Na Matanitu ni Kalou e Uasivi Duadua

A VAKAVULICA o Jisu Karisito vei iratou na nona imuri: “Mo dou qai masu . . . vaka oqo: ‘Tama i keimami mai lomalagi, me vakarokorokotaki na yacamuni, me yaco mai na nomuni matanitu, me caka na lomamuni e vuravura, me vaka sa caka tiko mai lomalagi.’” (Maciu 6:​9, 10, VV) Era kila e levu na masu oqo me Masu ni Turaga, e vakamacalataka sara tale ga na inaki ni Matanitu ni Kalou.

Io, ena vakayagataki na Matanitu oqori me vakacerecerei kina na yaca ni Kalou. Me na tababokoci vakadua na vakarogorogocataki ni yacana ena vuku ni talaidredre i Setani, vaka kina na tamata. E bibi dina oqo. Baleta na nodra marau na ibulibuli vuku kece ena vakatau ena nodra rokova na yaca ni Kalou, ra qai tu vakarau mera ciqoma ni dodonu ga me veiliutaki.​​—Vakatakila 4:​11.

Kena ikuri, a vakaduri na Matanitu oqo me rawa ni ‘caka kina na loma ni Kalou e vuravura, me vaka sa caka tiko mai lomalagi.’ Na cava na loma ni Kalou? Oya me vakavinakataki na nodrau veiwekani na Kalou kei na tamata, a vakacacana o Atama. Na Matanitu oqo ena cakava tale ga na inaki i Jiova, na Turaga Cecere ni lomalagi kei vuravura, me na tauyavutaka na parataisi e vuravura mera na bula mamarau tawamudu kina na tamata yalododonu. Io, na Matanitu ni Kalou ena sega wale ga ni mai vakaotia na leqa kece e vakavuna na ivalavala ca taumada, ena vakavatukanataka tale ga na nona inaki loloma na Kalou me baleta na noda vuravura. (1 Joni 3:8) Na Matanitu ni Kalou kei na veika ena vakayacora, e usutu bibi sara ga ni iVolatabu.

Cava Soti e Uasivi Kina?

Na Matanitu ni Kalou e dua dina na matanitu, e kaukaua tale ga. E vakaraitaka vakalailai vei keda na parofita o Taniela na kaukaua ni Matanitu oqo. Se tukuna sara tu mai ena gauna makawa: “Ena qai vakatura na Kalou ni lomalagi e dua na matanitu . . . ena vurumemeataka ga ka vakaotia na veimatanitu [kece ni tamata].” Kuria, e laurai ena veitabagauna nira basika ra yali tale yani na matanitu ni tamata, ia na Matanitu ni Kalou “ena sega ni vakarusai rawa.” (Taniela 2:​44) Sega ni koya wale ga oqori. Na veika kece e vauca na Matanitu oqo e uasivita na ka kece e rawata na matanitu ni tamata.

Tui vinaka duadua na Tui ni Matanitu ni Kalou. O cei beka na Tui oya? A vakaraitaki vei Taniela ena “raivotu” kei na “tadra,” na iLiuliu ni Matanitu ni Kalou ni “vaka e dua na Luve ni tamata” e lako vua na Kalou Kaukaua duadua. A soli vua na Tui oqo me tawamudu nona “lewa, kei na vakarokoroko kei na matanitu.” (Taniela 7:​1, 13, 14) Na Luve ni tamata e dusi Jisu Karisito​​—oya na Mesaia. (Maciu 16:​13-​17) O Jiova e lesia sara ga na Luvena me Tui ni Matanitu oqo. Ni se tiko e vuravura o Jisu, a kaya vei ira na Farisi: “Na Matanitu ni Kalou sa tu ena kemudou maliwa,” e vakaibalebaletaka ni o koya, na Tui ni Matanitu oya, sa tiko ena kedra maliwa.​​—Luke 17:​21, NW.

O cei e sa bau vakadinadinataki me iliuliu vinaka me vakataki Jisu? Sa vakadeitaki oti ni sega ni vakamelei rawa nona dau caka dodonu o Jisu, e iLiuliu nuitaki, qai dauyalololoma. Na itukutuku kei Jisu ena Kosipeli e tukuni koya ni turaga dauyavala, e dauloloma dau qai veikauaitaki. (Maciu 4:​23; Marika 1:​40, 41; 6:​31-​34; Luke 7:​11-​17) Kena ikuri, ni sa vakaturi oti i lomalagi ena sega ni rawai koya tale o mate, se na veika eda dau sotava na tamata.​​—Aisea 9:​6, 7.

Cecere na vanua e veiliutaki mai kina o Jisu, kei ira na veiliutaki kaya. Ena nona tadra, e raivotutaka tale ga kina o Taniela “na matanitu kei na lewa . . . ena soli vei ira na yalosavasava.” (Taniela 7:​27) Sega ni o Jisu duadua ga ena veiliutaki. So tale era na veiliutaki vata kei koya mera tui, ra bete tale ga. (Vakatakila 5:​9, 10; 20:6) Me baleti ira oqori e vola na yapositolo o Joni: “Au sa qai raica, e dua na Lami sa tu cake tu e na ulunivanua ko Saioni, ka ra sa tu vata kaya e lewe 144,000, . . . era sa voli oti mai vuravura.”​​—Vakatakila 14:​1-3, VV.

Na Lami e vakaibalebaletaki Jisu Karisito ena nona itutu vakatui ena Matanitu ni Kalou. (Joni 1:​29; Vakatakila 22:3) Na ulunivanua o Saioni e vakatakarakarataki lomalagi.a (Iperiu 12:22) Kena ibalebale nira na veiliutaki mai lomalagi o Jisu kei ira na le 144,000. E vanua cecere dina me na ia mai kina na veiliutaki! Nira tiko mai lomalagi, e macala ga ni na raba na ka era raica. Ni dabe mai lomalagi na “matanitu ni Kalou,” oya na vuna e vakatokai tale ga kina me “matanitu vakalomalagi.” (Luke 8:​10; Maciu 13:11) Ena sega gona ni dua na iyaragi, se ivalu sara mada ga vakaniukilia me yacova rawa, se me vakarusa na Matanitu vakalomalagi oqo. Ena sega ni rawa ni vakamalumalumutaki, ia ena vakayacora ga na inaki a vakaduria kina o Jiova.​​—Iperiu 12:28.

Era nuitaki na mata ni Matanitu ni Kalou e vuravura. Eda kila vakacava oqo? E kaya na Same 45:16: “O na lesi ira me ra turaga e vuravura taucoko.” Na vosa “O” ena parofisai oqo, e dusia tiko na Luve ni Kalou. (Same 45:​6, 7; Iperiu 1:​7, 8) O koya gona, o Jisu Karisito sara ga ena lesi ira na ravouvou mera nona mata. Eda nuidei nira na yalodina ena nodra muria na nona veidusimaki. Nikua sara mada ga, o ira na qase era veiqaravi ena ivavakoso vakarisito era vulica me kua “ni ra dau vakacolasau” vei ira era vakabauta vata, ia mera veitaqomaki, veivakacegui, ra qai vakayaloqaqataki ira na mataveitacini.​​—Maciu 20:​25-​28, VV; Aisea 32:2.

Ra tamata yalododonu o ira era na vakarurugi ena Matanitu ni Kalou. Ena rai ni Kalou, o ira oqo era yalododonu ra qai yalodina. (Vosa Vakaibalebale 2:​21, 22) E kaya na iVolatabu: “Ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua; ka na daumarau tiko e na veivakacegui vakaidina.” (Same 37:11) O ira na vakarurugi ena Matanitu ni Kalou era yalomalumalumu​​—rawarawa nira vakavulici, yalomalua, yalovinaka, ra qai maloku. Era kauaitaka vakalevu ga na veika vakayalo. (Maciu 5:​3, NW) Era vinakata mera cakava na ka e dodonu ra qai ciqoma na veidusimaki ni Kalou.

E uasivi vakaoti na kena lawa. Na lawa kei na ivakavuvuli ni Matanitu oqo e vakarautaka sara ga na Kalou o Jiova. Sega ni kena inaki me yalana vakatawadodonu na ka eda cakava, ia me yaga ga vei keda. (Same 19:​7-​11) Levu era sa vakila sara tiko ga ena gauna oqo na yaga ni nodra muria na ivakatagedegede savasava i Jiova. Kena ivakaraitaki, nira muria na ivakasala ena iVolatabu na tagane vakawati, yalewa vakawati kei ira na gone, ena vakavinakataka na nodra bula vakavuvale. (Efeso 5:33–​6:3) Nida muria na ivakaro meda “dauloloma,” ena toroya cake na vinaka ni noda veimaliwai kei ira tale e so. (Kolosa 3:​13, 14) Na noda bulataka na ivakavuvuli e yavutaki ena iVolatabu, eda na bucina tale ga kina meda tamata dau cakacaka vinaka, vaka kina na noda raica vakayalomatua na veika e baleta na ilavo. (Vosa Vakaibalebale 13:4; 1 Timoci 6:​9, 10) Noda tarovi keda mai na daumateni, itovo tawakilikili, vakatavako, kei na wainimate gaga, eda sa taqomaka tiko kina noda bula.​​—Vosa Vakaibalebale 7:​21-​23; 23:​29, 30; 2 Korinica 7:1.

Na Matanitu ni Kalou a vakadonuya na Kalou me vakaduri. Na kena Tui​​—na Mesaia, o Jisu Karisito​​—kei ira era veiliutaki vata era na saumitaro vua na Kalou ena kena muri na nona lawa savasava, kei na nona ivakavuvuli. O ira na vakarurugi kina, kei ira na kena mata e vuravura era marautaka nira muria na lawa ni Kalou. E ka bibi duadua ena nodra bula era veiliutaki ena Matanitu ni Kalou kei ira era vakarurugi kina na nodra vakaliuca na Kalou. O koya gona, na Matanitu oqo e liutaka sara ga na Kalou. Sa macala tu ga ni na vakayacora na inaki a vakaduria kina. Ia, ena tekivu veiliutaki e naica na Matanitu ni Kalou, e kilai tale ga me Matanitu ni Mesaia?

Tekivu Veiliutaki na Matanitu

Ena kilai na gauna e tekivu veiliutaki kina na Matanitu ni Kalou ena veivosa a cavuta o Jisu. A kaya: “[E]ra na butuki Jerusalemi sobu ko ira na veimatanitu, me yacova nai vakataotioti ni nodra gauna na veimatanitu.” (Luke 21:24) O Jerusalemi na koro duadua ga a digitaki e vuravura me vakatikori kina na yaca ni Kalou. (1 Tui 11:36; Maciu 5:​35) Oqori na koroturaga a vakaduri kina na matanitu e vakadonuya, qai tokona na Kalou. Ia, era na butuka sobu na veimatanitu ni tamata na koroturaga oya, ena nodra vakavuna me mudu tu mada na veiliutaki ni Kalou vei ira na nona tamata. Na gauna cava e tekivu kina na butuki sobu kei Jerusalemi?

A tukuni vua na iotioti ni tui e dabe ena itikotiko vakaturaga i Jiova e Jerusalemi: “Mo luvata tani nai sala dina, ka kauta tani nai sala vakatui: . . . Ena segasega tale, ka me lako mada mai ko koya sa dodonu me nona; ia ka’u na solia vua.” (Isikeli 21:​25-​27) Na isala vakatui ena luva tani mai vua na tui oya, ena qai tagutuvi tu mada nona liutaki ira nona tamata na Kalou. A yaco oqo ena 607 B.S.K., ena nodra vakarusai Jerusalemi na kai Papiloni. Ena “nodra gauna na veimatanitu,” ena sega ni dua na matanitu e vuravura me matataka na veiliutaki ni Kalou. Ia ena icavacava ni gauna oya sa na qai solia o Jiova na veiliutaki vua e “dodonu me nona”​​—oya o Jisu Karisito. E vakacava na kena dede na gauna oya?

E tukuni ena parofisai i Taniela: “Taya sobu na kau, ka vakarusa; ia na vu ni wakana me tu ga e na qele, ka me sa vauci kina e na wa aironi ka parasa, . . . ka me oti mada vua e vitu na gauna.” (Taniela 4:​23) Eda na raica na “vitu na gauna” e cavuti e ke, e tautauvata na kena dede kei na “nodra gauna na veimatanitu.”

Ni cavuti na vunikau ena iVolatabu, ena so na gauna e rawa ni vakatakarakarataka na tamata yadua, veiliutaki, se na veimatanitu. (Same 1:3; Jeremaia 17:​7, 8; Isikeli, wase 31) E “raici mai nai yalayala kei vuravura” na vunikau vakaivakatakarakara oqo. (Taniela 4:​11) O koya gona, na veiliutaki e vakatakarakarataka na vunikau ena tamusuki qai vauraki na tolona e yaco sara ina “[i]yalayala kei vuravura,” e okata na matanitu kece ni tamata. (Taniela 4:​17, 20, 22) Na vunikau e dusia na veiliutaki cecere ni Kalou, vakabibi na kena liutaki na vuravura. Laurai na veiliutaki oqo ena nona vakaduria vakalekaleka na Kalou e dua na matanitu vei ira na nona tamata na Isireli. Ia, e tamusuki na vunikau vakaivakatakarakara, qai vauraki na tolona ena kopa kei na aironi me kua tu mada ni tubu. Oqo e dusia ni na tagutuvi na veiliutaki ni matanitu e vakayagataka na Kalou e vuravura, me vaka a yaco ena 607 B.S.K.​​—ia a sega ni tagutuvi vakadua. Ena vauraki tu na vunikau me yacova ni sa cava na “vitu na gauna.” Ni sa cava na gauna oya, ena qai solia o Jiova na veiliutaki vua e dodonu me nona, o Jisu Karisito. E macala gona ni “vitu na gauna” kei “na nodra gauna na veimatanitu” erau dusia vata tiko ga e dua na ka.

Ena vukei keda na iVolatabu meda kila na balavu ni “vitu na gauna.” E kaya ni tautauvata na 1,260 na siga kei na “dua na gauna, kei na gauna tale eso, kei na veimama ni gauna”​​—na kena isoqoni e tolu veimama “na gauna.” (Vakatakila 12:​6, 14) Kena ibalebale ni vakaruataki na tolu veimama “na gauna,” na kena isoqoni e vitu na gauna, se 2,520 na siga.

Nida wilika na 2,520 na siga me tekivu mai na 607 B.S.K., eda na yacova na 600 B.S.K. Ia, na vitu na gauna e balavu cake na gauna e kovuta. Se vakacagau tiko ga oqori donuya na nona cavuta o Jisu “na nodra gauna na veimatanitu.” E macala, na vitu e gauna vakaparofisai. Oya na vuna ena vakayagataki ga kina na lawa vakaivolatabu: ‘Na dua na siga me dua na yabaki.’ (Tiko Voli mai na Lekutu 14:34; Isikeli 4:6) O koya gona, na vitu na gauna ni nodra vakacolasau na veimatanitu kaukaua kei vuravura, e 2,520 na yabaki. Sega ni vakalatilati na Kalou ena gauna kece oqori. Nida tekivu wilika na 2,520 na yabaki mai na 607 B.S.K., eda na yacova na 1914 S.K. Oya sara ga na yabaki e cava kina “na nodra gauna na veimatanitu,” se na vitu na gauna. Kena ibalebale oqo ni a tekivu veiliutaki o Jisu Karisito ena Matanitu ni Kalou ena 1914.

“Me Yaco Mai na Nomuni Matanitu”

Ni sa tauyavutaki oti na Matanitu e liutaka na Mesaia mai lomalagi, meda masuta tiko beka ga na kena yaco mai, me vaka e vakavulica o Jisu? (Maciu 6:​9, 10, VV) Io. E dodonu qai yaga dina na noda kerea me yaco mai na Matanitu ni Kalou. Vakauasivi, ni se bera ni vakilai taucoko na lewa ni Matanitu ni Kalou e vuravura.

Sa na dua na kalougata levu era na sotava na tamata yalodina ni sa na yaco oqori! E kaya na iVolatabu: “Na Kalou ena tiko vata kei ira, . . . ena tavoya tani na wai-ni-mata mai na matadra; ia ena sega tale na ciba, se na rarawa, se na tagi, ka na sega tale na vutugu: ni sa takali tani na ka makawa.” (Vakatakila 21:​3, 4) Gauna oya, ‘ena sega ni kaya na lewenikoro, Kau sa tauvimate.’ (Aisea 33:24) O ira era vakamarautaka na Kalou era na bula tawamudu. (Joni 17:3) Nida waraka tiko me vakayacori na vosa ni yalayala oqori kei na veiparofisai totoka tale e so e cavuti tu ena iVolatabu, meda ‘vakasaqara taumada tiko ga na Matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu.’​​—Maciu 6:​33.

[iVakamacala e ra]

[Tikina bibi ena tabana e 4]

O Jiova e lesi Jisu Karisito me Tui ni Matanitu ni Kalou

[Droini/​iYaloyalo ena tabana e 6]

2,520 na yabaki

Okotova 607 ◀ B.S.K. S.K. ▸ Okotova 1914

606 1⁄4 na yabaki 1,913 3⁄4 na yabaki

“ Na nodra gauna na veimatanitu” a tekivu ena 607 B.S.K. qai cava ena 1914 S.K.

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Era na vakalougatataki vakalevu o ira era na vakarurugi ena Matanitu ni Kalou