Me Vakararamataka Nomu Sala na Vosa ni Kalou
“A nomuni vosa . . . na rarama ki na noqu sala.”—SAME 119:105.
1, 2. Na cava meda cakava me qai rarama kina ni noda sala na vosa i Jiova?
ENA vakatau sara ga vei keda ke da vinakata me rarama ni noda sala na vosa i Jiova. Ena vakilai na yaga ni rarama vakayalo ke vulici vagumatua na vosa volai ni Kalou qai bulataki na kena ivakavuvuli. Kevaka wale ga eda cakava oqori, eda na qai tokaruataka na vosa i koya na daunisame ni a kaya: “A nomuni vosa na cina ki na yavaqu, kei na rarama ki na noqu sala.”—Same 119:105.
2 Meda dikeva mada na Same 119:89-176. Levu sara na itukutuku yaga e kune ena veitikina oqo, era tuvai ena 11 na laini! Era idusidusi vei keda meda muria dei na sala e basika ina bula tawamudu.—Maciu 7:13, 14.
Na Cava Mo Rekitaka Kina na Vosa ni Kalou?
3. E kilai vakacava mai na Same 119:89, 90 ni nuitaki na vosa ni Kalou?
3 Ena vakataudeitaki keda vakayalo na noda rekitaka na vosa i Jiova. (Same 119:89-96) E lagata na daunisame: “I Jiova na nomuni vosa sa vakataudeitaki mai lomalagi me sega ni oti rawa. . . . O ni a vakataudeitaki vuravura, ka sa tu ga.” (Same 119:89, 90) Ena vosa ni Kalou, se ‘ivalavala ni nona lewai lomalagi,’ era veitosoyaki vakamatau kina na veika buli era tu e lomalagi, qai vakataudeitaki me tawamudu na vuravura. (Jope 38:31-33; Same 104:5) E nuitaki na vosa kece e cavuta o Jiova; na ka e kaya ena ‘cakayaco’ ena veika sa nakita oti.—Aisea 55:8-11.
4. Na cava era vakila na tamata ni Kalou era rekitaka na nona vosa, dina ga nira sotava na ka rarawa?
4 Ke a ‘sega ni rekitaka na lawa ni Kalou’ na daunisame, ke sa ‘rusa ena nona rarawa.’ (Same 119:92) Era sega ni vakararawataki koya na tamata vulagi; o ira ga na Isireli talaidredre era cati koya. (Vunau ni Soro 19:17) Ia a sega ni vakasoroi koya oya, ni a vakataudeitaki koya na nona lomana na lawa ni Kalou. A ririkotaki na bula i Paula mai Korinica ena vukudra “na i tokani vakailasu,” wili beka kina o ira “na i apositolo lasu” era via beitaki koya tiko. (2 Korinica 11:5, 12-14, 26, VV) Ia a sega ni vakaleqai vakayalo o Paula ni a rekitaka na vosa ni Kalou. O keda tale ga eda lomani ira na tacida nida rekitaka na vosa volai i Jiova da qai bulataka. (1 Joni 3:15) Ke mani cati keda vakacava o vuravura, eda na sega ga ni guilecava na ivakasala ni Kalou. Eda na cakava tiko ga na lomana ena noda veitokoni kei ira na tacida lomani, da qai rai vakanamata ena gauna rekitaki tawamudu eda na qaravi Jiova vata kina.—Same 119:93.
5. A vakasaqarai Jiova vakacava o Tui Esa?
5 Nida masuti Jiova, de dua ena vaka oqo na noda qaqanimasu: “Ka’u sa nomuni, mo ni vakabulai au; ni’u sa qara na nomuni vunau.” (Same 119:94) A vakasaqara na Kalou o Tui Esa, qai cavuraki ira na vukitani mai Juta. Ena soqo levu a caka ena ika15 ni yabaki ni veiliutaki i Esa (963 B.S.K.), era cavuta kina na lewe i Juta e dua na “veiyalayalati me ra qaravi Jiova.” E soli koya vakarawarawa na Kalou vei ira mera ‘kunei koya’ qai “vakasaututaki ira ko Jiova e na veiyasana” kece. (2 Veigauna 15:10-15) Dodonu me uqeti ira na sa ciri tani mai na ivavakoso vakarisito na ivakaraitaki oqo, mera tomana nodra vakasaqara na Kalou. Na nona veivakalougatataki kei na nona veitaqomaki ena tau vua e mai tosoya tale nona veimaliwai kei ira nona tamata.
6. Na cava ena taqomaki keda mai na leqa vakayalo?
6 Na vuku e vakarautaka o Jiova ena taqomaki keda mai na leqa vakayalo. (Same 119:97-104) Na ivakaro ni Kalou ena vakavukui keda cake mai vei ira na keda meca. E vakayalomatuataki keda na noda muria na nona itukutuku se ivakasala, ia na noda ‘muria na nona ivunau e vakavukui keda cake vei ira na sa qase.’ (Same 119:98-100) Na vosa i Jiova e ‘kamikamica cake ina gusuda mai na oni,’ eda cata tale ga da qai goletani mai “nai valavala vakailasu kecega.” (Same 119:103, 104) Oqori ena taqomaki keda mai na leqa vakayalo, nida na sota tiko kei ira na tamata viavialevu, daucudrucudru, qai yalovakatani ena iotioti ni veisiga oqo.—2 Timoci 3:1-5.
Na Cina ina Yavada
7, 8. Na cava meda cakava me dina kina ena vukuda na Same 119:105?
7 Na vosa ni Kalou e ivurevure ni rarama vakayalo e nuitaki vakaoti. (Same 119:105-112) Se da wili kei ira na lotu Vakarisito lumuti se da nodra itokani na ‘so tani tale na sipi,’ eda na kaya ga: “A nomuni vosa na cina ki na yavaqu, kei na rarama ki na noqu sala.” (Joni 10:16; Same 119:105) Na vosa ni Kalou e vaka voli na cina e vakararamataka na noda sala meda kua ni tarabe da qai bale vakayalo. (Vosa Vakaibalebale 6:23) Ia meda na dui saga yadua sara ga me mai cina ni yavada na vosa i Jiova.
8 Meda ucui koya mada ga e vola na Same 119 ni sega ni veidreyaki na lomana. E lomana me muria dei na ivakaro ni Kalou. E kaya: “Au sa bubului oti, ka’u na vakayacora talega, ka me’u vakabauta [Jiova] na nomuni lewa dodonu.” (Same 119:106) Meda kua sara ni raica vakamamada na yaga ni dau vulica wasoma na iVolatabu kei na vakaitavi ena soqoni vakarisito.
9, 10. Eda kila vakacava ni rawa nira ‘lakosese mai na ivunau’ i Jiova o ira na sa yalataki ira vua, ia eda na qaqarauni vakacava?
9 A ‘sega ni lakosese mai na ivunau ni Kalou’ na daunisame, ia na leqa oqori e rawa ni yacova e dua e sa yalataki koya oti vei Jiova. (Same 119:110) A lakosese o Tui Solomoni, e dina ni a lewe ni matanitu sa yalataki oti vei Jiova, qai dau bulataka e liu na vuku soli vakalou. Era qai ‘vakacalai koya na yalewa era lako tani mai’ ena nodra vagolei koya me sokalou lasu.—Niemaia 13:26; 1 Tui 11:1-6.
10 Na “daubiri dai” o Setani e levu tu na nona dai. (Same 91:3) Dua oqo na nona vakayagataki ira na noda itokani makawa vakayalo mera vecei keda meda lako tani mai na rarama vakayalo, meda muria na sala butobuto vakayalo ni vukitani. Maliwai ira na lotu Vakarisito mai Caetaira “na yalewa ko ya ko Jesepeli,” de dua era le vica na yalewa, qai nodra cakacaka na bukana na qaravi matakau kei na veidauci. A sega ni vakatara o Jisu me yaco tiko ga oya, o keda tale ga me kua. (Vakatakila 2:18-22; Juta 3, 4) Meda masuta gona na veivuke i Jiova meda na kua kina ni lakosese mai na nona ivunau, meda toka dei ga ena nona rarama.—Same 119:111, 112.
Vakaukauataki ena Vosa ni Kalou
11. Me vaka e tukuni ena Same 119:119, e raici ira vakacava na tamata ca na Kalou?
11 Ena vakaukauataki keda na Kalou ke da sega ni lakosese mai na nona ilesilesi. (Same 119:113-120) O ira “sa lomaloma rua” eda sega ni taleitaka, me vakataki Jisu ga ena nona sega ni vinakati ira era kaya voli edaidai nira lotu Vakarisito, ia era sega ni katakata se batabata. (Same 119:113; Vakatakila 3:16) E mai ‘noda ivunivuni kei na noda isasabai’ o Jiova baleta wale ga nida qaravi koya mai vu ni lomada. Ena ‘buturaki ira kece ga era sa lakosese mai na nona ilesilesi,’ nira dau lawaki ra qai veivakaisini. (Same 119:114, 117, 118; Vosa Vakaibalebale 3:32) Vei koya, o ira na tamata ca era vaka “na de ni kaukamea,” se na veitikina tawayaga sa kau tani mai na tikinisiliva se koula. (Same 119:119; Vosa Vakaibalebale 17:3) Meda vakaraitaka mada ga e veigauna kece nida lomana na itukutuku ni Kalou, ni sega ni dua vei keda e via lai wili vata kei ira na ca ena ibinibini denikaukamea ena tini kau tani vakadua!
12. Na cava e bibi kina meda rerevaki Jiova?
12 E kaya na daunisame: “Sa sautanini na lewequ ni’u rere vei kemuni [i Jiova].” (Same 119:120) Ena qai vakaukauataki keda ga na Kalou ke da rerevaki koya mai vu ni lomada. Na rere oqori e vakavotui ena noda cata na veika e sega ni vakadonuya o koya. O Jope a muria na ivalavala dodonu baleta ga ni rerevaki Jiova mai vu ni yalona. (Jope 1:1; 23:15) Se mani ituvaki dredre vakacava meda na vosota, na noda rerevaka na Kalou ena vakaukauataki keda meda cakava tiko ga na ka e dodonu. Ia o koya e via vosota, ena gadrevi me dau masu vagumatua ena vakabauta.—Jemesa 5:15.
Masu ena Vakabauta
13-15. (a) Na cava meda nuidei kina ni na rogoci noda masu? (b) Na cava beka ena yaco ke da sega ni kila na ka meda masuta? (c) Tukuna mada se vakaibalebale vakacava na Same 119:121-128 ena noda masu eda vakila kina na ‘vutugu e sega ni vakamacalataki rawa.’
13 Nida masuta na veivuke ni Kalou, meda vakabauta ni na rogoci keda. (Same 119:121-128) Eda nuidei me vakataki koya ga na daunisame ni na rogoci na noda masu. Baleta? Nida lomana na ivakaro ni Kalou “ka cata na koula; io, na koula dina sara.” Qai kena ikuri, eda ‘vakadonuya na ivunau kece ga ni Kalou ena ka kece ga.’—Same 119:127, 128.
14 E rogoca noda masu o Jiova nida masu ena vakabauta, da qai muria vinaka tale ga na nona ivakaro. (Same 65:2) Ia vakacava ke da sotava e so na leqa medremedrea sara, da qai sega ni kila se cava meda cavuta ena noda masu? E keri, ena qai ‘vakamamasu ena vukuda na yalo tabu, ena vutugu e sega na vosa me vakamacalataka rawa.’ (Roma 8:26, 27, VV) Ena gauna vaka oqori, sa na qai ciqoma na Kalou na ivakamacala e so e kune ena nona Vosa me yavu ni masu e sota vinaka kei na keda ituvaki.
15 E levu tu ena iVolatabu na masu kei na vakasama e vaka na noda “vutugu e sega na vosa e vakamacalataki rawa kina.” Raica mada na Same 119:121-128. De na sota vinaka kei na keda ituvaki na veika e vakamacalataki kina. Ke da nanuma nira vakasaurarataki keda e so, de rawa nida vakamurimuria na masu ni kere veivuke ni daunisame vua na Kalou. (Tikina e 121-123) Kaya mada ke rui dredre na ka meda vakatulewataka. Sa rawa nida masuta e keri na yalo tabu i Jiova me vukei keda meda nanuma da qai muria na nona itukutuku. (Tikina e 124, 125) Dina nida “cata nai valavala lasu kecega,” ena se rairai gadrevi ga meda kerea na veivuke ni Kalou meda kua kina ni coriti rawarawa meda beca na nona lawa. (Tikina e 126-128) Ke da dau wili iVolatabu e veisiga, ena votu mai ena noda vakasama na veitikina yaga vaka oqo ena gauna eda masuti Jiova kina.
Yaga Vei Keda na iTukutuku i Jiova
16, 17. (a) Na cava e ganiti keda kina na itukutuku ni Kalou, ia meda raici ira vakacava? (b) Era na raici keda vakacava e so tale, ia na cava e bibi cake?
16 Me rogoci na noda masu, meda vakadonui tale ga, e bibi meda muria na itukutuku ni Kalou. (Same 119:129-136) Nida tamata guiguileca, e yaga na itukutuku uasivi i Jiova ni na vakalesuya mai ena noda vakasama na nona ivakasala kei na ivakaro. Ia ena dua tale na yasana, eda marautaka na rarama vakayalo e dau vakavotui mai ena gauna kece e yalomatuataki kina e so tale na ka dina mai na vosa ni Kalou. (Same 119:129, 130) Eda marau tale ga ni ‘cilavi keda mai na mata i Jiova’ ena nona vakadonui keda, dina ga ni ‘dave mai matada na uciwai’ nira beca na nona lawa e so.—Same 119:135, 136; Tiko Voli mai na Lekutu 6:25.
17 Macala ni na vakadonui keda tiko ga na Kalou kevaka eda muria dei na nona itukutuku dodonu. (Same 119:137-144) Nida tamata i Jiova, eda ciqoma ni kilikili vua me vakadreti keda ena nona itukutuku dodonu, me namaka tale ga meda talairawarawa ena gauna e vakaroti keda kina. (Same 119:138) Dina ni talairawarawa na daunisame ina ivakaro ni Kalou, na cava ga e kaya kina: “Au sa ka lailai ka beci”? (Same 119:141) Kena irairai ni nona vosa oya e dusia na ivalavala era dau raici koya kina na kena meca. De dua eda na beci tale ga ke da muria dei na ivalavala dodonu. Ia na ka ga e bibi oya na rai i Jiova ena nona vakadonui keda baleta nida muria na nona itukutuku dodonu.
Nuidei Qai Vakacegu
18, 19. Na cava eda na vakila nida muria na vosa ni Kalou?
18 Ena vakavolekati keda vua na Kalou na noda muria na nona vosa. (Same 119:145-152) Na noda cakava oqo e dau rawarawa kina meda masu vei Jiova mai vu ni lomada da qai nuidei nida na rogoci. De dua eda na yadra ni se “bera ni kida na mataka” da qai tagica nona veivuke. Sa bau gauna vinaka dina ni masu oqori! (Same 119:145-147) E voleka vei keda na Kalou baleta ga nida cata na ivalavala velavela da qai okata me ka dina na nona vosa me vakataki Jisu ga. (Same 119:150, NW, 151; Joni 17:17) Ena tauri keda dei ena vuravura veilecayaki oqo na noda veiwekani kei Jiova, qai vakabulai keda ena siga ni nona ivalu levu, na Amaketoni.—Vakatakila 7:9, 14; 16:13-16.
19 E dei vinaka tu ga na yaloda baleta nida rokova na vosa ni Kalou mai vu ni lomada. (Same 119:153-160) Eda sega ni ucui ira na tamata ca nida sega ni ‘goletani mai na vosa’ i Jiova. Nida lomana na ivunau ni Kalou, eda vakila kina na nona yalololoma. (Same 119:157-159) E yavalata noda vakasama na vosa i Jiova, oya na vuna e votu mai kina vei keda na ka e vinakata meda cakava ena duidui ituvaki e basika. Ena yasana adua, na ivunau ni Kalou era ivakaro vei keda, da qai vakadinata ni dodonu ga vua na Dauveibuli me dusimaki keda. Eda marau meda ciqoma na veidusimaki ni Kalou nida kila ni ‘sa ka dina na nona vosa’ da qai vakadinata ni sega ni rawa meda lewa ga vakataki keda na noda ilakolako.—Same 119:160; Jeremaia 10:23.
20. Na cava e ‘ka levu kina na noda vakacegu’?
20 Eda na vakila na vakacegu levu ke da lomana na vunau i Jiova. (Same 119:161-168) Se da vakacacani sara, ena sega ga ni takali vei keda “na vakacegu ni Kalou.” (Filipai 4:6, 7) Ena levu ni noda taleitaka na lewadodonu i Jiova, dau vakavuqa kina noda vosa ni vakavinavinaka vua—“vakavitu e na veisiga.” (Same 119:161-164) E lagata na daunisame: “A ka levu na nodra vakacegu era lomana na nomuni vunau: ka sa sega na ka me ra bale kina.” (Same 119:165) Kevaka eda lomana dina na vunau i Jiova, eda na sega sara ga ni vakatarabetaki vakayalo mai na ka beka e cakava e dua, se dua tale na ka.
21. Na ivakaraitaki vakaivolatabu cava e dusia ni sega ni dodonu meda lai tarabe sara tu ke tubu ena ivavakoso e so na ituvaki dredre?
21 E levu e tu na kedra itukutuku ena iVolatabu era qarauna me kua ni dua na ka e vakatarabetaki ira vakadua. Dua oqo na lotu Vakarisito o Keo, a ‘muria tiko ga na dina’ qai sega ni vakatarabetaki ena ivalavala tawavakalou i Tiotirifi. (3 Joni 1-3, 9, 10) O Paula a vakauqeti rau na marama lotu Vakarisito o Uotia kei Sainitiki me “rau yalo vata e na vuku ni Turaga,” baleta beka ni tubu na veileqaleqataki ena kedrau maliwa. Kena irairai ni rau qai vukei me rau walia nodrau leqa, rau qai qaravi Jiova tiko ga. (Filipai 4:2, 3, VV) Meda kua gona ni tarabe ke votu e so na ituvaki dredre ena ivavakoso. Meda saga mada ga meda dau muria na ivunau i Jiova, da qai kua ni guilecava ni ‘sa macala vei koya na noda ivalavala kece ga.’ (Same 119:168; Vosa Vakaibalebale 15:3) Ke da cakava oqori, ena sega ni dua na ka me kauta tani vakadua vei keda na ‘vakacegu levu.’
22. (a) Ke da talairawarawa vua na Kalou, na itavi dokai cava eda na marautaka? (b) Meda raici ira vakacava era sa lakosese mai na ivavakoso vakarisito?
22 Ena noda na itavi dokai meda vakacaucautaki Jiova tiko ga ke da dau talairawarawa vei koya e veigauna kece. (Same 119:169-176) Ke da bulataka na ivakavuvuli ni Kalou, eda na sega wale ga ni marautaka na vakacegu vakayalo, ia ena ‘cavuta tiko ga na vakavinavinaka na tebenigusuda.’ (Same 119:169-171, 174) Oqori na itavi dokai duadua e rawa ni noda ena iotioti ni veisiga oqo. A loma i koya na daunisame me bula tiko me qai vakacaucautaki Jiova tiko ga, ia e dua na ka a yaco e vakavuna me ‘lakosese kina vaka na sipi sa yali.’ (Same 119:175, 176) De so era sa lakosese mai na ivavakoso vakarisito era se lomana tiko ga na Kalou, ra qai via vakacaucautaki koya tiko ga. Meda saga gona vakaukaua meda vukei ira mera vakila tale na vakacegu vakayalo, ra qai mai tomani keda ena itavi rekitaki ni veivakacaucautaki vei Jiova.—Iperiu 13:15; 1 Pita 5:6, 7.
Ramase Tu ga Noda Sala
23, 24. E yaga sara mada vakacava vei iko na Same 119?
23 Vica na sala e yaga kina vei keda na Same 119. Dua mada oqo, eda uqeti meda vakararavi cake vakalevu vua na Kalou, baleta ni vakaraitaka ni marau dina e rawati ga mai na noda “muria na vunau i Jiova.” (Same 119:1) E tukuna tiko vei keda na daunisame meda kila ni ‘sa ka dina na vosa ni Kalou.’ (Same 119:160) Dodonu me vakavurea vei keda oqo na yalo e taleitaka na vosa volai kece ni Kalou. Ke da vakasamataka vakatitobu na Same 119, e dodonu me uqeti keda oqori meda vulica vagumatua na iVolatabu. Vakavica nona masuta na Kalou na daunisame: “Ni vakavulica vei au na nomuni lesilesi.” (Same 119:12, 68, 135) A kerea tale ga: “Ni vakavulici au e na lewa vinaka kei na kila ka: ni’u sa vakabauta na nomuni vunau.” (Same 119:66) O keda tale ga meda masuta oya.
24 Nona veivakavulici ga o Jiova e rawa kina vei keda meda veivolekati kei koya. Vakavica toka nona tukuni koya na daunisame ni tamata ni Kalou. E bau tauca sara vei Jiova na vosa rogovinaka oqo: “Ka’u sa nomuni.” (Same 119:17, 65, 94, 122, 125; Roma 14:8) Sa itavi dokai dina meda dua na iVakadinadina i Jiova, meda qaravi koya da qai vakacaucautaki koya! (Same 119:7) O sa qarava tiko na Kalou ena yalomarau ena nomu vunautaka voli na nona Matanitu? Ke vaka kina, mo kila tiko ni na tokoni iko tiko ga o Jiova qai vakalougatataki iko ena itavi dokai oqo ke o dau vakararavi ena nona vosa e veigauna kece, qai nuitaka me vu ni rarama ina nomu sala.
O na Sauma Vakacava?
• Na cava meda rekitaka kina na vosa ni Kalou?
• E dau vakaukauataki keda vakacava na vosa ni Kalou?
• E yaga soti vakacava vei keda na vosa i Jiova?
• Na cava era nuidei ra qai vakacegu kina na tamata i Jiova?
[iYaloyalo ena tabana e 16]
Na ivurevure ni rarama vakayalo na vosa ni Kalou
[iYaloyalo ena tabana e 17]
Ke da lomana na vosa i Jiova, ena sega vakadua ni wiliki keda o koya meda vaka ‘na denikaukamea’
[iYaloyalo ena tabana e 18]
Ke da wilika e veisiga na iVolatabu, ena qai votu rawarawa mai ena noda vakasama na veitikina yaga nida masu