E Dau Vakavinavinakataka o Jiova na Veika Eda Cakava

“Sa sega ni tawa dodonu na Kalou me guilecava na nomudou cakacaka, kei na loloma, dou a vakatakila ki na yacana.”​—IPERIU 6:10.

1. E vakaraitaka vakacava o Jiova na nona vakavinavinakataki Ruci na yalewa ni Moapi?

O JIOVA e dau vakavinavinakataki ira vakalevu era saga dina mera cakava na lomana, e dau saumi ira tale ga. (Iperiu 11:6) E kila vinaka na itovo vakasakiti oqo ni Kalou na turaga yalodina o Poasa, ni a kaya vei Ruci na yalewa ni Moapi ena nona karoni nona nei voli e sa yada: “Me sauma na nomu cakacaka ko Jiova, ia me vakayacori sara na kemui sau maivei Jiova.” (Ruci 2:​12) A qai vakalougatataki Ruci beka na Kalou? Io! E volai sara tu ga na kena itukutuku ena iVolatabu! Kena ikuri, erau qai vakamau kei Poasa, basika kina o Tui Tevita kei Jisu Karisito mai na nona iyatukawa. (Ruci 4:​13, 17; Maciu 1:​5, 6, 16) Oya e dua wale ga na ivakaraitaki mai na levu tale era tu ena iVolatabu e dusia na nona dau vakavinavinakataka o Jiova na veika vinaka era cakava na nona tamata.

2, 3. (a) Na cava e vakasakiti kina nona dau vakavinavinakataka o Jiova na ka eda cakava? (b) Na cava eda nuidei kina ni na vakavinavinakataki keda dina ga o Jiova? Vakamacalataka e dua na kena ivakaraitaki.

² Ena ka tawadodonu vei Jiova me sega ni vakavinavinakataka na ka vinaka eda cakava. E kaya na Iperiu 6:​10: “Sa sega ni tawa dodonu na Kalou me guilecava na nomudou cakacaka, kei na loloma, dou a vakatakila ki na yacana ni dou a qaravi ira era sa lotu, ia dou sa qarava tikoga.” E vakasakiti na ka e tukuni oqo me baleti koya na Kalou ni vakaraitaka nona dau vakavinavinakataki ira e vu dina mai yalodra nodra qaravi koya, e dina nira dau cala, ra sega tale ga ni yacova na lagilagi ni Kalou.​—Roma 3:​23.

³ Nida tamata ga e rawa ni yaco meda nanuma ni tawayaga na ka eda cakava ena noda qaravi Kalou, se, sega ni ganita me vakalougatataki keda. Ia, e kila vinaka o Jiova na noda inaki kei na keda ituvaki, qai ka talei vua ni raica nida qaravi koya mai vu ni lomada. (Maciu 22:37) Me kena ivakaraitaki: E kunea e dua na tina e dua na iloloma e nona dela ni teveli​—e dua na itaube e saurawarawa sara. A rawa ni biuta vakatikitiki na iloloma oya me sega ni kauaitaka. Ia, e qai liaca ni iloloma nei luvena yalewa lailai ni raica na ivola e toka vata yani kei na itaube, a vakayagataka na nona ilavo maroroi kece me volia kina. E rawa ni veisau sara ga na rai i tinana ni sa na karona na iloloma lailai oya. De dua ena tonawanawa sara na matana, ena mokoti luvena tale beka ga ena levu ni nona vakavinavinaka.

4, 5. E ucui Jiova vakacava o Jisu ena nona dau vakavinavinakataka na ka eda cakava?

⁴ E kila vinaka o Jiova na noda inaki, se na ka eda sega ni rawata, o koya gona e dau marautaka sara nida solia vua na noda vinaka kece, se levu se lailai. Ena tikina oqo, e ucui Tamana vinaka kina o Jisu. Vakasamataka mada na kena itukutuku na yada dravudravua. “A sa ta cake ko . . . [Jisu], ka raici ira na vutuniyau ni ra sa biuta na nodrai solisoli ki na kato ni lavo. A sa raica talega e dua na yada sa dravudravua ni sa biuta kina e rua nai lavo lalai sara. A sa kaya ko koya, Au sa kaya vakaidina vei kemudou, Na yada dravudravua oqo sa biuta vakalevu kina, ko ira kecega era biuta vakalailai ga: ni ra sa biuta eso ko ira kecega oqo, mai na nodra ka e vuqa, ki na kato ni soli: ia ko koya, sa dravudravua, sa biuta kecega kina na nona ka me bula kina.”​—Luke 21:​1-4.

⁵ Nona kila o Jisu na ituvaki ni marama oya​—ni yada qai dravudravua​—e matata kina vua ni vu dina mai lomana na nona soli ka. E vakavinavinakataka vakalevu na tikina oqo o Jisu. Rawa nida kaya tale ga oqo me baleti Jiova. (Joni 14:9) Sega li ni veivakayaloqaqataki meda kila ni veitalia se vakacava na keda ituvaki, ena ciqomi keda ga na Kalou dau vakavinavinaka o Jiova, vaka kina na Luvena?

O Jiova e Vakaicovitaki Koya na Kai Iciopea Dau Rerevaka na Kalou

6, 7. Na cava, kei na sala cava, a vakavinavinakataki Epeti-meleki kina o Jiova?

⁶ Levu na ivakaraitaki ena iVolatabu e dusia ni o Jiova e dau vakaraitaka nona vakavinavinakataki ira era cakava na lomana. Kena ivakaraitaki o Epeti-meleki, e dua na itokani i Jeremaia, qai dauveiqaravi ena vale nei Setekaia, na tui tawayalodina kei Juta. E kila rawa o Epeti-meleki ni so na turaga kei Juta era beitaki Jeremaia vakailasu ni saqata na veiliutaki, sa lai kolotaki kina ena dua na ikeli titobu me mate ena viakana. (Jeremaia 38:​1-7) A siqema o Epeti-meleki ni cati vakaukaua sara o Jeremaia ena vuku ni itukutuku e kacivaka, mani bolea me lai kerekere vua na tui me vakabulai Jeremaia, e dina ni rawa ni sotava kina na leqa. E kaya ena doudou na turaga ni Iciopea oqo: “Kemuni na noqu turaga na tui, sa caka ca ko ira na tamata oqo e na ka kece era sa cakava vei Jeremaia na parofita, ko koya era sa biuta ki nai keli; ena sa mate ga maikea e na viakana.” Mani vakarota na tui mera tomani Epeti-meleki e 30 na tagane mera lai vueti koya mai na parofita ni Kalou.​—Jeremaia 38:​8-​13.

⁷ E raica o Jiova na vakabauta i Epeti-meleki, oqo na ka e vakavuna na nona doudou qai sega ni rere. A marautaka o Jiova na ka e cakava o Epeti-meleki, e kaya kina vua ena gusu i Jeremaia: “Raica, au na vakayacora na noqu vosa ki na koro oqo me ca, me sega ni vinaka . . . ia ka’u na vakabulai iko e na siga ko ya, . . . io ko na sega ni soli ki na ligadra na tamata ko sa rerevaka: ni’u na vakabulai iko vakaidina, . . . ia na nomu bula ga ena nomui toki ni valu: ni ko sa vakararavi vei au.” (Jeremaia 39:​16-​18) Io, a vakabulai Epeti-meleki o Jiova, a vakabulai Jeremaia tale ga mai na ligadra na turaga ca kei Juta, vaka kina vei ira na kai Papiloni ena dua tale na gauna e muri era a mai vakavuai Jerusalemi. E kaya na Same 97:10: “Sa maroroya ko . . . [“Jiova,” NW] na yalodra na nona tamata yalododonu; sa vakabulai ira mai na liga ni tamata ca.”

“Na Tamamu sa Raica na Ka e Vuni ena Sauma Votu Vei Iko”

8, 9. Me vaka e vakaraitaka o Jisu, na masu vakacava e dau rogoca o Jiova?

⁸ Dua tale na ivakadinadina ni nona dau vakavinavinakataka o Jiova na veika eda cakava ena noda sokaloutaki koya, e laurai ena ka e kaya na iVolatabu me baleta na masu. “Na nodra masu na yalododonu sa vinakata ko koya.” (Vosa Vakaibalebale 15:8) Ena gauna i Jisu, e levu na iliuliu ni lotu era dau masu e matanalevu ena nodra vinakata ga mera raici, e sega ni vu dina mai lomadra na nodra masu. “Sa tu ga vei ira na kenai sau,” e kaya o Jisu. “Ia ko iko, ni ko sa masu, curu ki na nomu loqi, ia ni ko sa sogota na kena katuba, masu vua na Tamamu sa tabogo; ia na Tamamu sa raica na ka e vuni ena sauma votu vei iko.”​—Maciu 6:​5, 6.

⁹ E sega ni kaya tiko i ke o Jisu ni ca na masu e matanalevu, ni o koya mada ga e dau masu e matanalevu ena so na gauna. (Luke 9:​16) Ia, e dau marau sara o Jiova ni vu dina mai lomada na noda masuti koya, nida sega ni masu meda dokai wale ga kina. Na noda masu taudua e vakaraitaka na titobu ni noda lomana na Kalou kei na noda vakararavi vua. Sa rauta me dau qara o Jisu e so na vanua vakanomodi me masu kina. Dua na gauna, a vakayacora oqo “ni sa mataka caca.” Dua tale na gauna, a “cabe taudua ko koya ki na ulu-ni-vanua, me masu.” Ni bera tale ga ni digitaki iratou nona yapositolo e lewe 12, a lai masu duadua voli o Jisu ena dua taucoko na bogi.​—Marika 1:​35; Maciu 14:23; Luke 6:​12, 13.

10. Na cava eda kila deivaki ni na yaco ke vu dina mai lomada na noda masu?

¹⁰ Vakasamataka na nona vakatudaliga matua o Jiova ni talaucaka yani na lomana o Luvena! Io, so na gauna e dau “tagi domoilevu vakararawa” o Jisu. “Ia e na vuku ni nona yalomalumalumu kei na nona yalodina, e a rogoca kina na nona masu na Kalou.” (Iperiu 5:​7, VV; Luke 22:​41-​44) Eda nuidei tale ga ni na rogoca na Tamada vakalomalagi na noda masu, e vakavinavinakataka tale ga ni raica ni vu dina mai lomada na veika eda talaucaka vua. Io, “sa voleka ko Jiova vei ira kecega . . . era masu vua e na yalodina.”​—Same 145:18.

11. Na cava na rai i Jiova me baleta na ka eda cakava ni sega ni dua e raici keda?

¹¹ Ke dau vakavinavinakataka o Jiova na noda masu vua nida tiko taudua, sa na qai wacava na nona vakavinavinaka ni raica na noda talairawarawa vua nida tiko taudua, ni sega ni dua e raici keda! Io, e raica o Jiova na ka eda cakava lo. (1 Pita 3:​12) O koya gona, na noda dina kei na noda talairawarawa ni sega ni dua e raici keda e vakaraitaka votu noda “yalo dina” vei Jiova, e vakaraitaka ni savasava na yaloda qai dei tu meda cakava ga na ka e dodonu. (1 Veigauna 28:9) E marautaka dina o Jiova na noda vakayacora oqo!​—Vosa Vakaibalebale 27:11; 1 Joni 3:​22.

12, 13. Eda na qarauna vakacava na noda vakasama kei na lomada me rawa kina nida vakataki koya na tisaipeli yalodina o Nacanieli?

¹² O koya gona, ena qarauni koya na lotu Vakarisito yalodina mai na ivalavala ca e caka lo e vakaduka na vakasama kei na loma ni tamata, me vaka na saravi ni iyaloyalo ca se na saravi ni ivalavala kaukaua. E dina ni rawa ni vunitaki ena mata ni tamata e so na ka, ia eda kila ni “sa luvawale ga na ka kecega, ka vakarairaitaki sara, e na mata i koya eda na vakatusai keda vua.” (Iperiu 4:​13; Luke 8:​17) Ena vinaka noda lewaeloma nida cakava na ka ena marau kina o Jiova, eda na marau tale ga nida kila ni vakadonui keda na Kalou. Sega ni vakabekataki ni o Jiova e marautaki koya e “lako vakadodonu, ka kitaka nai valavala dodonu, ka vosa dina tiko mai na vu ni yalona.”​—Same 15:​1, 2.

¹³ Eda na taqomaka gona vakacava na noda vakasama kei na lomada nida bula tu oqo ena vuravura e sa lomoci tu ena ca? (Vosa Vakaibalebale 4:​23; Efeso 2:2) Me ikuri ni noda vakayagataka vinaka na veika kece e solia vei keda o Jiova me vaqaqacotaki kina noda vakabauta, e dodonu meda cata na ka ca ena noda sasaga kece meda qai cakava na ka e vinaka. Meda dau vuki totolo tale ga me kua kina ni yaco na gagadre ca me vakasucuma na ivalavala ca. (Jemesa 1:​14, 15) Vakasamataka na marau levu o na vakila ke cavuta o Jisu vei iko na vosa a cavuta vei Nacanieli ena nona kaya: “Raica [na tamata] . . . sa sega vei koya na dauveivakaisini!” (Joni 1:​47) E muri, sa qai yaco o Nacanieli, dau vakatokai tale ga me o Pacolomiu, me dua vei ira na 12 na yapositolo i Jisu.​—Marika 3:​16-​19.

“Bete Levu Yalovinaka ka Lomadina”

14. E vakacava na rai i Jisu ena ka e cakava o Meri ni vakatauvatani kei na nodra rai e so tale?

¹⁴ E “yaloyalo ni Kalou sa sega ni rairai” o Jisu, o koya gona, e dau vakatotomuri Tamana vinaka sara ga ena nona dau vakavinavinakataki ira era qarava na Kalou ena lewaeloma savasava. (Kolosa 1:​15) Kena ivakaraitaki, ni vo e lima na siga me solia nona bula o Jisu, a tiko voli kei na so na nona tisaipeli ena vale i Saimoni e Pecani. Ena yakavi oya, erau tiko tale ga kina na gane i Lasarusa o Meri kei Marica, taura o Meri “e dua na paudi waiwai talei sara, a narita dina,” (kena isau e via tautauvata kei na isau ni dua na tamata cakacaka ena loma ni dua taucoko na yabaki) qai livia ena ulu i Jisu kei na yavana. (Joni 12:3) “A cava e vakamaumautaki kina?” era kaya e so. Ia, e duatani na ka e raica o Jisu. E raica ni oya e dua na ivakaraitaki levu ni lomasoli, e titobu tale ga na kena ibalebale ni vakasamataki vata kei na nona sa vakarau vakamatei me bulu tale ga. E sega kina ni vakalewai Meri o Jisu, e vakavinavinakataki koya ga. “E na veivanua kece ga e na vunautaki kina na i Tukutuku Vinaka,” e kaya o Jisu, “e na tukuni kina na ka e cakava na yalewa oqo, ka me kena i divi.”​—Maciu 26:​6-​13, VV.

15, 16. E yaga vakacava vei keda na nona mai bula vakatamata kei na nona mai qaravi Kalou e vuravura o Jisu?

¹⁵ Eda kalougata ni noda iliuliu o Jisu, vakauasivi ni dau kauaitaka qai vakavinavinakataka na veika eda dau cakava! Na nona mai bula vakatamata li e vuravura o Jisu e sa vakarautaki koya sara ga ena itavi e vakarautaka tu vua o Jiova​—oya me Bete Levu, me Tui tale ga, taumada ena nodra ivavakoso na lumuti qai muri me baleti vuravura taucoko.​—Kolosa 1:​13; Iperiu 7:​26; Vakatakila 11:15.

¹⁶ Ni bera ni lako mai vuravura o Jisu, dua na ka na nona dau taleitaki keda na tamata. (Vosa Vakaibalebale 8:​31) Ena nona mai bula vakatamata, sa qai mai vakila na veika dredre eda dau sotava ena noda qarava na Kalou. E vola na yapositolo o Paula: “Sa kilikili kina kei koya [Jisu] me yaco me vakataki ira sara na tacina e na ka kece ga; me yaco rawa kina me nodra Bete Levu, dauloloma ka lomadina . . . Me vaka ni a sa dau veretaki ka vakararawataki ko koya, sa rawa vua edaidai me vukei ira era sa dau veretaki.” Sa rawa vei Jisu me “lomani keda e na noda malumalumu” baleta ni a “veretaki e na veitikina kece sara me vakataki keda, ia e a sega sara ni bau i valavala ca ko koya.”​—Iperiu 2:​17, 18, VV; 4:​15, 16, VV.

17, 18. (a) Cava eda dikeva rawa ena ka e kaya o Jisu ina vitu na ivavakoso mai Esia Lailai me baleta na titobu ni nona vakavinavinaka? (b) Na cava era sa vakarautaki tiko yani kina na lotu Vakarisito lumuti oya?

¹⁷ Ni vakaturi o Jisu, sa qai matata ga vua na veika rarawa eratou dau sotava nona yapositolo. Dikeva mada na nona ivola ina vitu na ivavakoso e Esia Lailai, me vaka e qai vola na yapositolo o Joni. E kaya o Jisu ina ivavakoso mai Simurina: “Au sa kila na nomu . . . vakararawataki kei na nomu dravudravua.” E vaka e kaya tiko o Jisu, ‘Au kila vinaka na nomuni leqa; Au kila vinaka na veika oni sotava tiko.’ Ena nona yalololoma, salavata kei na kaukaua e soli vua ena vuku ni nona vosota na rarawa me yacova sara na mate, e qai tomana o Jisu: “Dou gumatua mo dou yacova na mate, au na qai solia vei kemudou nai sala ni bula.”​—Vakatakila 2:​8-​10.

¹⁸ Nida raica na veika e kaya o Jisu ina vitu na ivavakoso, eda na dikeva kina ni kila vinaka o koya na veika dredre era sotava voli na nona tisaipeli, e vakavinavinakataka tale ga na nodra yalodina. (Vakatakila 2:​1–​3:​22) Nanuma ni o Jisu a vosa tiko vei ira na lotu Vakarisito lumuti e nodra inuinui mera veiliutaki vata kei koya i lomalagi. O koya gona, era sa vakarautaki tiko mera ucui koya nodra Turaga ena vuku ni itavi cecere mera qarava, oya mera taurivaka na isoro i Karisito me wali kina na leqa vakaitamera e sa mai bika tu na kawatamata.​—Vakatakila 5:​9, 10; 22:​1-5.

19, 20. Era vakaraitaka vakacava na lewe ni ‘isoqosoqo levu’ na nodra vakavinavinakataki Jiova kei na Luvena?

¹⁹ Na loloma i Karisito e sega ni yala ga vei ira na nona imuri lumuti, ia e tarai ira tale ga na ‘so tani tale na sipi,’ e milioni vei ira oqo era na lewe ni “soqosoqo levu . . . mai na veivanua kece,” era na bula sivia “na veivakararawataki levu.” (Joni 10:16; Vakatakila 7:​9, 14) O ira oqo era sa tabili mai ena yasa i Jisu ena vuku ni nodra marautaka na isoro ni veivoli, kei na nodra na rawa ni taukena na bula tawamudu. Era vakaraitaka vakacava na nodra vakavinavinaka? Ena nodra “qaravi koya [na Kalou] e na siga kei na bogi.”​—Vakatakila 7:​15-​17.

²⁰ Sa toka ena tabana e 27 ina 30 na itukutuku ni cakacaka e vuravura raraba me baleta na yabaki vakacakacaka sa oti, 2006. Nida dikeva, eda na vakadinata ni o ira na italatala yalodina oqo era sa qaravi Jiova dina tiko “ena siga kei na bogi.” Ena loma mada ga ni dua na yabaki oqori, era vakayagataka kina o ira, kei ira na ilawalawa lailai lumuti era se vo e vuravura, e 1,333,966,199 na aua ena cakacaka vakaitalatala​—na balavu ni gauna oqo e tautauvata kei na 150,000 vakacaca na yabaki!

Vakaraitaka Tiko ga na Nomu Vakavinavinaka!

21, 22. (a) Me baleta na noda dau vakavinavinaka, na cava me qaqarauni kina na lotu Vakarisito ena gauna oqo? (b) Cava ena dikevi ena ulutaga e tarava?

²¹ E veivakadrukai na nodrau dau vakavinavinakataka o Jiova kei na Luvena na ka eda cakava na tamata ivalavala ca. Ia, ka ni rarawa ni levu ga era sega ni bau via kauaitaka na Kalou, era kauaitaka ga na veika e baleti ira. E vola o Paula ni vakamacalataki ira tiko na bula ena “iotioti ni veisiga” nira na “dau nanumi ira ga, dau kocova na ilavo . . . Era na sega sara ga ni dau vakavinavinaka.” (2 Timoci 3:​1-5, Phillips) Era duidui sara na lotu Vakarisito dina. Era vakaraitaka nodra vakavinavinakataka na veika e cakava vei ira na Kalou ena nodra dau masuti koya mai vu ni lomadra, era marautaka nodra talairawarawa vua na Kalou, ra qai qaravi koya ena yalodra taucoko!​—Same 62:8; Marika 12:30; 1 Joni 5:3.

²² E sega ni tukuni rawa na levu ni isolisoli vakayalo e vakarautaka tu vakayalololoma vei keda o Jiova. Ena ulutaga gona e tarava, eda na dikeva kina e vica. Nida vakasamataki ira tiko na “[i]solisoli vinaka” kece oqo, me uqeta mada ga na lomada meda vakalevutaka tiko ga na noda dau vakavinavinaka.​—Jemesa 1:17.

O na Sauma Vakacava?

• Sa vakaraitaka vakacava o Jiova nona dau vakavinavinakataka na veika eda cakava?

• Eda na vakamarautaka vakacava na loma i Jiova nida tiko taudua?

• Sala cava soti e dau vakaraitaka kina o Jisu na nona vakavinavinaka?

• Ena nona itavi ni veiliutaki, e sa qai uasivi ga vakacava na veinanumi kei na vakavinavinaka i Jisu ena nona mai bula e vuravura?

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Me vaka ga na nona taleitaka na itubutubu na ka lailai cava e bau rawata vua na luvena, e dau taleitaka tale ga o Jiova na noda solia vua na noda vinaka kece