noda tiko wasoma ena soqoni vakarisito. (Maciu 24:45, VV; Same 1:1, 2; 119:111; Iperiu 10:25) Na noda lomani ira na wekada eda kila kina na veika vakayalo era gadreva e so tale qai tosoi keda meda gugumatua ena vunau kei na noda vakavulica na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Marika 13:10; Roma 1:14-16) E vakamarautaki keda na noda wasea na ka dina ena iVolatabu vei ira tale e so. (Cakacaka 20:20, 35) Sa qai sivia ga noda marau nida vakasamataka vakatitobu na inuinui totoka ni Matanitu ni Kalou kei na veika vinaka ena kauta mai. Vei ira na “qele-ni-sipi lailai” ni lotu Vakarisito lumuti, era nuitaka na bula tawamate e lomalagi mera lewe ni Matanitu e liutaka na Karisito. (Luke 12:32; 1 Korinica 15:50, 54) Vei ira na ‘so tani tale na sipi,’ era nuitaka na bula tawamudu ena parataisi e vuravura ena ruku ni veiliutaki ni Matanitu oya.​—Joni 10:16; Same 37:11; Maciu 25:34, 46.

Vuna Mera Marau Kina na Rarawa Tu

5. (a) Na cava na ibalebale ni matavosa “ko ira era dau kune rarawa”? (b) Era vakacegui vakacava o ira na rarawa vaka oqo?

⁵ Na veivosa me baleta na marau e kaya tarava o Jisu e vaka e veicoqacoqa. E kaya: “Sa kalougata [“marau,” NW] ko ira era dau kune rarawa, ni ra na vakacegui.” (Maciu 5:⁠4, VV) E rawa vakacava ni dua e rarawa, ia ena gauna vata oya me marau? Meda kila na ibalebale ni vosa i Jisu, e gadrevi meda dikeva mada se na rarawa cava e tukuna tiko. Na tisaipeli o Jemesa e kaya ni dodonu meda rarawataka nida ivalavala ca. E vola: “Vakasavasavataka na ligamudou, oi kemudou na lomalomarua. Dou mai rarawa, ka qoqolou, ka tagi: me vuki na nomudou dredre me qoqolou, kei na nomudou marau me mata-veveku. Dou vakamalumalumutaki kemudou e na mata ni Turaga [o Jiova], ka na laveti kemudou cake ko koya.” (Jemesa 4:8-10) O ira era rarawataka dina nira ivalavala ca era vakacegui nira kila ni na vosoti nodra cala ke ra vakabauta na isoro ni veivoli i Karisito ra qai veivutuni dina ena nodra cakava na loma i Jiova. (Joni 3:16; 2 Korinica 7:9, 10) E vinaka kina nodra veiwekani kei Jiova ra qai nuitaka mera bula tawamudu mera qarava ra qai vakacaucautaki koya. Na ka oqo e vakamarautaki ira dina.​—Roma 4:7, 8.

6. Sala cava era rarawa kina e so, ia era vakacegui vakacava?

⁶ Na vosa tale ga i Jisu e okati kina o ira era rarawataka na veika vakasisila sa robota tu na vuravura nikua. E tukuna o Jisu ni baleti koya na parofisai ena Aisea 61:1, 2, e kaya: “Sa tu vei au na Yalo ni Turaga ko Jiova, ni sa lumuti au ko Jiova, me’u vunautaka nai rogorogo vinaka vei ira era sa yalomalumalumu; sa talai au mai me’u vakabulai ira sa ramusu na yalodra; . . . me[u] vakacegui ira kecega era sa tagi” se rarawa. E vauci ira tale ga na lotu Vakarisito lumuti na ilesilesi oqo ra qai veivuke kina nodra itokani, o ira na ‘so tani tale na sipi.’ Era vakaitavi kece ena kena vakatakilakilataki vakaivakatakarakara na yadredra “na tamata era sa vutugu ka qoqolou e na vuku ni ka vakasisila kecega sa caka e na loma ni koro [o Jerusalemi vukitani, e dusi lotu ni Veivanua Vakarisito].” (Isikeli 9:⁠4) “Na i Tukutuku Vinaka ni matanitu” ni Kalou e vakacegui ira na rarawataka na veika vaka oqo. (Maciu 24:14, VV) Era marau nira kila ni veiliutaki ca i Setani sa voleka ni vakaisosomitaki ena vuravura vou i Jiova era bula kina na yalododonu.

Marau o Ira sa Yalomalua

7. Na cava e sega ni ibalebale ni “yalomalua”?

⁷ E tomana o Jisu nona Vunau ena Ulunivanua ni kaya: “Sa kalougata [“marau,” NW] ko ira sa yalomalua: ni ra na taukena na vanua.” (Maciu 5:⁠5) Ena so na gauna na yalomalua e dau vakatokai me nona malumalumu e dua. Ia, oqori e sega ni dina. Ni vakamacalataka tiko na ibalebale ni vosa e vakadewataki me “yalomalua,” e vola kina e dua e dauvakadidike ena iVolatabu: “Na ka e uasivi kina e dua e [yalomalua] oya ni rawa ni lewai koya vakavinaka. Na yalomalua e sega ni ivakaraitaki ni dua e gogo, rerere, se mamadua. E dusia ga na kaukaua e lewai vakavinaka.” E tukuna o Jisu: “Ni’u sa yalomalua ka yalomalumalumu.” (Maciu 11:29) Ia, a doudou o Jisu me tutaka na ivakavuvuli dodonu.​—Maciu 21:12, 13; 23:13-33.

8. Na itovo cava e veivolekati kei na yalomalua, ia na cava tale ga e gadrevi kina na yalomalua ena noda veiwekani kei ira tale e so?

⁸ Koya gona, na yalomalua e veivolekati dina kei na lewai koya rawa. Sa rauta me okati rau tale ga na itovo oqo na yapositolo o Paula ni cavuta “na vua ni Yalo Tabu.” (Kalatia 5:22, 23, VV) Ena bucini ga na yalomalua ena veivuke ni yalo tabu. Na itovo tale ga vakarisito oqo ena vukei keda meda veiyaloni kina kei ira ena taudaku vaka kina ena loma ni ivavakoso. A vola o Paula: “Mo dou qai vakaisulu . . . e na yalo dauloloma, e na yalovinaka, e na yalomalumalumu, e na yalomalua, e na dauvosota vakadede: dou veivosoti vakai kemudou, ka kakua ni veicudruvi.”​—Kolosa 3:12, 13.

9. (a) Na cava e sega ni yalani ga kina vei ira tale e so na noda yalomalua? (b) Era ‘na taukena vakacava na vanua’ o ira na yalomalua?

⁹ Ia na noda dau yalomalua e sega ni yala ga vei ira na tamata. Na noda vakamalumalumu tale ga ina veiliutaki cecere i Jiova, e sa ivakaraitaki tiko ni yalomalua. E ivakaraitaki vinaka ena tikina oqo o Jisu Karisito ena nona se tiko e vuravura, a dau yalomalua qai vakamalumalumutaki koya me cakava na loma i Tamana. (Joni 5:19, 30) A nona ivotavota taumada o Jisu na vuravura, me vaka ni kena iLiuliu digitaki. (Same 2:6-8; Taniela 7:13, 14) E ‘taukena vata’ na ivotavota oqo kei ira na 144,000 era digitaki “maivei ira na tamata” mera “tui” ra qai “lewa tiko e vuravura.” (Roma 8:17; Vakatakila 5:9, 10; 14:1, 3, 4; Taniela 7:27) O Karisito kei ira era veiliutaki kei koya era na lewai ira na vica vata na milioni na tagane kei na yalewa era vaka na sipi mera raica ena marau na vakayacori ni parofisai ena same: “Ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua; ka na daumarau tiko e na veivakacegui vakaidina.”​—Same 37:11; Maciu 25:33, 34, 46.

Marau o Ira Era Via Kania na iValavala Dodonu

10. Na cava e dua na sala era na vakamamautaki kina o ira era “viakania ka viagunuva nai valavala dodonu”?

¹⁰ Oqo e dua tale na marau e kaya o Jisu ena nona vunau ena delana oya mai Kalili: “Sa kalougata [“marau,” NW] ko ira sa viakania ka viagunuva nai valavala dodonu: ni ra na vakamamautaki.” (Maciu 5:⁠6) Vei ira na lotu Vakarisito, e virikotora o Jiova na ivakatagedegede ni ka e dodonu. O ira gona era via kania ra qai via gunuva na ivalavala dodonu sa ra vinakata tiko na veidusimaki ni Kalou. O ira oqo era kila nira ivalavala ca, era sega ni uasivi, ra qai vinakata me vakadonui ira o Jiova. Dua na ka mada ga nodra marau nira vulica ena Vosa ni Kalou ni kevaka era veivutuni ra qai kere veivosoti ena vuku ni isoro ni veivoli i Karisito, sa na rawa ni vakadonui ira na Kalou!​—Cakacaka 2:38; 10:43; 13:38, 39; Roma 5:19.

11, 12. (a) Na cava e tukuni kina nira ivalavala dodonu na lotu Vakarisito lumuti? (b) E vakacegui vakacava nodra via gunuva na ivalavala dodonu na nodra itokani na lumuti?

¹¹ E kaya o Jisu ni o ira oqo era na marau, nira na “vakamamautaki” se vakacegui. (Maciu 5:6) O ira na lotu Vakarisito lumuti era digitaki mera “tui” ra qai “lewa” kei Karisito mai lomalagi e tukuni nira “vakadonui . . . me ra bula.” (Roma 5:1, 9, 16-18) O Jiova e vakatuburi ira mera luvena vakayalo. Era itaukei vata kei Karisito, era kacivi mera tui ra qai bete ena nona Matanitu vakalomalagi.​—Joni 3:3; 1 Pita 2:9.

¹² Era se bera ni wili mera ivalavala dodonu mera rawata na bula o ira na nodra itokani na lumuti. Ia, o Jiova e sa okati ira toka mera ivalavala dodonu ena vuku ni nodra vakabauta na dra liviraki i Karisito. (Jemesa 2:22-25; Vakatakila 7:9, 10) Era vakatokai mera ivalavala dodonu mera itokani i Jiova nira na vakabulai ena gauna ni “veivakararawataki levu.” (Vakatakila 7:14) Sa na qai vakacegui vakavinaka nodra via gunuva na ivalavala dodonu ena ruku ni “lomalagi vou,” era na tiki kina ni vuravura vou nira na “tiko kina nai valavala dodonu.”​—2 Pita 3:13; Same 37:29.

Marau o Ira na Dau Loloma

13, 14. Sala cava soti eda na dau loloma kina, ia na cava na kena yaga vei keda?

¹³ E tomana o Jisu nona Vunau ena Ulunivanua ni kaya: “Sa kalougata [“marau,” NW] ko ira e dauloloma: ni ra na lomani.” (Maciu 5:⁠7) Ena vakasama vakalawa, na dau loloma e tukuni me nona sega ni vakatauca na turaganilewa na itotogi kece e dodonu vakalawa me tau vua e cakacala. Ia ni vakayagataki ena iVolatabu, na vosa taumada e vakadewataki me “dauloloma” e dau dusia na veikauaitaki se na loloma era vakacegui kina o ira na vakaleqai. Koya gona, o ira era dau loloma era dau veinanumi. Na ivakatautauvata i Jisu me baleta na kai Samaria dau loloma e kotora na ivakaraitaki vinaka ni nona ‘lomani’ e dua e gadreva na veivuke.​—Luke 10:29-37.

¹⁴ Meda vakila na marau e vure ena noda dau loloma, e dodonu meda caka vinaka vei ira era gadreva na veivuke. (Kalatia 6:10) O Jisu a dau nanumi ira na tamata. “A sa lomani ira, ni ra sa vaka na sipi sa sega na nodrai vakatawa: a sa vakatekivu me vakatavulici ira e na ka e vuqa.” (Marika 6:34) A kila o Jisu ni gagadre vakayalo ni kawatamata e bibi duadua ni laurai vata kei na gagadre tale e so. E rawa tale ga nida veinanumi da qai dau loloma nida wasea vei ira tale e so na ka era gadreva vakalevu—⁠“na i Tukutuku Vinaka ni matanitu” ni Kalou. (Maciu 24:14, VV) E rawa tale ga nida vukei ira na tacida lotu Vakarisito era sa qase, o ira na yada, kei na luveniyali da qai “vakacegui ira era sa yalolailai.” (1 Cesalonaika 5:14; Vosa Vakaibalebale 12:25; Jemesa 1:27) E sega wale ga ni vakamarautaki keda oqo ia ena lomani keda tale ga kina o Jiova.​—Cakacaka 20:35; Jemesa 2:13.

Yalosavasava kei na Veivinakati

15. E rawa vakacava nida yalosavasava da qai sasagataka na veivinakati?

¹⁵ Sa qai tukuna o Jisu na ikaono kei na ikavitu ni marau: “Sa kalougata [“marau,” NW] ko ira era sa yalo savasava, ni ra na raica na Kalou. Sa kalougata [“marau”] ko ira era dau sasagataka na veivinakati, ni ra na vakatokai me ra luve ni Kalou.” (Maciu 5:8, 9, VV) O koya e yalosavasava e sega wale ga ni savasava nona itovo, e savasava vakayalo qai vakatabakidua nona qaravi Jiova. (1 Veigauna 28:9; Same 86:11) O ira na dau sasagataka na veivinakati era dau tiko ena vakacegu kei ira na tacidra lotu Vakarisito, ra dau saga tale ga mera veivinakati kei ira na wekadra. (Roma 12:17-21) Era “vakasaqara na vakacegu, ka muria sara.”​—1 Pita 3:11.

16, 17. (a) Na cava era vakatokai kina na lumuti mera “luve ni Kalou,” kei na sala cava era ‘raica kina na Kalou’? (b) Sala cava era ‘raica kina na Kalou’ na ‘so tani tale na sipi’? (c) Era na qai yaco vakacava na ‘so tani tale na sipi’ mera “luve ni Kalou”?

¹⁶ Vei ira era sasagataka na veivinakati era yalosavasava, e yalataki nira na ‘vakatokai mera luve ni Kalou’ ra qai “raica na Kalou.” O ira na lotu Vakarisito lumuti era vakatuburi ena yalo tabu qai ciqomi ira o Jiova mera ‘luvena’ nira se tiko e vuravura. (Roma 8:14-17) Nira sa na vakaturi mera bula kei Karisito e lomalagi, sa ra na qaravi Jiova ra qai raici koya dina.​—1 Joni 3:1, 2; Vakatakila 4:9-11.

¹⁷ O ira na ‘so tani tale na sipi’ era dau sasagataka na veivinakati era na qaravi Jiova ena ruku ni veiliutaki ni iVakatawa Vinaka, o Karisito Jisu, qai yaco tale ga o koya me “Tama ni gauna tawa mudu” vei ira. (Joni 10:14, 16; Aisea 9:6) Vei ira era rawata na iotioti ni veivakatovolei ni sa cava na duanaudolu na yabaki ni veiliutaki i Karisito era na vakatokai mera luve i Jiova e vuravura ra qai “lalaga tu ka vakaiukuukutaki vata kei ira na luve ni Kalou.” (Roma 8:21; Vakatakila 20:7, 9) Ena nodra namaka tiko oqo, era kacivi Jiova me Tamadra, nira yalataka nodra bula vua, kei na nodra raici koya me Dausoli Bula. (Aisea 64:⁠8) Me vakataki Jope kei Mosese ena gauna makawa, e rawa nira “raica na Kalou” ena nodra vakabauta. (Jope 42:5; Iperiu 11:27) Ena ‘mata ni yalodra’ kei na kilaka dodonu me baleta na Kalou, era kila kina na itovo totoka i Jiova ra qai nakita dei mera vakatotomuri koya ena nodra cakava na lomana.​—Efeso 1:18; Roma 1:19, 20; 3 Joni 11.

18. Me salavata kei na vitu na marau a kaya o Jisu, o cei era marau dina nikua?

¹⁸ Eda sa raica nira na marau ena nodra qaravi Jiova o ira era kauaitaka nodra gagadre vakayalo, o ira na rarawa, na yalomalua, o ira era via kania ra qai via gunuva na ivalavala dodonu, na dau loloma, yalosavasava, kei ira na dau sasagataka na veivinakati. O ira tale ga oqo era dau vakacacani. E kauta laivi beka nodra marau na veivakacacani oqori? Na taro oqori ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava.

Railesuvi

• Na marau vakacava era na vakila o ira era kauaitaka nodra gagadre vakayalo?

• Sala cava era vakacegui kina na rarawa?

• Eda na vakaraitaka vakacava na yalomalua?

• Na cava meda dau loloma kina, yalosavasava, da qai dau sasagataka na veivinakati?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

‘Era marau o ira era kauaitaka na nodra gagadre vakayalo’

[iYaloyalo ena tabana e 10]

‘Era marau na dau loloma’

[iYaloyalo ena tabana e 10]

‘Era marau o ira era via kania ra qai via gunuva na ivalavala dodonu’