Sa Voleka ni Veivakabulai na Matanitu ni Kalou!

“Me yaco mai na nomuni matanitu, me caka na lomamuni e vuravura, me vaka sa caka tiko mai lomalagi.”​—MACIU 6:​10, VV.

1. Na cava na usutu ni nona veivakavulici o Jisu?

ENA gauna a vunau kina o Jisu ena Ulunivanua, a cavuta e dua na masu e vakamacalataki kina vakalekaleka na usutu ni nona veivakavulici. E vakavulici ira nona imuri mera masuta na Kalou: “Me yaco mai na nomuni matanitu, me caka na lomamuni e vuravura, me vaka sa caka tiko mai lomalagi.” (Maciu 6:​9-​13, VV) “Sa qai lako voli emuri ko koya [Jisu] e na veikoro kece ga kei na veikoro lalai kecega, ka vunau, ka tukuna nai tukutuku-vinaka ni matanitu ni Kalou.” (Luke 8:1) Uqeti ratou nona imuri na Karisito: “Dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu.” (Maciu 6:​33) Eda na vulica ena iulutaga qo na idusidusi yaga eda na rawa ni vakayagataka ena cakacaka vakavunau. Vakasamataka mada na saunitaro qo: E vakacava sara mada na bibi ni kena tukuni na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou? Mera vakabulai mai na cava na kawatamata? Ena vakabulai keda vakacava na Matanitu ni Kalou?

2. E vakacava na bibi ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou?

² A parofisaitaka o Jisu: “Na vunautaki mada na i Tukutuku Vinaka ni matanitu ki na vuravura taucoko, me i vakadinadina ki na veivanua kece ga, sa na qai yaco mai na i vakataotioti.” (Maciu 24:​14, VV) E bibi dina na itukutuku vinaka me baleta na Matanitu ni Kalou. E itukutuku bibi duadua e vuravura! Ena sivia na 100,000 na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova e vuravura raraba, sega ni vakatauvatani rawa nodra ogaoga tiko e voleka na vitu na milioni na dauveiqaravi ni Kalou ena cakacaka vakavunau, mera vunautaka na kena sa tauyavutaki oti na Matanitu ni Kalou. Sa bau dua dina na itukutuku vinaka na tauyavutaki ni matanitu qo baleta ni vakaraitaka nona sa vakatura na Kalou e dua na matanitu mai lomalagi me liutaka na veika e vuravura. Ena veiliutaki qo, sa na qai vakayacori kina na loma i Jiova e vuravura me vaka sa caka tiko mai lomalagi.

3, 4. Na cava ena yaco ni sa vakayacori na loma ni Kalou e vuravura?

³ Na cava ena yacovi ira na kawatamata ni sa caka e vuravura na loma ni Kalou? O Jiova ena “tavoya tani kecega na wai-ni-mata mai na matadra; ia ena sega tale na ciba, se na rarawa, se na tagi, ka na sega tale na vutugu.” (Vkta. 21:4) Sega tale na tauvimate se mate ena vuku ni valavala ca. E nanumi ira vinaka tu na sa mate o Jiova qai yalataka ena iVolatabu ni na vakaturi ira, era na rawa tale ga ni bula tawamudu: “Ni na tu cake tale ko ira na mate, ko ira na yalododonu, kei ira na sega ni yalododonu.” (Caka. 24:15) Sa na sega vakadua na ivalu, tauvimate, se via kana, ena qai parataisi na vuravura. Na manumanu kila mada ga era na veilomani vakataki ira, ra na manoa tale ga vei keda.​—Same 46:9; 72:16; Aisea 11:​6-9; 33:24; Luke 23:43.

⁴ Sa da na vakalougatataki dina ena veiliutaki ni matanitu qo, sa rauta me parofisaitaki ena iVolatabu na vosa ni veivakacegui qo: “Ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua; ka na daumarau tiko e na veivakacegui vakaidina.” Ia cava ena yacovi ira na dau vakavu ca? E kaya na iVolatabu: “Malua mada vakalailai, ena qai takali na tamata ca.” Ia o “ira sa dauwaraki Jiova, era na taukena na vanua.”​—Same 37:​9-​11.

5. Na cava ena vakayacori ena ituvaki ca qo?

⁵ Me vakayacori na inaki oya, ena vinakati taumada me vakarusai na ituvaki ca qo kei ira na veiliutaki tiko kina, na lotu, kei na veika vakabisinisi. Qori sara ga na ka ena vakayacora na matanitu vakalomalagi. A uqeti na parofita o Taniela me parofisaitaka: “E na nodra gauna na tui ko ya [veiliutaki tiko ena gauna qo] ena qai vakatura na Kalou ni lomalagi e dua na matanitu [e lomalagi] ena sega sara ni vakarusai rawa: ia na matanitu ko ya ena sega ni biu tu me nodra na tamata tani, ia ena vurumemeataka ga ka vakaotia na veimatanitu oqori [ena gauna qo], ka na tu ga ka sega ni mudu.” (Tani. 2:​44) Na Matanitu ni Kalou oya na matanitu vou vakalomalagi​—ena liutaka na isoqosoqo tamata era na bula ena vuravura vou. Sa na qai yaco na ‘lomalagi vou kei na vuravura vou, me tiko kina nai valavala dodonu.’​—2 Pita 3:​13.

Sa Qai Gadrevi ga na Veivakabulai ena Gauna Qo

6. E vakamacalataka vakacava na iVolatabu na ituvaki ca kei vuravura?

⁶ A tekivu vakila na leqa na kawatamata ena gauna ratou talaidredre kina o Setani, Atama kei Ivi, ena nodratou vinakata me ratou vakatulewataka ga na ka e dodonu kei na ka e sega ni dodonu. Sivia e 1,600 na yabaki mai na gauna ya, ni bera na waluvu, “sa ka levu nai valavala ca ni tamata e vuravura, io sa ca walega e na veisiga kecega nai naki kecega kei na nanuma ni lomana.” (Vkte. 6:5) Ni oti tale e 1,300 na yabaki, a raica o Solomoni ni sa qai ca ga na ituvaki, mani vola kina: “Ka’u a vakacaucautaki ira vakalevu kina na mate era sa mate yani, ka vakalailai na bula era bula tiko. Ia sa ca ruarua koi rau oqo ka vinaka ko koya sa sega ni sucu mai, ko koya ka sega ni raica na cakacaka ca sa ia e ruku ni mata-ni-siga.” (Dauv. 4:​2, 3) Ni oti tale e 3,000 na yabaki, sa yaco sara mai ina noda gauna, ia sa qai levu tiko ga na ca.

7. Cava sa qai gadrevi ga kina ena gauna qo me vakabulai keda na Kalou?

⁷ E dina ni sa vakayabaki na kena yaco tiko na veika ca, ia sa qai gadrevi ga vakalevu na veivakabulai ni Matanitu ni Kalou. Ni vakatauvatani kei na veisiga e liu, e torosobu sara ga na veika e yaco ena 100 na yabaki sa oti, ia sa qai ca sara ena gauna qo. Kena ivakaraitaki, e volaitukutukutaka na Worldwatch Institute: “Nira soqoni vata na iwiliwili ni tamata era mate ena ivalu kece e yaco mai na imatai ni senitiuri me yacova mai na yabaki 1899, e vakatolutaki tale me qai tautauvata kei na kedra iwiliwili na mate ena ivalu ena [ika20] ni senitiuri.” Tekivu mai na 1914 sa ra mate e sivia na 100 na milioni ena ivalu! Kaya e dua na encyclopedia ni yacova na 60 na milioni era mate ena iKarua ni iValu Levu. So na matanitu era sa vakaiyaragi tu vakaniukilia, ra rawa kina ni vakamatea e dua na iwase levu ni tamata e vuravura. Dina ni sa tiko sara ena ivakatagedegede e cake na veika vakasaenisi kei na veiqaravi vakavuniwai, era se vakaleqai tiko ga e rauta ni lima na milioni na gone ena vuku ni viakana.​—Raica na wase 9 ni ivola Na Cava Sara Mada e Kaya na iVolatabu?

8. Na cava sa vakadinadinataki ena nodra veiliutaki tiko na tamata ena vica na udolu na yabaki sa oti?

⁸ Sa sega tu ga ni walia rawa na sasaga vakatamata na veika ca eda donuya tu nikua. Era se sega tiko ga ni vakaceguya rawa na vuravura ni politiki, veika vakailavo, se isoqosoqo ni lotu na nodra gagadre na kawatamata mera vakacegui, ra veiyaloni, ra tiko vinaka, ra bulabula tale ga. Era sega sara ga ni bau walia rawa na leqa eda vakila tu qo na kawatamata, ia era sa qai kuria ga. Nodra veiliutaki na tamata me vica vata na udolu na yabaki e vakadinadinataka ga na vosa qo: “Sa sega ni vu mai vua na tamata na nona sala: sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jere. 10:23) Io, “na gauna sa lewa kina na tamata vua na tamata tani ka sa mani ca kina.” (Dauv. 8:9) Eda kila tale ga ni “sa vutugu vata ko vuravura taucoko, ka sa yaluma e na rarawa, ka yacova na siga oqo.”​—Roma 8:​22.

9. Na ituvaki cava mera namaka na lotu vaKarisito ena “iotioti ni veisiga qo”?

⁹ Sa tukuna oti na iVolatabu na ka eda na vakila ena gauna qo: “Na yaco eso na gauna ni veivakararawataki e na veisiga maimuri [“na iotioti ni veisiga,” NW].” Ni oti na kena vakamacalataki na ituvaki ena iotioti ni veisiga ni veiliutaki ni tamata, sa qai tukuni tale ena parofisai: “Ko ira na tamata ca kei ira na dauveitemaki, era na tubu cake me ra ca sara.” (Wilika 2 Timoci 3:​1-5, 13.) Qori na ka ena namaka na lotu vaKarisito, ni “sa koto ga vua na vu-ni-ca [o Setani] ko ira kecega na kai vuravura.” (1 Joni 5:​19) Ia o Jiova e sa na vakarau vakabulai ira na lomani koya dina. Ena vakabulai ira mai na vuravura cacamatua qo.

Na iVurevure Nuitaki Duadua ga ni Veivakabulai

10. Na cava e tukuni kina ni iVurevure dina ni veivakabulai o Jiova?

¹⁰ Nida vunautaka na itukutuku vinaka, meda vakabibitaka ni o Jiova ga e iVurevure dina ni veivakabulai. E tu vua na kaukaua qai vinakata sara ga me vakabulai ira na nona dauveiqaravi ena veika ca se dredre e yacovi ira. (Caka. 4:​24, 31; Vkta. 4:​11) Meda vakadeitaka ni dau vakabulai ira nona tamata o Jiova, e dau vakayacora tale ga na nona inaki, ni yalataka: “Me vaka dina na ka ka’u sa nanuma, ena yaco vakakina.” “Ena sega ni lesu tale wale vei [koya]” na nona vosa.​—Wilika Aisea 14:​24, 25; 55:​10, 11.

11, 12. Na cava sa yalataka tu na Kalou vei ira nona dauveiqaravi?

¹¹ E yalataka tu o Jiova ni na vakabulai ira na nona dauveiqaravi ena gauna ena lewai ira kina na tamata ca. Ni talai Jeremaia, na nona parofita, me lai vosa ena doudou vei ira na tamata ivalavala ca, e kaya na Kalou: ‘Mo kakua ni rere.’ Na vuna? “Ni’u sa tiko vata kei iko . . . me’u vakabulai iko.” (Jere.1:8) Na ka e cakava o Jiova e tautauvata sara ga kei na ka a yaco ena gauna a vakarau vakarusai Sotoma kina kei Komora, e tala e rua na agilosi me rau kauti Loti kei na nona vuvale tani mai na vanua ya. “Sa qai vakatauca ko Jiova na sulifure kei na buka waqa . . . ki na dela i Sotoma kei Komora.”​—Vkte. 19:​15, 24, 25.

¹² Ena vakabulai ira na cakava na lomana o Jiova, qai roboti vuravura nona veivakabulai. Na gauna a vakarusa kina na vuravura ena Waluvu, a “vakabulai ga ko Noa o koya ka vunautaka tiko na ivalavala dodonu, kei na lewe vitu tale na tamata.” (2 Pita 2:​5, VV) Ena vakabulai ira na yalododonu o Jiova ena gauna sa na vakarusa kina na ituvaki ca qo. E tukuna kina nona Vosa: “Dou vakasaqarai Jiova, oi kemudou kece sa yalomalumalumu e na vanua . . . dou qara mada na yalododonu, vakasaqara na yalomalumalumu: dou na vuni beka kina e na siga ni cudru i Jiova.” (Sefa. 2:3) Ni oti na veivakarusai, ‘era na tiko dei na yalododonu, ia ena muduki tani e vuravura na tamata ca.’​—Vkai. 2:​21, 22.

13. Era na vakabulai vakacava na dauveiqaravi i Jiova era sa mate?

¹³ Ia, levu na dauveiqaravi ni Kalou era sa mate ena vuku ni tauvimate, veivakacacani, kei na so tale. (Maciu 24:9) Era na vakabulai vakacava? Me vaka sa vakamacalataki oti, era “na tu cake tale ko ira . . . na yalododonu.” (Caka. 24:15) E veivakacegui dina nida kila ni sega ni dua e rawa ni tarovi Jiova me vakabulai ira nona dauveiqaravi!

Na Matanitu Lewadodonu

14. Na cava eda nuidei kina ni lewadodonu na Matanitu ni Kalou?

¹⁴ Ena cakacaka vakavunau, rawa nida vakamacalataka ni lewadodonu na Matanitu vakalomalagi i Jiova. Qo e ka dina baleta ni vakavotui kina na itovo vakasakiti ni Kalou, me vaka na lewadodonu, yalododonu kei na loloma. (Vkru. 32:4; 1 Joni 4:​8) Sa solia oti o Jiova na lewa ni Matanitu vei Jisu Karisito, ni ganita koya dina me veiliutaki e vuravura. E inaki tale ga i Jiova mera lai bula i lomalagi na 144,000 lotu vaKarisito lumuti era digitaki mai vuravura mera veiliutaki kei Karisito.​—Vkta. 14:​1-5.

15. Veidutaitaka na veiliutaki ni Matanitu ni Kalou kei na veiliutaki vakatamata.

¹⁵ Sa na bau duidui sara ga na nona veiliutaki o Jisu kei ira na 144,000 ni vakatauvatani kei na nodra veiliutaki na tamata ivalavala ca! O ira na veiliutaki tiko ena gauna qo era sega ni dau loloma ra qai uqeti ira na lewe ni nodra matanitu ena ivalu, era tini vakamatei kina e vica na milioni. E vakasalataki keda kina na iVolatabu meda kua ni vakararavi vua e dua tale, ‘ni sa sega vua na ka mo bula kina’! (Same 146:3) Ia ena veiliutaki vakayalololoma na Karisito! “Dou lako mai vei au, koi kemudou vakaaduaga sa oca ka colata nai colacola bibi,” kaya o Jisu, “ka’u na vakacegui kemudou. Vakataqara vei kemudou na noqui vua, ka vuli vei au, ni’u sa yalomalua ka yalomalumalumu: dou na kunea kina na vakacegu ni yalomudou. Ni sa rawarawa na noqui vua, ka mamada na noqui colacola.”​—Maciu 11:​28-​30.

Voleka ni Tini na iOtioti ni Veisiga!

16. Ena tini vakacava na iotioti ni veisiga qo?

¹⁶ Tekivu mai na 1914, na vuravura qo sa tu ena iotioti ni veisiga se ‘na ivakataotioti ni veisiga kei vuravura.’ (Maciu 24:3) Sa voleka sara ni yaco na ‘veivakararawataki levu’ a tukuna o Jisu. (Wilika Maciu 24:21.) Sega ni vakatauvatani rawa na veivakararawataki levu qo, ni na vakarusai vakadua kina na vuravura e lewa tu o Setani. Ia ena tekivu vakacava na veivakararawataki levu? Ena oti vakacava?

17. Na cava e vakamacalataka na iVolatabu ni na yaco ena itekitekivu ni veivakararawataki levu?

¹⁷ Ena yaco vakasauri na veivakararawataki levu. Io, na ‘siga i Jiova’ ena yaco vakidacala, ‘ni ra kaya tiko na [tamata]: ‘mai vakacegu ka tiko vinaka!’ (Wilika 1 Cesalonaika 5:​2, 3.) Na veivakararawataki ena tekivu ena gauna sara ga ra nanuma kina na veimatanitu ni sa voleka ni wali na leqa lelevu. Ena vakidacalataka na kawatamata na vakarusai vakasauri nei “Papiloni na Ka Levu,” na lotu lasu kece e vuravura. Era na kidacala na Tui kei na so tale ena nona lewai o Papiloni na Ka Levu.​—Vkta. 17:​1-6, 18; 18:​9, 10, 15, 16, 19.

18. Ena taqomaki ira vakacava nona dauveiqaravi o Jiova ena gauna sa na veivakacacani kina o Setani?

¹⁸ Ena gauna bibi oya ena laurai “nai vakatakilakila eso e na mata-ni-siga, kei na vula, kei na veikalokalo,” ena “qai rairai mai nai vakatakilakila ni Luve ni tamata mai lomalagi.” Eda sa na qai ‘ta cake nida sa voleka ni vakabulai.’ (Luke 21:​25-​28; Maciu 24:​29, 30) Ena saga o Setani, se o Koki, ena gauna ya me valuti ira na tamata ni Kalou. Ia e kaya o Jiova me baleti ira na dauvakacacani ira na nona tamata yalodina: ‘O koya sa tarai kemudou sa tara na loa ni mataqu.’ (Saka. 2:8) Koya gona ena sega ni yaco nona sasaga o Setani me vakarusai ira. Na vuna? Ni na yavala totolo na Turaga o Jiova me vakabulai ira nona dauveiqaravi.​—Isik. 38:​9, 18.

19. Na cava meda nuidei kina ni na vakarusa na vuravura e lewa tu o Setani, na mataivalu ni Kalou?

¹⁹ Na gauna sa na yavala kina na Kalou, ‘era na qai kila na veimatanitu ni o koya o Jiova.’ (Isik. 36:23) Ena vakayagataki ira nona agilosi era oba vaka oba, qai liutaki ira o Karisito Jisu ena kena vakarusai vakadua na veika kece ena vuravura e lewa tu o Setani. (Vkta. 19:​11-​19) Nida vakasamataka na ka a cakava e dua ga na agilosi ena loma ni dua ga na bogi me ‘vakamatei’ ira kina na meca ni Kalou “e na nodrai tikotiko ni valu e le tinikawalu na oba ka lima na udolu,” e vakadeitaka vei keda nira na vakaitavi na mataivalu mai lomalagi ena kena vakarusai na veika kece e okati ena vuravura e lewa tu o Setani. Ena yaco qo ena Amaketoni, ni oti na veivakararawataki levu. (2 Tui 19:35; Vkta. 16:​14, 16) Sa na qai biu o Setani kei ira nona timoni ena ibulubulu sega ni vakabotona me dua na udolu na yabaki. Oti sa ra na qai vakarusai vakadua.​—Vkta. 20:​1-3.

20. Na cava ena vakayacora o Jiova ena vuku ni nona Matanitu?

²⁰ Sa na oti vakadua na ca e lomalagi vaka kina e vuravura, sa ra na qai bula tawamudu e vuravura na yalododonu. Ena qai vakadinadinataki kina ni Dauveivakabulai Levu o Jiova. (Same 145:20) Na Matanitu ni Kalou ena vakalagilagia qai vakarokorokotaka na yacana, vakayacora tale ga nona inaki e vuravura. Mo ni marautaka mada ga na cakacaka ni kena tukuni na itukutuku vinaka kei na nodra tuberi na “sa vakarau tu me vinakata na bula tawamudu” mera kila ni sa voleka ni veivakabulai na Matanitu ni Kalou!​—Caka. 13:48.

O na Sauma Vakacava?

• E vakabibitaka vakacava o Jisu na Matanitu ni Kalou?

• Na cava sa qai gadrevi ga kina vakalevu ena gauna qo na veivakabulai?

• Na ituvaki vakacava meda namaka ena gauna ni veivakararawataki levu?

• E vakadinadinataka vakacava o Jiova ni Dauveivakabulai Levu?

[iYaloyalo ena tabana e 12]

E parofisaitaka na iVolatabu ni na caka e vuravura ena noda gauna qo na cakacaka vakavunau e sega ni vakatauvatani rawa

[iYaloyalo ena tabana e 15]

A vakabulai Noa kei na nona vuvale o Jiova, ena vakabulai keda tale ga

[iYaloyalo ena tabana e 16]

O Jiova “ena tavoya tani kecega na wai-ni-mata . . . , ena sega tale na ciba.” ​—Vkta. 21:4.