O na Lako Vata kei na Kalou?

“Mo yalomalumalumu talega ni drau lako vata kaya na nomu Kalou.”​—Maika 6:8.

1, 2. E rawa ni tautauvata vakacava na nona kauaitaki keda o Jiova kei na nona vakavulici luvena me lako e dua na itubutubu?

NI NININI toka na yavana ni tucake tiko e dua na gonelailai, e qai kalawa vakavica ni torova yani nona itubutubu e dulaka tu mai na ligana. De sega soti ni bibi na ka e yaco oya, ia vei rau na tinana kei tamana, oya sa bau dua dina na ikalawa levu ina ka erau namaka me baleta na veigauna e se bera mai. Erau nanamaki tiko na itubutubu ina gauna eratou na veitauriliga voli kina ena veivula kei na veiyabaki e tu mai liu. Erau vakanamata tale tiko ga me rau dusimaki luvedrau rau qai tokoni koya ena veigauna mai muri.

² E vakatale ga oqori na nona raici ira na luvena e vuravura na Kalou o Jiova. A kaya ena dua na gauna me baleti ira na nona tamata na Isireli, se Ifireimi: “Ka’u a vakavulici ira na Ifireimi e na lako, ka taura na ligadra. . . . E na dali ni tamata ka’u a tuberi ira, e nai vau ni loloma.” (Osea 11:3, 4) E vakamacalataki koya e keri o Jiova ni vaka e dua na itubutubu dauloloma e vakavulici luvena tiko me lako, qai keveti koya ni vakarau bale. Ni iTubutubu vinaka duadua, e marautaka o Jiova me vakavulici keda meda lako. E vinakata tale ga o koya me lako vata tiko kei keda nida tubu tiko. Me vaka e kaya na tikinivolatabu e yavutaki kina na ulutaga oqo, e rawa nida lako vata kei na Kalou! (Maika 6:8) Ia na cava e ibalebale ni lako vata kei na Kalou? Na cava meda lako vata kina kei koya? Ena rawa vakacava? Na cava soti e yaga ni noda lako vata kei na Kalou? Meda dikevi iratou yadudua mada na va na taro oqori.

Na Cava e iBalebale ni Noda Lako Vata kei na Kalou?

3, 4. (a) Na cava e uasivi kina na vosa vakatautauvata ni noda lako vata kei na Kalou? (b) Na cava e ibalebale ni noda lako vata kei na Kalou?

³ E macala ni sega ni rawa vua e dua na tamata e vakalewe qai vakadra me taubale vata kei Jiova baleta ni o koya e kabula vakayalo. (Lako Yani 33:20; Joni 4:24) O koya gona, ni tukuna na iVolatabu ni lako vata kei na Kalou na tamata, oya e vosa vakatautauvata. E totoka vakaoti na ivakatautauvata oqori baleta ni matata vinaka ena veivanua qai kilai vinaka ena veigauna kece. E bau dua beka na gauna se vanua e kilasevati kina na ibalebale ni nodrau lako vata e lewe rua? Na ivakatautauvata oqo e vakaraitaka tale ga na veimaliwai vinaka kei na veivolekati. Na veivolekati vaka oqori e vakamacalataka na ibalebale ni noda lako vata kei na Kalou. Meda raica sara mada na kena dina.

⁴ Nanumi rau na tamata yalodina o Inoki kei Noa. Na cava e tukuni kina ni rau lako vata kei na Kalou? (Vakatekivu 5:24; 6:9) E vakaraitaka na iVolatabu ni vosa na “lako” e dau kena ibalebale na muria e dua na ivakarau ni bula. O Inoki kei Noa erau a digitaka na ivakarau ni bula e salavata kei na loma ni Kalou o Jiova. Ni rau sega ni vakataki ira na tamata ena nodrau gauna, erau laivi Jiova me tuberi rau, rau talairawarawa vua, rau qai vakabauti koya tale ga. E kena ibalebale beka oqo ni a vakatulewa o Jiova ena vukudrau? Sega. O Jiova e solia vei ira na tamata na galala mera vakatulewa, e vinakata tale ga meda vakayagataka na isolisoli oqori ena noda “lewa vinaka.” (Roma 12:1, NW) O koya gona, nida vakatulewa, meda vakayagataka na isolisoli vinaka oqori ena noda yalorawarawa me dusimaki keda na rai cecere i Jiova. (Vosa Vakaibalebale 3:5, 6; Aisea 55:8, 9) E kena ibalebale oqo meda lako veitikivi sara tiko ga kei Jiova ena gauna eda bula tiko kina.

5. Na cava e cavuta kina o Jisu na kena vakabalavutaki na noda bula ena dua na kiupiti?

⁵ E dau vakatauvatana vakalevu na iVolatabu na noda bula me vaka e dua na ilakolako. So na gauna e tukuni sara ga vakadodonu, so na gauna e vakaibalebale. Me kena ivakaraitaki, a kaya o Jisu: “O cei vei kemudou, ni lomaocaoca, e rawa me vakuria ena dua na kiupiti na dede ni nona bula?” (Maciu 6:27, NW) De veilecayaki beka vei keda na vosa oya. Na cava e tukuna kina o Jisu me kuri ena “dua na kiupiti,” oya na ivakarau e vakaraitaka na yawa ni vanua, ina ‘dede ni bula,’ ni dau vakarautaki na bula ena dede ni gauna?a E baleta ni a vakatauvatana tiko o Jisu na noda bula ina dua na ilakolako. E vakaraitaka tiko o Jisu ni noda lomaocaoca ena sega mada ga ni rawa ni kuria ena dua na ikalawa lailai na noda bula. E kena ibalebale beka oqo ni sega sara ga ni dua na ka eda rawa ni cakava me baleta na dede se balavu ni noda lako vata kei na Kalou? E sega ni vaka kina! Meda raica sara mada na ikarua ni noda taro, Na cava meda lako vata kina kei na Kalou?

Na Cava Meda Lako Vata Kina kei na Kalou?

6, 7. Na cava eda gadreva na tamata ivalavala ca, na cava meda vakararavi ga kina vei Jiova me vakacegui keda?

⁶ E vakamacalataki ena Jeremaia 10:23 e dua na vuna meda lako vata kina kei na Kalou: “Kemuni Jiova, au sa kila, ni sa sega ni vu mai vua na tamata na nona sala: sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” E sega gona ni rawa vei keda se me tiko vei keda na dodonu meda lewa na noda ilakolako. E vinakati sara ga meda tuberi. O ira na via lewa ga na nodra ilakolako nira sega ni vakarorogo vua na Kalou, era na sikalutu ina cala vata ga erau cakava o Atama kei Ivi. Rau via lewa ga na imatai ni veiwatini na ka e vinaka kei na ka e ca. (Vakatekivu 3:1-6) Na dodonu oqori e “sega ni vu” vei keda.

⁷ O na sega beka ni gadreva mo vakasalataki ena nomu ilakolako se nomu bula? E vinakati meda vakatulewataka na veika lelevu se lalai ena veisiga. So vei ira na vakatulewa oqo e dredre sara, ni rawa ni tara na veika ena qai yacovi keda kei ira era volekati keda. Ia vakasamataka mada ni dua e qase cake qai vuku cake vei keda e marau me vukei keda ena veivakatulewa vaka oqori! Ka ni rarawa ni levu ga na tamata nikua era via vakatulewataka ga vakai ira na nodra ilakolako. Era sega ni bau kauaitaka na veika e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 28:26: “O koya sa vakararavi ki na lomana sa lialia: ia ko koya sai valavala vakavuku, ena vakabulai.” E vinakata o Jiova meda vakabulai mai na leqa e rawa ni yacovi keda e vu mai na noda vakararavi ina lomada e dauveivakaisini. (Jeremaia 17:9) E vinakata ga na Kalou meda lako vakavuku, meda vakararavi vua baleta ni o koya e Daunivakasala vuku. Kevaka eda cakava oqori, ena dei, marautaki, qai vakainaki na noda ilakolako se bula.

8. E kauti keda e vei na ivalavala ca, ia na cava e via solia vei keda o Jiova?

⁸ E dua tale na vuna eda via lako vata kina kei na Kalou e baleta na balavu ni vanua eda via lakova. E tukuna na iVolatabu e dua na ka vakaloloma. E vaka nida na lai tini kece ga na tamata ina dua na vanua. Ni vakamacalataka na ka eda na sotava nida sa qase, e kaya na Dauvunau 12:5: “Sa lako na tamata ki na nona vale sa tawa mudu, ka ra sa lako voli e na sala ko ira na dautagi yaso.” Na cava na ‘vale tawamudu’? Oqo na ibulubulu, na vanua eda na tini kina baleta nida tamata ivalavala ca. (Roma 6:23) Ia, o Jiova e vinakata me solia vei keda e dua na ka e vinaka cake mai na ilakolako lekaleka mai na gauna eda sucu kina ina gauna eda tini kina ena ibulubulu. (Jope 14:1) Kevaka wale ga eda na lako vata kei na Kalou ena rawa meda nuitaka na lako vakabalavu a nakiti ga meda lako voli kina, oya me tawamudu. E sega beka nida vinakata oya? E dodonu gona meda lako vata tiko kei na Tamada.

Rawa Vakacava Meda Lako Vata kei na Kalou?

9. Na cava e tabonaki koya kina o Jiova vei ira na nona tamata ena so na gauna, ia na cava e vakadeitaka vei ira ena Aisea 30:20?

⁹ E vinakati meda vakasamataka vakavinaka sara na ikatolu ni taro ena veivosakitaki oqo. E rawa vakacava meda lako vata kei na Kalou? E saumi na taro oqori ena Aisea 30:20, 21 (NW): “Ena sega ni vunitaki koya tale na nomuni Dauniveivakavulici Levu, ia na matamu ena yaco me mata e raica na nomu Dauniveivakavulici Levu. Kei na daligamu ena rogoca e dua na vosa mai dakumu ni kaya tiko: ‘Oqo na sala. Mo ni mai lako kina,’ se o lako ina imatau se o lako ina imawi.” Na vosa veivakauqeti i Jiova ena tikina e 20 oqori e rawa nira nanuma lesu kina na nona tamata ni gauna era vukitani kina vei Jiova e dau tabonaki koya vei ira. (Aisea 1:15; 59:2) Ia na tikina oqori e vakaraitaka ni sega ni vunitaki koya o Jiova, ia e vaka e tucake sara tiko ga e matadra na nona tamata yalodina. E vaka e tucake e dua na qasenivuli e matadra na gonevuli me tukuna tiko na ka e vinakata mera vulica.

10. E yaco vakacava meda ‘rogoca e dua na vosa mai dakuda’ e tauca na noda Dauniveivakavulici Levu?

¹⁰ Ia e duatani na ka e tukuni ena tikina e 21. E tukuni e keri ni o Jiova e lako tiko e dakudra na nona tamata qai kacivaka tiko mai na vanua mera lakova. Era kaya e so na dau digova na iVolatabu ni vosa vaka oya e rawa ni yavutaki ena nona dau muri ira tiko na sipi na kena ivakatawa qai dau kaci tiko mai mera kua ni muri cala na sipi. E ganiti keda vakacava na vosa vakatautauvata oqo? Nida vakatara me dusimaki keda na Vosa ni Kalou, eda sa wilika tiko na veivosa a volai ena vica vata na udolu na yabaki sa oti. E vaka e rogo tiko mai dakuda baleta eda sa tu oqo ena dua sara na gauna e liu. Ia, era se yaga tiko ga nikua me vaka ga ena gauna era volai kina. Io, na ivakasala ena iVolatabu e dusimaki keda nida vakatulewa e veisiga, qai vukei keda tale ga meda lalawataka na veika eda na cakava ena gauna e se bera mai. (Same 119:105) Nida vakasaqara na ivakasala oqori da qai bulataka, sa dusimaki keda tiko o Jiova. Eda sa lako vata tiko kei na Kalou.

11. Na ivakatautauvata vinaka cava e tukuna o Jiova me baleti ira na nona tamata ena Jeremaia 6:16, ia era ciqoma vakacava?

¹¹ Eda vakatara dina tiko li na Vosa ni Kalou me dusimaki keda? Ena yaga ke da tu mada vakadua ena so na gauna da qai dikevi keda vinaka. Vakasamataka mada na ka e kaya e dua na tikinivolatabu ena vukei keda meda cakava oqo: “Sa kaya vakaoqo ko Jiova, Dou tu e na sala, ka vakararai, ka taroga nai lakolako makawa, se sa evei na sala vinaka, ia dou lako ga kina, dou na qai kunea kina na vakacegu ni yalomudou.” (Jeremaia 6:16) Ena vosa oqori eda lai nanuma kina nona sa taro ivakasala tiko e dua ena basoga ni sala. E via vakatale ga oqori na ka e dodonu mera cakava na tamata i Jiova era vukitani. A vinakati mera kunea tale “nai lakolako makawa.” Na “sala vinaka” oya na sala era muria na tukadra yalodina, na sala era sa gole tani mai kina na lewe ni matanitu. Io, e sega ni via ciqoma o Isireli na ivakasala i Jiova e tau ena loloma. E kuria na tikinivolatabu oya: “A ra sa kaya, Keimami na sega ni lako kina.” Ia, e duatani na ivalavala ni nodra ciqoma na ivakasala na tamata ni Kalou ena gauna oqo.

12, 13. (a) Era ciqoma vakacava na imuri lumuti i Karisito na ivakasala ena Jeremaia 6:16? (b) Eda na dikeva vakacava na ivalavala ni noda ilakolako nikua?

¹² Me tekivu mai na ika19 ni senitiuri, era sa ciqoma tiko na imuri lumuti i Karisito na ivakasala ena Jeremaia 6:16. Me vaka e dua na ilawalawa, era liutaka tiko na suka i “nai lakolako makawa.” Era sega ni vakataki lotu ni Veivanua Vakarisito vukitani baleta era “taura matua nai vakarau ni vosa dina” e tauyavutaka o Jisu Karisito era vakabauta na nona imuri yalodina ena imatai ni senitiuri S.K. (2 Timoci 1:13) Me yacova mai ena gauna oqo era se veivukei tiko ga na lumuti ra qai vukei ira tale tiko ga na nodra itokani ‘so tani tale na sipi’ mera muria tiko na ivakarau ni bula vinaka qai marautaki e sa sega ni via muria o lotu ni Veivanua Vakarisito.—Joni 10:16.

¹³ Nira vakarautaka tiko na kakana vakayalo ena kena gauna dodonu na ilawalawa dauveiqaravi yalodina oqo, era sa vukei ira tiko e vica na milioni mera lakova “nai lakokako makawa” ra qai lako vata tale ga kei na Kalou. (Maciu 24:45-47, VV) O dua beka vei ira na lewe milioni oya? Ke vaka kina, na cava o rawa ni cakava mo kua kina ni gole tani mo muria ga na nomu sala? E ka vakayalomatua meda dau tu vakadua mada da qai dikeva na ivalavala ni noda itosotoso. Ke da yalodina ena noda wilika tiko na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu da qai tiko ena veisoqoni era vakarautaka na lumuti, e vakaraitaka oya nida sa vakavulici tiko meda lako vata kei na Kalou. Ke da qai yalorawarawa meda muria na ivakasala e soli vei keda, e vakaraitaka oya nida sa lako vata tiko kei na Kalou e “nai lakolako makawa.”

Lako me Vaka ‘O Raici Koya Tiko na Kalou e Tabogo’

14. Ke da vakabauta ni bula dina tiko Jiova, ena laurai vakacava oqo ena noda vakatulewa?

¹⁴ Me rawa nida qai lako vata kei Jiova, e dodonu meda vakabauta ni bula dina tiko o koya. Nanuma, ni a vakadeitaka o Jiova vei ira na Isireli makawa era yalodina tiko ni sega ni vunitaki koya vei ira. E vakatakilai koya tale ga vei ira na nona tamata nikua me Dauniveivakavulici Levu. O vakabauta dina ni vaka e tucake tiko o Jiova e matamu qai vakavulici iko tiko? Oya sara ga na mataqali vakabauta e dodonu me tiko vei keda kevaka eda lako vata kei na Kalou. A tu vei Mosese na vakabauta vaka oqori, ni ‘vaka ga e raici koya tiko na Kalou e tabogo.’ (Iperiu 11:27, VV) Ke da vakabauta ni bula dina tiko o Jiova, eda na muria na nona ivakasala ena gauna eda vakatulewa kina. Me kena ivakaraitaki, eda na sega sara ga ni via cakava e dua na itovo tawakilikili da qai vunitaka na noda ivalavala ca vei ira na qase ni ivavakoso se vei ira na lewe ni noda vuvale. Eda na lako tiko ga kei na Kalou kevaka mada ga e sega ni dua e raici keda. Me vakataki Tui Tevita ena gauna makawa, eda na yalataka tale ga: “Au na ia nai valavala e noqu vale e na yalododonu.”—Same 101:2.

15. E vukei keda vakacava meda vakabauta ni bula dina tiko o Jiova na noda veimaliwai kei ira na tacida vakayalo?

¹⁵ E kila o Jiova nida tamata vakayago da qai valavala ca, ni na ka ni bolebole vei keda meda vakabauta na ka eda sega ni raica. (Same 103:14) Ia e dau vukei keda vakalevu meda walia na malumalumu oqori. Me kena ivakaraitaki, sa kumuna vata mai na Kalou na ‘tamata me tiko vei ira na yacana’ mai na veimatanitu e vuravura. (Cakacaka 15:14) Eda na veivakaukauataki nida veiqaravi vata tiko. Nida rogoca nona vukea o Jiova e dua na tacida vakayalo e tagane se yalewa me walia na nona malumalumu se me vosota na ka dredre e sotava ena vukei keda meda vakabauta ni bula dina tiko na Kalou.—1 Pita 5:9.

16. E vukei keda vakacava meda lako vata kei na Kalou na noda vulica na veika e baleti Jisu?

¹⁶ Me kena ilutua, e solia mai o Jiova na ivakaraitaki i Luvena. E kaya o Jisu: “Ko i au ga na sala, kei na dina, kei na bula; e sega ni torovi Tamaqu rawa e dua na tamata, ia e na vukuqu ga.” (Joni 14:6, VV) E sala uasivi ni noda vakabauta ni bula dina tiko o Jiova oya na noda vulica na ivalavala ni nona bula o Jisu e vuravura. Na veika kece e kaya se cakava o Jisu e vuravura e vakatakarakarataka vinaka na nona ivalavala o Tamana vakalomalagi. (Joni 14:9) O koya gona, nida vakatulewataka e dua na ka, meda vakasamataka taumada na ka ena vakatulewataka o Jisu. Nida qaqarauni vaka oqori ena noda vakatulewa, e kena ibalebale nida sa muria tiko na weniyava i Karisito. (1 Pita 2:21) Ena vakaraitaka oqori nida sa lako vata tiko kei na Kalou.

Na Cava e Kena Yaga?

17. Ena “vakacegu” vakacava na yaloda ke da lako ena sala i Jiova?

¹⁷ Eda na kalougata nida lako vata kei na Kalou o Jiova. Nanuma na ka e yalataka o Jiova vei ira na nona tamata me baleta nodra qara “na sala vinaka.” E kaya: “Dou lako ga kina, dou na qai kunea kina na vakacegu ni yalomudou.” (Jeremaia 6:16) Na cava na ibalebale ni “vakacegu” oya? Oqo beka na bula vakacegu ena marau kei na tiko vinaka? Sega. Sa vakarautaka tu o Jiova e dua na ka e vinaka cake sara, na ka era sega ni kunea rawa na tamata vutuniyau. Me vakacegu na yaloda, ena vinakati meda lomavakacegu, marau, da qai mamau vakayalo. Na vakacegu vaka oqori e vakaraitaka nida sa digia na ivakarau ni bula vinaka duadua. Na vakacegu oqori e kunekunei dredre ena vuravura leqaleqa oqo!

18. Na veivakalougatataki cava e vinakata o Jiova mo marautaka, ia na cava mo vakadeitaka?

¹⁸ E veivakalougatataki levu mada ga na bula. Ke mani lekaleka mada ga, e vinaka cake oya mai na noda sega ni bula. Ia, a sega ni nakita o Jiova meda bula se lako vakalekaleka ga me lai yacova na gauna eda sa qase kina. Sega, e vinakata o Jiova meda vakalougatataki vakalevu sara. E vinakata meda lako vata kei koya me tawamudu! E vakamatatataki oqo ena Maika 4:5: “Ko ira kece na veimataqali era na dui muria na yaca ni nodra kalou, ia koi keda, eda na muria ga na yaca i Jiova na noda Kalou ka sega ni mudu ka sega ni mudu.” O gadreva na veivakalougatataki oqori? O via bula li ena bula e vakatoka o Jiova me “bula dina”? (1 Timoci 6:19) Vakadeitaka gona mo lako vata kei Jiova nikua, nimataka, kei na veisiga kece me tawamudu!

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Na cava e ibalebale ni noda lako vata kei na Kalou?

• Na cava eda vinakata kina meda lako vata kei na Kalou?

• Na cava e vukei keda meda lako vata kei na Kalou?

• E yaga vakacava na lako vata kei na Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Eda rogoca na domo i Jiova e dakuda ni kaya tiko, “Oqo na sala,” nida wilika na iVolatabu

[iYaloyalo ena tabana e 25]

Eda kania na kakana vakayalo ena kena gauna dodonu ena gauna ni soqoni