Me Uqeta Noda iTovo na Vosa i Jisu

“O koya sa tala mai na Kalou, sa vosataka na vosa ni Kalou.”​—JONI 3:34.

1, 2. E vakatauvatani ina cava na nona iVunau ena Ulunivanua o Jisu, cava eda tukuna kina ni yavutaki ena “vosa ni Kalou”?

E DUA vei ira na daimani levu duadua e tiko nikua na Star of Africa, qai 530 na carat na kena bibi. Sa bau dua dina na vatu talei qo! Ia e talei cake sara na veituberi vakayalo i Jisu ena nona iVunau ena Ulunivanua. Sa rauta ga, baleta ni vu mai vei Jiova na veika e tukuna o Karisito! E tukuni Jisu na iVolatabu: “O koya sa tala mai na Kalou, sa vosataka na vosa ni Kalou.”​—Joni 3:34-36.

² E dina ni a rairai sega ni sivia na veimama na aua na iVunau ena Ulunivanua, ia e tukuni kina e 21 na tikinivolatabu mai na walu na ivola ena iVolatabu vakaIperiu. A yavutaki ga ena “vosa ni Kalou” na nona ivunau kece. E levu sara na ivakavuvuli a vunautaka na Luve ni Kalou daulomani ena nona iVunau qori, ia meda veivosakitaka mada se da na rawa ni muria vakacava e so.

“Mo Drau Veiyaloni Mada iLiu kei na Tacimu”

3. Ni vakasalataki ira oti nona tisaipeli o Jisu ena leqa e rawa ni yaco ena vuku ni cudru, cava tale a veivakasalataki kina?

³ Eda marau da qai veiyaloni na lotu vaKarisito ni tokoni keda na yalo tabu ni Kalou, eda na rawata kina na itovo me vaka na reki kei na vakacegu. (Kala. 5:22, 23) A vinakata o Jisu mera vakacegu ra qai marau na nona tisaipeli, mani vakasalataki ira gona ni na rawa ni leqa e dua ke cudru qai sega ni walia totolo. (Wilika Maciu 5:21, 22.) E tukuna tarava: “Kevaka ko sa kauta na nomui madrali ki nai cabocabo-ni-soro, a sa nanuma maikina sa dua na ka sa beitaki iko kina na wekamu; biuta tu na nomui madrali e na mata ni cabocabo-ni-soro, ka mo lako, mo drau veivinakati [“veiyaloni,” NW] mada eliu kei na wekamu [“tacimu,” NW], mo qai lako mai ka vakacabora na nomui madrali.”​—Maciu 5:23, 24.

4, 5. (a) Na “[i]madrali” cava e tukuni tiko ena vosa i Jisu ena Maciu 5:23, 24? (b) Na cava e bibi kina meda veiyaloni kei na tacida eda a vakacudruya?

⁴ Na “[i]madrali” e tukuna o Jisu e vakaibalebaletaki ina isoro e cabori ena valenisoro e Jerusalemi. Kena ivakaraitaki, e bibi na isoro manumanu baleta ni tiki ni nodra sokalou na tamata vei Jiova. Ia e dua tale na ka a vakabibitaka o Jisu qai vakadreta vei ira—⁠mera veiyaloni kei na tacidra era vakacudruya nira bera ni vakacaboisoro vua na Kalou.

⁵ Na vosa “veivinakati” e vakaibalebaletaka na ‘veiyaloni.’ Koya gona, na cava eda rawa ni vulica ena ka e tukuna qo o Jisu? Na noda ivakarau se ivalavala vei ira e so tale ena kilai kina na ivakatagedegede ni noda veiwekani kei na Kalou. (1 Joni 4:20) Ena gauna makawa gona, ke dua e sega ni dau vinaka nona ivalavala vei ira e so tale ena ka wale vua na Kalou na nona isoro.​—Wilika Maika 6:6-8.

Bibi na Yalomalumalumu

6, 7. Na cava e vinakati kina na yalomalumalumu nida saga meda veiyaloni tale kei na tacida eda a vakacudruya?

⁶ E dau rairai vakatovolei na noda yalomalumalumu ena noda saga meda veiyaloni kei na tacida eda a vakacudruya. O koya e yalomalumalumu ena sega ni dau veileti kei ira na tacina vakayalo me kilai kina ni dina ga o koya. Ena yaco ga kina na leqa me vaka a kune vei ira na lotu vaKarisito e Korinica makawa. E vakavure vakasama gona na ka e tukuna o Paula me baleta na ituvaki qori: “Sa qai ka ca vakaidina vei kemudou oqo, ni dou sa daukauta na ka ki na veilewai. E vakaevei ni dou sa sega ni vosota ni dou sa vakacacani? e vakaevei ni dou sa sega ni vosota ni dou kovei?”​—1 Kor. 6:7.

⁷ A sega ni kaya o Jisu meda lai raici ira na tacida meda lai vakaraitaka ga kina nida donu, e cala o koya. Me noda inaki ga meda lai veiyaloni tale. Nida saga na veiyaloni, me vu sara ga mai lomada na ka eda tukuna. Eda na vakadinata tale ga ni rarawa dina o koya eda lai veivosaki vata. Ke da cala dina, e vinaka meda kere veivosoti ena yalomalumalumu.

‘Ke Vakacalai Iko na Matamu i Matau’

8. Vakamacalataka vakalekaleka na vosa i Jisu ena Maciu 5:29, 30.

⁸ Ena nona iVunau ena Ulunivanua, a veivakasalataki kina o Jisu me baleta na itovo. E kila vinaka o Jisu ni rawa ni vakavu leqa na veitikiniyagoda ivalavala ca, qai kaya: “Kevaka sa vakacalai iko na matamu i matau, vecuka tani, ka biuta tani vei iko: ni sa vinaka vei iko me yali laivi e dua na tikimu, ka me kakua ni biu ki eli na yagomu taucoko. Ia kevaka sa vakacalai iko na ligamu i matau, muduka tani, ka biuta tani vei iko; ni sa vinaka vei iko me yali laivi e dua na tikimu, ka me kakua ni biu ki eli na yagomu taucoko.”​—Maciu 5:29, 30.

9. Ena rawa ni “vakacalai” keda vakacava na ‘matada’ kei na ‘ligada’?

⁹ Na ‘mata’ e tukuna tiko o Jisu e vakaibalebaletaki ina noda dau raica na ka, kei na ‘liga’ ina veika eda dau cakava ena ligada. Ke da sega ni qarauna vinaka ena rawa ni “vakacalai” keda na tikiniyagoda qori, da qai sega kina ni “daulako vata kei na Kalou.” (Vkte. 5:22; 6:9) Nida temaki gona meda talaidredre vua na Kalou, meda vuki totolo sara, meda vecuka tani vakaivakatakarakara na matada se muduka na ligada.

10, 11. Eda na taqomaki keda vakacava mai na veiuqeti ni itovo vakasisila ni veiyacovi?

¹⁰ Meda lewa matau vakacava na matada me kua ni raica na ka vakasisila? “Au sa ia oti na veiyalayalati kei na mataqu,” e kaya turaga daurerevaka na Kalou o Jope. “Me’u qai via nanuma vakacava e dua na goneyalewa?” (Jope 31:1) E tagane vakawati o Jope qai vakadeitaka me kua ni beca na lawa savasava ni Kalou. Me va tale ga qori noda rai, se da vakawati se dawai. Ke da sega ni via coko ina ivalavala vakasisila ni veiyacovi, e dodonu me dusimaki keda na yalo tabu ni Kalou, ena uqeti keda na dau lomani koya meda lewa matau.​—Kala. 5:22-25.

¹¹ Meda kua ni malele ina itovo vakasisila ni veiyacovi, e bibi meda dui taroga: ‘E dau malele beka na mataqu meu vakaraica na ivola, retioyaloyalo, se na Internet e vakaraitaki kina na ka vakasisila?’ Meda nanuma tale ga na vosa i Jemesa na tisaipeli: “Sa dauveretaki na tamata yadua, ni sa vecei koya na nona garogaro ca ka bacani koya. Ni sa qai kunekune na garogaro ca, sa vakasucuma kina nai valavala ca: a sa oti nai valavala ca, sa qai vakasucuma na mate.” (Jeme. 1:14, 15) Ke dua sa yalataki koya vua na Kalou qai tuburi koya na garogaro ca ena nona ‘vakaraica’ tiko ga na yalewa ke tagane, vaka kina na yalewa ke vakaraica tiko ga e dua na tagane, me vuki totolo sara ni veisau me vaka ga nona vecuka tani na matana qai kolotaka laivi.​—Wilika Maciu 5:27, 28.

12. Na ivakasala cava i Paula ena yaga ina noda vorata na gagadre ca ni yago?

¹² Ke sa rawa ni vakavuna na ligada meda cakava e so na ka me beci kina na ivakatagedegede savasava i Jiova, meda saga sara vakaukaua meda na savasava tiko ga. E bibi meda muria na ivakasala i Paula: “Vakamatea na veitikimudou vakavuravura, a dauyalewa, nai valavala tawa-savasava, na garogaro ca, na dodomo ca, kei na kocokoco, o koya na dauqarava na kalou lasu.” (Kolo. 3:5) Na vosa “vakamatea” e vakabibitaka na kena sagai vakaukaua me vorati na gagadre ca ni yago.

13, 14. Na cava e bibi kina meda kua ni vakasamataka se cakava na ka vakasisila?

¹³ Ena rairai tu vakarau e dua me vakadonuya me musu na yavana se na ligana me rawa ni bula kina. E bibi kina na kena ‘biu tani’ vakaivakatakarakara na matada kei na ligada meda kua kina ni vakasamataka se cakava na ka vakasisila ena sega ni vakadonui keda kina o Jiova. Eda uqeti gona me savasava tiko ga na noda itovo, vakasama kei na noda bula, ni qori ga na sala eda na sega ni lako kina i Qiena, e vakatakarakarataka na rusa vakadua.

¹⁴ Nida kawa ivalavala ca, da qai sega ni uasivi, ena sega kina ni rawarawa noda saga me savasava tiko ga na noda itovo. “Ka’u sa vakamalumalumutaka na yagoqu, ka vakabobulataka,” e kaya o Paula, “de dua na ka, ni’u sa vunau vei ira na tamata tani, au sa qai biu wale tu.” (1 Kor. 9:27) Meda gumatua gona ni muria na ivakasala i Jisu me baleta na itovo, meda kua kina ni vakawalena na nona isoro ni veivoli ena ka eda cakava.​—Maciu 20:28; Iper. 6:4-6.

“Mo ni Dau Soli Ka”

15, 16. (a) E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jisu ni dausolika? (b) Na cava na ibalebale ni vosa i Jisu ena Luke 6:38?

¹⁵ Na ka e tukuna o Jisu kei na nona ivakaraitaki uasivi e uqeti keda meda dau solika. E vakaraitaka qo ena nona lomasoli ni lako mai vuravura me yaga vei keda na kawatamata ivalavala ca na nona bula. (Wilika 2 Korinica 8:9.) E yalorawarawa ni biuta na bula lagilagi mai lomalagi qai mai bula vakatamata, me mate tale ga ena vukuda na kawa ivalavala ca. Era na vakalougatataki kina e so mera na veiliutaki kei koya ena Matanitu ni Kalou mai lomalagi. (Roma 8:16, 17) E uqeta na solika o Jisu ena nona kaya:

¹⁶ “Mo ni dau soli ka, ena qai soli vei kemuni. Era na sova ina nomuni ilobi ni isulu e dua na ivakarau e sinai vinaka, ena tabaki sobu, ena kuretaki, ena vuabale. Na ivakarau oni vakarautaka ena vakarautaki tale vei kemuni.” (Luke 6:38, NW) Na kena tukuni ni na ‘sova ina nodra ilobi ni isulu’ e vakaibalebaletaki ina nodra ivakarau e so na dau volivolitaki. Era dau vakayagataka na lai volivoli na nodra ilobi ni isulu e cake mera tawana kina na ka era volia, nira dau lai volivoli gona era na vakasinata vinaka na dauvolivolitaki na ilobi ni sulu qori. Koya gona, ena saumi lesu vei keda na noda dau lomasoli, de dua ena gauna sara ga eda gadreva tu kina.​—Dauv. 11:2.

17. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jisu ni dausolika, na solika vakacava ena vakamarautaki keda?

¹⁷ E taleitaki ira na dausolika ena marau o Jiova, ena vakaicocovitaki ira tale ga kina. E ivakaraitaki vinaka sara ga o koya, ena nona soli Luvena duabau ga “me kakua ni rusa ko ira yadua era sa vakabauti koya, me ra rawata ga na bula tawa mudu.” (Joni 3:16) E vola o Paula: “Ko koya sa kaburaka vakalevu, ena tamusuka talega vakalevu. Me ra dui solia me vaka na ka sa vinakata ko koya yadua e na yalona; me kakua e na voraki, se ni sa vakasaurarataki: ia ko koya sa solia e na marau sa vinakata na Kalou.” (2 Kor. 9:6, 7) Na noda vakayagataka noda gauna, kaukaua, kei na iyau, eda sa tokona tiko na sokalou dina, eda na qai vakalougatataki kina vakalevu.—⁠Wilika Vosa Vakaibalebale 19:17; Luke 16:9.

‘Kua ni Uvudavui e Matamu’

18. Na ituvaki cava ena “sega ni vakadonui” keda kina na Tamada vakalomalagi?

¹⁸ “Qarauna mo ni kua ni dau yalododonu vakarairai; de sega ni vakadonui kemuni na Tamamuni mai lomalagi.” (Maciu 6:1, NW) Na “yalododonu” e tukuna tiko qo o Jisu e vakaibalebaletaki ena ivalavala e salasalavata kei na loma ni Kalou. E sega ni tukuna tiko me kua ni vakaraitaki e matanalevu na ivalavala vakalou, ni a tukuna sara mada ga vei ratou nona tisaipeli “me caudre vakakina na nomudou rarama e na matadra na tamata.” (Maciu 5:14-16) Ena “sega ni vakadonui” keda na Tamada vakalomalagi ke “vakarairai” tu ga na ka eda cakava se meda qoroi kina, da qai vakataki ira ga na dauvakatasuasua era saravi tiko ena buturara ni vakalasalasa. Ke va qori na noda rai, eda na sega ni marautaka na noda veivolekati kei na Kalou se da vakalougatataki ena veiliutaki ni nona Matanitu.

19, 20. (a) Na cava na ibalebale ni ka e tukuna o Jisu ena nona kaya na “uvu davui” nida “soli ka ni loloma” tiko? (b) Ena sega ni kila vakacava na ligada imawi na ka e cakava na ligada imatau?

¹⁹ Ke donu tiko noda rai, eda na muria na veiuqeti se ivakasala i Jisu: “Ni ko sa soli ka ni loloma, kakua ni uvu davui e matamu, me vaka era dau cakava na dauveivakaisini e na veivalenilotu kei na veigaunisala, me ra dokai ira kina na tamata. Au sa kaya vakaidina vei kemudou, era sa taura oti na kedra i sau.” (Maciu 6:2, VV) Na “ka ni loloma” qo e vakaibalebaletaki ina cau e soli me nodra na gadreva tu na veivukei. (Wilika Aisea 58:6, 7.) A soli loloma tale ga o Jisu kei ratou na nona yapositolo me yaga vei ira na dravudravua. (Joni 12:5-8; 13:29) Ni sega ni dau caka na uvu davui ni bera na soli loloma, a vakayagataka tiko ga o Jisu e dua na ivakarau ni vosa e vakalevutaki kina e dua na itukutuku ena nona kaya meda kua ni “uvu davui” nida “soli ka ni loloma.” Qori meda kua ni tukuna raraba na ka eda solia me vaka ra dau cakava na Farisi. E tukuna o Jisu nira dauveivakaisini baleta ra kacivaka “e na veivalenilotu kei na veigaunisala” na nodra cau. “Era sa taura oti na kedra i sau” o ira na dauveivakaisini qo. Ena sega sara ga ni solia vei ira e dua na ka o Jiova, ia na ka ni veivakalougatataki ga era na bau donuya oya na nodra qoroi vei ira na tamata kei na nodra dabe volekati ira toka na rapai ena valenisoro. (Maciu 23:⁠6) Ia, na cava mera na cakava na tisaipeli i Karisito? E tukuna vei ira o Jisu vaka kina vei keda:

²⁰ “Ia ni o soli iloloma, me kua ni kila na ligamu imawi na ka e cakava na ligamu imatau, me kua kina ni laurai ni o lolomataka e dua na ka; me rawa ni qai saumi iko na Tamamu e sega ni laurai e raici iko tiko mai.” (Maciu 6:3, 4, NW) Macala ga nida dau vakayagataka na ligada ruarua nida cakava tiko e dua na ka. O koya gona na nona sega ni kila na ligada imawi na ka e cakava na ligada imatau e kena ibalebale noda na sega ni vakaraitaka levu na noda soli iloloma, vei ira mada ga eda veivolekati, me vaka ga na veivolekati ni ligada imawi kei na ligada imatau.

21. Na cava e okati ena nona saumi keda o koya ‘e raici keda tiko mai’?

²¹ Ke da sega ni dokadokataka na noda dau solika ena ‘sega ni laurai’ na noda “soli ka ni loloma.” Ena qai sauma ga vei keda na Tamada ‘e raici keda tiko mai.’ E tiko mai lomalagi, qai “sega ni laurai” rawa. (Joni 1:18) ‘E raici keda tiko mai’ qai saumi keda ena nona volekati keda, vosota noda ivalavala ca, qai dolea tu mai na bula tawamudu. (Vkai. 3:32; Joni 17:3; Efeso 1:7) E uasivi sara qo mai na nodra vakalagilagi keda na tamata!

Vosa Talei me Mareqeti

22, 23. Na cava me talei kina vei keda na vosa i Jisu?

²² E levu dina na iyau talei vakayalo e kune ena iVunau ena Ulunivanua. E sega ni vakatauvatani rawa na malanivosa era kune kina, nida na rawa ni vakamarautaki kina ena vuravura ca qo. Io, eda na marau ke talei vei keda na vosa i Jisu, ena uqeta na ka eda cakava kei na noda itovo.

²³ Era na vakalougatataki o ira kece na “rogoca” ra qai “cakava” na vosa i Jisu. (Wilika Maciu 7:24, 25.) Meda gumatua mada ga ni muria na ivakasala i Jisu. Ena vakamacalataki tale e levu na ka e tukuna ena nona iVunau ena Ulunivanua ena iotioti ni ulutaga e tarava.

O na Sauma Vakacava?

• Na cava e bibi kina meda saga na veiyaloni kei na dua na tacida e cudruvi keda tiko?

• Eda na taqomaki keda vakacava me kua ni vakacalai keda na ‘matada imatau’?

• Me vakacava noda rai me baleta na solika?

[iYaloyalo ena tabana e 11]

E vinaka meda saga ‘na veiyaloni’ kei na dua na tacida eda a vakacudruya!

[iYaloyalo ena tabana e 13]

E dau vakalougatataki ira na solika ena marau o Jiova