“Dou Sa Veitacini Kece Ga”

“Me kakua ni dou vakatokai ko i kemudou mo dou i Vakavuvuli: ni sa dua tiko ga na nomudou i Vakavuvuli, ka dou sa veitacini kece ga.”​—MACIU 23:​8, VV.

1. Na cava ena vinaka meda vakasamataka?

“O CEI me dokai vakalevu cake, o koya e daukaulotu se o koya e cakacaka e Peceli?” e taroga e dua na marama lotu Vakarisito ni Esia vua e dua na daukaulotu ni Ositerelia ena nona via kila dina. E via kila o koya se o cei me dokai vakalevu cake, e dua na daukaulotu e lako mai ena dua tani tale na matanitu, se dua ga na itaukei e veiqaravi tiko ena valenitabana ni Watch Tower Society. Na taro ni via kila oya e kidacalataka sara ga na daukaulotu, ia e vakaraitaka ga na vakasama e tu ena vanua oya baleta nira dau kauaitaka na itutu. Ia, ni via kilai se o cei e cecere, e via kilai tiko se o cei e kaukaua cake se vakacolasau cake.

2. Meda raici ira vakacava na noda itokani ena vakabauta?

² E sega ni vou na kena via kilai na veika oqo. O iratou mada ga na tisaipeli i Jisu eratou dau veibataka se o cei e uasivi cake vei iratou. (Maciu 20:​20-24; Marika 9:​33-37; Luke 22:​24-27) O iratou tale ga eratou a susu mai na vanua e dau kauaitaki kina vakalevu na itutu, ena kedra maliwa na lotu Vakajiu ena imatai ni senitiuri. Ni kila o Jisu na vanua eratou susu mai kina, sa qai vakasalataki iratou nona tisaipeli: “Me kakua ni dou vakatokai ko i kemudou mo dou i Vakavuvuli [se, “Rapai,” NW]: ni sa dua tiko ga na nomudou i Vakavuvuli, ka dou sa veitacini kece ga.” (Maciu 23:​8, VV) Ni dua e vakatokai ena ikacivi vakalotu me vaka na “Rapai,” na kena ibalebale “i Vakavuvuli,” “e vaka me lai raici ira sobu kina na tani se vakacerecerei koya, ia, vei ira na sega ni kacivi ena ikacivi oqo e vakavuna vei ira na vuvu se ra lai beci ira sara kina; na yalo e vu mai kina e veibasai sara ga kei na ‘yalorawarawa e kune vei Karisito,’ ” e kaya na vuku ni iVolatabu o Albert Barnes. Io, o ira na lotu Vakarisito era sega ni via kacivi ira na qase ni nodra ivavakoso ena ikacivi me vaka na “Elder Jone,” me vakayagataki beka na “elder” me ikacivi ni veivakacerecerei. (Jope 32:​21, 22) Ena yasana adua, o ira na qase era muria vakavinaka na ivakasala i Jisu era dokai ira na vo ni lewe ni ivavakoso, me vaka na nona dokai ira na dau qaravi koya ena yalodina o Jiova, kei na nona dokai ira nona imuri yalodina o Jisu Karisito.

Na iVakaraitaki i Jiova Kei Jisu

3. E vakaraitaka vakacava o Jiova nona dokai ira na nona ibulibuli vakayalo?

³ E “Cecere sara duaduaga” o Jiova, ia mai na ivakatekivu e dau dokai ira e buli ira ena nona okati ira ena nona cakacaka. (Same 83:18) Ni buli koya na imatai ni tamata, a vakayagataki Luvena e duabau o Jiova me nona “matai daucakacaka.” (Vosa Vakaibalebale 8:​27-30; Vakatekivu 1:26) A bau taroga o Jiova na nodra nanuma na nona agilosi vakalomalagi ena sala me na vakarusai kina na tui ca o Eapi ni bera ni dodoka yani na ligana.​—1 Tui 22:​19-23.

4, 5. E dokai ira vakacava nona ibulibuli vakayago o Jiova?

⁴ O Jiova na Turaga Sau ni lomalagi kei vuravura. (Vakarua 3:24) E sega ni gadrevi me tarogi keda na tamata. Ia, e galeleti keda mai ena nona kauaitaki keda. A lagata e dua na daunisame: “O cei sa tautauvata kei Jiova na noda Kalou, o koya sa tiko maicake, o koya sa vakamalumalumutaki koya me raica na ka mai lomalagi kei na ka e vuravura! Sa vueta cake ko koya na dravudravua mai na kuvu-ni-soso.”​—Same 113:​5-8.

⁵ Ni bera ni vakarusai Sotoma kei Komora, a rogoca o Jiova na vakatataro i Eparama, a vakaceguya tale ga na nona gagadre me tau na lewadodonu. (Vakatekivu 18:​23-33) Sa kila vinaka tu o Jiova na itinitini ni ka e kerea o Eparama, ia e rogoca ga ena yalovosota na nona vakatutu.

6. Na cava e yaco ni vakaraitaka o Jiova nona veidokai ni tarogi koya o Apakuki?

⁶ A rogoci Apakuki tale ga o Jiova, ni a taroga o Apakuki: “A cava na kena dede, kemuni Jiova, me’u sa tagi, ka kemuni sa sega ni rogoca?” A nanuma beka o Jiova ena taro oqo ni bolei kina nona veiliutaki? Sega, e kila o koya ni yalodina sara ga o Apakuki ena nona taro yani, mani vakaraitaka vei Apakuki na nona inaki ena nona na vakayagataki ira na kai Kalitia mera vakatauca nona lewa. E vakadeitaka vua na nona parofita ni ‘lewa e yalataka me na tauca ena yaco vakaidina.’ (Apakuki 1:​1, 2, 5, 6, 13, 14; 2:​2, 3) Ena nona kauaitaka na lomaleqa nei Apakuki kei na nona sauma nona vakatataro, e vakaraitaka kina o Jiova na nona dokai koya. Mani yalomamarau tale na parofita e sa lomararawa tu oya, qai vakanuinui vakatabakidua vua na Kalou, na nona ivakabula. E vakadinadinataki oqo ena ivola uqeti vakalou i Apakuki, na ivola e vaqaqacotaka noda vakararavi vei Jiova ena gauna oqo.​—Apakuki 3:​18, 19.

7. Na cava meda kauai kina ena ilesilesi i Pita ena Penitiko ni 33 S.K.?

⁷ E ivakaraitaki vinaka tale ga o Jisu Karisito ena nona dokai ira na tani. A tukuna o Jisu vei iratou nona tisaipeli ni “ko koya yadua ena cakitaki au e na matadra na tamata, au na cakitaki koya talega e na mata i Tamaqu.” (Maciu 10:​32, 33) Ia, ena bogi a dabui kina, era dui dro nona tisaipeli, e cakitaki koya vakatolu na yapositolo o Pita. (Maciu 26:​34, 35, 69-75) Ia, e raibaleta o Jisu na ka e cakava o Pita, e raica ga na ituvaki ni lomana, kei na nona veivutuni dina. (Luke 22:​61, 62) Ni oti ga e 51 tale na siga, e vakaraitaka o Karisito na nona dokai koya na yapositolo sa veivutuni mai oqo ena nona vakadonuya me matataki ira na le 120 na tisaipeli i Jisu ena siga ni Penitiko, me vakayagataka tale ga na imatai ni ‘idola ni matanitu vakalomalagi.’ (Maciu 16:19; Cakacaka 2:​14-40) E soli tale vei Pita na gauna me ‘saumaki tale me vakataudeitaki ira na wekana.’​—Luke 22:​31-33.

Dokai Ira na Lewe ni Nomu Vuvale

8, 9. Ena vakatotomuri Jiova vakacava kei Jisu e dua na tagane ena nona vakaraitaka nona dokai watina?

⁸ Kemuni na tagane vakawati kei na itubutubu, e dodonu mo ni vakatotomuri Jiova kei Jisu Karisito ena nomuni vakayagataka na itutu ni veiliutaki e lesi kemuni kina na Kalou. E veivakadreti o Pita: “Oi kemudou talega na tagane, dou tiko vata kei na watimudou me vaka na tiko vakavuku, mo dou doka na yalewa, me vaka sa ka malumalumu.” (1 Pita 3:7) Vakasamataka ke o taura tiko e dua na iyaya lase, e kakavorovoro rawarawa sara ni vakatauvatani kei na iyaya kau. Sega li ni o na qarauna vakavinaka? Me na vakatotomuri Jiova o tagane vakawati ena nona rogoca na nanuma i watina ni vakatulewataki e so na ka ena vuvale. Nanuma ni a rogoca o Jiova na vakatutu i Eparama. Ni tamata ga o tagane vakawati, so na gauna ena sega ni raica vinaka na ka kece e baleta e dua na ituvaki. O koya gona, ena sega li ni vinaka me vakaraitaka nona dokai watina ena nona kauaitaka nona rai?

⁹ Ena veivanua e matau kina me dau kinoci na domodra na yalewa, me nanuma tiko na tagane vakawati ni ka ni sasaga levu vei watina me talaucaka na lomana. Vakatotomuri Jisu Karisito ena nona veimaliwai kei ira nona tisaipeli​—o ira na ilawalawa era na lai vaka na watina​—ni se bula voli e vuravura. E vakamareqeti ira, e kila ni tu nodra malumalumu vakayago, vakayalo tale ga, ni bera mada ga nira vakaraitaka mai na nodra gagadre. (Marika 6:31; Joni 16:​12, 13; Efeso 5:​28-30) Kena ikuri, dau kauaitaka na ka e cakava vei iko kei na ka e cakava ena nomu vuvale o watimu, qai vakaraitaka nomu vakavinavinaka ena nomu vosa kei na ka o cakava. O Jiova kei Jisu erau dau marautaka, vakavinavinakataka, erau dau vakalougatataki ira tale ga na dodonu mera vakalougatataki. (1 Tui 3:​10-14; Jope 42:​12-15; Marika 12:​41-44; Joni 12:​3-8) E kaya e dua na yalewa lotu Vakarisito mai Esia me baleti watina ni sa yaco me iVakadinadina i Jiova: “E dau liu tu ga o watiqu, au sa dau qai tubera taudua tu yani i muri na ka kece. Nikua sa tube taga o koya, sa dau vakavinavinakataki au tale ga ena ka au cakava e vale!” Na vosa ni vakavinavinaka dina ena tarai watimu vakalevu sara, vakauasivi ni na vakila kina ni o vakamareqeti koya.​—Vosa Vakaibalebale 31:28.

10, 11. Na cava e rawa nira vulica na itubutubu ena ivakaraitaki uasivi i Jiova ena nona tuberi ira na lewenivanua talaidredre e Isireli?

¹⁰ Ena nodra tuberi luvedra na itubutubu, vakauasivi ena nodra vakadodonutaki ira, e dodonu mera muria na ivakaraitaki ni Kalou. “Sa vakarota matua ko Jiova vei ira na Isireli, kei ira na Juta” mera vakanadakuya na nodra sala ca, ia era “sa vakadomoqataki ira.” (2 Tui 17:​13-15) Era saga sara mada ga na Isireli mera “vosaveicavilaki vua e na gusudra, ka lasu vua e na yamedra.” Levu na itubutubu era na kaya ni oya sara ga na ka era dau cakava na luvedra ena so na gauna. Era “vakatovolei koya vakaca na Kalou” na Isireli, era vakacudrui koya, era vakamosia na lomana. Ia, e “sa yalololoma, sa sega ni sauma na nodrai valavala ca, ka sega ni vakarusai ira” o Jiova.​—Same 78:​36-41.

¹¹ E vakamasuti ira sara mada ga na Isireli o Jiova: “Dou mada mai, me tou veivosaki vata . . . ke sa vaka na ka kulakula na nomudoui valavala ca, sa na vulavula me vaka na uca-vulavula.” (Aisea 1:18) E dina ni sega ni dua na cala nei Jiova, ia e sureti ira ga na lewenivanua talaidredre mera mai veivosaki. Sa ivakaraitaki vinaka dina vei ira na itubutubu ena nodra tuberi ira na luvedra! Nira kauta cake mai na nodra ile na gone, vakaraitaka nomu dokai ira ena nomu rogoci ira, qai vakamacalataka vakamatata vei ira na vuna e dodonu kina mera veisau.

12. (a) Na cava me qarauni kina me kua nira dokai vakalevu na gone me vakalailai o Jiova? (b) Nida vakadodonutaki ira na gone, na cava e vinakati me rawa kina nida dokai ira?

¹² Ia, ena so na gauna, e dodonu mera vakasalataki vakaukaua na gone. Era na sega ni vinakata na itubutubu mera vakataki Ilai, ni ‘dokai rau vakalevu cake na luvena, vakalailai o Jiova.’ (1 Samuela 2:29) Ia, e dodonu mera raica na gone ni yalololoma e vu tiko ni veivakadodonutaki. E dodonu mera kila ni o ira na nodra itubutubu era lomani ira. E vakamasuti ira na tama o Paula: “Oi kemudou talega na qase, dou kakua ni vakacudrui ira na nomudou gone: ia dou vakavulici ira e na vunau kei nai vakavuvuli ni Turaga.” (Efeso 6:4) Nira cola na tama nodra itavi vakaitubutubu, e vakabibitaki tiko i ke ni dodonu mera dokai ira na gone, oqo ena nodra kua ni vakacudrui ira ena ivalavala voravora. Io, e vinakati na gauna kei na sasaga vei rau na itubutubu ruarua me rawa kina ni rau vakaraitaka na veidokai vua na luvedrau, de na dredre oqo, ia ena yaga vakalevu sara.

13. Na cava e kaya na iVolatabu me baleti ira na sa qase ena vuvale?

¹³ Noda dokai ira na lewenivuvale e sega ni yaco ga ena noda vakacaucautaki ira na watida kei ira na luveda. “Ni o sa qase, talairawarawa vei ira na luvemu,” e kaya e dua na ivosavosa vakajapani. E vakaibalebaletaki tiko ena ivosavosa oya ni dodonu mera qarauna na itubutubu era sa qase mera kua ni kaukaua sivia na nodra lewa vei ira na luvedra sa ra lelevu, mera dau rogoci ira tale ga. E dina ni dodonu vakaivolatabu mera dokai ira na luvedra na itubutubu ena nodra vakatudaliga vei ira, e sega ni dodonu mera beci ira na qase ena vuvale na gone. “Kakua . . . ni ko beci tinamu ni sa qase mai,” e kaya na Vosa Vakaibalebale 23:22. E muria vinaka sara ga o Tui Solomoni na vosa vakaibalebale oqo ni a dokai tinana ni a lako mai vua me mai vakaraitaka e dua na ka. E vakarautaka o Solomoni e dua na itikotiko vakaturaga ena yasana i matau me baleti tinana sa kena marama sara, o Pacisepa, qai rogoca na ka e vakaraitaka vua.​—1 Tui 2:​19, 20.

14. Na sala cava e rawa nida dokai ira kina na lewe ni ivavakoso era sa qase?

¹⁴ Ena noda vuvale levu vakayalo, eda tu sara tu ga ena dua na ituvaki vinaka meda “veiuasiviti” kina ena noda vakaraitaka na veidokai vei ira na lewe ni noda ivavakoso era sa qase. (Roma 12:10) Sa na lailai sara beka na ka era rawata ni vakatauvatani kei na veigauna sa oti, de na vakararawataki ira oqo. (Dauvunau 12:​1-7) E kaya ena rarawa e dua na iVakadinadina lumuti e sa kena qase, sa davo tu ga ena itikotiko ni malumalumu: “Au sa waraka tu ga oqo meu mate yani me rawa niu tekivu cakacaka tale.” Vei ira na sa qase, e rawa ni yaga sara vei ira na noda nanumi ira kei na noda dokai ira. Era a vakaroti na Isireli: “Mo tu cake e matadra sa sika na uluna, ka doka na matadra na tamata qase.” (Vunau ni Soro 19:32) Mo dokai ira na qase, era na kila kina nira gadrevi, era taleitaki tale ga. Na noda “tu cake” e rawa ni wili kina noda dabe meda rogoca mera talanoataka na veika era sa rawata ena veiyabaki sa oti. Oqo ena vakavuna mera yalodei na sa qase, ena vakabulabulataki keda tale ga vakayalo.

“Dou Veiuasiviti e na Veivakarokorokotaki”

15. Na cava e rawa nira cakava na qase mera vakaraitaka kina nodra dokai ira na lewe ni ivavakoso?

¹⁵ Era na bulabula na lewe ni ivavakoso ke ra ivakaraitaki vinaka na qase. (1 Pita 5:​2, 3) E dina ni levu tu na nodra itavi na qase, ia ena nodra veikauaitaki era na vakaliuliu kina mera vosa vei ira na ulunivale, ira na tina sa sega nodra ulunivale, ira na radinivale, kei ira na sa qase, se ra sotava tiko o ira oqo e so na leqa se sega. Era na rogoci ira na lewe ni ivavakoso na qase, era vakacaucautaki ira tale ga ena ka era sa bau rawata. Na qase e dau kauai me vakacaucautaki ira na tacina tagane se yalewa, e sa vakatotomuri Jiova tiko, na Kalou e dau kauaitaki ira na kabula e dela i vuravura.

16. Na cava meda dokai ira kina na qase me vakataki ira ga na vo ni lewe ni ivavakoso?

¹⁶ Ena nodra vakatotomuri Jiova na qase, era sa ivakaraitaki vinaka tiko kina ena nodra muria na veivakadreti i Paula: “Dou veilomani sara e na veilomani ni veitacini; dou veiuasiviti e na veivakarokorokotaki.” (Roma 12:10) De dua ena via dredre oqo vei ira na qase era bula ena vanua e kauaitaki kina vakalevu na itutu. Me kena ivakaraitaki, ena dua na vanua mai Esia, e rua tiko na vosa ni “brother” era dau vakayagataka nira veikacivi, dua e ikacivi ni veidokai e dua tale e ikacivi raraba ga. Era dau vakayagataka o ira na lewe ni ivavakoso ena vanua oqo na ikacivi ni veidokai vei ira na qase ni ivavakoso kei ira era sa qase, na ikarua ni ikacivi e dau qai vakayagataki ga vei ira na kena vo. Ia, wale tiko ga oqo, sa ra qai vakauqeti ena vanua oqo mera vakayagataka ga na ikacivi raraba, baleta ni a tukuna o Jisu vei ira na nona imuri, “dou sa veitacini kece ga.” (Maciu 23:​8, VV) De sega ni vaka sara oqo ena so tale na vanua, ia e bibi meda kila kece ni matau ga vei keda na tamata meda dau vakaduiduitaki ira e so mai vei ira tale na so.​—Jemesa 2:4.

17. (a) Na cava me dau rawarawa kina nira torovi na qase? (b) Na sala cava soti era vakatotomuri Jiova kina na qase ena nodra veimaliwai kei ira na lewe ni ivavakoso?

¹⁷ E dina ni vakauqeti keda o Paula meda ‘dokai ira vakalevu’ e so na qase ni ivavakoso, ia era se tacida tiko ga. (1 Timoci 5:17) Ke rawa nida “toro doudou . . . ki nai tikotiko-vakaturaga loloma” nei koya na Turaga Sau ni lomalagi kei na vuravura, sega li ni dodonu me rawarawa noda torovi ira na qase, o ira e dodonu mera vakatotomuri Jiova? (Iperiu 4:16; Efeso 5:1) E rawa nira kila na qase se dau rawarawa nira torovi se sega mai na kedra iwiliwili na dau lako yani vei ira mera taro ivakasala se mera vakatura vei ira e so na ka. Vuli vei Jiova ena nona dau okati ira e so tale ena ka e cakava. E vakaraitaka nona dokai ira na tani ena nona lesia vei ira e so na itavi. Ke mani sega mada ga ni taucoko sara na ka e vakatura e dua tale na iVakadinadina, mera marautaka ga na qase na nona kauai. Nanuma na nona rogoca o Jiova na taro a vakataroga o Eparama, kei na tagi ni rarawa nei Apakuki.

18. Na sala cava e rawa nira vakatotomuri Jiova kina na qase ena nodra vakadodonutaka e dua e leqa tu vakayalo?

¹⁸ E so na lotu Vakarisito e dodonu mera vakadodonutaki. (Kalatia 6:1) Ia, era se ka talei tiko ga ena mata i Jiova, e dodonu gona mera dokai. “Ni vakaraitaka nona dokai au e dua e vakasalataki au tiko, ena rawarawa sara na noqu torovi koya,” e kaya e dua na iVakadinadina. E levu era muria na ivakasala ke ra vakasalataki ena yalo e veidokai. De na vinakati kina vakalevu na gauna, ia noda rogoci ira vinaka na butucala ena vakarawarawataka vei ira mera ciqoma na ivakasala cava ga ena tau vei ira. Kua ni guilecava na nona a vakasalataki ira vakavica vata na Isireli o Jiova ena levu ni nona lomani ira. (2 Veigauna 36:15; Taito 3:2) Na ivakasala e tau ena veinanumi kei na veikauaitaki ena tara na lomadra na leqa tu vakayalo.​—Vosa Vakaibalebale 17:17; Filipai 2:​2, 3; 1 Pita 3:8.

19. Meda raici ira vakacava na sega ni vakabauta na ivakavuvuli vakarisito?

¹⁹ Na noda dokai ira na tani era wili tale ga kina o ira e rawa ni yaco mera tacida vakayalo mai muri. O ira vaka oqo era na berabera beka, era sega ni ciqoma sara na noda itukutuku ena gauna oqo, ia meda kua ni namaka vakatotolo vei ira na ka, meda dokai ira nira tamata ga vakataki keda. O Jiova e “sega ni vinakata me rusa e dua, me yacova ga na veivutuni ko ira kecega na tamata.” (2 Pita 3:9) Sega li ni dodonu me tiko tale ga vei keda na rai i Jiova? Nida raici ira vakatautauvata na tamata kece, ena rawa nida vunau vei ira ke da kauaitaki ira. Eda na qarauna ga na mataqali veimaliwai e rawa ni vakaleqai keda vakayalo. (1 Korinica 15:33) Ia, eda “lomavinaka” vei ira eda sega ni vakabauta vata, eda sega ni cati ira.​—Cakacaka 27:3.

20. Na cava e dodonu meda cakava nida raica na nodrau ivalavala o Jiova kei Jisu Karisito?

²⁰ O Jiova kei Jisu Karisito erau dokai keda yadua. Meda vakananuma mada ga na nodrau ivalavala, da qai vakaliuliu tale ga ena noda vakaraitaka na veidokai. Meda kua mada ga ni guilecava na nona vosa na noda Turaga o Jisu Karisito: “Dou sa veitacini kece ga.”​—Maciu 23:​8, VV.

O na Sauma Vakacava?

• Mo raici ira vakacava na nomu itokani ena vakabauta?

• E uqeti iko vakacava mo dokai ira na tani na ivakaraitaki i Jiova kei Jisu?

• Na sala cava e rawa nira veidokai kina na tagane vakawati kei na itubutubu?

• Na cava era na cakava na qase ke ra raici ira nodra itokani lotu Vakarisito nira tacidra ga?

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Dokai watimu ena nomu tauca vua na vosa ni vakavinavinaka

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Dokai ira na luvemu ena nomu rogoci ira

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Dokai ira na lewe ni ivavakoso