O Dua Beka Vei Ira e Lomani Ira na Kalou?

“Ko koya sa nanuma na noqu vunau ka talairawarawa kina, sai koya oqo sa lomani au; ia ko koya sa lomani au ena lomani koya ko Tamaqu.”​—JONI 14:21.

1, 2. (a) A vakaraitaka vakacava o Jiova ni lomani keda na tamata? (b) Na cava a tekivutaka o Jisu ena bogi ni ika14 ni Naisani, 33 S.K.?

E LOMANI keda na tamata o Jiova. Na levu ni nona loloma, e “solia kina na Luvena e dua bauga sa vakatubura, me kakua ni rusa ko ira yadua era sa vakabauti koya, me ra rawata ga na bula tawa mudu.” (Joni 3:​16) Ni sa voleka mai na siga me vakananumi kina na mate i Karisito, me sa qai titobu ga na noda kauaitaka na lotu Vakarisito dina na ‘loloma i Jiova vei keda ena nona tala mai na Luvena me ibulubulu ni noda ivalavala ca.’​—1 Joni 4:​10.

² A soqo tiko o Jisu kei iratou na 12 na nona yapositolo ena bogi ni ika14 ni Naisani, 33 S.K., ena dua na tabavale e cake mai Jerusalemi, me ratou vakananuma kina na Lakosivia, e nanumi kina na nodra vakabulai mai Ijipita na Isireli. (Maciu 26:​17-​20) A vakatalai Jutasa Isikarioti laivi o Jisu ni ratou sa vakananuma oti na nodra solevu oya na Jiu, sa qai tekivutaka na ivakayakavi bibi ena qai vakataudeitaki me nodra soqo na lotu Vakarisito, mera vakananuma kina na mate i Karisito.a Eratou vakaitavi ena kanavata oqo na le 11 na yapositolo eratou a vo tiko qai vakayagataka kina o Jisu na madrai sega ni vakaleveni kei na waini damudamu me rau vakatakarakarataka na yagona vakatamata kei na nona dra. Eda na raica na ivakamacala ni ka a cakava ena nodratou ivola o Maciu, Marika, kei Luke, vaka kina ena itukutuku i Paula na yapositolo. A vakatoka na soqo oya o Paula me “i Vakayakavi ni Turaga.”​—1 Korinica 11:​20, VV; Maciu 26:​26-​28; Marika 14:​22-​25; Luke 22:​19, 20.

3. Ni raici vata kei na nodratou itukutuku na kena vo, e duatani duadua vakacava na itukutuku i Joni me baleta na iotioti ni gauna e veimaliwai voli kina o Jisu kei iratou na nona tisaipeli ena tabavale e cake?

³ E via kurabuitaki toka ni sega sara ga ni bau cavuta na yapositolo o Joni na veisolitaki ni madrai kei na waini, baleta beka ni sa ivakarau matau vei ira na lotu Vakarisito taumada oya ena gauna a vola kina na nona Kosipeli (rauta na 98 S.K.). (1 Korinica 11:​23-​26) Ia, o Joni duadua ga, ena veidusimaki ni Kalou, e vakatakila vei keda na ka e tukuna o Jisu kei na ka e cakava ni voleka toka ga ni tekivutaka na iVakananumi ni nona mate, vaka kina ni sivi toka ga na gauna oya. Na veika vakatubuqoroqoro oya e lima sara ga na kena wase ena Kosipeli i Joni. E tukuni kina vakamatata na ivalavala me tiko vei keda me qai lomani keda na Kalou. Meda dikeva mada na Joni wase 13 me yacova na wase 17.

Dau Loloma me Vakataki Jisu

4. (a) A vakabibitaka vakacava o Joni na usutu levu ni nodratou sota o Jisu kei iratou na nona tisaipeli ena gauna sa tekivutaka kina na iVakananumi? (b) Na cava e dua na vuna bibi e lomani Jisu kina o Jiova?

⁴ E vakabibitaki na loloma me usutu levu ena veiwase oqo e tiko kina na itatau i Jisu vei ira na nona imuri. E volai kina vaka37 na vosa “loloma” kei na so tale na kena vosa veivolekati. Laurai votu ena veiwase oqo, sega soti ena wase tale e so, na loloma levu i Jisu vua na Tamana, o Jiova, kei na nona lomani ira na tisaipeli. E kilai rawa na loloma i Jisu vei Jiova mai na itukutuku ni nona bula e volai ena Kosipeli kece, ia o Joni duadua e vola ni a kaya sara ga o Jisu: “[A]u sa lomani Tamaqu.” (Joni 14:31) A kaya tale ga o Jisu ni lomani koya o Jiova qai vakamacalataka na vuna. E kaya: “Me vaka sa lomani au ko Tamaqu, au sa lomani kemudou vaka talega kina: dou tiko ga e na noqu loloma. Kevaka dou sa talairawarawa ki na noqu vunau, dou na tiko ga e na noqu loloma; me vaka ka’u sa talairawarawa ki na vunau nei Tamaqu, ka tiko ga e na nona loloma.” (Joni 15:​9, 10) Io, e lomani Luvena o Jiova baleta ni dau talairawarawa vua. Sa dua dina na ka ni vuli vinaka vei ira kece na imuri i Jisu Karisito!

5. A vakaraitaka vakacava o Jisu ni lomani iratou na nona tisaipeli?

⁵ Na loloma levu i Jisu vei iratou na nona imuri e vakabibitaki ena itekitekivu sara ga ni nona itukutuku o Joni me baleta na iotioti ni sota i Jisu kei iratou na yapositolo. E vakamacalataka o Joni: “Ni sa bera na kana vata ni lako-sivia, ka sa kila ko Jisu sa yaco mai na nona gauna me lako tani yani e vuravura oqo vua na Tamana, ka ni sa lomani ira na nona era sa tiko e vuravura, sa lomani ira ki nai otioti.” (Joni 13:1) Ena yakavi vakairogorogo oya, a vakavulici iratou ena dua na lesoni guiguilecavi dredre me baleta na veiqaravi. A vuya na yavadratou. Na ka oqo a dodonu me cakava e dua ga vei iratou, me vuya na yava i Jisu kei na yavadratou na kena vo, ia a sega ni dua e soli koya kina. A vakayacora o Jisu na cakacaka lolovira oya qai kaya vei iratou na nona tisaipeli: “Kevaka ka’u sa vuya na yavamudou, koi au na Turaga kei nai Vakavuvuli, sa dodonu talega mo dou veivui yava: ni’u sa solia e dua nai vakarau vei kemudou, mo dou kitaka me vaka ka’u sa kitaka oti vei kemudou.” (Joni 13:​14, 15) E dodonu mera tu vakarau na lotu Vakarisito dina mera qaravi ira na tacidra ena yalomarau.​—Maciu 20:​26, 27; Joni 13:17.

Muria na iVakaro Vou

6, 7. (a) Na tikina bibi cava e vola duadua ga o Joni me baleta na tekivutaki ni iVakananumi? (b) Na cava na ivunau vou i Jisu vei ira na nona tisaipeli, ia na cava e tukuni kina ni ivunau vou?

⁶ O Joni duadua ga e vola na biubiu i Jutasa Isikarioti mai na tabavale e cake ena bogi ni 14 Naisani. (Joni 13:​21-​30) Ni ratou vakasotari vata na Kosipeli, sa qai matata ni a tekivutaka ga na iVakananumi ni nona mate o Jisu ni sa biubiu oti na dauvere. Sa qai tauca na nona vosa ni veivakadreti kei na ivakasala vei iratou na nona yapositolo yalodina. Nida vakavakarau tiko oqo meda tiko ena iVakananumi, e yaga meda kauai vakalevu ena vosa i Jisu ena gauna oya, vakabibi ke da via wili vata kei ira e lomani ira na Kalou.

⁷ E ka vou na imatai sara ga ni ivunau i Jisu vei iratou na nona tisaipeli ni sa tekivutaka oti na iVakananumi ni nona mate. A kaya: “E dua na vunau vou ka’u sa solia vei kemudou, Mo dou veilomani; me vaka ka’u sa lomani kemudou, mo dou veilomani talega vakakina. A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:​34, 35) Na cava e vou kina na ivunau oqo? Oti tale vakalailai ena yakavi oya, sa qai vakamatatataka na tikina oqo o Jisu ena nona kaya: “Sa noqu vunau oqo, Mo dou veilomani, me vaka ka’u sa lomani kemudou. Sa sega na nona loloma e dua na tamata me uasivi cake e na ka oqo, me solia na nona bula e na vukudra na wekana.” (Joni 15:​12, 13) Ena Lawa i Mosese, era vakaroti kina na Isireli mera ‘lomana na kai nodra me vakataki ira.’ (Vunau ni Soro 19:18) Ia a sega ni yala ga e kea na ivakaro i Jisu. Mera na veilomani na lotu Vakarisito me vaka ga ni a lomani ira na Karisito, oya mera na tu vakarau sara ga mera mate ena vukudra na tacidra.

8. (a) E vakadinadinataki vakacava ni tu vua e dua na loloma dina vakarisito? (b) Era vakaraitaka vakacava na iVakadinadina i Jiova edaidai ni tu vei ira na loloma dina vakarisito?

⁸ E gauna veiganiti na vula ni iVakananumi meda dikevi keda kina, yadudua vaka kina vakaivavakoso, meda raica se tu dina vei keda na ivakatakilakila ni lotu Vakarisito dina​—na loloma vakarisito. Ni vaka oya na nona loloma e dua, kena ibalebale ni na tu vakarau sara ga me mate ena vukudra na tacina. Ia, ena sega ni gadrevi sara oya. Vakalevu ga ena vinakati meda dau vakaliuca na veika e baleta na nodra qaravi na tacida kei na so tale. E dua e a ivakaraitaki vinaka ena ka oqo na yapositolo o Paula. (2 Korinica 12:15; Filipai 2:​17) Era kilai e vuravura taucoko na iVakadinadina i Jiova nira dau lomasoli mera vukea na tacidra vakayalo kei na so tale ra qai dau gu mera vota vei ira na tamata kece ga na ka dina mai na iVolatabu.b​—Kalatia 6:​10.

Veiwekani me Vakamareqeti

9. Kevaka me dei tiko ga na noda veiwekani talei kei na Kalou kei Luvena, na cava meda cakava?

⁹ Sega tale ni dua na ka e uasivia na loloma i Jiova kei na Luvena, o Karisito Jisu vei keda. Ia meda vakila na loloma oqori, e tiko na ka meda cakava. Ena iotioti ni bogi oya kei iratou na nona tisaipeli, a kaya o Jisu: “Ko koya sa nanuma na noqu vunau ka talairawarawa kina, sai koya oqo sa lomani au; ia ko koya sa lomani au ena lomani koya ko Tamaqu, ia ka’u na lomani koya, ka vakatakilai au vua.” (Joni 14:21) Ni rui talei vei keda na noda veiwekani kei na Kalou kei na Luvena, eda marautaka kina meda talairawarawa ina nodrau ivunau. E wili e ke na ivunau vou meda vakaraitaka na loloma dina vakarisito, meda muria tale ga na ivakaro i Jisu ni sa vakaturi oti mai na mate, oya meda “vunau vei ira na tamata, ka vakadinadina,” da qai saga meda vukei ira era ciqoma na itukutuku vinaka mera “tisaipeli.”​—Cakacaka 10:​42; Maciu 28:​19, 20.

10. Na veiwekani talei cava e rawa nira marautaka na lumuti kei ira na ‘so tani tale na sipi’?

¹⁰ Ni sa bogilevu, sa qai sauma o Jisu na taro i Jutasa (Cateo) na yapositolo yalodina, e kaya: “Kevaka sa lomani au e dua, ena talairawarawa ki na noqu vosa; ena qai lomani koya ko Tamaqu, ia keirau na lako mai kivei koya, ka tiko ga vua.” (Joni 14:​22, 23) Nira se bula tiko mada ga e vuravura, e veivolekati sara na nodra veiwekani kei Jiova kei na Luvena o ira na lotu Vakarisito lumuti era kacivi mera lai veiliutaki kei Karisito mai lomalagi. (Joni 15:15; 16:27; 17:22; Iperiu 3:1; 1 Joni 3:​2, 24) Ia na nodra itokani ‘so tani tale na sipi,’ e nodra inuinui na bula tawamudu e vuravura, e talei tale ga na nodra veiwekani kei na ‘ivakatawa e duabau,’ o Jisu Karisito, kei na nodra Kalou o Jiova, vakavo ke ra talairawarawa tiko ga.​—Joni 10:16; Same 15:​1-5; 25:14.

“Dou sa Sega ni Vakavuravura”

11. Na cava na vosa ni veivakadreti bibi i Jisu vei iratou na nona tisaipeli?

¹¹ Ena iotioti ni nona sota oqo kei iratou na nona tisaipeli yalodina ni se bera ni mate, a tauca o Jisu e dua na vosa ni veivakadreti bibi: Na tamata e lomani koya na Kalou, ena cati mai vuravura. A kaya o Jisu: “Kevaka sa cati kemudou ko vuravura, dou sa kila ni ra sa cati au eliu, era sa cati kemudou emuri. Kevaka dou sa vakavuravura, ena lomana na kai nona ko vuravura; ia ni dou sa sega ni vakavuravura, ka ni’u sa digitaki kemudou mai vuravura, sai koya oqo sa cati kemudou kina ko vuravura. Dou nanuma na vosa ka’u a vosataka vei kemudou, Sa sega ni levu na tamata ka lailai na nona turaga. Kevaka era a vakacacani au, era na vakacacani kemudou talega; kevaka era sa talairawarawa ki na noqu vosa, era na talairawarawa talega ki na nomudou vosa.”​—Joni 15:​18-​20.

12. (a) Na cava a vakasalataki ira kina na nona tisaipeli o Jisu ni na cati ira o vuravura? (b) Ni sa voleka mai na iVakananumi, na cava e yaga meda dui vakasamataka?

¹² Ni ratou na cati vei vuravura, a tauca kina o Jisu na ivakasala oqo me ratou kua ni yalolailai ratou qai soro na 11 na yapositolo kei ira kece na lotu Vakarisito dina era na muri mai. E kaya tale: “Au sa vosataka na veika oqo vei kemudou, mo dou kakua ni vakatarabetaki. Era na vakatatabui kemudou mai na veivale ni lotu: ia ena yaco mai na gauna, era na nanuma kina ko ira yadua sa vakamatei kemudou ni ra sa qarava kina na Kalou. Ia na veika oqo era na kitaka vei kemudou, ni ra sa sega ni kilai Tamaqu se koi au.” (Joni 16:​1-3) E dua na ivolavosa ni iVolatabu e vakamacalataka ni vosa oqo na “vakatarabetaki” e kena ibalebale “na vakatuburi ni yalo ni vakanuinuica vua e dua, me goletani kina mai vei koya e dodonu me talairawarawa vua qai nuitaka; me vukitani mai na vakabauta.” Ni sa voleka mai na iVakananumi, de yaga meda dui vakasamataki ira na tamata yalodina kece, edaidai vaka kina ena veigauna sa sivi yani, da qai vakatotomuria na nodra ivakaraitaki vinaka. Mo kua sara ni biuti Jiova kei Jisu e dina ni o saqati se vakacacani, ia mo vakadeitaka ga e yalomu mo nuitaki rau tiko ga qai talairawarawa vei rau.

13. Na cava a masuta vei Tamana o Jisu ena vukudra na nona imuri?

¹³ Ena iotioti ni nona masu vei Tamana o Jisu ena tabavale e cake mai Jerusalemi, a kaya kina: “Au sa solia vei ira na nomuni vosa; a sa cati ira ko vuravura, ni ra sa sega ni vakavuravura, me vaka ka’u sa sega ni vakavuravura. Au sa sega ni masu mo ni kauti ira tani e vuravura, mo ni maroroi ira ga mai na vu-ni-ca. Era sa sega ni vakavuravura, me vaka ka’u sa sega ni vakavuravura.” (Joni 17:​14-​16) Meda kila tiko ni o Jiova e dau vakatawai ira na nona tamata lomani, me vakaukauataki ira ena nodra sasaga mera kua ni vakavuravura.​—Aisea 40:​29-​31.

Tiko ga ena Loloma i Tamana kei Luvena

14, 15. (a) A tukuni koya o Jisu ni vaka na cava, ia o cei na ‘vaini ca’? (b) O cei o ira na taba ni “vaini dina”?

¹⁴ Ena nona veivosaki toka kei iratou na nona tisaipeli yalodina ena bogi ni ika14 ni Naisani, a kaya o Jisu ni o koya na “vaini dina,” ni raici vata kei na matanitu tawayalodina o Isireli e vaka na ‘vaini ca.’ A kaya: “Ko i au na vaini dina, ka sa i taukei ni were ko Tamaqu.” (Joni 15:1, VV) Ena vica na senitiuri yani e liu, a vola na parofita o Jeremaia na vosa oqo i Jiova vei ira na nona tamata dau be: “Ka’u a tei iko mo vaini vinaka ga . . . ia ko sa qai vuki vakaevei mo kau ca ni vaini tani vei au?” (Jeremaia 2:​21) A vola tale ga na parofita o Osea: “A vaini dautubu wale ko ira na Isireli, sa vuataka ga na vuana me kena. . . . Sa veisei na lomadra.”​—Osea 10:​1, 2.

¹⁵ Mani sega ni vuataka na vua ni sokalou dina o Isireli, e vukitani ga ena nona vuataka ga na vuana. Ni se vo e tolu na siga me qai sota kina ena iotioti ni gauna kei iratou na nona tisaipeli yalodina, a kaya o Jisu vei ira na nodra iliuliu dauveivakaisini na Jiu: “Au sa kaya . . . vei kemudou ni na kau tani mai vei kemudou na matanitu ni Kalou, ka me soli ki na dua na matanitu e vuataka mai na vuana.” (Maciu 21:​43, VV) Na matanitu vou oya na “Isireli ni Kalou,” oqo o ira na le 144,000 lotu Vakarisito lumuti, era vaka na taba ni “vaini dina,” o Karisito Jisu.​—Kalatia 6:​16; Joni 15:5; Vakatakila 14:​1, 3.

16. Na cava a uqeti iratou kina na yapositolo le 11 o Jisu, ia na cava e rawa ni kainaki me baleti ira na vo ni lumuti ena gauna ni ivakataotioti oqo?

¹⁶ A kaya o Jisu vei iratou na 11 na yapositolo eratou tiko kei koya ena tabavale e cake: “A tabaqu kecega sa sega ni vua, sa kauta laivi yani ko koya: ia na tabaqu kecega sa vua, sa samaka ko koya, me vua vakalevu sara. Dou tu vei au, ka’u na tu vei kemudou. Me vaka sa sega ni vua rawa na tabana vakai koya, kevaka sa sega ni tu vata kei na vaini; ena vaka talega kina koi kemudou, kevaka dou sa sega ni tu vei au.” (Joni 15:​2, 4) E matata vinaka tu mai na kedra itukutuku na tamata i Jiova ena gauna oqo ni o ira na vo ni lotu Vakarisito lumuti era duavata tu ga kei koya e Uludra, o Karisito Jisu. (Efeso 5:​23) Era vakamalumalumutaki ira mera vakasavasavataki, mera samaki. (Malakai 3:​2, 3) Mai na 1919 sara, era sa vuataka vakalevu na vua ni Matanitu ni Kalou, taumada ena nodra kumuni e so tale na lotu Vakarisito lumuti, oti oya, me tekivu mai na 1935, nodra kumuni e dua “nai soqosoqo levu” ni nodra itokani e tubu tiko ga na kedra iwiliwili.​—Vakatakila 7:9; Aisea 60:​4, 8-​11.

17, 18. (a) Na vosa cava i Jisu e uqeti ira na lumuti kei ira na so tani tale na sipi mera na tiko ga kina ena loloma i Jiova? (b) Ena yaga vakacava vei keda na noda tiko ena iVakananumi?

¹⁷ Na vosa e baci tauca o Jisu e vagolei vei ira na lotu Vakarisito lumuti kece kei na nodra itokani: “A ka oqo sa vakarokorokotaki kina ko Tamaqu, ni dou sa vua vakalevu: ka dou na qai noqu tisaipeli. Me vaka sa lomani au ko Tamaqu, au sa lomani kemudou vaka talega kina: dou tiko ga e na noqu loloma. Kevaka dou sa talairawarawa ki na noqu vunau, dou na tiko ga e na noqu loloma; me vaka ka’u sa talairawarawa ki na vunau nei Tamaqu, ka tiko ga e na nona loloma.”​—Joni 15:​8-​10.

¹⁸ Eda vinakata kece meda tiko ga ena loloma ni Kalou, oya na vuna e bibi kina vei keda kece meda lotu Vakarisito vuavuaivinaka. Eda rawata oqori nida vakayagataka na gauna kece e rawa meda vunautaka kina na “i Tukutuku Vinaka ni matanitu.” (Maciu 24:​14, VV) Eda na gu tale ga meda bulataka na “vua ni Yalo Tabu.” (Kalatia 5:​22, 23) Ena qai gu ga vakalevu na yaloda meda vakayacora oqori nida tiko ena iVakananumi ni mate i Karisito, nida na baci vakadinadinataka e keri na levu ni nodrau lomani keda na Kalou kei Karisito.​—2 Korinica 5:​14, 15.

19. Na veivuke cava tale ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁹ Ni sa tekivutaka oti na iVakananumi, sa qai yalataka o Jisu ni na tala mai na Tamana vei ira na nona imuri yalodina “na Dauveivuke, na Yalo Tabu.” (Joni 14:​26, VV) Ena qai dikevi ena ulutaga e tarava se dau vukei ira vakacava na lumuti kei ira na so tani tale na sipi na yalo tabu oqo mera tiko ga ena loloma i Jiova.

[iVakamacala e ra]

Railesuvi

• Na lesoni yaga cava me baleta na veiqaravi ena loloma eratou vulica vei Jisu na nona tisaipeli?

• E gauna veiganiti na vula ni iVakananumi meda dui dikevi keda kina ena cava?

• Na cava me kua nida tarabe kina ena ivakasala i Jisu ni na cati keda qai vakacacani keda o vuravura?

• O cei na “vaini dina”? O cei o ira na tabanivaini, ia na cava e namaki vei ira?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Dua na lesoni guiguilecavi dredre me baleta na veiqaravi ena loloma a vakavulici iratou kina na nona yapositolo o Jisu

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Era muria na ivakaro i Karisito na nona tisaipeli mera dau veilomani ga me vakataki koya